ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 32 : PALI ROMAN Thera.A.1 (paramatthadi.1)

                    281. 4. Valliyattheragathavannana
      yam kiccam dalhaviriyenatiadika ayasmato valliyattherassa gatha. Ka
uppatti?
      ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave punnani upacinanto
sumedhassa bhagavato kale brahmanakule nibbattitva vinnutam patto vijjasippesu
nipphattim gato asitikotivibhavam pahaya tapasapabbajjam pabbajitva pabbatapade
arannayatane ekissa nadiya tire assamam karetva viharanto attano anug-
ganhanattham upagatam sattharam disva pasannamanaso ajinacammam pattharitva adasi.
Tattha nisinnam bhagavantam pupphahi ca candanena ca pujetva ambaphalani datva
pancapatitthitena vandi. Tassa bhagava nisinnasanasampattim pakasento anumodanam
vatva pakkami. So tena punnakammena devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade
vesaliyam brahmanakule nibbattitva "kanhamitto"ti 1- laddhanamo vayappatto satthu
vesaligamane buddhanubhavam disva patiladdhasaddho mahakaccanattherassa 2- santike
pabbaji. So mandapanno dandhaparakkamo ca hutva ciram kalam vinnum sabrahmacarim
nissayeva vasati. Bhikkhu "yatha nama valli rukkhadisu kinci anissaya vaddhitum
na sakkoti, evamayampi kanci panditam anissaya vaddhitum na sakkoti"ti valliyotveva
samudacarimsu. Aparabhage pana venudattattheram upasankamitva tassa ovade thatva
sato sampajano hutva viharanto nanassa paripakam gatatta patipattikkamam 3- theram
pucchanto:-
    [167] "yam kiccam dalhaviriyena        yam kiccam boddhumicchata 4-
           karissam navarajjhissam 5-      passa viriyam parakkamam.
@Footnote: 1 Si. gandimittoti  2 Si. mahakaccayanattherassa  3 i. patipattiparakkamam
@4 pali. bodhu...  5 Si.,i. navarujjhissam
    [168]  Tavanca me maggamakkhahi      anjasam amatogadham
           aham monena monissam        gangasotova sagaran"ti
gathadvayam abhasi.
      Tattha yam kiccam dalhaviriyenati dalhena viriyena thirena parakkamena, dalhaviriyena
va purisadhorayhena yam kiccam katabbam patipajjitabbam. Yam kiccam boddhumicchatati
cattari ariyasaccani nibbanameva va boddhum bujjhitum icchantena pativijjhitukamena
yam kiccam karaniyam. Karissam navarajjhissanti tamaham dani karissam na viradhessam, 1-
yathanusittham patipajjissami. Passa viriyam parakkamanti yatha patipajjamane dhamme
vidhina 2- iranato 3- "viriyam", param param thanam 4- akkamanato "parakkamo"ti ca
laddhanamam sammavayamam passa na saddhamevati 5- attano kattukamatam dasseti.
      Tavancati kammatthanadayakam kalyanamittam alapati. Meti mayham. Maggamakkhahiti
ariyamaggam kathehi, lokuttaramaggasampapakam catusaccakammatthanam kathehiti attho.
Anjasanti ujukam majjhimapatipadabhavena antadvayassa anupagamanato. Amate nibbane
sampapakabhavena patitthitatta amatogadham. Monenati nanena maggapannaya. 6-
Monissanti janissam nibbanam pativijjhissam papunissam. Gangasotova sagaranti
yatha gangaya soto sagaram samuddam avirajjhanto 7- ekamsato ogahati, evam "aham
kammatthanam anuyunjanto maggananena nibbanam adhigamissami, tasma tam kammatthanam
me acikkhatha"ti theram kammatthanam yaci.
      Tam sutva venudattatthero tassa kammatthanam adasi. Sopi kammatthanam
anuyunjanto na cirasseva vipassanam ussukkapetva arahattam papuni. Tena vuttam
@Footnote: 1 Si. na dhamme viradhessam, Ma.na virodhessam     2 Si. yathapatipajjamanavidhina
@3 Si.,i. karanato         4 Si. padatthanam    5 Si. passana saddamevati,
@  Ma. passa nam tadatthamevati  6 Si. monenati maggapannaya  7 Si.,i. avirajjhantova
Apadane 1- :-
          "pancakamagune hitva          piyarupe manorame
           asiti kotiyo hitva          pabbajim anagariyam.
           Pabbajitvana kayena          papakammam vivajjayim
           vaciduccaritam hitva            nadikule vasamaham.
           Ekekam 2- mam viharantam        buddhasettho upagami
           naham janami buddhoti         akasim patisantharam.
           Karitva patisantharam           namagottamapucchaham
           devata nusi gandhabbo         adu 3- sakko purindado.
           Ko va tvam kassa va putto    mahabrahma idhagato
           virocesi disa sabba         udayam suriyo yatha.
           Sahassarani cakkani          pade dissanti marisa
           ko va tvam kassa va putto    katham janemu tam mayam.
           Namagottam pavedehi          samsayam apanehi me
           namhi devo na gandhabbo       namhi sakko purindado.
           Brahmabhavo ca me natthi       etesam uttamo aham
           atito visayam tesam            dalayim kamabandhanam.
           Sabbe kilese jhapetva      patto sambodhimuttamam
           tassa vacam sunitvaham          idam vacanamabravim.
           Yadi buddhosi sabbannu          nisida tvam mahamuni
           tamaham pujayissami             dukkhassantakaro tuvam.
           Pattharitva jinacammam           adasi satthuno aham
@Footnote: 1 khu.apa. 33/75/107 candanamaliyattherapadana (sya)   2 cha.Ma. ekakam   3 cha.Ma. adu
           Nisidi tattha bhagava            sihova girigabbhare.
           Khippam pabbatamaruyha           ambassa phalamaggahim
           salakalyanikam puppham           candananca maharaham.
           Khippam paggayha tam sabbam 1-      upetva lokanayakam
           phalam buddhassa datvana          salapupphamapujayim.
           Candanam anulimpitva           avandim satthuno aham
           pasannacitto sumano           vipulaya ca pitiya.
           Ajinamhi nisiditva            sumedho lokanayako
           mama kammam pakittesi           hasayanto mamam tada. 2-
           Imina phaladanena            gandhamalehi cubhayam
           pancavise kappasate           devaloke ramissati.
           Anunamanasankappo             vasavatti bhavissati
           chabbisatikappasate             manussattam gamissati.
           Bhavissati cakkavatti            caturanto mahiddhiko
           vekaram 3- nama nagaram         vissakammena mapitam.
           Hessati sabbasovannam          nanaratanabhusitam
           eteneva upayena          samsarissati yoniyo. 4-
           Sabbattha sukhito 5- hutva      devatte atha manuse
           pacchime bhave sampatte        brahmabandhu bhavissati.
           Agara abhinikkhamma           anagari bhavissati
           abhinnaparagu 6- hutva       nibbayissatinasavo.
           Idam vatvana sambuddho         sumedho lokanayako
@Footnote: 1 Si. tam puppham    2 Si. hasayantova mam sada   3 cha.Ma. vebharam   4 cha.Ma. so bhave
@5 cha.Ma. pujito   6 pali. avinnattipaccayo
           Mama nijjhayamanassa           pakkami anilanjase.
           1- Tena kammena sukatena      cetanapanidhihi ca
           jahitva manusam deham          tavatimsamagacchaham. 1-
           Tusitato cavitvana            nibbattim matukucchiya
           bhoge me unata natthi        yamhi gabbhe vasamaham.
           Matukucchigate mayi            annapananca bhojanam
           matuya mama chandena          nibbattati yadicchakam.
           Jatiya pancavassena          pabbajim anagariyam
           oropitamhi kesamhi          arahattamapapunim.
           Pubbakammam gavesanto          orena naddasam aham
           timsakappasahassamhi             mama kammamanussarim.
           Namo te purisajanna          namo te purisuttama
           tava sasanamagamma            pattomhi acalam padam.
           Timsakappasahassamhi             yam buddhamabhipujayim 2-
           duggatim nabhijanami           buddhapujayidam phalam.
           Kilesa jhapita mayham .pe.    katam buddhassa sasanan"ti.
      Arahattam pana patva annam byakaronto thero imayeva gatha abhasiti.
                    Valliyattheragathavannana nitthita.
                         ---------------
@Footnote: 1-1 Si. ime patha na dissanti       2 pali. sambuddhamabhipujayim



             The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 449-453. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=10039&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=10039&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=281              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5838              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5990              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5990              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]