ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 32 : PALI ROMAN Thera.A.1 (paramatthadi.1)

                   301. 4. Mogharajattheragathavannana
      chavipapaka cittabhaddakati ayasmato mogharajattherassa gatha. Ka uppatti?
      ayampi purimabuddhesu katadhikaro padumuttarassa bhagavato kale kulagehe
nibbattitva vinnutam patto ekadivasam satthu santike dhammam sunanto sattharam
ekam bhikkhum lukhacivaradharanam aggatthane thapentam disva tam thanantaram akankhanto
panidhanam katva tattha tattha bhave punnani karonto atthadassissa bhagavato kale
brahmanakule nibbattitva brahmananam vijjasippesu nipphattim gato brahmana-
manave vijjasippani sikkhapento ekadivasam atthadassim bhagavantam bhikkhusamghaparivutam
gacchantam disva pasannamanaso pancapatitthitena vanditva sirasi anjalim katva
"yavata rupino satta"tiadina chahi gathahi abhitthavitva bhajanam puretva
madhum upanamesi. Sattha madhum patiggahetva anumodanam akasi.
      So tena punnakammena devamanussesu samsaranto kassapassa bhagavato kale
katthavahanassa nama ranno amacco hutva tena satthu anayanattham purisasahassena
pesito satthu santikam gantva dhammam sutva patiladdhasaddho pabbajitva visativassa-
sahassani samanadhammam katva tato cuto ekam buddhantaram sugatisuyeva parivattento
imasmim buddhuppade brahmanakule nibbattitva mogharajati laddhanamo
Bavaribrahmanassa 1- santike uggahitasippo samvegajato tapasapabbajjam pabbajitva
tapasasahassaparivaro ajitadihi saddhim satthu santikam pesito tesam pannarasamo
hutva panhe pucchitva panhavissajjanapariyosane arahattam papuni. Tena vuttam
apadane 2- :-
          "atthadassi tu bhagava         sayambhu aparajito
           bhikkhusamghaparibyulho          rathiyam patipajjatha.
           Sissehi samparivuto 3-      gharamha abhinikkhamim
           nikkhamitvanaham tattha         addasam lokanayakam.
           Abhivadetvana 4- sambuddha   sire katvana anjalim
           sakam cittam pasadetva       santhavim lokanayakam.
           Yavata rupino satta       arupi va asannino
           sabbe te tava nanamhi      anto honti samogadha.
           Sukhumacchikajalena           udakam yo parikkhipe
           ye keci udake pana      antojale bhavanti te.
           Yesanca cetana atthi       rupino ca arupino
           sabbe te tava nanamhi      anto honti samogadha.
           Samuddharasimam lokam           andhakarasamakulam
           tava dhammam sunitvana         kankhasotam taranti te.
        5- Avijjanivuto loko        andhakarena otthato 5-
           tava nanamhi jotante       andhakara padhamsita.
           Tuvam cakkhusi sabbesam         mahatamapanudano
           tava dhammam sunitvana         nibbayissati 6- bahujjano.
@Footnote: 1 Si.,i. bavariYu...., Ma. bavariYu.....   2 khu.apa. 32/64/124 mogharajattherapadana
@3 Si. sissehi ca parivuto   4 cha.Ma. abhivadiya  5-5 cha.Ma. avijjanivute loke,
@  andhakarena otthate    6 cha.Ma. nibbayati
           Putakam purayitvana           madhukhuddamanelakam
           ubho hatthehi paggayha       upanesim mahesino.
           Patigganhi mahaviro         sahatthena maha isi
           bhunjitva tanca sabbannu      vehasam nabhamuggami. 1-
           Antalikkhe thito sattha      atthadassi narasabho
           mama cittam pasadento       ima gatha abhasatha.
           Yenidam thavitam nanam          buddhasettho ca thomito
           tena cittappasadena        duggatim so na gacchati.
           Catusatthinca 2- khattum so    devarajjam karissati
           padesarajjatthasatam 3-        vasudham avasissati.
           Panceva satakkhattunca        cakkavatti bhavissati
           padesarajjam asankheyyam       mahiya karayissati.
           Ajjhayako mantadharo        tinnam vedana paragu
           gotamassa bhagavato          sasane pabbajissati.
           Gambhiram nipunam attham          nanena vicinissati
           mogharajati 4- namena     hessati satthu savako.
           5- Tihi vijjahi sampanno    katakicco anasavo 5-
           gotamo satthavahaggo       etadagge thapessati.
           Hitva manusakam yogam        chetvana bhavabandhanam
           sabbasave parinnaya        viharami anasavo.
           Kilesa jhapita mayham .pe.  katam buddhassa sasanan"ti.
      Arahattam pana patva satthalukham suttalukham 6- rajanalukhanti visesena 7- tividhenapi
@Footnote: 1 Ma. vihasi nagamuddhani   2 cha.Ma. catuddasanca    3 cha.Ma. pathabya rajjam atthasatam
@4 Si. mogharajoti    5-5 cha.Ma. tihi vijjahi sampannam, katakiccamanasavam
@6 Ma. sibbanalukham        7 Si. rajanalukhantiadina vasena, i.,Ma. savisesam
Lukhena samannagatam pamsukulam dharesi. Tena nam sattha lukhacivaradharanam aggatthane thapesi.
Aparabhage purimakammappaccaya pariharassa akaranato therassa sarire daddupilakadini
uppajjitva vaddhimsu. So "senasanam dussati"ti hemantepi magadhakkhettesu palala-
santharani attharitva seti. 1- Tam ekadivasam upatthanam upasankamitva 2- vanditva
ekamantam nisinnam sattha 3- patisantharavasena pathamagathaya pucchi:-
    [207] "../../bdpicture/chavivipapaka cittabhaddaka      mogharaja satatam samahito
           hemantikasitakalarattiyo     bhikkhu tvamsi katham karissasi"ti. 3-
      Tattha chavipapakati daddukacchupilakahi 4- bhinnacchavibhavato hinacchavika
dutthacchavika. 5- Cittabhaddakati anavasesakilesappahanena brahmaviharasevanaya ca
bhaddacitta sundaracitta. Mogharajati tassa alapanam. Satatam samahitoti aggaphalasamadhina
niccakalam abhinham samahitamanaso. Hemantikasitakalarattiyoti hemantasamaye
sitakalarattiyo. Accantasamyoge cetam upayogavacanam. "hemantika sitakalarattiyo"tipi
pali. Tattha hemantikati hemantogadha hemantapariyapannati attho. Bhikkhu tvamsiti
bhikkhu ko tvam asi, evambhuto paresu tava senasanam katva adentesu samghikam ca
senasanam apavisanto. Katham karissasiti yathavutte sitakale katham attabhavam pavattesiti
sattha pucchi. Evam pana puttho thero satthu tamattham kathento:-
    [208] "sampannasassa magadha       kevala iti me sutam
           palalacchannako seyyam      yathanne sukhajivino"ti
gathamaha.
      Tattha sampannasassati nipphannasassa. 6- Magadhati magadharattham vadati. Magadha nama
janapadino rajakumara, tesam nivaso ekopi janapado rulhivasena "magadha"tveva
@Footnote: 1 Si.,i. vasati  2 i. upagantva  3-3 cha.Ma. patisantharavasena "../../bdpicture/chavipapaka"tiadina
@  pathamagathaya pucchi    4 Si.,i. daddukandupilakahi    5 Si. ducchavika
@6 Si. nipphannasassa paripakkasassa
Bahuvacanena 1- vuccati. Kevalati anavasesa. Iti me sutanti evam maya sutam. Tattha
yo adittho padeso, tassa vasena sutanti vuttam. Tena edise kale magadhesu
yattha katthaci maya vasitum sakkati dasseti. Palalacchannako seyyam, yathanne sukha-
jivinoti yatha anne sukhajivino bhikkhu senasanasappayam laddha 2- sundarehi attharana-
pavuranehi sukhena sayanti, evam ahampi palalasantharameva hettha santharitva
upari tiriyanca palalacchadaneneva chaditasarirataya palalacchannako seyyam 3- sayim, seyyam
kappesinti attano yathalabhasantosam vibhaveti.
                       Mogharajattheragathavannana
                           -----------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 506-510. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=11320&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=11320&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=301              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6001              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6132              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6132              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]