ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 32 : PALI ROMAN Thera.A.1 (paramatthadi.1)

                   320. 14. Gotamattheragathavannana
      samsaranti ayasmato gotamattherassa gatha. Ka uppatti?
      ayam kira purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave punnani karonto sikhimhi
bhagavati parinibbute tassa citakam devamanussesu pujentesu atthahi campakapupphehi
citakam pujesi. So tena punnakammena devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade
sakyarajakule nibbattitva gotamoti gottavaseneva abhilakkhitanamo vayappatto satthu
natisamagame patiladdhasaddho pabbajitva vipassanaya kammam karonto chalabhinno
ahosi. Tena vuttam apadane 1- :-
          "jhayamanassa bhagavato         sikhino lokabandhuno
           attha campakapupphani          citakam abhiropayim.
           Ekatimse ito kappe        yam pupphamabhiropayim
           duggatim nabhijanami          citapujayidam 2- phalam.
           Kilesa jhapita mayham .pe.   katam buddhassa sasanan"ti.
      Chalabhinno pana hutva vimuttisukhena viharanto ekadivasam natakehi "kasma
bhante amhe pahaya pabbajito"ti puttho samsare attano 3- anubhutadukkhanceva idani
adhigatam nibbanasukhanca pakasento:-
             [258] "samsaram hi nirayam agacchissam 4-
                    petalokamagamam punappunam
                    dukkhamamhipi tiracchanayoniya 5-
                    nekadha hi vusitam ciram maya.
@Footnote: 1 khu.apa. 33/52/77 citakapujakattherapadana (sya)  2 pali. buddhapujayidam
@3 cha.Ma. attana         4 ka. aganchisam         5 cha.Ma......yoniyam
             [259]  Manusopi ca bhavobhiradhito
                    saggakayamagamam sakim sakim
                    rupadhatusu arupadhatusu
                    nevasannisu asannisutthitam.
             [260]  Sambhava suvidita asaraka
                    sankhata pacalita saderita
                    tam viditva mahamattasambhavam
                    santimeva satima samajjhagan"ti
tihi gathahi tesam dhammam desesi.
      Tattha samsaranti anadimati samsare samsaranto kammakilesehi pancasu gatisu
cavanuppajjanavasena 1- aparaparam samsarantoti attho. Hiti nipatamattam. Nirayam
agacchissanti sanjivadikam atthavidham mahanirayam, kukkuladikam solasavidham
ussadanirayanca patisandhivasena upagacchim. "punappunan"ti idam idhapi anetabbam.
Petalokanti pettivisayam, khuppipasadibhedam petattabhavanti 2- attho. Agamanti
patisandhivasena upagacchim upapajjim. 3- Punappunanti aparaparam. Dukkhamamhipiti
annamannam tikhinakasapatodabhighatadidukkhehi dussahayapi. Lingavipallasena hetam
vuttam "dukkhamamhipi"ti. Tiracchanayoniyati migapakkhiadibhedaya tiracchanayoniya.
Nekadha hiti otthagonagadrabhadivasena ceva kakabalakakulaladivasena 4- ca anekappakaram
anekavaranca ciram dighamaddhanam maya vusitam niccam utrastamanasatadivasena dukkham
anubhutam. Tiracchanayoniyam nibbattasatto mahamulhataya cirataram tattheva aparaparam
parivattatiti dassanattham idha "ciran"ti vuttam.
      Manusopi ca bhavobhiradhitoti manussattabhavopi maya tadisena kusalakammuna
@Footnote: 1 cha.Ma. cavanupapatavasena   2 Si.,i. pettibhavanti   3 Si. agacchim uppajjim,
@  i. agaccham upapajjim      4 i. kakabaka....
Samavayena abhiradhito sadhito adhigato. Kanakacchapopamasuttamettha 1- udaharitabbam.
Saggakayamagamam sakim sakinti saggagatisankhatam kamavacaradevakayam sakim sakim kadaci
kadaci upapajjanavasena agacchim. Rupadhatusuti puthujjanabhavaggapariyosanesu rupabhavesu.
Arupadhatusuti arupabhavesu. Nevasannisu asannisutthitanti ruparupadhatusu ca na kevalam
sannisueva, atha kho nevasanninasannisu asannisu ca uppajjim thitam 2- mayati
anetva yojetabbam. Nevasanniggahanena hettha nevasanninasannibhavo gahito.
Yadipime dve bhava ruparupadhatuggahaneneva gayhanti, ye pana ito bahiraka tattha
niccasannino bhavavimokkhasannino ca, tesam tassa sannaya micchabhavadassanattham
visum gahitati datthabbam.
      Evam dvihi gathahi bhavamulassa anupacchinnatta anadimati samsare attano
vattadukkhanubhavam dassetva idani tadupacchedena vivattasukhanubhavam dassento
"sambhava"tiadina tatiyam gathamaha. Tattha sambhavati bhava. Kamabhavadayoeva hi
hetupaccayasamavayena bhavantiti idha sambhavati vutta. Suviditati vipassanapannasahitaya
maggapannaya sutthu vidita. Asarakatiadi tesam viditakaradassanam. Tattha asarakati
niccasaradisararahita. Sankhatati samecca sambhuyya 3- paccayehi kata. Pacalitati
sankhatattaeva uppadajaradihi pakarato calita anavatthita. Saderitati sada
sabbakalam bhangena erita, ittara bhangagamino pabhangurati 4- attho. Tam viditva
mahamattasambhavanti tam yathavuttam sankhatasabhavam attasambhavam attani sambhutam attayattam
issaradivasena aparayattam parinnabhisamayavasena aham viditva tappatipakkhabhutam santimeva
nibbanameva maggapannasatiya satima hutva samajjhagam adhigacchim ariyamaggabhavanaya
anuppattoti. Evam thero natakanam dhammadesanamukhena annam byakasi.
                    Gotamattheragathavannana nitthita.
@Footnote: 1 Ma.upari. 14/252/220 balapanditasutta, sam.maha. 19/1117/396 pathamachiggalayugasutta
@2 cha.Ma. upapajja thitam  3 Si.,i.,Ma. sambhuya   4 cha.Ma. pabhangunoti



             The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 577-579. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=12947&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=12947&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=320              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6159              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6275              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6275              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]