ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 32 : PALI ROMAN Thera.A.1 (paramatthadi.1)

                   180. 3. Sumangalattheragathavannana
      sumuttikoti ayasmato sumangalattherassa gatha. Ka uppatti?
@Footnote: 1 Si. nu khoti   2 Si., Ma. samanasamanasannam
      Sopi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave vivattupanissayam punnam
upacinanto siddhatthassa bhagavato kale rukkhadevata hutva nibbatti. So ekadivasam
sattharam nhayitva ekacivaram thitam disva somanassappatto hutva appotesi. 1-
So tena punnakammena devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade savatthiya
avidure annatarasmim gamake tadisena kammanissandena daliddakule nibbatti. Tassa
sumangaloti namam ahosi. So vayappatto khujjakasitanangalakuddalaparikkharo hutva
kasiya jivati. So ekadivasam ranna pasenadikosalena bhagavato bhikkhusamghassa ca
mahadane pavattiyamane danopakaranani 2- gahetva agacchantehi manussehi saddhim
dadhighatam gahetva agato bhikkhunam sakkarasammanam disva 3- "ime samana sakyaputtiya
sukhumavatthasunivattha 3- subhojanani bhunjitva nivatesu senasanesu viharanti,
yannunahampi pabbajeyyan"ti cintetva annataram mahatheram upasankamitva attano
pabbajjadhippayam nivedesi. So tam karunayanto pabbajetva kammatthanam acikkhi.
So aranne viharanto ekavihare nibbinno ukkanthito hutva vibbhamitukamo
natigamam gacchanto antaramagge kaccham bandhitva khettam kasante kilitthavatthanivatthe
4- samantato rajokinnasarire vatatapena phussante 5- kassake disva "mahantam
vatime satta jivikanimittam 6- dukkham paccanubhonti"ti 7- samvegam patilabhi. Nanassa
paripakam gatatta 8- yathagahitam kammatthanam upatthasi. So annataram rukkhamulam
upagantva vivekam labhitva yoniso manasikaronto vipassanam vaddhetva maggapatipatiya
arahattam papuni. Tena vuttam apadane 9- :-
          "atthadassi jinavaro          lokajettho narasabho
           vihara abhinikkhamma         talakam upasankami.
@Footnote: 1 cha.Ma. apphotesi   2 Ma. darupakaranani   3-3 ka. ime samanasakyaputtiya
@  sukhumavatthanivattha  4 Si. kilitthavatthe  5 Si. sussante  6 Si. jivitanimittam,
@  ka. jivitanissitam   7 ka. paccanubhavantiti  8 ka. nanaparipakagatatta
@9 khu.apa. 32/11/203 sumangalattherapadana
           Nhayitva pitva ca sambuddho uttaritvekacivaro
           atthasi bhagava tattha        vilokento disodisam.
           Bhavane upavitthoham          addasam lokanayakam
           hattho hatthena cittena      appotesim 1- aham tada.
           Sataramsimva jotantam           pabhasantamva kancanam
           naccagite payuttoham         pancangaturiyamhi ca. 2-
           Yam yam yonupapajjami         devattam atha manusam
           sabbe satte abhibhomi       vipulo hoti me yaso.
           Namo te purisajanna        namo te purisuttama
           attanam tosayitvana        pare tosesi 3- tvam muni.
           Pariggahe nisiditva         hasam katvana subbate 4-
           upatthahitva sambuddham        tusitam upapajjaham.
           Solaseto 5- kappasate     dvinavaekacintita
           sattaratanasampanna          cakkavatti mahabbala.
           Kilesa jhapita mayham .pe.  katam buddhassa sasanan"ti.
      Arahattam pana patva sampattim attano dukkhavimuttim ca kittanavasena udanam
udanento:-
       6- "sumuttiko sumuttiko sahu     sumuttikomhi tihi khujjakehi
           asitasu maya nangalasu      maya khuddakuddalasu maya
           yadipi idhameva idhameva       atha vapi alameva alameva
           jhaya sumangala jhaya sumangala   appamatto vihara sumangala"ti
adimaha. 6-
@Footnote: 1 cha.Ma. apphotesim   2 Si. paccattharasatamhi ca    3 Si. paritosesi
@4 Si. subbato   5 Si. solasake   6-6 cha.Ma. "sumuttiko"tiadimaha
      [43] Tattha sumuttikoti sundara accantikataya apunabbhavika 1- mutti
etassati sumuttiko. Tassa pana vimuttiya pasamsiyataya acchariyataya ca appotento
2- aha "sumuttiko"ti. Puna tattha vimuttiyam attano pasadassa dalhabhavam 3-
dassento "sahu sumuttikomhi"ti aha, sadhu sutthu 4- muttiko vatamhiti attho.
Kuto panayam sumuttikatati? kamancayam thero sabbasmapi vattadukkhato suvimutto,
Attano pana tava upatthitam ativiya anitthabhutam dukkham dassento "tihi
khujjakehi"tiadimaha. Tattha khujjakehiti khujjasabhavehi, khujjakarehi va.
Nissakkavacanancetam muttasadda pekkhaya. Kassako hi akhujjopi samano tisu thanesu
attanam khujjam katva dasseti layane kasane kuddalakamme ca. Yo hi pana kassako
layanadini karoti, tanipi asitadini kutilakarato khujjakaniti vuttam "tihi
khujjakehi"ti.
      Idani tani sarupato dassento "asitasu maya, nangalasu maya,
khuddakuddalasu maya"ti aha. Tattha asitasu mayati lavittehi maya muttanti
attho. Nissakke cetam bhummavacanam. Sesesupi eseva nayo. Apare pana "asitasu
mayati lavittehi karanabhutehi maya khujjitan"ti 5- vadanti. Tesam matena karanatthe
hetumhi va bhummavacanam. "nangalasu"ti lingavippallasam katva vuttam, nangalehi
kasirehiti attho. Attana valanjitakuddalassa sabhavato valanjanena va appakataya
vuttam "khuddakuddalasu"ti. "kunthakuddalasu"ti pali. Valanjaneneva atikhina-
khanittesuti attho. Idhamevati makaro padasandhikaro. Atha vapiti vasaddo 6-
nipatamattam. Gamake thitatta tani asitadini kincapi idheva mama samipeyeva,
tathapi alameva hotiti attho. Turitavasena cetam ameditavacanam. 7- Jhayati phalasamapatti-
jhanavasena ditthadhammasukhaviharattham dibbaviharadivasena ca jhaya. Sumangalati attanam
alapati. Jhane pana adaradassanattham ameditam katam. Appamatto viharati
@Footnote: 1 Si.,Ma. apunabbhavantika  2 cha.Ma. apphotento, Si. apphothento  3 Si. dalhibhavam
@4 Si. sadhu sadhu   5 Si. mucchitanti  6 Si. pi-saddo  7 Si. amenditavacanam
Satipannavepullappattiya 1- sabbatthakameva appamattosi tvam, tasma idani sukham
vihara sumangala. Keci pana "arahattam appatvaeva vipassanaya vithipatipannaya
sasane sanjatabhiratiya 2- yathanubhutam gharavasadukkham jigucchanto thero imam gatham
vatva paccha vipassanam vaddhetva arahattam papuni"ti vadanti. Tesam matena "jhaya
appamatto vihara"ti padanam attho vipassanamaggavasenapi yujjatieva.
                    Sumangalattheragathavannana nitthita.
                          -------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 171-175. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=3858&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=3858&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=180              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5237              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5494              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5494              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]