บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
181. 4. Sanuttheragathavannana matam va amma rodantiti ayasmato sanuttherassa gatha. Ka uppatti? sopi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave vivattupanissayam punnam upacinanto ito catunavute kappe siddhatthassa bhagavato hatthapadadhovanamukhavikkhalananam atthaya udakam upanesi. Sattha hi bhojanakale hatthapade dhovitukamo ahosi. So satthu akaram sallakkhetva udakam upanesi. Bhagava hatthapade dhovitva bhunjitva mukham vikkhaletukamo ahosi. So tampi natva mukhodakam upanesi. Sattha mukham vikkhaletva mukhadhovanakiccam nitthapesi. Evam bhagava anukampam upadaya tena kariyamanam veyyavaccam sadiyi. So tena punnakammena devaloke nibbattitva aparaparam punnani katva devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade savatthiyam annatarassa upasakassa gehe patisandhim ganhi. Tasmim gathbhagateyeva pita pavasam gato, upasika dasamasaccayena puttam vijayitva sanutissa namam akasi. Tasmim anukkamena vaddhante sattavassikamyeva nam bhikkhunam santike pabbajesi "evamayam @Footnote: 1 Si., Ma. pannasati.... 2 Si. pabbajjabhiratiya Anantarayo vaddhitva accantasukhabhagi bhavissati"ti. So "sanusamanero"ti pannato pannava vattasampanno bahussuto dhammakathiko sattesu mettajjhasayo hutva devamanussanam piyo ahosi manapoti sabbam sanusutte agatanayeneva veditabbam. Tassa atitajatiyam mata yakkhayoniyam nibbatti. Tam yakkha "sanuttherassa ayam mata"ti garucittikarabahula hutva manenti. 1- Evam gacchante kale puthujjana- bhavassa adinavam vibhavantam viya ekadivasam sanussa yonisomanasikarabhava ayoniso ummujjantassa 2- vibbhamitukamatacittam 3- uppajji. Tam tassa yakkhinimata natva manussamatuya arocesi "tava putto sanu' vibbhamissami'ti cittam uppadesi, tasma tvam:- `sanum pabuddham vajjasi 4- yakkhanam vacanam 5- idam makasi papakam kammam avi va yadi va raho. Sace tvam papakam kammam karissasi karosi va na te dukkha pamutyatthi uppaccapi palayato'ti 6- evam bhanahi"ti. Evanca pana vatva yakkhinimata tatthevantaradhayi. Manussamata pana tam sutva paridevasokasamapanna cetodukkhasamappita ahosi. Atha sanusamanero pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya matu santikam upagato mataram rodamanam disva "amma kim nissaya rodasi"ti vatva "tam nissaya"ti ca vutto matu:- 7- "matam va amma rodanti yo va jivam na dissati jivantam mam amma passanti kasma mam amma rodasi"ti gatham abhasi. 7- @Footnote: 1 Si. panamenti 2 Ma. ummajjantassa 3 Si. vibbhamitukamataya cittam, @ Ma. vibbhamitukamacittam 4 Si. sanu ma buddham vajjasi 5 Si. yakkhinivacanam @6 sam.saga. 15/239/251 sanusutta 7-7 cha.Ma. "matam va amma rodanti, @ yo va jivam na dissati"ti gatham abhasi [44] Tassattho:- amma rodanta nama nataka mitta va attano natakam mittam va matam uddissa rodanti paralokam gatatta, yo va natako mitto va jivam jivanto desantaram pakkantataya ca na dissati, tam va uddissa rodanti, ubhayampetam mayi na vijjati, evam sante jivantam 1- dharamanam mam purato thitam passanti kasma amma rodasi, mam uddissa tava rodanassa karanameva natthiti. Tam sutva tassa mata "maranam hetam bhikkhave, yo sikkham paccakkhaya hinayavattati"ti 2- suttapadanusarena uppabbajanam 3- ariyassa vinaye marananti dassenti:- "matam va putta rodanti yo va jivam na dissati yo ca kame cajitvana punaragacchate idha. Tam vapi putta rodanti puna jivam mato hi so kukkula ubbhato tata kukkulam patitumicchasi"ti 4- gathadvayam abhasi. Tattha kame cajitvanati nekkhammajjhasayena vatthukame pahaya, tanca kilesakamassa tadangappahanavasena veditabbam. Pabbajja hettha kamapariccago adhippeto. Punaragacchate idhati idha gehe punadeva agacchati, hinayavattanam sandhaya vadati. Tam vapiti yo pabbajitva vibbhamati, tam vapi 5- puggalam matam viya madisiyo rodanti. Kasmati ce? puna jivam mato hi soti vibbhamanato paccha yo jivanto, so 6- gunamaranena atthato matoyeva. Idanissa savisesasamvegam janetum @Footnote: 1 Si. jivantam thitam 2 Ma.upari. 14/63/45 sunakkhattasutta [thokam visadisam] @3 Si. uppabbajjanam 4 sam.saga. 15/239/252 sanusutta 5 Si. tancapi @6 Si. yo vibbhanto paccha so jivanto "kukkula"tiadi vuttam. Tassattho:- ahorattam adittam viya hutva dahanatthena kukkulanirayasadisatta kukkula gihibhava anukampantiya maya ubbhato uddhato tata sanu kukkulam patitum icchasi patitukamositi. Tam sutva sanusamanero samvegajato hutva vipassanam patthapetva 1- na cirasseva arahattam papuni. Tena vuttam apadane 2- :- "bhunjantam samanam disva vippasannamanavilam ghatenodakamadaya siddhatthassa adasaham. Nimmalehi kule svajja 3- vimalo khinasamsayo bhave nibbattamanassa phalam nibbattate subham. 4- Catunavutito 5- kappe udakam yam adasaham 6- duggatim nabhijanami dakadanassidam phalam. Ekasatthimhito kappe ekova vimalo ahu sattaratanasampanno cakkavatti mahabbalo. Kilesa jhapita mayham .pe. katam buddhassa sasanan"ti. Arahattam pana patva thero imissa gathaya vasena "mayham vipassanarambho arahattappatti ca jata"ti udanavasena tameva gatham paccudahasi. Sanuttheragathavannana nitthita. ----------- @Footnote: 1 Si. vaddhetva 2 khu. apa. 32/25/281 udakadayakattherapadana @3 cha.Ma. nimmalo homaham ajja, Si., Ma. nimmalehi gunehijja 4 pali. mama 5 cha.Ma. @ catunnavutito 6 Ma. udakam yamadasaham, i. udakam yam tada aham, pali. udakam adadim tadaThe Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 175-178. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=3942&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=3942&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=181 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5243 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5499 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5499 Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]