บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
193. 6. Kuṭivihārittheragāthāvaṇṇanā ko kuṭikāyanti āyasmato kuṭivihārittherassa gāthā. Kā uppatti? so kira padumuttarassa bhagavato ākāsena gacchantassa "udakadānaṃ dassāmī"ti sītalaṃ udakaṃ gahetvā pītisomanassajāto uddhammukho hutvā ukkhipi. Satthā tassa ajjhāsayaṃ ñatvā pasādasaṃvaḍḍhanatthaṃ ākāse ṭhitova sampaṭicchi. So tena anappakaṃ pītisomanassaṃ paṭisaṃvedesi. Sesaṃ añjanavaniyattherassa vatthumhi vuttasadisameva. Ayaṃ pana viseso:- ayaṃ kira vuttanayena pabbajitvā katapubbakicco vipassanaṃ anuyuñjanto sāyaṃ khettasamīpena gacchanto deve phusāyante khettapālakassa puññaṃ tiṇakuṭiṃ disvā pavisitvā tattha tiṇasanthārake nisīdi. Nisinnamattova utusappāyaṃ labhitvā vipassanaṃ ussukkāpetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne 1- :- "suvaṇṇavaṇṇaṃ sambuddhaṃ gacchantaṃ anilañjase ghaṭāsanaṃva 2- jalitaṃ ādittaṃva hutāsanaṃ. Pāṇinā udakaṃ gayha ākāse ukkhipiṃ ahaṃ sampaṭicchi mahāvīro buddho kāruṇiko isi. Antalikkhe ṭhito satthā padumuttaranāmako @Footnote: 1 khu.apa. 32/29/197 udakapūjakattherāpadāna 2 Sī. yathāsīnaṃva Mama saṅkappamaññāya imā gāthā 1- abhāsatha. Iminā dakadānena 2- pītiuppādanena ca kappasatasahassampi duggatiṃ nupapajjati. Tena kammena dipadinda lokajeṭṭha narāsabha pattomhi acalaṃ ṭhānaṃ hitvā jayaparājayaṃ. Sahassarājanāmena tayo te cakkavattino pañcasaṭṭhikappasate cāturantā janādhipā. Kilesā jhāpitā mayhaṃ .pe. kataṃ buddhassa sāsanan"ti. Arahattaṃ pana patvā there tattha nisinne khettapālako āgantvā "ko kuṭikāyan"ti āha. Taṃ sutvā thero "bhikkhu kuṭikāyan"tiādimāha. Tayidaṃ khettapālassa therassa ca vacanaṃ ekajjhaṃ katvā:- [56] "ko kuṭikāyaṃ bhikkhu kuṭikāyaṃ vītarāgo susamāhitacitto evaṃ jānāhi āvuso amoghā te kuṭikā katā"ti tathārūpena saṅgītiṃ āropitaṃ. Tattha ko kuṭikāyanti "imissaṃ kuṭikāyaṃ ko nisinno"ti khettapālassa pucchāvacanaṃ. Tassa bhikkhu kuṭikāyanti therassa paṭivacanadānaṃ. Atha naṃ attano anuttaradakkhiṇeyyabhāvato 3- taṃ kuṭiparibhogaṃ anumodāpetvā uḷāraṃ tameva puññaṃ 4- patiṭṭhāpetuṃ "vītarāgo"tiādi vuttaṃ. Tassattho:- eko bhinnakileso bhikkhu te kuṭikāyaṃ nisinno, tatoeva so aggamaggena sabbaso samucchinnarāgatāya vītarāgo @Footnote: 1 Sī. imaṃ gāthaṃ 2 Sī. iminodakadānena 3 Sī. anuttaradakkhiṇeyyabhāvabhūtaṃ @4 Sī. uḷāratame puññe Anuttarasamādhinā nibbānaṃ ārammaṇaṃ katvā suṭṭhu samāhitacittatāya susamāhitacitto, imañca atthaṃ āvuso khettapāla yathāhaṃ vadāmi, evaṃ jānāhi saddaha adhimuccassu. 1- Amoghā te kuṭikā katā tayā 2- katā kuṭikā amoghā avañjhā saphalā saudriyā, yasmā arahatā khīṇāsavena paribhuttā. Sace tvaṃ anumodasi, taṃ te bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāyāti. Taṃ sutvā khettapālo "lābhā vata me, suladdhaṃ vata me, yassa me kuṭikāyaṃ ediso ayyo pavisitvā nisīdatī"ti pasannacitto anumodanto aṭṭhāsi. Imaṃ pana tesaṃ kathāsallāpaṃ bhagavā dibbāya sotadhātuyā sutvā anumodanañcassa ñatvā tambhāviniṃ sampattiṃ vibhāvento khettapālaṃ imāhi gāthāhi ajjhabhāsi:- "vihāsi kuṭiyaṃ bhikkhu santacitto anāsavo tena kammavipākena devindo tvaṃ bhavissasi. Chattiṃsakkhattuṃ 3- devindo devarajjaṃ karissasi catuttiṃsakkhattuṃ 4- cakkavattī rājā raṭṭhe bhavissasi. Ratanakuṭi nāma paccekabuddho vītarāgo bhavissasī"ti. Kuṭikāyaṃ laddhavisesattā pana therassa tato pabhūti kuṭivihārītveva samaññā udapādi. Ayameva ca therassa aññābyākaraṇagāthāpi ahosīti. Kuṭivihārittheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā. -------------- @Footnote: 1 Sī. adhimuñcassu 2 Sī. ayaṃ tayā 3 Sī. chattiṃsakkhattuṃ 4 Sī. ratanakuṭikoThe Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 200-202. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=4472 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=4472 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=193 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5305 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5549 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5549 Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]