ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 32 : PALI ROMAN Thera.A.1 (paramatthadi.1)

                  205. 8. Ekudaniyattheragathavannana
      adhicetaso appamajjatoti ayasmato ekudaniyattherassa gatha. Ka
uppatti?
      ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave vivattupanissayam punnam
upacinanto atthadassissa bhagavato kale yakkhasenapati hutva nibbatto satthari
parinibbute "alabha vata me, dullabham 1- vata me, yoham satthudharamanakale danadipunnam
katum nalatthan"ti paridevasokamapanno 2- ahosi. Atha nam sagaro nama satthu
savako sokam vinodetva satthu thupapujayam niyojesi. So panca vassani thupam
pujetva tato cuto tena punnena devamanussesueva samsaranto kassapassa bhagavato
kale kulagehe nibbattitva vinnutam patto kalena kalam satthu santikam upasankami.
Tasmim ca samaye sattha "adhicetaso"ti gathaya savake abhinham ovadi. So tam
sutva saddhajato pabbaji. Pabbajitva ca pana tameva gatham punappunam parivatteti.
So tattha vitivassasahassani samanadhammam karonto nanassa aparipakkatta visesam
nibbattetum nasakkhi. Tato pana cuto devaloke nibbattitva aparaparam sugatisuyeva
samsaranto imasmim buddhuppade savatthiyam vibhavasampannassa brahmanassa putto
hutva nibbatto vinnutam patva jetavanapatiggahanasamaye buddhanubhavam disva
patiladdhasaddho pabbajitva katapubbakicco aranne viharanto satthu santikam agamasi.
Tasminca samaye sattha ayasmantam sariputtam attano avidure adhicittamanuyuttam
disva "adhicetaso"ti imam udanam udanesi. Tam sutva ayam cirakalam bhavanaya 3-
aranne viharantopi kalena kalam tameva gatham udaneti, tenassa ekudaniyoti
samanna udapadi. So athekadivasam cittekaggatam labhitva vipassanam vaddhetva arahattam
@Footnote: 1 cha.Ma. dulladdham  2 Si. paridevasokasamapanno   3 Si. cirakalabhavitabhavanaya
Papuni. Tena vuttam apadane 1- :-
          "atthadassimhi sugate         nibbute samanantara
           yakkhayonim upapajjim          yasam patito caham tada.
           Dulladdham vata me asi       duppabhatam durutthitam
           yam me bhoge vijjamane     parinibbayi cakkhuma.
           Mama sankappamannaya         sagaro nama savako
           mamuddharitukamo so         agacchi mama santikam.
           Kim nu socasi ma bhayi       cara dhammam sumedhasa
           anuppadinna buddhenaya       sabbesam bijasampada.
           Yo ce pureyya sambuddham     titthantam lokanayakam
           dhatum sasapamattampi         nibbutassapi pujaye.
           Same cittappasadamhi        samam punnam mahaggatam
           tasma thupam karitvana        pujehi jinadhatuyo.
           Sagarassa vaco sutva       buddhathupam akasaham
           pancavasse paricarim          munino thupamuttamam.
           Tena kammena dipadinda       lokajettha narasabha
           sampattim anubhotvana        arahattamapapunim.
           Bhuripanna ca cattaro       sattakappasate ito
           sattaratanasampanna          cakkavatti mahabbala.
           Kilesa jhapita mayham .pe.  katam buddhassa sasanan"ti.
      Arahattam pana patva vimuttisukhena viharanto ekadivasam ayasmata dhamma-
bhandagarikena patibhanam vimamsitum "avuso mayham dhammam bhanihi"ti ajjhittho
@Footnote: 1 khu.apa. 32/72/209 paccupatthanasannakattherapadana
Cirakalaparicitatta:-
          [68] "adhicetaso appamajjato
                munino monapathesu sikkhato
                soka na bhavanti tadino
                upasantassa sada sammato"ti 1-
imameva gatham abhasi.
      Tattha adhicetasoti adhicittavato, sabbacittanam adhikena arahattaphalacittena
samannagatassati attho. Appamajjatoti nappamajjato, appamadena anavajjadhammesu
sataccakiriyaya samannagatassati vuttam hoti. Muninoti "yo munati ubhato loke,
muni tena pavuccati"ti 2- evam ubhayalokamunanena va, monam vuccati nanam, tena arahatta-
phalapannasankhatena monena samannagatataya va khinasavo muni nama, tassa
munino. Monapathesu sikkhatoti arahattananasankhatassa monassa pathesu upayamaggesu
sattatimsabodhipakkhiyadhammesu, tisu va sikkhasu sikkhato. Idanca pubbabhagapatipadam
gahetva vuttam. Parinitthitasikkho hi araha, tasma evam sikkhato, imaya sikkhaya
munibhavam pattassa muninoti evamettha attho datthabbo. Yasma cetadevam, tasma
hetthimamaggaphalacittanam vasena adhicetaso, catusaccasambodhipatipattiyam appamadavasena
appamajjato, aggamaggananasamannagamena muninoti evametesam padanam attho 3-
yujjatiyeva. Athava "appamajjato sikkhato"ti padhanahetu akkhatati 4- datthabba.
Tasma appamajjanahetu sikkhanahetu ca adhicetasoti attho.
      Soka na bhavanti tadinoti tadisassa khinasavamunino abbhantare
@Footnote: 1 khu.udana. 25/37/152 sariputtasutta   2 khu.dhamMa. 25/269/63 titthiyavatthu,
@  khu.maha. 29/697/406 mahaviyuhasuttaniddesa (sya), khu.cula. 30/164/84
@  mettagumanavakapanhaniddesa (sya)     3 Si. evampettha sampadanavasena attho
@4 padanam hetuatthata (udana-ttha 232 pitthe)
Itthaviyogadivatthuka soka cittasantapa na honti. Athava tadinoti tadi-
lakkhanappattassa asekkhamunino soka na bhavantiti. 1- Upasantassati ragadinam
accantupasamena upasantassa. Sada satimatoti sativepullappattiya niccakalam satiya
avirahitassa.
      Ettha ca "adhicetaso"ti imina adhicittasikkha, "appamajjato"ti imina
adhisilasikkha, "munino monapathesu sikkhato"ti etehi adhipannasikkha. "munino"ti
va etena adhipannasikkha, "monapathesu sikkhato"ti etena tasam lokuttarasikkhanam
pubbabhagapatipada, "soka na bhavanti"tiadihi sikkhaparipuriya anisamsa 2- pakasitata
veditabbam. Ayameva ca therassa annabyakaranagatha ahosi.
                   Ekudaniyattheragathavannana nitthita.
                         --------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 237-240. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=5297&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=5297&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=205              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5367              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5597              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5597              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]