ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 32 : PALI ROMAN Thera.A.1 (paramatthadi.1)

                   232. 5. Cakkhupalattheragathavannana
      andhoham hatanettosmiti ayasmato cakkhupalattherassa gatha. Ka uppatti?
      sopi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave punnani karonto siddhatthassa
@Footnote: 1 Si. aggo dhammo
Bhagavato kale kulagehe nibbattitva vinnutam patto bhagavati parinibbute thupamahe
kayiramane puppham 1- gahetva thupam pujesi. So tena punnakammena devaloke
nibbattitva aparaparam punnani katva devamanussesu samsaranto imasmim
buddhuppade savatthiyam mahasuvannassa nama kutumbikassa putto hutva nibbatti,
tassa paloti namamakamsu. Mata tassa adhavitva paridhavitva vicaranakale annam puttam
labhi. Tassa matapitaro culapaloti namam katva itaram mahapaloti voharimsu. Atha te
vayappatte gharabandhanena bandhimsu. Tasmim samaye sattha savatthiyam viharati jetavane.
Tattha mahapalo jetavanam gacchantehi upasakehi saddhim viharam gantva satthu
santike dhammam sutva patiladdhasaddho kutumbabharam kanitthabhatikasseva bharam katva
sayam pabbajitva laddhupasampado acariyupajjhayanam santike pancavassani vasitva
vutthavasso pavaretva satthu santike kammatthanam gahetva satthimatte sahayabhikkhu
labhitva tehi saddhim bhavananukulam vasanatthanam pariyesanto annataram paccantagamam
nissaya gamavasikehi upasakehi karetva dinnaya arannayatane pannasalaya
vasanto samanadhammam karoti. Tassa akkhirogo uppanno. Vejjo bhesajjam sampadetva
adasi. So vejjena vuttavidhanam na patipajji. Tenassa rogo vaddhi. So "akkhiroga-
vupasamanato kilesarogavupasamanameva mayham varan"ti akkhirogam ajjhupekkhitva
vipassanayayeva yuttappayutto ahosi. Tassa bhavanam ussukkapentassa apubbam
acarimam akkhini ceva kilesa  ca bhijjimsu. So sukkhavipassako araha ahosi. Tena
vuttam apadane 2- :-
          "nibbute lokamahite 3-       ahutinam patiggahe
           siddhatthamhi bhagavati           mahathupamaho ahu.
           Mahe pavattamanamhi          siddhatthassa mahesino
@Footnote: 1 cha.Ma. umapuppham   2 khu.apa. 32/21/235 ummapupphiyattherapadana
@3 Si. lokanathamhi
           Umapuppham gahetvana         thupapamhi abhiropayim.
           Catunnavutito kappe          yam pupphamabhiropayim
           duggatim nabhijanami          thupapujayidam phalam.
           Ito ca navame kappe        somadevasanamaka
           pancasitisu rajano 1-      cakkavatti mahabbala.
           Kilesa jhapita mayham .pe.   katam buddhassa sasanan"ti.
      Atha there akkhirogena vihare ohine gamam pindaya gate bhikkhu disva
upasaka "kasma thero nagato"ti pucchitva tamattham sutva sokabhibhuta pindapatam
upanetva "bhante kinci ma cintayittha, idani mayameva pindapatam anetva
upatthahissama"ti tatha karonti. Bhikkhu therassa ovade thatva na cirasseva
arahattam patva vutthavassa pavaretva "sattharam vanditum savatthim gamissama bhante"ti
ahamsu. Thero "aham dubbalo acakkhuko, maggo ca saupaddavo, maya saddhim gacchantanam
tumhakam parissayo bhavissati, tumhe pathamam gacchatha, gantva sattharam mahathere
ca mama vandanaya vandatha, culapalassa mama pavattim kathetva 2- kanci purisam
peseyyatha"ti aha. Te punapi yacitva gamanam alabhanta "sadhu"ti patisunitva
senasanam samsametva upasake apucchitva anukkamena jetavanam gantva sattharam
mahathere ca tassa vandanaya vanditva dutiyadivase savatthiyam pindaya caranta 3-
culapalassa tam pavattim vatva tena "ayam bhante mayham bhagineyyo palito nama,
imam pesissami"ti 4- vutte "maggo  saparissayo, na sakka ekena gahatthena gantum,
tasma pabbajetabbo"ti tam pabbajetva pesesum. So anukkamena therassa santikam
gantva attanam tassa arocetva tam gahetva agacchanto antaramagge
annatarassa gamassa samanta arannatthane ekissa katthahariya gayantiya saddam
@Footnote: 1 Si. pancasimsu rajano    2 Si. pavattim vatva akkhamam kathetva
@3 cha.Ma. caritva          4 Ma. pesissami nanti
Sutva patibaddhacitto hutva yatthikotim vissajjetva "titthatha bhante muhuttam
yavaham agacchami"ti vatva tassa santikam gantva tattha silavipattim papuni.
Thero "idanimeva itthiya gitasaddo suto, samanero ca cirayati, nuna 1- silavipattim
patto bhavissati"ti cintesi. Sopi agantva "gacchama bhante"ti aha. Thero
"kim papo jatosi"ti pucchi. Samanero tunhi hutva puna pucchitopi na kathesi,
thero "tadisena papena mayham yatthigahanakiccam natthi, gaccha tvan"ti vatva puna
tena "bahuparissayo maggo, tumhe ca andha, katham gamissatha"ti vutte "bala
idheva me nipajjitva maranantassapi aparaparam parivattentassapi 2- tadisena gamanam
nama natthi"ti imamattham dassento:-
     [95] "andhoham hatanettosmi     kantaraddhanapakkhando 3-
           sayamanopi gacchissam       na sahayena papena"ti
gatham abhasittha.
      Tattha andhoti cakkhuvikalo. Hatanettoti vinatthacakkhuko, tena "payogavipatti-
vasenaham upahatanettataya andho, na jaccandhabhavena"ti yathavuttam andhabhavam viseseti.
Athava "andho"ti idam "andhe jinne matapitaro poseti"tiadisu 4- viya mamsacakkhu-
vekalladipanam, "sabbepime paribbajaka andha acakkhuka" 5- "andho ekacakkhu dvi-
cakkhu"tiadisu 6- viya na pannacakkhuvekalladipananti dassetum "hatanettosmi"ti 7-
vuttam, tena mukhyameva andhabhavam dasseti. Kantaraddhanapakkhandoti kantare vivane 8-
dighamaggam anupavittho, na jatikantaradigahanam samsaraddhanam patipannoti adhippayo.
Tadisam hi kantaraddhanam ayam thero samatikkamitva thito, sayamanopiti sayantopi,
@Footnote: 1 Ma. nanu  2 Si. pavattentassapi  3 Si. kantaraddhanapakkanto  4 Ma.Ma. 13/288/264
@  ghatikarasutta  5 khu.udana. 25/55/189 pathamananatitthiyasutta [thokam visadisam]
@6 an.tika. 20/29/123 andhasutta  7 Ma. andhoham hatanettosmiti
@8 Si. kantare viya vane
Padesu avahantesu urena jannukahi ca bhumiyam sayanto 1- parivattentopi gaccheyyam.
2- Na sahayena papenati tadisena papapuggalena sahayabhutena saddhim na gacchissanti
yojana. Tam sutva itaro samvegajato "bhariyam vata maya sahasikakammam katan"ti
baha paggayha kandanto vanasandam pakkhando ca 3- ahosi. Atha therassa silatejena
pandukambalasilasanam unhakaram dassesi. Tena sakko tam karanam natva therassa
santikam gantva savatthigamipurisam viya attanam napetva yatthikotim ganhanto
maggam sankhipitva tadaheva sayanhe savatthiyam theram netva tattha jetavane
culapalitena karitaya pannasalaya phalake nisidapetva tassa sahayavannena therassa
agatabhavam janapetva pakkami, culapalitopi tam yavajivam sakkaccam upatthasiti.
                   Cakkhupalattheragathavannana nitthita.
                           -----------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 304-308. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=6778&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=6778&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=232              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5528              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5719              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5719              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]