ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 32 : PALI ROMAN Thera.A.1 (paramatthadi.1)

                   243. 6. Suhemantattheragathavannana
      satalingassa atthassati ayasmato suhemantattherassa gatha. Ka uppatti?
      ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave vivattupanissayam punnam
upacinanto ito dvanavute kappe tissassa bhagavato kale vanacaro hutva vane
vasati, tam anuggahitum bhagava arannam pavisitva tassa asanne thane annatarasmim
rukkhamule nisidi. So bhagavantam disva pasannacitto sugandhani punnagapupphani
ocinitva bhagavantam pujesi. So tena punnakammena devaloke nibbattitva aparaparam
punnani katva devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade pariyantadese
vibhavasampannassa brahmanassa putto hutva nibbatti, suhemantotissa namam ahosi.
So vinnutam patto sankassanagare migadaye viharantam bhagavantam upasankamitva dhammam
sutva patiladdhasaddho pabbajitva tepitako hutva vipassanam patthapetva na cirasseva
chalabhinno patisambhidapatto ahosi. Tena vuttam apadane 2- :-
          "kananam vanamogayha          vasami luddako aham
           punnagam pupphitam disva       buddhasettham anussarim.
           Tam puppham ocinitvana        sugandham gandhitam subham 3-
@Footnote: 1 cha.Ma. evarupam vasam   2 khu.apa. 32/46/245 punnagapupphiyattherapadana
@3 pali. sugandham gandhagandhikam
           Thupam karitva puline         buddhassa abhiropayim.
           Dvenavute ito kappe      yam pupphamabhipujayim
           duggatim nabhijanami         buddhapujayidam phalam.
           Ekamhi navute kappe       eko asim tamonudo
           sattaratanasampanno          cakkavatti mahabbalo.
           Kilesa jhapita mayham .pe.  katam buddhassa sasanan"ti.
      Arahattam pana patva evam cintesi "maya kho yam savakena pattabbam, tam 1-
anuppattam, yannunaham idani bhikkhunam anuggaham kareyyan"ti. Evam cintetva
pabhinnapatisambhidataya akilasutaya ca attano santikam upagate bhikkhu yatharaham 2-
ovadanto anusasanto kankham chindanto dhammam kathento kammatthanam niggumbam
nijjatam katva acikkhanto viharati. Athekadivasam attano santikam upagatanam
bhikkhunam vinnunanca puggalanam visesam acikkhanto:-
    [106] "satalingassa atthassa         satalakkhanadharino
           ekangadassi dummedho       satadassi ca pandito"ti
gatham abhasi.
      Tattha satalingassati linamattham gamentiti lingani, atthesu saddassa pavatti-
nimittani, tani pana satam anekani lingani etassati satalingo. Anekattho
hi idha satasaddo, "satam sahassan"tiadisu viya na sankhayavisesattho, tassa satalingassa.
Atthassati neyyassa, neyyam hi nanena araniyato "attho"ti vuccati. So
ca ekopi anekalingo, yatha "sakko purindado maghava"ti, "panna vijja medha
nanan"ti ca. Yena lingena pavattinimittena tavatimsadhipatimhi indasaddo pavatto,
na tena tattha sakkadisadda pavatta, atha kho annena. Tatha yena sammaditthimhi
@Footnote: 1 Si. yam yam savakena pattabbam, tam tam     2 Si. bhikkhu dhammam kathento yatharaham
Pannasaddo pavatto, na tena vijjadisadda. Tena vuttam "satalingassa atthassa"ti.
      Satalakkhanadharinoti anekalakkhanavato. Lakkhiyati etenati lakkhanam, paccayabhavino
atthassa attano phalam paticca paccayabhavo, 1- tena hi so ayam imassa karananti
lakkhiyati. So ca ekasseva atthassa anekappabhedo upalabbhati, tenaha "satalakkhana-
dharino"ti. Athava lakkhiyantiti lakkhanani, tassa tassa atthassa sankhatatadayo 2-
pakaravisesa, te pana atthato avatthavisesa 3- veditabba. Te ca pana tesam
aniccatadisamannalakkhanam lingenti napentiti "lingani"ti vuccanti. Tassime
akara, yasma ekassapi atthassa aneke 4- upalabbhanti. Tena vuttam "satalingassa
atthassa, satalakkhanadharino"ti. Tenaha ayasma dhammasenapati "sabbe dhamma
sabbakarena buddhassa bhagavato nanamukhe apatham agacchanti"ti. 5-
      Ekangadassi dummedhoti evam anekalinge anekalakkhane atthe yo tattha
ekangadassi aputhupannataya ekalingamattam ekalakkhanamattam ca disva attana ditthameva
"idameva saccan"ti abhinivissa "moghamannan"ti itaram patikkhipati, hatthi-
dassanakaandho viya ekangagahi 6- dummedho duppanno tattha vijjamananamyeva
pakaravisesanam ajananato miccha abhinivisanato ca. Satadassi 7- ca panditoti pandito pana
tattha vijjamane anekepi pakare attano pannacakkhuna sabbaso passati. Yo va
tattha labbhamane aneke pannacakkhuna attanapi passati, annesampi dasseti
pakaseti, so pandito vicakkhano atthesu kusalo namati. Evam thero ukkamsagatam
attano patisambhidasampattim bhikkhunam vibhavesi.
                   Suhemantattheragathavannana nitthita.
@Footnote: 1 Si. attano phalassa paccayabhavo  2 Si. lakkhanadayo   3 Si. atthavisesa  4 Ma. aneka
@5 khu.maha. 29/727/432 tuvatakasuttaniddesa (sya), khu.cula. 30/492/238
@  mogharajamanavakapanhaniddesa (sya), khu.patisam. 31/669/576 mahapannakatha (sya)
@6 Si. ekango hi             7 Si. sahayadassanato



             The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 330-332. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=7345&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=7345&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=243              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5583              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5766              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5766              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]