|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
250. 3. Vanavacchattheragāthāvaṇṇanā
acchodikā puthusilāti āyasmato vanavacchattherassa gāthā. Kā uppatti?
@Footnote: 1 Sī. vijjābhāvassa, Ma. vijjāsabhāvassa 2 Ma.mū. 12/9/6 mūlapariyāyasutta,
@ aṅ.tika. 20/38/138 catumahārājasutta 3 Ma. atthūpanibandhaṭṭhena
---------------------------------------------------------------------------------------------
page346.
Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalabījaṃ
ropento vipassissa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto parassa
kammaṃ katvā jīvanto kassaci aparādhaṃ katvā maraṇabhayena tajjito palāyanto
antarāmagge bodhirukkhaṃ disvā pasannamānaso tassa mūlaṃ sammajjitvā piṇḍibandhehi
asokapupphehi pūjaṃ katvā vanditvā bodhiṃ abhimukho namassamāno pallaṅkena nisinno
māretuṃ āgate paccatthike disvā tesu cittaṃ akopetvā bodhiṃeva 1- āvajjento
sataporise papāte papati. 2- So tena puññakammena devaloke nibbattitvā aparāparaṃ
puññāni katvā devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde rājagahe vibhava-
sampannassa brāhmaṇassa putto hutvā nibbatti, vacchotissa nāmaṃ ahosi. So
vayappatto bimbisārasamāgame paṭiladdhasaddho pabbajitvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena
vuttaṃ apadāne 3- :-
"parakammāyane yutto aparādhaṃ akāsahaṃ
vanantaṃ atidhāvissaṃ 4- bhayaverasamappito. 5-
Pupphitaṃ pādapaṃ disvā piṇḍibandhaṃ sunimmitaṃ 6-
tambapupphaṃ gahetvāna bodhiyaṃ okiriṃ ahaṃ.
Sammajjitvāna taṃ bodhiṃ pāṭaliṃ pādaputtamaṃ
pallaṅkaṃ ābhujitvāna bodhimūle upāvisiṃ.
Gatamaggaṃ gavesantā āgacchuṃ 7- mama santikaṃ
te ca disvānahaṃ tattha āvajjiṃ bodhimuttamaṃ.
Vanditvāna ahaṃ bodhiṃ vippasannena cetasā
anekatāle 8- papatiṃ giridugge bhayānake.
Ekanavute ito 9- kappe yaṃ pupphamabhiropayiṃ
@Footnote: 1 Sī. bodhirukkhaṃeva 2 Sī. pati 3 khu.apa. 32/7/241 tambapupphiyattherāpadāna
@4 cha.Ma. abhidhāvissaṃ 5 Sī. bhayabheravasamappito 6 Sī. suniṭṭhitaṃ 7 pāli. āgañchuṃ
@8 Sī. anekatālā 9 cha.Ma. ekanavutito
---------------------------------------------------------------------------------------------
page347.
Duggatiṃ nābhijānāmi bodhipūjāyidaṃ phalaṃ.
Ito ca tatiye kappe rājā susaññato 1- ahaṃ
sattaratanasampanno cakkavattī mahabbalo.
Kilesā jhāpitā mayhaṃ .pe. kataṃ buddhassa sāsanan"ti.
Arahattaṃ pana patvā vivekābhiratiyā vaneyeva vasi, tena vanavacchoti samaññā udapādi.
Atha kadāci thero ñātijanānuggahatthaṃ rājagahaṃ gato tattha ñātakehi upaṭṭhiyamāno katipāhaṃ
vasitvā gamanākāraṃ sandassesi. Taṃ ñātakā "bhante amhākaṃ anuggahatthaṃ dhuravihāre
vasatha, mayaṃ upaṭṭhahissāmā"ti yāciṃsu. Thero tesaṃ pabbatarāmaṇeyyakittanāpadesena
vivekābhiratiṃ nivedento:-
[113] "acchodikā puthusilā gonaṅgulamigāyutā
ambusevālasañchannā te selā ramayanti man"ti
gāthaṃ abhāsi.
Tattha acchodikāti acchaṃ abahalaṃ sukhumaṃ udakaṃ etesūti "acchodakā"ti
vattabbe 2- liṅgavipallāsena "acchodikā"ti vuttaṃ. Etena tesaṃ udakasampattiṃ
dasseti. Puthusilāti puthulā vitthatā mudusukhasamphassā silā etesūti puthusilā.
Etena nisajjanaṭṭhānasampattiṃ dasseti. Gunnaṃ viya naṅgulaṃ naṅguṭṭhaṃ etesanti
gonaṅgulā, kāḷamakkaṭā, "pakatimakkaṭā"tipi vadantiyeva. Gonaṅgulehi ca pasadādikehi
migehi ca 3- tahaṃ tahaṃ vicarantehi āyutā missitāti gonaṅgulamigāyutā. Etena tesaṃ
amanussūpacāritāya araññalakkhaṇūpetataṃ dasseti. Ambusevālasañchannāti pasavanato satataṃ 4-
paggharamānasalilatāya tahaṃ tahaṃ udakasevālasañchāditā. Te selā ramayanti manti yatthāhaṃ
@Footnote: 1 Sī. santusito 2 Sī. etesūti acchodikā, acchodakāti vattabbe
@3 Sī. catuppadādikehi ca 4 Ma. pavāhaṃ
---------------------------------------------------------------------------------------------
page348.
Vasāmi, te edisā selā pabbatā vivekābhiratiyā maṃ ramayanti, tasmā tatthevāhaṃ 1-
gacchāmīti adhippāyo. Idameva ca therassa aññābyākaraṇaṃ ahosi.
Vanavacchattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
-----------
The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 345-348.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=7693&pagebreak=1
อรรถกถาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=7693&pagebreak=1
อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=250
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5626
พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5803
The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5803
Contents of The Tipitaka Volume 26
http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
        |
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]