ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 33 : PALI ROMAN Thera.A.2 (paramatthadi.2)

page441.

Ca vasena medhavi, silesu ca sutthu patitthitatta susamahito, cetosamatham lokiya- lokuttarabhedam cittasamadhanam anuyutto, tadiso puggalo mayham matthakepi titthatu, pageva sahavaso. Yo papancamanuyuttoti yo pana puggalo kammaramatadivasena rupabhisangadi- vasena ca pavattiya papancanatthena tanhadibhedam papancam anuyutto, tattha ca anadinavadassanena abhirato magasadiso, so nibbanam viradhayi, so nibbana suvidura- vidure thito. Yo ca papancam hitvanati yo pana puggalo tanhapapancam pahaya tadabhavato nippapancassa nibbanassa pathe adhigamupaye ariyamagge rato bhavanabhisamaye abhirato, so nibbanam aradhayi sadhesi 1- adhigacchiti attho. Athekadivasam thero attano kanitthabhatikassa revatattherassa kantakanicitakhadirarukkha- sanchanne nirudakakantare vasam disva tam pasamsanto "game va"tiadika dve gatha abhasi. Tattha game vati kincapi arahanto gamante kayavivekam na labhanti, cittavivekam pana labhanteva. Tesam hi dibbapatibhaganipi arammanani cittam caletum na sakkonti, tasma game va hotu arannadisu annataram va, yattha arahanto viharanti, tam bhumiramaneyyakanti so bhumippadeso ramaniyo evati attho. Arannaniti supupphitatarusandamanditani vimalasalilasayasampannani arannani ramaniyaniti sambandho. Yatthati yesu arannesu vikasitesu viya ramamanesu kamapakkhiko kamagavesako jano na ramati. Vitaragati vigataraga pana khinasava bhamaramadhukara viya padumavanesu tatharupesu arannesu ramissantiti. Na te kamagavesinoti yasma te vitaraga kamagavesino na hontiti attho. @Footnote: 1 Si. sadhayi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page442.

Puna thero radham nama duggatabrahmanam anukampaya pabbajetva upasampadetva tameva pacchasamanam katva vicaranto ekadivasam tassa ca subbacabhavena tusitva ovadam dento "nidhinamva"tiadimaha. Tattha nidhinamvati tattha tattha nida hitva thapitanam hirannasuvannadipuranam nidhikumbhinam. Pavattaranti kicchajivike duggatamanusse anukampam katva "ehi te sukhena jivitum upayam dassessami"ti nidhitthanam netva hattham pasaretva "imam gahetva sukham jivahi"ti acikkhitaramviya. Vajjadassinanti dve vajjadassino:- "imina nam asaruppena va khalitena va samghamajjhe nigganhissami"ti randhagavesako ca annatam napetukamo natam assadento siladivuddhikamataya tam tam vajjam olokento ullumpanasabhavasanthito cati, ayam idha adhippeto. Yatha hi duggatamanusso "imam nidhim ganhahi"ti niggayha- manopi nidhidassane kopam na karoti, pamuditova hoti, evam evarupesu puggalesu asaruppam va khalitam va disva acikkhante kopo na katabbo, tutthacitteneva bhavitabbam, "bhante punapi mam evarupam vadeyyatha"ti pavaretabbameva. Niggayhavadinti yo vajjam disva ayam me saddhivihariko, antevasiko, upakarakoti acintetva vajjanurupam tajjento panamento dandakammam karonto sikkhapeti, ayam niggayhavadi nama sammasambuddho viya. Vuttam hetam:- "niggayha niggayhaham ananda vakkhami, pavayha pavayhaham 1- ananda vakkhami, yo saro so thassati"ti. 2- Medhavinti dhammojapannaya samannagatam. Tadisanti evarupam panditam. Bhajeti payirupaseyya. Tadisam hi acariyam bhajamanassa antevasikassa seyyo hoti, na papiyo, vuddhiyeva hoti, no parihaniti attho. Athekada assajipunabbasukehi kitagirismim avase dusite satthara anatto attano parisaya mahamoggallanena ca saddhim tattha gato dhammasenapati assaji- punabbasukesu ovadam anadiyantesu imam gathamaha. Tattha ovadeyyati ovadam @Footnote: 1 cha.Ma. pavayha 2 Ma. upari. 14/196/167 mahasunnatasutta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page443.

Anusitthim dadeyya. Anusaseyyati tasseva pariyayavacanam. Athava uppanne vatthusmim vadanto ovadati nama, anuppanne "ayasopi 1- te siya"tiadim anagatam uddissa vadanto anusasati nama. Sammukha vadanto va ovadati nama, parammukha dutam, sasanam va pesetva vadanto anusasati nama. Sakim vadanto va ovadati 2- nama, punappunam vadanto anusasati nama. Asabbha cati akusala dhamma ca nivaraye, kusale dhamme ca patitthapeyyati attho. Satam hi soti evarupo puggalo sadhunam piyo hoti. Ye pana asanta asappurisa vitinnaparaloka amisacakkhuka jivikatthaya pabbajita, tesam so ovadako anusasako "na tvam amhakam upajjhayo, na acariyo, kasma amhe vadasi"ti evam mukhasattihi vijjhantanam appiyo hotiti. "yam arabbha sattha dhammam deseti, so eva upanissayasampanno"ti bhikkhusu kathaya samutthitaya "nayidametan"ti dassento "annassa"ti gathamaha. Tattha annassati attano bhagineyyam dighanakhaparibbajakam sandhayaha. 3- Tassa hi satthara vedanapariggahasutte 4- desiyamane ayam mahathero bhavanamagge adhigantva savaka- paraminanassa matthakam patto. Sotamodhesimatthikoti sattharam bijayamano thito atthiko hutva sussusanto sotam odahim. Tam me amogham savananti tam tatha sutam savanam mayham amogham avanjham ahosi, aggasavakena pattabbam sampattinam avassayo ahosi. Tenaha "vimuttomhi"tiadi. Tattha neva pubbenivasayati attano paresanca pubbenivasajananananatthaya, panidhi me neva vijjatiti yojana. Parikammakaranavasena tadattham cittapanidhanamattampi nevatthi neva ahositi 5- attho. Cetopariyayati cetopariyananassa. Iddhiyati iddhividhananassa. Cutiya upapattiyati sattanam cutiya upapattiya ca jananananassa 6- cutupapatananatthaya. Sotadhatuvisuddhiyati dibbasotananassa. Panidhi me na vijjatiti @Footnote: 1 Si. ayam dosopi 2 Si. sakim va vadanto ovadati 3 Si. sandhaya vadati @4 Ma.Ma. 13/205/182 dighanakhasutta 5 Si.,Ma. na vijjatiti 6 cha.Ma. jananananaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page444.

Imesam abhinnavisesanam atthaya parikammavasena cittassa panidhi cittabhiniharo me natthi nahositi attho. Sabbannuguna viya hi buddhanam aggamaggadhigameneva savakanam sabbe savakaguna hatthagata honti, na tesam adhigamaya visum parikammakarana- kiccam atthiti. Rukkhamulantiadika tisso gatha kapotakandarayam viharantassa yakkhena pahatakale samapattibalena attano nibbikaratadipanavasena vutta. Tattha mundoti navoropitakeso. 1- Sanghatiparutoti sanghatim parupitva nisinno. "sanghatiya suparuto"ti ca pathanti. Pannaya uttamo theroti thero hutva pannaya uttamo, savakesu pannaya setthoti attho. Jhayatiti arammanupanijjhanena lakkhanupanijjhanena ca jhayati, bahulam samapattiviharena viharatiti attho. Upeto hoti tavadeti yada yakkhena sise pahato, tavadeva avitakkam catutthaj- jhanikaphalasamapattim samapanno ariyena tunhibhavena upeto samannagato ahosi. Atitatthe hi hotiti idam vattamanavacanam. Pabbatova na vedhatiti mohakkhaya bhinnasabbakileso bhikkhu so selamayapabbato viya acalo suppatitthito itthadina 2- kenaci na vedhati, sabbattha nibbikaro hotiti attho. Athekadivasam therassa asatiya nivasanakanne 3- olambante annataro samanero "bhante parimandalam nivasetabban"ti aha. Tam sutva "bhaddam taya sutthu vuttan"ti sirasa viya sampaticchanto tavadeva thokam apakkamitva 4- parimandalam nivasetva "madisanam ayampi dosoyeva"ti dassento "ananganassa"ti gathamaha. Puna marane jivite ca attano samacittatam dassento "nabhinandami"tiadina @Footnote: 1 Si. voropitakeso 2 Si. itthanitthadina 3 Si. civarakone @4 Ma. upakkamitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page445.

Dve gatha vatva paresam dhammam kathento "ubhayena midan"tiadina gathadvayamaha. Tattha ubhayenati ubhayesu, ubhosu kalesuti attho. Midanti makaro padasandhikaro. Idam maranameva, maranam attheva nama, amaranam nama natthi. Kesu ubhosu kalesuti aha "paccha va pure va"ti, majjhimavayassa paccha va jarajinnakale pure va daharakale maranameva maranam ekantikameva. Tasma patipajjatha sammapatipattim puretha vippatipajjitva ma vinassatha apayesu mahadukkham manubhavatha. Khano vo ma upaccagati atthahi akkhanehi vivajjito ayam navamo khano ma tumhe atikkamiti attho. Athekadivasam ayasmantam mahakotthikam disva tassa gunam pakasento "upasanto"ti- adina tisso gatha abhasi. Tattha anuddesikavasena "dhunati"ti vuttamevattham puna therasannissitam katva vadanto "appasi"tiadimaha. Tattha appasiti adhuna pahasiti attho. Anayasoti aparissamo, kilesadukkharahitoti attho. Vippasanno anaviloti vippasanno asaddhiyadinam abhavena sutthu pasannacitto anavilasankappataya anavilo. Na vissaseti gatha devadattam saddahitva tassa ditthim rocetva thite vajjiputtake arabbha vutta. Tattha na vissaseti vissattho na bhaveyya, na saddaheyyati attho. Ekatiyesuti ekaccesu anavatthitasabhavesu puthujjanesu. Evanti yatha tumhe "devadatto samma patipanno"ti vissasam apajjittha, evam. Agarisuti gahatthesu. Sadhupi hutvanati yasma puthujjanabhavo nama assapitthe thapitakumbhandam viya thusarasimhi nikhatakhanukam viya ca 1- anavatthito, tasma ekacce adito sadhu hutva thitapi paccha asadhu honti. Yatha devadatto pubbe silasampanno abhinnasamapattilabhi hutva labhasakkarapakato idani parihinaviseso chinnapakkhakako viya apayiko @Footnote: 1 Si. khanu viya ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page446.

Jato, tasma tadiso ditthamattena "sadhu"ti na vissasitabbo. Ekacce pana kalyanamittasamsaggabhavena adito asadhu hutvapi paccha kalyanasamsaggena sadhu hontiyeva, tasma devadattasadise sadhupatirupe "sadhu"ti na vissaseyyati attho. Yesam kamacchandadayo cittupakkilesa avigata, te asadhu. Yesam te vigata, te sadhuti dassetum "kamacchando"ti gatham vatva asadharanato ukkamsagatam sadhulakkhanam dassetum "yassa sakkariyamanassa"tiadina gathadvayam vuttam. Asadharanato pana ukkamsagatam tam dassetum sattharam attananca udaharanto "mahasamuddo"tiadika gatha abhasi. Tattha mahasamuddoti ayam mahasamuddo mahapathavi selo pabbato puratthimadibhedato anilo ca attoo naacetanabhavena itthanittham sahanti, na patisankhanabalena, sattha pana yassa arahattu ppattiya vasena uttame tadibhave thito itthadisu sabbattha samo nibbikaro, tassa satthu varavimuttiya aggaphalavimuttiya te mahasamuddadayo upamaya upamabhavena na yunjanti kalabhagampi na upentiti attho. Cakkanuvattakoti satthara vattitassa dhammacakkassa anuvattako. Theroti asekkhehi silakkhandhadihi samannagamena thero. Mahananiti mahapanno. Samahitoti upacarappana- samadhina anuttarasamadhina ca samahito. Pathavapaggisamanoti itthadiarammana- sannipate nibbikarataya pathaviya apena aggina ca sadisavuttiko. Tenaha "na rajjati na dussati"ti. Pannaparamitam pattoti savakananassa paramim parakotim patto. Mahabuddhiti mahaputhuhasajavanatikkhanibbedhikabhavappattaya mahatiya buddhiya pannaya samannagato. Mahamatiti dhammanvayaveditasankhataya mahatiya nayaggahamatiya samannagato. Ye hi te catubbidha solasavidha catucattalisavidha tesattatividha ca pannappabheda, tesam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page447.

Sabbaso anavasesanam adhigatatta mahapannatadivisesayogato ca ayam mahathero satisayam "mahabuddhi"ti vattabbatam arahati. Yathaha bhagava:- "pandito bhikkhave sariputto, mahapanno bhikkhave sariputto, puthupanno bhikkhave sariputto, hasapanno 1- bhikkhave sariputto, javanapanno bhikkhave sariputta, tikkhapanno bhikkhave sariputto, nibbedhikapanno bhikkhave sariputto"tiadi. 2- Tatthayam panditabhavadinam vibhagavibhavana. Dhatukusalata, ayatanakusalata, paticcasamuppadakusalata, thanatthanakusalatati imehi catuhi karanehi pandito. Mahapannatadinam vibhagadassane ayam pali:- "katama mahapanna:- mahante atthe parigganhatiti mahapanna, mahan te dhamme parigganhatiti mahapanna, mahanta niruttiyo parigganhatiti mahapanna, mahantani patibhanani parigganhatiti mahapanna, mahante silakkhandhe parigganhatiti mahapanna, mahante samadhikkhandhe parigganhatiti mahapanna, mahante pannakkhandhe parigganhatiti mahapanna, mahante vimuttikkhandhe parigganhatiti mahapanna, mahante vimuttinanadassanakkhandhe parigganhatiti mahapanna, mahantani thanatthanani parigganhatiti mahapanna, mahanta viharasamapattiyo parigganhatiti mahapanna, mahantani ariyasaccani parigganhatiti mahapanna, mahante satipatthane parigganhatiti mahapanna, mahante sammappadhane parigganhatiti mahapanna, mahante iddhipade parigganhatiti mahapanna, mahantani indriyaniparigganhatiti mahapanna, mahantani balani parigganhatiti mahapanna, mahante bojjhange parigganhatiti mahapanna, mahante ariyamagge parigganhatiti mahapanna, @Footnote: 1 Si. hasupanno 2 Ma.upari. 14/93/77 anupadasutta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page448.

Mahantani samannaphalani parigganhatiti mahapanna, mahanta abhinnayo parigganhatiti mahapanna, mahantam paramattham nibbanam parigganhatiti mahapanna. 1- Katama puthupanna:- puthunanakhandhesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanadhatusu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanaayatanesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanapaticcasamuppadesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanasunnatamanupalabbhesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanaatthesu nanam pavattatitiputhupanna, puthunanadhammesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunananiruttisu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanapatibhanesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanasilakkhandhesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanasamadhikkhandhesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanapannakkhandhesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanavimuttikkhandhesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanavimuttinanadassanakkhandhesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanathanatthanesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanaviharasamapattisu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanaariyasaccesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanasatipatthanesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanasammappadhanesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanaiddhipadesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanaindriyesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanabalesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanabojjhangesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanaariyamaggesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanasamannaphalesu nanam pavattatiti puthupanna, puthunanaabhinnasu nanam pavattatiti puthupanna, puthujjanasadharane dhamme atikkamma paramatthe nibbane nanam pavattatiti puthupanna. 2- @Footnote: 1 khu.pati. 31/665/570 (sya) 2 khu.pati. 31/666/571 (sya)

--------------------------------------------------------------------------------------------- page449.

Katama hasapanna:- idhekacco hasabahulo vedabahulo tutthibahulo pamojjabahulo 1- silani paripuretiti hasapanna, hasabahulo .pe. Pamojjabahulo indriyasamvaram paripuretiti hasapanna, hasabahulo .pe. Pamojjabahulo bhojane mattannutam paripuretiti hasapanna, hasabahulo .pe. Pamojjabahulo jaragiya nuyogam paripuretiti hasapanna, hasabahulo .pe. Pamojjabahulo silakkhandham .pe. Samadhikkhandham. Pannakkhandham. Vimuttikkhandham. Vimuttinanadassanakkhandham paripuretiti .pe. Pativijjhatiti. Viharasamapattiyo paripuretiti. Ariyasaccani pativijjhatiti. Satipatthane bhavetiti. Sammappadhane bhavetiti. Iddhipade bhavetiti. Indriyani bhavetiti. Balani bhavetiti. Bojjhange bhavetiti. Ariyamaggam bhavetiti .pe. Samannaphalani sacchikarotiti hasapanna, hasabahulo vedabahulo tutthibahulo pamojjabahulo abhinnayo pativijjhatiti hasapanna, hasabahulo vedabahulo tutthibahulo pamojjabahulo paramattham nibbanam sacchikarotiti hasapanna. 2- Katama javanapanna:- yankinci rupam atitanagatapaccuppaninam .pe. Yam dure 3- santike va, sabbam rupam aniccato khippam javatiti javanapanna, dukkhato khippam javatiti javanapanna, anattato khippam javatiti javanapanna, ya kaci vedana .pe. Yankinci vinnanam atitanagatapaccuppannam .pe. Sabbam vinnanam aniccato khippam javatiti javanapanna, dukkhato khippam javatiti javanapanna, anattato khippam javatiti javanapanna. Cakkhu .pe. Jaramaranam atitanagatapaccuppannam. Aniccato khippam javatiti javanapanna, dukkhato khippam javatiti javanapanna, anattato khippam javatiti javanapanna. Rupam atitanagatapaccuppannam aniccam khayatthena dukkham bhayatthena anatta asarakatthenati tulayitva tirayitva vibhavayitva katva rupanirodhe nibbane @Footnote: 1 ka. pamujja... evamuparipi 2 khu.pati. 31/674/582 (sya) 3 ka. yandure

--------------------------------------------------------------------------------------------- page450.

Khippam javatiti javanapanna .pe. Vedana .pe. Sanna. SankhaRa. Vinnanam. Cakkhu .pe. Jaramaranam atitanagatapaccuppannam aniccam khayatthena dukkham bhayatthena anatta asarakatthenati tulayitva tirayitva vibhavayitva vibhutam katva jaramarananirodhe 1- nibbane khippam javatiti javanapanna. Rupam atitanagatapaccuppannam aniccam sankhatam paticcasamuppannam khayadhammam vayadhammam viragadhammam nirodhadhammanti tulayitva tirayitva vibhavayitva vibhutam katva rupanirodhe nibbane 2- khippam javatiti javanapanna. Vedana .pe. Sanna. SankhaRa. Vinnanam. Cakkhu .pe. Jaramaranam atitanagatapaccuppannam aniccam sankhatam paticcasamuppannam khayadhammam vayadhammam viragadhammam nirodhadhammanti tulayitva tirayitva vibhavayitva vibhutam katva jaramarananirodhe nibbane khippam javatiti javanapanna. 3- Katama tikkhapanna:- khippam kilese bhindatiti 4- tikkhapanna, uppannam kamavitakkam nadhivaseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhavangametiti tikkhapanna, uppannam byapadavitakkam nadhivasetipajahati vinodeti byantikaroti anabhavangametiti tikkhapanna, uppannam vihimsavitakkam nadhivaseti .pe. Uppannuppanne papake akusale dhamme nadhivasetipajahativinodeti byantikaroti anabhavangametiti tikkhapanna, uppannam ragam nadhivaseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhavam gametiti tikkhapanna, uppannam dosam .pe. Uppannam moham. Uppannam kodham. Uppannam upanaham. Makkham. Palasam. Issam. Macchariyam. Mayam. Satheyyam. Thambham. Sarambham. Manam. Atimanam. Madam. Pamadam. Sabbe kilese. Sabbe duccarite. Sabbe abhisankhare .pe. Sabbe bhavagamikamme nadhivaseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhavam gametiti tikkhapanna, @Footnote: 1 ka. jaramaranam nirodhe 2 cha.Ma. ayam na dissati @3 khu.pati. 31/675/584 (sya) 4 cha.Ma. chindatiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page451.

Ekasmim asane cattaro ca ariyamagga cattari samannaphalani catasso patisambhidayo cha abhinnayo adhigata honti sacchikata phassita pannayati tikkhapanna. 1- Katama nibbedhikapanna:- idhekacco sabbasankharesu ubbegabahulo hoti uttasabahulo ukkanthanabahulo aratibahulo anabhiratibahulo bahimukho na ramati sabbasankharesu, anibbiddhapubbam apadalitapubbam lobhakkhandham nibbijjhati padaletiti nibbedhikapanna, anibbiddhapubbam apadalitapubbam dosakkhandham nibbijjhati padaletiti nibbedhikapanna, anibbiddhapubbam apadalitapubbam mohakkhandham nibbijjhati padaletiti nibbedhikapanna, anibbiddhapubbam apadalitapubbam kodham .pe. Upanaham .pe. Sabbe bhavagamikamme nibbijjhati padaletiti nibbedhikapanna"ti. 2- Evam yatha vuttavibhagaya mahatiya pannaya samannagatatta "mahabuddhi"ti vuttam. Apica anupadadhammavipassanavasenapi imassa therassa mahapannata veditabba. Vuttam hetam:- "sariputto bhikkhave addhamasam anupadadhammavipassanam vipassati. Tatridam bhikkhave sariputtassa anupadadhammavipassanaya hoti. Idha bhikkhave sariputto vivicceva kamehi .pe. Pathamam jhanam upasampajja viharati. Ye ca pathame jhane dhamma vitakko ca .pe. Cittekaggata ca phasso vedana sanna cetana cittam chando adhimokkho viriyam sati upekkha @Footnote: 1 khu.pati. 31/676/584 (sya) 2 khu.pati. 31/677/585 (sya)

--------------------------------------------------------------------------------------------- page452.

Manasikaro. Tyassa dhamma anupadavavatthita honti, tyassa dhamma vidita uppajjanti, vidita upatthahanti, vidita abbhattham gacchanti. So evam pajanati `evam kirame dhamma ahutva sambhonti, hutva pativenti'ti. So tesu dhammesu anupayo anapayo anissito appatibaddho vippamutto visamyutto vimariyadikatena cetasa viharati, so "atthi anuttarim 1- nissaranan"ti pajanati. Tabbahulikara atthitvevassa hoti. 2- Puna caparam bhikkhave sariputto vitakkavicaranam vupasama .pe. Dutiyam jhanam. Tatiyam jhanam. Catuttham jhanam upasampajja viharati. Akasanancayatanam. Vinnanancayatanam. Akincannayatanam. Sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannanasannayatanam upasampajja viharati. So taya samapattiya sato vutthahati, so taya samapattiya sato vutthahitva ye dhamma atita niruddha viparinata, te dhamme samanupassati "evam kirame dhamma ahutva sambhonti, hutva pativenti"ti. So tesu dhammesu anupayo anapayo anissito appatibaddho vippamutto visamyutto vimariyadikatena cetasa viharati, so "atthi uttari nissaranan"ti pajanati. Tabbahulikara atthitvevassa hoti. 2- Puna caparam bhikkhave sariputto sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati, pannaya cassa disva asava parikkhina honti. So taya samapattiya sato vutthahati, so taya samapattiya sato vutthahitva ye dhamma atita niruddha viparinata, te dhamme samanupassati "evam kirame dhamma ahutva sambhonti, hutva pativenti"ti. So tesu dhammesu anupayo anapayo anissito appatibaddho vippamutto visamyutto vimariyadikatena cetasa viharati, so "natthi uttarim nissaranan"ti pajanati. Tabbahulikara natthitvevassa hoti. @Footnote: 1 cha.Ma. uttari 2 Ma. honti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page453.

Yam kho tam bhikkhave samma vadamano vadeyya "vasippatto paramippatto ariyasmim silasmim, vasippatto paramippatto ariyasmim samadhismim, vasippatto paramippatto ariyaya pannaya, vasippatto paramippatto ariyaya vimuttiya"ti. Sariputtameva tam 1- samma vadamano vadeyya"ti. 2- Evam mahaputhuhasajavanatikkhanibbedhikabhavappattaya mahatiya buddhiya samannagatatta thero mahabuddhiti attho. Dhammanvayavedita panassa sampasadaniyasuttena 3- dipetabba. Tattha hi sabbannutananasadiso therassa nayaggaho vutto. Ajalo jalasamanoti savakesu pannaya ukkamsagatatta sabbathapi ajalo samano paramappicchataya attanam ajanantam viya katva dassanena jalasadiso mandasarikkho kilesaparilahabhavena nibbuto sitibhuto sada carati niccam viharatiti attho. Paricinnoti gatha therena attano katakiccatam pakasentena bhasita, sapi vuttatthayeva. Sampadethappamadenati ayam pana attano parinibbanakale sannipatitanam bhikkhunam ovadadanavasena bhasita, sapi vuttatthayevati. Sariputtattheragathavannana nitthita. ----------------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 441-453. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=10199&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=10199&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=396              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=8049              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=8148              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=8148              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]