ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 33 : PALI ROMAN Thera.A.2 (paramatthadi.2)

                   354. 8. Migajalattheragathavannana
      sudesitotiadika ayasmato migajalattherassa gatha. Ka uppatti?
      ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave punnani upacinanto
imasmim buddhuppade savatthiyam visakhaya mahaupasikaya putto hutva nibbatti,
migajalotissa namam ahosi. So viharam gantva abhinhaso dhammassavanena patiladdha-
saddho pabbajitva vipassanam vaddhetva arahattam patva annam byakaronto:-
         [417] "sudesito cakkhumata       buddhenadiccabandhuna
               sabbasamyojanatito         sabbavattavinasano.
         [418] Niyyaniko uttarano       tanhamulavisosano
               visamulam aghatanam          chetva 1- papeti nibbutim.
         [419] Annanamulabhedaya         kammayantavighatano
               vinnananam pariggahe       nanavajiranipatano.
         [420] Vedananam vinnapano       upadanappamocano
               bhavam angarakasumva         nanena anupassano.
@Footnote: 1 pali. bhetva
         [421] Maharaso sugambhiro        jaramaccunivarano
               ariyo atthangiko maggo    dukkhupasamano sivo.
         [422] Kammam kammanti natvana      vipakanca vipakato
               paticcuppannadhammanam        yathavalokadassano
               mahakhemangamo santo      pariyosanabhaddako"ti
ima gatha abhasi.
      Tattha sudesitoti sutthu desito, veneyyajjhasayanurupam ditthadhammikasamparayika-
paramatthanam yathavato vibhavanavasena desitoti attho. Athava sudesitoti samma
desito, pavattinivattinam tadubhayahetunanca aviparitato pakasanavasena bhasito
svakhyatoti 1- attho. Cakkhumatati mamsacakkhu dibbacakkhu pannacakkhu buddhacakkhu
samantacakkhuti imehi pancahi cakkhuhi cakkhumata. Buddhenati sabbannubuddhena.
Adiccabandhunati adiccagottena. Duvidho hi  loke khattiyavamso adiccavamso
somavamsoti. Tattha adiccavamso okkakarajavamsoti janitabbam, tato sanjatataya sakiya
adiccagottati bhagava "adiccabandhu"ti vuccati. Athava adiccassa bandhutipi bhagava
adiccabandhu, svayamattho hettha vuttoyeva. Kamaragasamyojanadinam sabbesam samyojananam
samatikkamanabhavato sabbasamyojanatito tatoeva kilesakammavipakavattanam vinasanato
viddhamsanato sabbavattavinasano samsaracarakato niyyanato niyyaniko samsara-
mahoghato samuttaranatthena uttarano kamatanhadinam sabbatanhanam mulam avijjam
ayoniso manasikaranca visoseti sukkhapetiti tanhamulavisosano tinnampi vedanam 2-
sampativedhassa 3- viddhamsanato visassa dukkhassa karanatta visamulam sattanam byasanup-
pattitthanataya aghatanam kammam kilesam va 4- chetva samucchinditva nibbutim
nibbanam papeti.
@Footnote: 1 svakkhato?   2 Ma. vedananam   3 i.,Ma. asampativedhassa
@4 Si.,i. kammakammakilesam
      Annanassa mulam ayoniso manasikaro asava ca, "asavasamudaya avijja-
samudayo"ti 1- hi vuttam, tassa bhedaya vajirupamananena bhindanatthaya. Athava "avijja-
paccaya sankhara"tiadivacanato 2- annanam mulam etassati annanamulam, bhavacakkam,
tassa maggananavajirena padalanattham desitoti sambandho. Kammayantavighatanoti kamma-
ghatitassa attabhavayantassa viddhamsano. Vinnananam pariggaheti kamabhavadisu yatha
saka- kammuna vinnanaggahane 3- upatthiteti  vacanaseso. Tattha tattha hi bhave patisandhiya
gahitaya tamtambhavanissitavinnananipi 4- gahitaneva honti. Nanavajiranipatanoti nana-
vajirassa nipato, nanavajiram nipatetva tesam padaleta. Lokuttaradhammo hi
uppajjamano sattamabhavadisu uppajjanarahani vinnanani bhindattameva 5-
uppajjatiti.
      Vedananam vinnapanoti sukhadinam tissannam vedananam yathakkamam dukkhasallanicca-
vasena yathavato pavedako. Upadanappamocanoti kamupadanadihi catuhipi upadanehi
cittasantanassa vimocako. Bhavam angarakasumva, nanena anupassanoti kamabhavadi-
navavidhampi bhavam ekadasahi aggihi adittabhavato sadhikaporisam angarakasum viya magga-
nanena anupaccakkhato dasseta.
      Santapanitabhavato 6- atittikaratthena maharaso parinnadivasena va mahakiccataya
samannaphalavasena mahasampattitaya ca maharaso anupacitasambharehi duravagahataya
alabbhaneyyapatitthataya ca sutthu gambhiro jaramaccunivarano ayatim bhavabhinipphatti
ya nivattanena jaraya maccuno ca patisedhako. Idani yathavuttagunavisesayuttam dhammam
sarupato dassento "ariyo atthangiko"ti vatva punapi tassa katipaye gune vibhavetum
"dukkhupasamano sivo"ti adimaha. Tassattho:- parisuddhatthena ariyo sammaditthiadi-
atthadhammasamodhanataya atthangiko nibbanagavesanatthena maggo sakalavattadukkhavupa-
samanatthena dukkhavupasamano khematthena sivo.
@Footnote: 1 Ma.mu. 12/103/74 sammaditthisutta    2 abhi.vibhanga. 35/225/161
@paticcasamuppadavibhanga sam.ni. 16/1/1 paticcasamuppadasutta
@3 Si.,i. adanavinnanagahane   4 Si.,i. tamtambhavaniyatavinnanatthiti
@5 i. bhindantameva,   6 Si. santapanitabhava, i. santapanitabhavo
      Yatha ito bahirakasamaye asammasambuddhapaveditatta kammavipako vipallaso
siyati 1- evam avipallasetva paticcuppannadhammanam paticcasamuppannesu dhammesu
kammam kammanti vipakanca vipakato natvana pubbabhagananena jananahetu
sassatucchedaggahanam vidhamanena yathavato alokadassano takkarassa lokuttarananalokassa
dassano. Kenaci kanci kadacipi anupaddutatta mahakhemam nibbanam gacchati satte
gameti cati mahakhemangamo. Sabbakilesadarathaparilahavupasamanato santo akuppaya
cetovimuttiya anupadisesaya ca nibbanadhatuya papanena pariyosanabhaddako
sudesito cakkhumatati yojana.
      Evam thero nananayehi ariyadhammam pasamsanto tassa dhammassa attana adhigatabhavam
annapadesena pakasesi.
                    Migajalattheragathavannana nitthita.
                      --------------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 115-118. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=2625&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=2625&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=354              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6600              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6742              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6742              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]