ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 33 : PALI ROMAN Thera.A.2 (paramatthadi.2)

                  458. 12. Brahmadattattheragathavannana
      akkodhassatiadika ayasmato brahmadattattherassa gatha. Ka uppatti?
      ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave punnani upacinitva
imasmim buddhuppade savatthiyam kosalaranno putto hutva nibbatti, brahma-
dattotissa namam ahosi. So vayappatto jetavanamahe buddhanubhavam disva patiladdha-
saddho pabbajitva vipassanaya kammam karonto saha patisambhidahi chalabhinno
ahosi. Tam ekadivasam nagare pindaya carantam annataro brahmano akkosi.
Thero tam sutvapi 2- tunhibhuto pindaya caratiyeva, brahmano punapi akkosiyeva.
Manussa evam akkosantampi nam "ayam thero na kinci bhanati"ti ahamsu. Tam
sutva thero tesam manussanam dhammam desento:-
         [441] "akkodhassa kuto kodho     dantassa samajivino
               sammadanna vimuttassa        upasantassa tadino. 3-
@Footnote: 1 Si.,i. adhippeta"ti. tato jhanagahanena ca   2 Si.,i. tam sutva
@3 sam. saga. 15/188/195 akkosasutta
         [442] Tasseva tena papiyo       yo kuddham patikujjhati
               kuddham appatikujjhanto        sangamam jeti dujjayam. 1-
         [443] Ubhinnamattham carati           attano ca parassa ca
               param sankupitam natva         yo sato upasammati. 1-
         [444] Ubhinnam tikicchantam tam         attano ca parassa ca
               jana mannanti baloti       ye dhammassa akovida. 1-
         [445] Uppajje te sace kodho    avajja kakacupamam
               uppajje ce rase tanha    puttamamsupamam sara
         [446] Sace dhavati cittam te       kamesu ca bhavesu ca
               khippam nigganha satiya        kitthadam viya duppasun"ti
ima gatha abhasi.
      Tattha akkodhassati kodharahitassa maggena samucchinnakodhassa. Kuto kodhoti kuto
nama hetu kodho uppajjeyya, tassa 2- uppattikaranam natthiti attho. Dantassati
uttamena damena aggamaggadamathena dantassa. Samajivinoti kayavisamadini sabbaso
pahaya kayasamadinam vasena samam jivantassa sattatthaniyena 3- sampajannena sammadeva
vattantassa. Sammadanna vimuttassati samma annaya abhinneyyadike dhamme
janitva sabbasavehi vippamuttassa. Tatoeva sabbakilesadarathaparilahavupasamena
upasantassa. Itthadisu tadilakkhanappattiya tadino khinasavassa kuto kodhoti
annapadesena thero attano kodhabhavam tassa ca karanani vatva idani
kodhe akodhe ca adinavanisamsadassanena dhammam kathento "tasseva"tiadimaha. Tattha yo
kuddham patikujjhatiti yo puggalo attano upari kuddham kupitam puggalam patikujjhati,
tasseva tena patikujjhanapaccakkosanapatippaharanadina papiyo idhaloke
@Footnote: 1 sam.saga. 15/188/195 akkosasutta   2 Si.,i. samucchinnakodhassa kuto nama
@hetu kodhassa tassa tas    3 Ma. santatthaniyena
Vinnugarahadivasena paraloke nirayadukkhadivasena abhaddakataram akalyanataram hoti. Kujjhanena
pana akuddhassa 1- papam hotiti vattabbameva natthi. Keci pana "yo akuddham patikuddham
arabbha kujjhati"ti attham vadanti. Kuddham appatikujjhantoti yo pana kuddham puggalam
"ayam kuddho kodhapareto"ti natva na patikujjhati khamati, so dujjayam kilesasangamam
jeti nama. Na kevalam cassa kilesasangamajayoeva, atha kho ubhayahitapatipattimpiti
dassento aha "ubhinnamattham .pe. Upasammati"ti. Yo param puggalam sankupitam
kuddham "kodhapareto"ti natva tam mettayanto ajjhupekkhanto va sato sampajano
hutva upasammati khamati na patippharati, so attano ca parassa cati ubhinnam
ubhayalokasukhavaham attham hitam carati.
      Ubhinnam tikicchantam tanti tam attano ca parassa cati ubhinnam dvinnam
kodhabyadhitikicchaya tikicchantam khamantam puggalam ye jana dhammassa ariyacaradhamme
akusala, te bala "ayam aviddasu yo attanam akkosantassa paharantassa kinci
na karoti"ti mannanti, tam tesam ayoniso mannananti adhippayo. "tikicchanan"tipi 2-
pathanti, tikicchanasabhavanti attho.
      Evam therena vuccamanam dhammam sutva akkosakabrahmano samviggo pasannacitto
ca hutva theram khamapetva tasseva santike pabbaji. Thero tassa kammatthanam dento
"imassa mettabhavana yutta"ti mettakammatthanam datva kodhapariyutthanadisu
paccavekkhanadividhim 3- dassento "uppajje te"tiadimaha. Tattha uppajje
te saceti sace te kammatthanam anuyunjantassa kanci puggalam nissaya ciraparicayo 4-
kodho uppajjeyya, tassa vupasamaya:-
      "ubhatodandakena cepi 5- bhikkhave kakacena cora ocaraka angamangani
okanteyyum, tatrapi yo mano paduseyya, na me so tena sasanakaro"ti 6-
@Footnote: 1 Si. kujjhanena pana kuddhassa,i. kujjhante pana kuddhassa
@2 Si.,i. tikicchantitipi 3 Si.,i.paccavekkhanavidhim  4 Si.,i. ciraparicariyo
@5 pali. ubhatodandakenapi ca 6 Ma.mu. 12/232/195 kakacupamasutta
Satthara vuttam kakacupamam ovadam avajjehi. 1- Uppajje ce rase tanhati sace
te madhuradibhede rase tanha abhilaso uppajjeyya, tassa vupasamaya:-
      "puttamamsam jayampatika yatha kantaranittharanatthameva khadimsu, na rasatanhaya,
    evam kulaputtopi pabbajito pindapatam patisevati .pe. Phasuviharo
    ca"ti 2-
evam vuttam puttamamsupamovadam sara anussara.
      Sace dhavati te cittanti ayoniso manasi karoto tava cittam kamesu panca-
kamagunesu chandaragavasena, kamabhavadisu bhavesu bhavapatthanavasena sace dhavati
sarati javati. Khippam nigganha satiya, kitthadam viya duppasunti tatha dhavitum adento
yatha nama puriso kitthadam sassakhadakam duppasum dutthagonam yottena thambhe bandhitva
attano vase vatteti, evam satiya satiyottena samadhithambhe bandhanto khippam
sighameva nigganha, yatha kilesavigamena nibbisevanam hoti, tatha damehiti. Keci
pana "thero puthujjanova hutva akkosam adhivasento tesam manussanam ariyagune
pakasento dhammam kathetva paccha dvihi gathahi attanam ovadanto vipassanam
vaddhetva arahattam patva annam byakaronto imayeva gatha abhasi"ti vadanti.
                   Brahmadattattheragathavannana nitthita.
                     ----------------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 126-129. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=2880&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=2880&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=358              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6658              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6798              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6798              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]