บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
458. 12. Brahmadattattheragathavannana akkodhassatiadika ayasmato brahmadattattherassa gatha. Ka uppatti? ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave punnani upacinitva imasmim buddhuppade savatthiyam kosalaranno putto hutva nibbatti, brahma- dattotissa namam ahosi. So vayappatto jetavanamahe buddhanubhavam disva patiladdha- saddho pabbajitva vipassanaya kammam karonto saha patisambhidahi chalabhinno ahosi. Tam ekadivasam nagare pindaya carantam annataro brahmano akkosi. Thero tam sutvapi 2- tunhibhuto pindaya caratiyeva, brahmano punapi akkosiyeva. Manussa evam akkosantampi nam "ayam thero na kinci bhanati"ti ahamsu. Tam sutva thero tesam manussanam dhammam desento:- [441] "akkodhassa kuto kodho dantassa samajivino sammadanna vimuttassa upasantassa tadino. 3- @Footnote: 1 Si.,i. adhippeta"ti. tato jhanagahanena ca 2 Si.,i. tam sutva @3 sam. saga. 15/188/195 akkosasutta [442] Tasseva tena papiyo yo kuddham patikujjhati kuddham appatikujjhanto sangamam jeti dujjayam. 1- [443] Ubhinnamattham carati attano ca parassa ca param sankupitam natva yo sato upasammati. 1- [444] Ubhinnam tikicchantam tam attano ca parassa ca jana mannanti baloti ye dhammassa akovida. 1- [445] Uppajje te sace kodho avajja kakacupamam uppajje ce rase tanha puttamamsupamam sara [446] Sace dhavati cittam te kamesu ca bhavesu ca khippam nigganha satiya kitthadam viya duppasun"ti ima gatha abhasi. Tattha akkodhassati kodharahitassa maggena samucchinnakodhassa. Kuto kodhoti kuto nama hetu kodho uppajjeyya, tassa 2- uppattikaranam natthiti attho. Dantassati uttamena damena aggamaggadamathena dantassa. Samajivinoti kayavisamadini sabbaso pahaya kayasamadinam vasena samam jivantassa sattatthaniyena 3- sampajannena sammadeva vattantassa. Sammadanna vimuttassati samma annaya abhinneyyadike dhamme janitva sabbasavehi vippamuttassa. Tatoeva sabbakilesadarathaparilahavupasamena upasantassa. Itthadisu tadilakkhanappattiya tadino khinasavassa kuto kodhoti annapadesena thero attano kodhabhavam tassa ca karanani vatva idani kodhe akodhe ca adinavanisamsadassanena dhammam kathento "tasseva"tiadimaha. Tattha yo kuddham patikujjhatiti yo puggalo attano upari kuddham kupitam puggalam patikujjhati, tasseva tena patikujjhanapaccakkosanapatippaharanadina papiyo idhaloke @Footnote: 1 sam.saga. 15/188/195 akkosasutta 2 Si.,i. samucchinnakodhassa kuto nama @hetu kodhassa tassa tas 3 Ma. santatthaniyena Vinnugarahadivasena paraloke nirayadukkhadivasena abhaddakataram akalyanataram hoti. Kujjhanena pana akuddhassa 1- papam hotiti vattabbameva natthi. Keci pana "yo akuddham patikuddham arabbha kujjhati"ti attham vadanti. Kuddham appatikujjhantoti yo pana kuddham puggalam "ayam kuddho kodhapareto"ti natva na patikujjhati khamati, so dujjayam kilesasangamam jeti nama. Na kevalam cassa kilesasangamajayoeva, atha kho ubhayahitapatipattimpiti dassento aha "ubhinnamattham .pe. Upasammati"ti. Yo param puggalam sankupitam kuddham "kodhapareto"ti natva tam mettayanto ajjhupekkhanto va sato sampajano hutva upasammati khamati na patippharati, so attano ca parassa cati ubhinnam ubhayalokasukhavaham attham hitam carati. Ubhinnam tikicchantam tanti tam attano ca parassa cati ubhinnam dvinnam kodhabyadhitikicchaya tikicchantam khamantam puggalam ye jana dhammassa ariyacaradhamme akusala, te bala "ayam aviddasu yo attanam akkosantassa paharantassa kinci na karoti"ti mannanti, tam tesam ayoniso mannananti adhippayo. "tikicchanan"tipi 2- pathanti, tikicchanasabhavanti attho. Evam therena vuccamanam dhammam sutva akkosakabrahmano samviggo pasannacitto ca hutva theram khamapetva tasseva santike pabbaji. Thero tassa kammatthanam dento "imassa mettabhavana yutta"ti mettakammatthanam datva kodhapariyutthanadisu paccavekkhanadividhim 3- dassento "uppajje te"tiadimaha. Tattha uppajje te saceti sace te kammatthanam anuyunjantassa kanci puggalam nissaya ciraparicayo 4- kodho uppajjeyya, tassa vupasamaya:- "ubhatodandakena cepi 5- bhikkhave kakacena cora ocaraka angamangani okanteyyum, tatrapi yo mano paduseyya, na me so tena sasanakaro"ti 6- @Footnote: 1 Si. kujjhanena pana kuddhassa,i. kujjhante pana kuddhassa @2 Si.,i. tikicchantitipi 3 Si.,i.paccavekkhanavidhim 4 Si.,i. ciraparicariyo @5 pali. ubhatodandakenapi ca 6 Ma.mu. 12/232/195 kakacupamasutta Satthara vuttam kakacupamam ovadam avajjehi. 1- Uppajje ce rase tanhati sace te madhuradibhede rase tanha abhilaso uppajjeyya, tassa vupasamaya:- "puttamamsam jayampatika yatha kantaranittharanatthameva khadimsu, na rasatanhaya, evam kulaputtopi pabbajito pindapatam patisevati .pe. Phasuviharo ca"ti 2- evam vuttam puttamamsupamovadam sara anussara. Sace dhavati te cittanti ayoniso manasi karoto tava cittam kamesu panca- kamagunesu chandaragavasena, kamabhavadisu bhavesu bhavapatthanavasena sace dhavati sarati javati. Khippam nigganha satiya, kitthadam viya duppasunti tatha dhavitum adento yatha nama puriso kitthadam sassakhadakam duppasum dutthagonam yottena thambhe bandhitva attano vase vatteti, evam satiya satiyottena samadhithambhe bandhanto khippam sighameva nigganha, yatha kilesavigamena nibbisevanam hoti, tatha damehiti. Keci pana "thero puthujjanova hutva akkosam adhivasento tesam manussanam ariyagune pakasento dhammam kathetva paccha dvihi gathahi attanam ovadanto vipassanam vaddhetva arahattam patva annam byakaronto imayeva gatha abhasi"ti vadanti. Brahmadattattheragathavannana nitthita. ----------------------The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 126-129. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=2880&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=2880&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=358 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6658 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6798 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6798 Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]