ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 33 : PALI ROMAN Thera.A.2 (paramatthadi.2)

                   459. 13. Sirimandattheragathavannana
      channamativassatitiadika ayasmato sirimandattherassa gatha. Ka uppatti?
      ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave punnani upacinitva imasmim
buddhuppade sumsumaragire 3- brahmanakule nibbattitva sirimandoti laddhanamo
@Footnote: 1 Si.,i. avajjeyyasi    2 sam.ni. 16/63/95 puttamamsasutta: atthato samanam
@3 cha.Ma. samsumaragire
Vayappatto bhesakalavane 1- bhagavati viharante sattharam upasankamitva dhammam sutva
patiladdhasaddho pabbajitva laddhupasampado samanadhammam karonto ekasmim uposathadivase
patimokkhuddesatthane nisinno nidanuddesassa pariyosane "avikata hissa phasu
hoti"ti paliya 2- attham upadharento apannam apattim anavikatva paticchadento
uparupari apattiyo apajjati, tenassa na phasu hoti, avikatva pana yathadhammam
patikarontassa phasu hotiti imamattham manasikatva "aho satthu sasanam suvisuddhan"ti
laddhappasado tatha uppannam pitim vikkhambhetva vipassanam vaddhetva arahattam
patva attano patipattim paccavekkhitva pasannamanaso bhikkhunam ovadam dento:-
         [447] "../../bdpicture/channamativassati         vivatam nativassati
               tasma channam vivaretha     evantam nativassati.
         [448] Maccunabbhahato loko   jaraya parivarito
               tanhasallena otinno   icchadhupayito sada. 3-
         [449] Maccunabbhahato loko   parikkhitto jaraya ca
               hannati niccamattano     pattadandova takkaro.
         [450] Agacchantaggikhandhava     maccu byadhi jara tayo
               paccuggantum balam natthi     javo natthi palayitum.
         [451] Amogham divasam kayira      appena bahukena va
               yam yam vijahate rattim      tadunam tassa jivitam.
         [452] Carato titthato vapi     asinasayanassa va
               upeti carima ratti      na te kalo pamajjitun"ti
ima gatha abhasi.
      Tattha channanti chaditam yathabhutam avivatam appakasitam duccaritam. Ativassatiti
@Footnote: 1 Ma. bhesakalavane   2 vinaYu.maha. 4/134/148 uposathakkhandhaka
@3 sam.saga. 15/66/45 abbhahatasutta
Apattivassanceva kilesavassanca ativiya vassati. Apattiya hi chadanam alajjibhavadina
1- tadisova, chadanena tato annathava 2- punapi tatharupam tato va papitthataram apattim
apajjeyyati chadanam vassanassa karanam vuttam. Vivatanti pakasitam appaticchannam.
Nativassatiti ettha atiti upasaggamattam, na vassatiti 3- attho. Avassanam cettha
vuttavipariyayena veditabbam cittasantanassa visodhitatta. Tasmati vuttamevattham
karanabhavena paccamasati, channassa duccaritassa apattivassadinam ativassanato
vivatassa ca avassanatoti attho. Channam vivarethati puthujjanabhavena chadanadhippaye
uppannepi tam ananuvattitva vivaretha avikareyya, yathadhammam patikareyya. Evanti
vivaranena yathadhammam patipattiya. Tanti tam channam duccaritam. Nativassati apattivassam
kilesavassanca na vassati, suddhante 4- puggalam patitthapetiti attho.
      Idani "ekamsena sighamyeva ca atta sodhetabbo, appamado katabbo"ti
tassa karanam samvegavatthum dassento "maccunabbhahato loko"tiadimaha. Tattha
maccunabbhahato lokoti ayam sabbopi sattaloko coro viya coraghatakena, sabba-
vattanipatina 5- maccuna maranena abhihato, na tassa hatthato muccati. Jaraya parivaritoti
ayam loko uppadato uddham maranupanayanarasaya jaraya parivarito ajjhotthato,
jarasanghataparimukkoti 6-  attho. Tanhasallena otinnoti sarirassa anto nimuggena
visapitakhurappena viya upadanalakkhanena tanhasankhatena sallena otinno hadayabbhantare
ogalho. Tanha hi pilajananato anto tudanato duruddharato ca "sallo"ti
vuccati. Icchadhupayitoti arammanabhipatthanalakkhanaya icchaya santapito.
Tam visayam 7- icchanto hi puggalo yadicchitam visayam labhanto va alabhanto va tayaeva
anudahanalakkhanaya icchaya santatto parilahappatto hoti. Sadati sabbakalam,
idanca padam sabbapadesu yojetabbam.
@Footnote: 1 i. alajjibhavadinam    2 Ma. tato nam annam ta ca     3 i. avassatimeva,
@Ma. na vassaticceva      4 Si. sudame,i. suddhatte     5 Si. sabbavatthanipatina,
@Ma. sabbavatthunipatina    6 i. jarasanghataparimutto, Ma. jarasanghataparipunno
@7 Si.,i. tam tam visayam
      Parikkhitto jaraya cati na kevalam maccuna abbhahatoyeva, atha kho jaraya
ca parikkhitto. Jaraya samavaruddho jarapakaraparikkhitto, na tam samatikkamatiti attho.
Hannati niccamattanoti atano asarano hutva niccakalam jaramaranehi hannati
vibadhiyati. Yatha kim? pattadandova takkaro yatha takkaro coro kataparadho
vajjhappatto atano rajanaya hannati, evamayam loko jaramaranehiti dasseti.
      Agacchantaggikhandhavati mahavane dayhamane tam abhibhavanta mahanta aggikkhandha
viya maccu byadhi jarati ime tayo anudahanatthena aggikkhandha imam sattalokam
abhibhavanta agacchanti, tesam pana patibalo hutva paccuggantum abhibhavitum balam
ussaho natthi imassa lokassa, javo natthi palayitum javantesu ajjhottharantesu yattha
te nabhibhavanti, pitthim dassetva tato palayitumpi  imassa lokassa janghajavo 1-
natthi, evam attana asamattho mayadihi upayehi appatikare tividhe balavati
paccamitte niccuppatthite kim katabbanti ce? amogham divasam kayira, appena
bahukena vati appena antamaso gadduhanamattampi kalam pavattitena bahukena va
sakalam ahorattam pavattitena vipassanamanasikarena amogham avanjham divasam kareyya,
yasma yam yam vijahate rattim, tadunam tassa jivitam ayam satto yam yam rattim vijahati
naseti 2- khepeti, tadunam tena unam tassa sattassa jivitam hoti, etena rattikkhayo
nama jivitakkhayo tassa anivattanatoti dasseti. Tenaha:-
             "yamekarattim pathamam          gabbhe vasati manavo
              abbhutthitova so yati 3-   sa gaccham na nivattati"ti. 4-
      Na kevalam rattivaseneva, atha kho iriyapathavasenapi jivitakkhayo upadharetabboti
aha "carato"tiadi. Caratoti gacchantassa. Titthatoti thitam kappentassa. Asinasayanassa
vati asinassa sayanassa va, nisinnassa nipajjantassa vati attho. "asidanan"tipi
@Footnote: 1 Si.,i. jangha va   2 Si.,i. viharate atinameti   3 Si.,i. sayati
@4 khu.ja. 27/2261/469 ayogharajataka (sya)
Pathanti, tattha samiatthe upayogavacanam datthabbam. Upeti carima rattiti carimakacitta-
sahita ratti upagacchati, rattiggahanancettha desanasisamattam. Gamanadisu yena kenaci
iriyapathena samangibhutassa carimakaloyeva, tenevassa iriyapathakkhana jivitam khepetvaeva
gacchanti, tasma na te kalo pamajjitum nayam tuyham pamadam apajjitum kalo
"imasmim nama kale maranam na hoti"ti aviditatta. Vuttam hi:-
              "animittamanannatam        maccanam idha jivitam
               kasiranca parittanca       tanca dukkhena samyutan"ti. 1-
         Tasma evam attanam ovaditva appamattena tisu sikkhasu anuyogo
katabboti adhippayo.
                    Sirimandattheragathavannana nitthita.
                       -------------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 129-133. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=2960&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=2960&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=359              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6672              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6813              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6813              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]