ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 33 : PALI ROMAN Thera.A.2 (paramatthadi.2)

                   364. 4. Sopakattheragathavannana
      disva pasadachayayantiadika ayasmato sopakattherassa gatha. Ka
uppatti?
      ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave punnani upacinanto
siddhatthassa bhagavato kale brahmanakule nibbattitva vinnutam patto brahmananam
vijjasippesu nipphattim gato kamesu adinavam disva gharavasam pahaya tapasapabbajjam
pabbajitva ekasmim pabbate viharati. Sattha asannamaranam tam natva tassa santikam
agamasi. So bhagavantam disva pasannacitto ularam pitisomanassam pavedento pupphamayam
asanam pannapetva adasi. Sattha tattha nisiditva aniccatapatisamyuttam dhammim katham
kathetva tassa passantasseva akasena 1- agamasi. So pubbe gahitam niccaggaham
pahaya aniccasannam hadaye thapetva kalankatva devaloke uppajjitva aparaparam
devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade rajagahe sopakayoniyam nibbatti, so
jatiagatena 2- sopakoti namena pannayi. Keci pana "vanijakule nibbatto,
"sopako"ti pana namamattan"ti vadanti. Tam apadanapaliya virujjhati "pacchime
bhave sampatte sopakayonupagamin"ti vacanato. Tassa catumasajatassa pita kalamakasi,
culapita posesi. Anukkamena sattavassiko jato ekadivasam culapita "attano puttena
kalaham karoti"ti kujjhitva tam susanam netva dve hatthe rajjuya
@Footnote: 1 Ma. akase        2 Si. jatiya vasena
Ekato bandhitva tayaeva rajjuya matamanussassa sarire galham bandhitva gato
"singaladayo khadantu"ti. Pacchimabhavikataya darakassa punnaphalena sayam maretum na
visahi, singaladayopi na abhibhavimsu. 1- Darako addharattasamaye evam vippalapati:-
         "ka gati me agatissa 2-    ko va bandhu abandhuno
          susanamajjhe bandhassa       ko me abhayadayako"ti.
      Sattha taya velaya veneyyabandhave olokento darakassa hadayabbhantare
pajjalantam arahattupanissayam disva obhasam pharitva satim janetva evamaha:-
         "ehi sopaka ma bhayi     olokassu tathagatam
          aham tam tarayissami        rahumukheva candiman"ti.
      Darako buddhanubhavena chinnabandhano gathapariyosane sotapanno hutva
gandhakutisammukhe atthasi. Tassa mata puttam apassanti culapitaram pucchitva tenassa
pavattiya akathitaya tattha tattha gantva vicinanti "buddha kira atitanagatapaccuppannam
jananti, yannunaham bhagavantam upasankamitva mama puttassa pavattim janeyyan"ti
satthu santikam agamasi. Sattha iddhiya tam paticchadetva "bhante mama puttam
na passami, 3- apica bhagava tassa pavattim janati"ti 4- taya puttho:-
         "na santi putta tanaya na pita napi bandhava
          antakenadhipannassa    natthi natisu tanata"ti 5-
dhammam kathesi. Tam sutva sa sotapanna ahosi. Darako arahattam papuni.
Tena vuttam apadane 6-:-
@Footnote: 1 Ma. agamimsu  2 Si. ka hi me agati assa, i. ka hi me agatissa, Ma. ka gati
@me abhavissa    3 Si.,i. putto na dissati   4 Si.,i. janathati
@5 khu.dhamMa. 25/288/66 patacaravatthu  6 khu.apa. 32/112/90
          "pabbharam sodhayantassa       pavare 1- pabbatuttame
           siddhattho nama bhagava      agacchi mama santikam.
           Buddham upagatam disva        lokajetthassa tadino
           santharam santharitvana 2-     pupphasanamadasaham.
           Pupphasane nisiditva       siddhattho lokanayako
           mamanca gatimannaya         aniccatamudahari.
           Anicca vata sankhara      uppadavayadhammino
           uppajjitva nirujjhanti      tesam vupasamo sukho.
           Idam vatvana sabbannu       lokajettho narasabho
           nabham abbhuggami viro 3-     hamsarajava ambare.
           Sakam ditthim jahitvana        bhavayaniccasannaham
           ekaham bhavayitvana       tattha kalam kato aham.
           Dve sampattim anubhotva    sukkamulena codito
           pacchime bhave sampatte 4-  sapakayonupagamim.
           Agara abhinikkhamma        pabbajim anagariyam
           jatiya sattavassoham       arahattamapapunim.
           Araddhaviriyo pahitatto     silesu susamahito
           tosetvana mahanagam      alattham upasampadam.
           Catunnavutito kappe        yam kammamakarim tada
           duggatim nabhijanami        pupphadanassidam phalam.
           Catunnavutito kappe        yam sannam bhavayim tada
           tam sannam bhavayantassa       patto me asavakkhayo.
           Patisambhida catasso .pe.   katam buddhassa sasanan"ti.
@Footnote: 1 cha.Ma. vipine    2 pali. pannapetvana   3 pali. nabhe abbhuggami dhiro
@4 pali. pacchimabbhavasampatto
      Atha bhagava iddhim patisamhari. Sapi puttam disva hatthatuttha tassa khinasavabhavam
sutva pabbajetva gata. So sattharam gandhakuticchayayam cankamantam upasankamitva
vanditva anucankami. Tassa bhagava upasampadam anujanitukamo "ekam nama kin"ti-
adina 1- dasa panhe pucchi. Sopi satthu adhippayam ganhanto sabbannutananena
samsandento "sabbe satta aharatthitika"tiadina 1- te panhe vissajjesi. Teneva
te kumarapanha nama jata. Sattha tassa panhabyakaranena aradhitacitto
upasampadam anujani, tena sa panhabyakaranupasampada nama jata, tassimam 2-
attano pavattim pakasetva thero annam byakaronto:-
         [480] "disva pasadachayayam      cankamantam naruttamam
               tattha nam upasankamma         vandissam purisuttamam.
         [481] Ekamsam civaram katva         samharitvana panayo
               anucankamissam virajam          sabbasattanamuttamam.
         [482] Tato panhe apucchi mam       panhanam kovido vidu
               acchambhi ca abhito ca        byakasim satthuno aham.
         [483] Vissajjitesu panhesu        anumodi tathagato
               bhikkhusamgham viloketva        imamattham abhasatha.
         [484] Labha anganam magadhanam      yesayam paribhunjati
               civaram pindapatanca          paccayam sayanasanam
               paccutthananca samicim        tesam labhati cabravi.
         [485] Ajjatagge mam sopaka       dassanayopasankama
               esa ceva te sopaka     bhavatu upasampada.
@Footnote: 1 khu. khuddaka. 25/1/3 samanerapanha       2 Si. tayimam, i. tasmim, Ma. tassidam
         [486] Jatiya sattavassena        laddhana upasampadam
               dharemi antimam deham        aho dhammasudhammata"ti
ima gatha abhasi.
      Tattha  pasadachayayanti gandhakuticchayayam. Vandissanti abhivandim.
      Samharitvana panayoti ubho hatthe kamalamakulakarena sangate katva, anjalim
paggahetvati attho. Anucankamissanti cankamantassa satthuno anu pacchato anugamana-
vasena cankamim. Virajanti vigataragadirajam.
      Panheti kumarapanhe. Viduti veditabbam viditava 1-, sabbannuti attho. "sattha
mam pucchati"ti uppajjanakassa chambhitattassa bhayassa ca setughatena pahinatta acchambhi
ca abhito ca byakasi.
      Yesayanti yesam angamagadhanam ayam sopako. Paccayanti gilanapaccayam. Samicinti
maggadanabijanadisamicikiriyam.
      Ajjataggeti takaro padasandhikaro, ajja agge adim katva, ajja patthaya.
"ajjadagge"tipi pali, ajjatam adim katvati attho. Dassanayopasankamati "hinajacco,
vayasa tarunataro"ti va acintetva dassanaya mam upasankama. Esa cevati ya
tassa mama sabbannutananena saddhim samsandetva kata panhavissajjana, esayeva
te bhavatu upasampada iti ca abraviti yojana. "laddha me upasampada"tipi
pali. Ye pana "laddhana upasampadan"tipi pathanti, tesam sattavassenati sattamena
vassenati attho, sattavassena va hutvati vacanaseso. Yam panettha avuttam, tam
suvinneyyameva.
                   Sopakattheragathavannana nitthita.
@Footnote: 1 Si. veditabbassa vidita



             The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 151-155. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=3461&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=3461&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=364              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6763              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6899              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6899              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]