ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 33 : PALI ROMAN Thera.A.2 (paramatthadi.2)

                    374. 5. Kappattheragathavannana
      nanakulamalasampunnotiadika ayasmato kappattherassa gatha. Ka uppatti?
      ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave punnani upacinanto
siddhatthassa bhagavato kale vibhavasampanne kule nibbattitva pitu accayena vinnutam
patto nanaviragavannavicittehi vatthehi anekavidhehi abharanehi nanavidhehi
maniratanehi bahuvidhehi pupphadamamaladihi ca kapparukakham nama alankaritva tena satthu
thupam pujesi. So tena punnakammena devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade
magadharatthe mandalikarajakule nibbattitva pitu accayena rajje patitthito kamesu
ativiya ratto giddho hutva viharati. Tam sattha mahakarunasamapattito vutthaya
@Footnote: 1 cha.Ma. obhasagatha
Lokam volokento nanajale pannayamanam disva "kim nu kho bhavissati"ti
avajjento "esa mama santike asubhakatham sutva kamesu virattacitto hutva
pabbajitva arahattam papunissati"ti natva akasena tattha gantva:-
         [567] "nanakulamalasampunno     mahaukkarasambhavo
               candanikamva paripakkam 1-     mahagando mahavano.
         [568] Pubbaruhirasampunno        guthakupena galhito
               apopaggharani 2- kayo   sada sandati putikam.
         [569] Satthikandarasambandho       mamsalepanalepito
               cammakancukasannaddho       putikayo niratthako.
         [570] Atthisanghataghatito        nharusuttanibandhano
               nekesam sangatibhava      kappeti iriyapatham.
         [571] Dhuvappayato maranassa 3-   maccurajassa santike
               idheva chaddayitvana       yenakamangamo naro.
         [572] Avijjaya nivuto kayo    catuganthena ganthito
               oghasamsidano kayo       anusayajalamotthato.
         [573] Pancanivarane yutto       vitakkena samappito
               tanhamulenanugato       mohacchadanachadito.
         [574] Evayam vattati 4- kayo  kammayantena yantito
               sampatti ca vipatyanta     nanabhavo vipajjati.
         [575] Yemam kayam mamayanti      andhabala puthujjana
               vaddhenti katasim ghoram      adiyanti punabbhavam.
         [576] Yemam kayam vivajjenti     guthalittamva pannagam
               bhavamulam vamitvana         parinibbissantyanasava"ti
@Footnote: 1 ka. paripattam      2 cha.Ma. apopaggharano      3 cha.Ma. maranaya  4 cha.Ma. vattate
Imahi gathahi tassa asubhakatham kathesi. So satthu sammukha anekakaravokaram
yathavato sarirasabhavavibhavanam asubhakatham sutva sakena kayena attiyamano harayamano
jigucchamano samviggahadayo sattharam vanditva "labheyyaham bhante bhagavato santike
pabbajjan"ti pabbajjam yaci. Sattha samipe thitamannataram bhikkhum anapesi "gaccha
bhikkhu imam pabbajetva upasampadetva anehi"ti. So tam tacapancakakammatthanam
datva pabbajesi. So khuraggeyeva saha patisambhidahi arahattam papuni. Tena
vuttam apadane 1-:-
               "siddhatthassa bhagavato        thupasetthassa sammukha
                vicittadusse laggetva 2-  kapparukkham thapesaham.
                Yam yam yonupapajjami        devattam atha manusam
                sobhayanto mama dvaram 3-   kapparukkho patitthati.
                Ahanca parisa ceva        ye keci samavassika 4-
                tamha dussam gahetvana     nivasema mayam sada. 5-
                Catunnavutito kappe        yam rukkham thapayim aham
                duggatim nabhijanami        kapparukakhassidam phalam.
                Ito ca sattame kappe     sucela attha khattiya
                sattaratanasampanna        cakkavatti mahabbala.
                Patisambhida catasso  .pe. Katam buddhassa sasanan"ti.
      Arahattam pana patva laddhupasampado sattharam upasankamitva vanditva ekamantam
nisinno annam byakaronto ta eva gatha abhasi. Teneva ta theragatha
nama jata.
@Footnote: 1 khu.apa. 32/108/129 kapparukkhiyattherapadana  2 cha.Ma. lagetva  3 pali. dvare
@4 cha.Ma. mamavassita    5 pali. tada
      Tattha nanakulamalasampunnoti nanakulehi nanabhagehi malehi sampunno,
kesalomadinanavidhaasucikotthasabharitoti attho. Mahaukkarasambhavoti ukkaro vuccati
vaccakupam. Yattakavaya 1- mata, tattakam kalam karapariseditavaccakupasadisataya 2- matu
kucchi idha "mahaukkaro"ti adhippeto. So kucchi sambhavo uppattitthanam
etassati mahaukkarasambhavo. Candanikamvati candanikam nama ucchitthodakagabbhamaladinam
chaddanatthanam, yam jannumattam asucibharitampi hoti, tadisanti attho. Paripakkanti
parinatam puranam. Tena yatha candalagamadvare nidaghasamaye thullaphusitake deve vassante
udakena samupabyulhamuttakarisaatthicammanharukhandakhelasinghanikadinanakunapabharitam
kaddamodakalulitam katipayadivasatikkamena sanjatakimikulakulam 3- suriyatapasantapakuthitam
upari phenapubbulakani  muncantam abhinilavannam paramaduggandham jeguccham candanikavatam
neva upagantum, na datthum araharupam hutva titthati, tatharupoyam kayoti dasseti.
Sada dukkhatamulayogato asucipaggharanato uppadajaramaranehi uddhumayanaparipaccana-
bhijjanasabhavatta ca mahanto gando viyati mahagando. Sabbatthakameva dukkha-
vedananubaddhatta gandanam sahanato asucivissandanato ca mahanto vano viyati
mahavano. Guthakupena galhitoti vaccakupena vacceneva va bharito. "guthakupa-
nigalhito"tipi 4- pali, vaccakupato nikkhantoti attho. Apopaggharani kayo, sada
sandati putikanti ayam kayo apodhatuya sada paggharanasilo, tanca kho pittasemha-
sedamuttadikam putikam asucimyeva sandati, na kadaci sucinti attho.
      Satthikandarasambandhoti givaya uparimabhagato patthaya sariram vinaddhamana
sarirassa purimapacchimadakkhinavamapassesu paccekam panca panca katva visati, hatthapade
vinaddhamana tesam purimapacchimapassesu panca panca katva cattalisati satthiya
kandarehi mahanharuhi sabbaso baddho vinaddhoti satthikandarasambandho. Mamsa-
lepanalepitoti mamsasankhatena lepanena litto, navamamsapesisatanulittoti attho.
@Footnote: 1 Si.,Ma. yattakam ca ya 2 i. aparisodhitavaccakupasadisataya 3 Si.,i. sanchadita...
@4 Si. guthakupe nibahitotipi
Cammakancukasannaddhoti cammasankhatena kancukena sabbaso onaddho pariyonaddho
paricchinno. Putikayoti sabbaso putigandhiko kayo. Niratthakoti nippayojano.
Annesam hi paninam kayo cammadiviniyogena siya sappayojano, na tatha manussakayoti.
Atthisanghataghatitoti atirekatisatanam atthinam sanghatena ghatito sambandho. Nharusutta-
nibandhanoti suttasadisehi navahi nharusatehi nibandhito. Nekesam sangatibhavati catu-
mahabhutajivitindriyaassasapassasavinnanadinam samavayasambandhena suttamerakasamavayena 1-
yantam viya thanadiiriyapatham kappeti.
      Dhuvappayato maranassati maranassa atthaya ekantagamano, nibbattito patthaya
maranam pati pavatto, 2- tatoeva maccurajassa maranassa santike thito. Idheva
chaddayitvanati imasmimyeva loke kayam chaddetva, yatharucitatthanagami ayam satto,
tasma "pahaya gamaniyo ayam kayo"ti evampi sango na katabboti dasseti.
      Avijjaya nivutoti avijjanivaranena nivuto paticchaditadinavo 3-, annatha ko
ettha sangam janeyyati adhippayo. Catuganthenati abhijjhakayaganthadina catubbidhena
ganthena ganthito, ganthaniyabhavena vinaddhito. Oghasamsidanoti  oghaniyabhavena
kamoghadisu catusu oghesu samsidanako. Appahinabhavena santane anu anu sentiti
anusaya, kamaragadayo anusaya. Tesam jalena otthato abhibhutoti anusayajalamotthato
4-. Makaro padasandhikaro, gathasukhattham digham katva vuttam. Kamacchandadina
pancavidhena nivaranena yutto adhimuttoti pancanivarane yutto, karanatthe bhummavacanam.
      Kamavitakkadina micchavitakkena samappito samassitoti vitakkena samappito.
Tanhamulenanugatoti tanhasankhatena bhavamulena anubaddho. Mohacchadanachaditoti
sammohasankhatena  avaranena paligunthito. Sabbametam savinnanakam karajakayam sandhaya
vadati. Savinnanako hi attabhavo "ucchinnabhavanettiko bhikkhave tathagatassa kayo
@Footnote: 1 Si.,i. suttaperakasamavayena 2 Si.,i. pavattito 3 Si.,i. paticchadito, tato
@4 cha.Ma. anusayajalamotthato
Titthati, 1- ayanceva kayo bahiddha ca namarupan"tiadisu kayoti vuccati, evayam
vattati kayoti evam "nanakulamalasampunno"tiadina "avijjaya nivuto"tiadina
ca vuttappakarena ayam kayo vattati, vattanto ca kammayantena sukatadukkatena
kammasankhatena yantena yantito sanghatito, yatha va khemantam gantum na sakkoti,
tatha sankhobhito 2- sugatiduggatisu vattati paribbhamati. Sampatti ca vipatyantati ya
ettha sampatti, sa vipattipariyosana. Sabbam hi yobbanam jarapariyosanam, sabbam
arogyam byadhipariyosanam, sabbam jivitam maranapariyosanam, sabbo samagamo viyoga-
pariyosano. Tenaha "nanabhavo vipajjati"ti. Nanabhavoti vinabhavo vippayogo,
so kadaci vippayunjakassa vasena, kadaci vippayunjitabbassa vasenati vividham pajjati
papuniyati.
      Yemam kayam mamayantiti ye andhabala puthujjana evam asubham aniccam adhuvam
dukkham asaram imam kayam "mama idan"ti ganhanta mamayanti chandaragam uppadenti,
te jatiadihi nirayadihi ca ghoram bhayanakam apanditehi abhiramitabbato katasisankhatam
samsaram punappunam jananamaranadihi 3- vaddhenti, tenaha "adiyanti punabbhavan"ti.
      Yemam kayam vivajjenti, guthalittamva pannaganti yatha nama puriso sukhakamo
jivitukamo guthagatam asivisam disva jigucchaniyataya va sappatibhayataya va vivajjeti
na alliyati, evamevam ye pandita kulaputta asucibhavena jeguccham aniccadibhavena
sappatibhayam imam kayam vivajjenti chandaragappahanena pajahanti, te bhavamulam avijjam
bhavatanhanca vamitva chaddetva accantameva pahaya tato eva sabbaso anasava
saupadisesaya anupadisesaya ca nibbanadhatuya parinibbayissantiti.
                     Kappattheragathavannana nitthita.
@Footnote: 1 di.Si. 9/147/46 brahmajalasutta  2 Si.,i. sankocito   3 Ma. jaramaranadihi



             The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 218-223. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=5034&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=5034&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=374              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=7015              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=7165              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=7165              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]