ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 33 : PALI ROMAN Thera.A.2 (paramatthadi.2)

                    379. 2. Sunitattheragathavannana
      nice kulamhitiadika ayasmato sunitattherassa gatha. Ka uppatti?
      ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave punnani upacinitva
devamanussesu samsaranto buddhassa sunnakale kulagehe nibbattitva vayappatto
balajanehi saddhim kilapasuto hutva vicaranto ekam paccekabuddham game pindaya
carantam disva "kim tuyham sabbaso vanitasarirassa viya sakalam kayam paticchadetva
bhikkhacaranena, nanu nama kasivanijjadihi jivika kappetabba. Tani ce katum
na sakkosi, ghare ghare muttakarisadini niharanto paccha vatthusodhanena jivahi"ti 1-
akkosi. So tena kammena niraye paccitva tasseva kammassa vipakavasesena
manussalokepi bahuni jatisatani pupphachaddakakule nibbattitva tatha jivikam kappesi.
Imasminca buddhuppade pupphachaddakakule eva nibbatto ukkarasodhanakammena jivikam
kappeti ghasacchadanamattampi alabhanto.
      Atha bhagava pacchimayame buddhacinnam mahakarunasamapattim samapajjitva
tato vutthaya buddhacakkhuna lokam volokento sunitassa hadayabbhantare ghate padipam
viya pajjalantam arahattupanissayam disva vibhataya rattiya pubbanhasamayam nivasetva
pattacivaramadaya bhikkhusamghaparivuto rajagaham pindaya pavittho yassam vithiyam sunito
ukkarasodhanakammam karoti, tam vithim patipajji. Sunitopi tattha tattha
vighasuccarasankaradikam  rasim katva pitakesu pakkhipitva kajenadaya pariharanto 2-
bhikkhusamghaparivutam sattharam agacchantam disva sarajjamano 3- sambhamakulahadayo
gamanamaggam niliyanokasanca alabhanto kajam bhittipasse thapetva ekena passena
anupavisanto viya bhittim allino panjaliko atthasi. "bhittichiddena apakkamitukamo
ahosi"tipi vadanti.
@Footnote: 1 Si.,i. camahiti    2 Si.,i. niharanto   3 Si.,i. sarajjayamano
      Sattha tassa samipam patva "ayam attano kusalamulasancoditam upagatam mam sarajjamano
jatiya kammassa ca nihinataya sammukhibhavampi lajjati, handassa vesarajjam
uppadessami"ti karavikarutamanjuna sakalanagaraninnadavaragambhirena 1- brahmassarena
"sunita"ti alapitva "kim imaya dukkhajivikaya pabbajitum sakkhissati"ti aha. Sunito
tena satthu vacanena amatena viya abhisitto ularam pitisomanassam patisamvedento
"bhagava sace madisapi idha pabbajam labhanti, kasmaham na pabbajissami, pabbajetha
mam bhagava"ti aha. Sattha "ehi bhikkhu"ti aha. So  tavadeva ehibhikkhubhavena
pabbajjam upasampadanca labhitva iddhimayapattacivaradharo vassasatthikatthero viya hutva
satthu santike atthasi. Bhagava tam viharam netva kammatthanam acikkhi. So
pathamam attha samapattiyo panca ca abhinnayo nibbattetva vipassanam vaddhetva
chalabhinno ahosi. Tam sakkadayo deva brahmano ca upasankamitva namassimsu.
Tena vuttam:-
               "ta devata sattasata ulara
                brahma ca indo upasankamitva
                ajaniyam jatijarabhibhutam
                sunitam namassanti pasannacitta"tiadi.
      Bhagava tamyeva devasanghapurakkhatam disva sitam katva pasamsanto "tapena brahma-
cariyena"ti gathaya dhammam desesi. Atha nam sambahula bhikkhu sihanadam nadapetukama
"avuso sunita kasma kula tvam pabbajito, katham va pabbajito, kathanca saccani
pativijjhi"ti pucchimsu. So tam sabbam pakasento:-
         [620] "nice kulamhi jatoham    daliddo appabhojano
               hinakammam mamam asi       ahosim pupphachaddako.
@Footnote: 1 Si.,i. sajalajaladharaninnada...., Ma. sakalajavananinnada...
         [621] Jigucchito manussanam      paribhuto ca vambhito
               nicam manam karitvana       vandissam bahukam janam.
         [622] Athaddasasim sambuddham      bhikkhusamghapurakkhatam
               pavisantam mahaviram        magadhanam puruttamam.
         [623] Nikkhipitvana byabhangim    vanditum upasankamim
               mameva anukampaya       atthasi purisuttamo.
         [624] Vanditva satthuno pade  ekamantam thito tada
               pabbajjam ahamayacim      sabbasattanamuttamam.
         [625] Tato karuniko sattha    sabbalokanukampako
               ehi bhikkhuti mam aha     sa me asupasampada.
         [626] Soham eko arannasmim    viharanto atandito
               akasim satthu vacanam       yatha mam ovadi jino.
         [627] Rattiya pathamam yamam      pubbajatimanussarim
               rattiya majjhimam yamam     dibbacakkhum visodhayim
               rattiya pacchime yame   tamokkhandham padalayim.
         [628] Tato ratya vivasane    suriyassuggamanam pati 1-
               indo brahma ca agantva mam namassimsu panjali.
         [629] Namo te purisajanna     namo te purisuttama
               yassa te asava khina   dakkhineyyosi marisa.
         [630] Tato disvana mam sattha   devasanghapurakkhatam
               sitam patukaritvana       imamattham abhasatha.
         [631] Tapena brahmacariyena     sannamena damena ca
               etena brahmano hoti  etam brahmanamuttaman"ti
imahi gathahi sihanadam nadi.
@Footnote: 1 khu.ja. 27/1559/316 yudhanjayajataka (sya)
      Tattha niceti lamake sabbanihine. Uccanicabhavo hi nama sattanam
upadayupadaya, ayam pana sabbanihine pukkusakule uppannatam dassento "nice
kulamhi jato"ti aha. Tena vuttam "niceti lamake sabbanihine"ti. Daliddoti
duggato, daliddapi  1- keci kadaci ghasacchadanassa labhino akasiravuttino honti,
aham pana sabbakalam kasiravuttitaya 2- hino uddhanam upatthapitaukkhaliko dassanayuttam
3- thevakampi apassimyevati dassento "appabhojano"ti aha. Nicakulika daliddapi keci
anicakammajiva honti, mayham pana na tathati dassento aha "hinakammam mamam asi"ti.
Kidisanti ce? ahosim pupphachaddako, hatthavikalassa hatthavati viya upacaravasenayam
Imassa samanna ahosi yadidam "pupphachaddako"ti. Milatapupphasantharavannataya va
ukkarabhumiya evam vutto. 4-
      Jigucchitoti jatiya ceva kammuna ca hilito. Manussananti manussehi.
Paribhutoti avannato. Vambhitoti khumsito. Nicam manam karitvanati anne manusse
sinerum viya ukkhipitva tesam padapamsutopi attanam nihinam katva pavattiya nicam
nihinam manam katva. Vandissam bahukam jananti puthumahajanam ditthaditthakale vandim
sirasi anjalim karonto panamim.
      Athati adhikarantaradipane nipato. Addasasinti addakkhim. Magadhananti magadha
nama janapadino rajakumara, tesam nivaso ekopi janapado rulhiya "magadhanan"ti 5-
vutto, magadhajanapadassati attho. Puruttamanti uttamam nagaram.
      Byabhanginti kajam. Pabbajjam ahamayacinti "sunita pabbajitum sakkhissasi"ti
satthara okase kate aham pabbajjam ayacim. Asupasampadati "ehi bhikkhu"ti
@Footnote: 1 Si.,Ma. daliddapi hi    2 i. kasiravuttina   3 i. uddham uttitthapuggalako
@dasantayuttam, Ma. uddhanam uttitthaukkhaliko dassanayuttam
@4 Si.....santharachaddako va ukkarabhumiyo evam vuccate
@5 Si. magadhoti, i. magadhananti
Satthu vacanamattena asi upasampada. Yatha mam ovaditi "evam samathapubbangamam vipassanam
bhavehi"ti yatha mam ovadi, tatha satthuno vacanam akasim patipajjim. Rattiyatiadi
tassa patipattiya rasadassanam. Tattha pubbenivasananam anagatamsanananca bahukiccanti
"pathamam yamam majjhimam yaman"ti accantasamyogavasena upayogavacanam vuttam. Na tatha
asavakkhayananam ekabhisamayavasena pavattanatoti "pacchime yame"ti bhummavasena vuttanti
datthabbam. Indoti sakko devaraja. Brahmati mahabrahma. Indabrahmaggahanena
annesam kamadevanam brahmunanca agamanam vuttamevati datthabbam. Ukkatthaniddeso
hesa yatha "raja agato"ti. Namassimsuti kayena vacaya ca namakkaram akamsu.
      Tattha kayena katam namakkaram dassento "panjali"ti vatva vacaya katam
dassetum  "namo te"tiadi vuttam. Devasanghapurakkhatanti devaggahanena upapattideva-
bhavato brahmanopi gahita. Sitam patukaritvanati attano ovadassa mahapphalatam 1-
devabrahmunanca gunasampattim 2- nissaya sattha sitam patvakasi. Patukaronto ca
na anne 3- viya dante vidamseti, mukhadhanam pana thokam vivarati, tattakena ca abhibhutadibba-
phalikamuttarasmiyo avahasitatarakasasimariciyo 4- susukkadathasambhava ghanarasmiyo
nikkhamitva tikkhattum satthu mukham padakkhinam karonti, tam disva pacchato gacchantapi
sattha sitam patvakasiti sanjananti.
      Tapenati indriyasamvarena, "dhutadhammasamadanena"ti keci. Sannamenati silena.
Damenati pannaya. Brahmacariyenati avasitthasetthacariyaya. Etenati yathavuttena
tapadina. Brahmano hoti bahitapapabhavato. Etanti tapadi yathavuttam. Brahmana-
muttamanti uttamam brahmanam, brahmanesu va uttamam sabbasettham, ahuti
vacanaseso. Brahmananti va brahmannamaha, evam uttamam brahmannam, na jaccaditi
adhippayo.
@Footnote: 1 Si. dassanamahapphalam   2 Si.,i. gunabhattim  3 Si.,i. anno
@4 Si.,i. avasitudaratarapatimariciyo, Ma. avahasito tarakasasimariciyo
Na hi jatikulapadesagottasampattiadayo ariyabhavassa karanam, adhisilasikkhadayo eva
pana karanam. Tenaha:-
            "yatha sankaradhanasmim 1-   ujjhitasmim mahapathe
             padumam tattha jayetha       sucigandham manoramam.
             Evam sankarabhutesu       andhabhute puthujjane
             atirocati pannaya        sammasambuddhasavako"ti. 2-
    Evam thero tehi bhikkhuhi pucchitamattham imahi gathahi vissajjento sihanadam
naditi.
                  Sunitattheragathavannana nitthita.
                  Paramatthadipaniya theragathasamvannanaya
                  dvadasakanipatassa atthavannana nitthita.
                      --------------------
@Footnote: 1 cha.Ma. sankarathanasmim     2 khu.dhamMa. 25/58/27 garahadinnavatthu



             The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 247-252. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=5686&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=5686&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=379              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=7148              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=7295              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=7295              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]