ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 33 : PALI ROMAN Thera.A.2 (paramatthadi.2)

                   393. 9. Anuruddhattheragathavannana
      pahaya matapitarotiadika ayasmato anuruddhattherassa gatha. Ka uppatti?
@Footnote: 1 Si. settham pasattham uttamam          2 Si. dukkharahito hutva     3 cha.Ma. thami
      Ayampi purimabuddhesu katadhikaro padumuttarassa bhagavato kale vibhavasampanno
kutumbiko hutva nibbatti, so ekadivasam viharam gantva satthu santike dhammam
sunanto sattharam ekam bhikkhum dibbacakkhukanam aggatthane thapentam disva sayampi
tam thanantaram patthetva satasahassabhikkhuparivarassa bhagavato sattaham mahadanam
pavattetva sattame divase bhagavato bhikkhusamghassa ca uttamani vatthani datva
panidhanamakasi. Satthapissa anantarayena samijjhanabhavam disva "anagate gotamassa
nama sammasambuddhassa sasane dibbacakkhukanam aggo bhavissati"ti byakasi. Sopi
tattha punnani karonto satthari parinibbute nitthite sattayojanike suvannacetiye
anekasahassehi diparukkhehi dipakapallikahi ca "dibbacakkhunanassa upanissayapaccayo
hotu"ti ularam dipapujam akasi.
      Evam yavajivam punnani katva devamanussesu samsaranto kassapassa bhagavato
kale baranasiyam kutumbikagehe nibbattitva vinnutam patto satthari parinibbute
nitthite yojanike  kanakathupe bahu kamsapatiyo karetva sappimandassa puretva
majjhe ekekam gulapindam thapetva mukhavattiya mukhavattim phusapento cetiyam
parikkhipapetva attana ekam mahatim kamsapatim karetva sappimandassa puretva
sahassavattiyo jalapetva sise thapetva sabbarattim cetiyam anupariyayi.
     Evam tasmimpi attabhave yavajivam kusalam katva tato cuto devaloke nibbattitva
tattha yavatayukam thatva tato cuto anuppanne buddhe baranasiyamyeva duggatakule
nibbatti, annabharotissa namam ahosi. So sumanasetthissa nama gehe kammam
karonto jivati. So ekadivasam uparittham nama paccekabuddham nirodhasamapattito vutthaya
gandhamadanapabbatato akasenagantva baranasinagaradvare otaritva civaram
parupitva nagare pindaya pavisantam disva pasannacitto pattam gahetva attano
atthaya thapitam ekam bhagabhattam patte pakkhipitva paccekabuddhassa datukamo arabhi.
Bhariyapissa attano bhagabhattam tattheva pakkhipi. So tam netva paccekabuddhassa hatthe
thapesi. Paccekabuddho tam gahetva anumodanam katva pakkami, tam disva rattim
sumanasetthissa chatte adhivattha devata "aho danam paramadanam, uparitthe
suppatitthitan"ti mahasaddena anumodi. Tam sutva sumanasetthi "evam devataya
anumoditam idameva uttamadanan"ti cintetva tattha pattim yaci. Annabharo pana tassa
pattim adasi, tena pasannacitto sumanasetthi tassa sahassam datva "ito patthaya
tuyham sahatthena kammakaranakiccam natthi, patirupam geham katva niccam vasahi"ti aha.
      Yasma nirodhato vutthitassa paccekabuddhassa dinnapindapato tamdivasameva
ularataravipako hoti, tasma tamdivasam sumanasetthi ranno santikam gacchanto tam gahetva
agamasi. Raja pana tam adaravasena olokesi. Setthi "maharaja ayam
oloketabbayuttoyeva"ti vatva tada tena katapunnam attanapissa sahassam dinnabhavam
kathesi. Tam sutva raja tussitva sahassam datva asukasmim nama thane geham katva
vasa"ti gehatthanamassa anapesi. Tassa tam thanam sodhapentassa mahantiyo
nidhikumbhiyo utthahimsu, ta disva so ranno arocesi. Raja sabbam dhanam
uddharapetva rasikatam disva ettakam dhanam imasmim nagare kassa gehe atthiti.
Na kassaci devati. "tena hi ayam annabharo imasmim nagare mahadhanasetthi nama
hotu"ti tamdivasameva tassa setthichattam ussapesi.
      So tato patthaya yavajivam kusalakammam katva tato cuto devamanussesu samsaritva
imasmim buddhuppade kapilavatthunagare sukkodanasakkassa gehe patisandhim ganhi,
anuruddhotissa namam ahosi. So mahanamassa sakkassa kanitthabhata, satthu culapitu
putto paramasukhumalo mahapunno tinnam utunam anucchavikesu tisu pasadesu alankata-
natakitthihi parivuto devo viya sampattim anubhavanto suddhodanamaharajena ussahitehi
sakyarajuhi satthu parivarattham pesitehi bhaddiyakumaradihi anupiyambavane viharantam
Sattharam upasankamitva satthu santike pabbajitva antovasseyeva dibbacakkhum
nibbattetva puna dhammasenapatissa santike kammatthanam gahetva cetiyaratthe
pacinavamsadayam gantva samanadhammam karonto sattamahapurisavitakke vitakketva atthamam
janitum nasakkhi. Tassa tam pavattim natva sattha atthamam mahapurisavitakkam kathetva
catupaccayasantosabhavanaramapatimanditam mahaariyavamsapatipadam deseti. So desananusarena
vipassanam vaddhetva abhinnapatisambhidaparivaram arahattam sacchakasi. Tena vuttam
apadane 1-:-
            "sumedham bhagavantaham       lokajettham narasabham
             vupakattham viharantam        addasam lokanayakam.
             Upagantvana sambuddham     sumedham lokanayakam
             anjalim paggahetvana     buddhasetthamayacaham.
             Anukampa mahavira        lokajettha narasabha
             padipam te padassami      rukkhamulamhi jhayato.
             Adhivasesi so dhiro     sayambhu vadatam varo
             dumesu vinivijjhitva      yantam yojetvahantada 2-.
             Sahassavattim padasim      buddhassa lokabandhuno
             sattaham pajjalitvana     dipa vupasamimsu me.
             Tena cittappasadena     cetanapanidhihi ca
             jahitva manusam deham     vimanamupapajjaham.
             Upapannassa devattam      byamham asi sunimmitam
             samantato pajjalati       dipadanassidam phalam.
             Samanta yojanasatam       virocesimaham tada
             sabbe deve abhibhomi    dipadanassidam phalam.
@Footnote: 1 khu.apa. 32/421/51 anuruddhattherapadana   2 cha.Ma. yantam yojiyaham tada
             Timsakappani devindo     devarajjamakarayim
             na mam kecitimannanti      dipadanassidam phalam.
             Atthavisatikkhattunca       cakkavatti ahosaham
             diva rattim ca passami    samanta yojanam tada.
             Sahassalokam nanena      passami satthu sasane
             dibbacakkhumanuppatto      dipadanassidam phalam.
             Sumedho nama sambuddho   timsakappasahassito
             tassa dipo maya dinno   vippasannena cetasa.
             Patisambhida catasso .pe. Katam buddhassa sasanan"ti.
      Atha nam sattha aparabhage jetavanamahavihare ariyaganamajjhe nisinno dibba-
cakkhukanam aggatthane thapesi "etadaggam bhikkhave mama savakanam bhikkhunam dibba-
cakkhukanam yadidam anuruddho"ti 1-.
     So vimuttisukham patisamvedi viharanto ekadivasam attano patipattim paccavekkhitva
pitisomanassajato udanavasena "pahaya matapitaro"tiadika gatha abhasi. Keci
pana "therassa pabbajjam arahattappattinca pakasentehi sangitikarehi adito catasso
gatha bhasita, tato para therassa ariyavamsapatipattiya aradhitacittena bhagavata
bhasita. Itara sabbapi tena tena karanena thereneva bhasita"ti vadanti.
Iti sabbathapi ima gatha therena bhasitapi, theram uddissa bhasitapi therassa
ceta gathati veditabba. Seyyathidam:-
         [892] "pahaya matapitaro      bhagini natibhataro
               panca kamagune hitva     anuruddhova jhayati.
@Footnote: 1 an.catukka. 20/192/23 etadaggavagga;pathamavagga
         [893] Sameto naccagitehi       sammatalappabodhano
               na tena suddhimajjhagam       marassa visaye rato.
         [894] Etanca samatikkamma       rato buddhassa sasane
               sabbogham samatikkamma       anuruddhova jhayati.
         [895] Rupa sadda rasa gandha   photthabba ca manorama
               ete ca samatikkamma      anuruddhova jhayati.
         [896] Pindapatamatikkanto       eko adutiyo muni
               esati pamsukulani         anuruddho anasavo.
         [897] Vicini aggahi dhovi        rajayi dharayi muni
               pamsukulani matima         anuruddho anasavo.
         [898] Mahiccho ca asantuttho     samsattho yo ca uddhato
               tassa dhamma ime honti   papaka sankilesika.
         [899] Sato ca hoti appiccho    santuttho avighatava
               pavivekarato vitto       niccamaraddhaviriyo.
         [900] Tassa dhamma ime honti   kusala bodhipakkhika
               anasavo ca so hoti     iti vuttam mahesina.
         [901] Mama sankappamannaya       sattha loke anuttaro
               manomayena kayena       iddhiya upasankami.
         [902] Yada me  ahu sankappo   tato uttarim 1- desayi
               nippapancarato buddho      nippapancamadesayi.
         [903] Tassaham dhammamannaya      vihasim sasane rato
               tisso vijja anuppatta   katam buddhassa sasanam.
         [904] Pancapannasavassani       yato nesajjiko aham
               pancavisativassani         yato middham samuhatam.
@Footnote: 1 cha.Ma. uttari
         [905] Nahu assasapassasa     thitacittassa tadino
               anejo santimarabbha      cakkhuma parinibbuto.
         [906] Asallinena cittena       vedanam ajjhavasayi
               pajjotasseva nibbanam     vimokkho cetaso ahu.
         [907] Ete pacchimaka dani     munino phassapancama
               nanne dhamma bhavissanti   sambuddhe parinibbute.
         [908] Natthi dani punavaso     devakayasmi jalini
               vikkhino jatisamsaro      natthi dani punabbhavo.
               [909] Yassa muhuttena    sahassadha
                     loko samvidito    sabrahmakappo
                     vasi iddhigune     cutupapate
                     kale passati devata sa bhikkhu.
         [910] Annabharo pure asim     daliddo ghasaharako
               samanam patipadesim         uparittham yasassinam.
         [911] Somhi sakyakule jato    anuruddhoti mam vidu
               upeto naccagitehi       sammatalappabodhano.
         [912] Athaddasasim sambuddham       sattharam akutobhayam
               tasmim cittam pasadetva    pabbajim anagariyam.
         [913] Pubbenivasam janami      yattha me vusitam pure
               tavatimsesu devesu       atthasim sakkajatiya.
         [914] Sattakkhattum manussindo     aham rajjamakarayim
               caturanto vijitavi       jambusandassa issaro
               adandena asatthena       dhammena anusasayim.
         [915] Ito satta tato satta     samsarani catuddasa
               nivasamabhijanissam         devaloke thito tada.
         [916] Pancangike samadhimhi      sante ekodibhavite
               patippassaddhiladdhamhi       dibbacakkhu visujjhi me.
         [917] Cutupapatam janami        sattanam agatim gatim
               itthabhavannathabhavam       jhane pancangike thito.
         [918] Paricinno maya sattha     .pe. Bhavanetti samuhata.
         [919] Vajjinam veluvagame       aham jivitasankhaya
               hetthato velugumbasmim     nibbayissam anasavo"ti.
      Tattha pahayati pajahitva. Matapitaroti mataranca pitaranca. Ayam hettha
adhippayo:- yatha anne keci natiparijunnena va bhogaparijunnena va abhibhuta
pabbajanti, pabbajita ca kiccantarapasuta viharanti, na evam mayam, mayam pana mahantam
natiparivattam mahantanca bhogakkhandham pahaya kamesu nirapekkha pabbajitati. Jhayatiti
arammanupanijjhanam lakkhanupanijjhanancati duvidhampi jhanam anuyutto viharati.
      Sameto naccagitehiti naccehi ca gitehi ca samangibhuto, naccani passanto
gitani sunantoti attho. "sammato"ti ca pathanti, naccagitehi pujitoti attho.
Sammatalappabodhanoti sammatalasaddehi paccusakale pabodhetabbo. Na tena
suddhimajjhaganti tena kamabhogena samsarasuddhim nadhigacchim. Marassa visaye ratoti kilesa-
marassa visayabhute kamagune rato, "kilesamarassa visayabhutena kamagunabhogena samsarasuddhi
hoti"ti evamditthiko ahutvati attho. Tenaha "etanca samatikkamma"tiadi.
Tattha etanti etam pancavidhampi kamagunam. Samatikkammati samatikkamitva,
anapekkho 1- chaddetvati attho. Sabboghanti kamoghadikam sabbampi ogham.
      Panca kamagune sarupato dassetum "rupa sadda"tiadi vuttam. Tattha manoramati
lobhaniyatthena manam ramayantiti manorama, manapiyati vuttam hoti. Yathaha "katame
panca, manapiya rupa, manapiya sadda"tiadi. 2-
@Footnote: 1 Ma. anapekkhena        2 Ma.upari. 24/328/299 aranavibhangasutte atthato samanam
      Pindapatamatikkantoti pindapataggahanam atikkanto, pindapataggahanato
nivattentoti attho. Ekoti ekaki apacchasamano. Adutiyoti nittanho. Tanha
hi purisassa dutiyo nama. Yathaha "tanhadutiyo puriso"ti. 1- Esatiti pariyesati.
      Viciniti esantova tattha tattha sankarakutadike pamsukuluppattitthane 2-
vicini. 3- Aggahiti vicinitva asucimakkhitampi ajigucchanto ganhi. Dhoviti
vikkhalesi. Rajayiti dhovitva gahitam sibbitva kappiyarajanena rajayi. Dharayiti rajitva
kappabindum datva dharesi, nivasesi ceva parupi ca.
      Idani pacinavamsadaye satthara dinnaovadam tassa ca attana matthakappatta-
bhavam 4- dipento "mahiccho ca asantuttho"tiadika gatha abhasi. Tattha mahicchoti
mahatiya paccayicchaya samannagato, ularulare bahu ca paccaye icchantoti attho.
Asantutthoti nissantuttho, yathalabhasantosadina santosena virahito. Samsatthoti
gihihi ceva pabbajitehi ca ananulomikena samsaggena samsattho. Uddhatoti ukkhitto. 5-
Tassati "mahiccho"tiadina vuttapuggalassa. Dhammati mahicchata asantoso, samsatthata
vikkhepoti idisa. Lamakatthena papaka. Sankilesikati tassa cittassa malinabhavakaranato
sankilesika dhamma honti.
      Sato ca hoti appicchoti yada panayam puggalo kalyanamitte sevanto
bhajanto payirupasanto saddhammam sunanto yoniso manasi karonto satima ca
mahicchatam pahaya appiccho ca hoti. Asantosam pahaya santuttho, cittassa vighatakaram
vikkhepam pahaya avighatava avikkhitto samahito, ganasanganikam 6- pahaya pavivekarato,
vivekabhiratiya nibbidaya dhammapitiya vitto sumano tutthacitto, sabbaso
kosajjapahanena araddhaviriyo.
@Footnote: 1 khu. iti. 25/15/241 tanhasamyojanasutta, 105/324 tanhuppadasutta,
@khu.maha. 29/891/558 sariputtasuttaniddesa (sya)   2 Si. sankarakutadisu
@pamsukuluppattitthanesu        3 Ma. viciniyam apajji    4 Si. tena ca attano
@atthasiddhiya matthakapattabhavam   5 Si. ukkhittacitto     6 Ma. samaggiyam
      Tassa evam appicchatadigunasamannagatassa ime satipatthanadayo sattatimsappabheda
tividhavipassanasangaha kosallasambhutatthena kusala maggapariyapanna bodhipakkhika dhamma
honti. So tehi samannagato sabbaso asavanam khepanena aggamaggakkhanato patthaya
anasavo ca hoti. Iti evam vuttam mahesina sammasambuddhena pacinavamsadaye
mahapurisavitakke matthakam papanavasenati adhippayo.
      Mama sankappamannayati "apicchassayam bhikkhave dhammo, nayam dhammo
mahicchassa"tiadina 1- mahapurisavitakkavasena araddham, te ca matthakam papetum
asamatthabhavena thitam mama sankappam janitva. Manomayenati manomayena viya, manasa
nimmitasadisena parinamitenati attho. Iddhiyati "ayam kayo idam cittam viya
hotu"ti evam pavattaadhitthaniddhiya.
      Yada me ahu sankappoti yasmim kale mayham "kidiso nu kho atthamo
mahapurisavitakko"ti parivitakko ahosi. Tato mama sankappamannaya iddhiya upasankamiti
yojana. Uttarim desayiti "nippapancaramassayam bhikkhave dhammo nippapancaratino,
nayam dhammo papancaramassa papancaratino"ti 1- imamatthamam mahapurisavitakkam purento
upari desayi. Tam pana desitam dhammam desento aha "nippapancarato buddho,
nippapancamadesayi"ti. Papanca nama ragadayo kilesa, tesam vupasamataya tadabhavato
ca lokuttaradhamma nippapanca nama, tasmim nippapance rato abhirato sammasambuddho
yatha tam papunami, tatha tadisam dhammam adesayi, samukkamsikam catusaccadhammadesanam
pakasayiti attho.
      Tassaham dhammamannayati tassa satthu desanaya dhammam janitva yathanusittham
patipajjanto vihasim sikkhattayasangahe sasane rato abhirato hutvati attho.
@Footnote: 1 an.atthaka. 23/120(30)/236 anuruddhamahavitakkasutta
      Satthara attano samagamam tena sadhitamattham dassetva idani attano
pabbajitakalato patthaya araddhaviriyatam, kaye anapekkhataya seyyasukhapassasukhanam 1-
pariccagam appamiddhakalato patthaya araddhaviriyatanca dassento
"pancapannasavassani"ti gathamaha. Tattha yato nesajjiko ahanti yato patthaya
"yoganukulata kammatthanapariyutthitasappurisacariya sallekhavutti"ti evamadigune
disva nesajjiko ahosim tani pancapannasa vassani. Yato middham samuhatanti yato
patthaya maya nidda pariccatta tani pancavisativassani. "therassa pancapannasaya
vassesu nesajjikassa sato adito pancavisativassani nidda nahosi, tato param
sarirakilamathena pacchimayame nidda ahosi"ti vadanti.
      "nahu assasapassasa"tiadika tisso gatha satthu parinibbanakale bhikkhuhi
"kim bhagava parinibbuto"ti puttho parinibbanabhavam pavedento aha. Tattha nahu
assasapassasa, thitacittassa tadinoti anulomapatilomato anekakaravokara 2- sabba
samapattiyo samapajjitva vutthaya sabbapaccha catutthajjhane thitacittassa tadino
buddhassa bhagavato assasapassasa nahu nahesunti attho. Etena yasma catutthajjhanam
samapannassa kayasankhara nirujjhanti, kayasankharati ca assasapassasa
vuccanti, tasma catutthajjhanakkhanato patthaya assasapassasa nahesunti dasseti.
Tanhasankhataya ejaya abhavato anejo, samadhismim thitatta va anejo.
Santimarabbhati anupadisesam nibbanam arabbha paticca sandhaya. 3- Cakkhumati pancahi
cakkhuhi cakkhuma. Parinibbutoti parinibbayi. Ayam hettha attho:- nibbanarammana-
catutthajjhanaphalasamapattim samapajjitva tadanantarameva anupadisesaya nibbanadhatuya
parinibbutoti.
    Asallinenati alinena asankutitena 4- suvikasiteneva cittena. Vedanam ajjhavasayiti
@Footnote: 1 Si. phassasukhanam  2 Si. anekakaravokinna  3 Ma. nibbanam arammanam katva
@4 Si. asamkucitena
Sato sampajano hutva maranantikam vedanam adhivasesi, na vedananuvatti hutva
ito cito ca samparivatti. Pajjotasseva nibbanam, vimokkho cetaso ahuti yatha
telanca paticca vattinca paticca pajjalanto pajjoto padipo tesam parikkhaye
nibbayati, nibbuto ca katthaci gantva na titthati, annadatthu antaradhayati,
adassanameva gacchati, evam kilesabhisankhare nissaya pavattamano khandhasantano
tesam parikkhaye nibbayati, nibbuto ca katthaci gantva na titthati, annadatthu
antaradhayati, adassanameva gacchatiti dasseti. Tena vuttam "nibbanti dhira
yathayampadipo"ti 1- "acci yatha vatavegena khittan"ti 2- ca adi.
      Eteti parinibbanakkhane satthu santane pavattamananam dhammanam attano
paccakkhataya vuttam. Pacchimaka tato param cittuppadabhavato. Daniti etarahi.
Phassapancamati phassapancamakanam dhammanam pakatabhavato vuttam. Tatha hi cittuppada-
kathayampi phassapancamakava adito vutta. Anne dhammati saha nissayena anne
cittacetasika dhamma, na parinibbanacittacetasika. Nanu tepi na bhavissantevati?
saccam na bhavissanti, asankabhavato pana te sandhaya "na bhavissanti"ti na
vattabbameva. "itare pana sekkhaputhujjananam viya bhavissanti nu kho"ti siya asankati
tadasankanivattanattham "nanne dhamma bhavissanti"ti vuttam.
      Natthi dani punavaso, devakayasmi jaliniti ettha jaliniti devatam alapati,
devate devakayasmim devasamuhe upapajjanavasena puna avaso avasanam idani mayham
natthiti attho. Tattha karanamaha "vikkhino"tiadina. Sa kira devata purimattabhave
therassa padaparicarika, tasma idani theram jinnam vuddham disva purimasinehena
agantva "tattha cittam panidhehi, yattha te vusitam pure"ti devupapattim yaci.
Atha "dani natthi"tiadina thero tassa pativacanam adasi. Tam sutva devata
vihatasa tatthevantaradhayi.
@Footnote: 1 khu.khuddaka. 25/15/8 ratanasutta     2 khu.sutta. 25/1081/539 upasivamanavakapanha
      Atha thero vehasam abbhuggantva attano anubhavam sabrahmacarinam pakasento
"yassa muhuttena"ti gathamaha. Tassattho:- yassa khinasavabhikkhuno muhuttamattena
eva sahassadha sahassappakaro tisahassimahasahassipabhedo loko sabrahmakappo
sahabrahmaloko samvidito sammadeva vidito nato paccakkham kato, evam iddhigune
iddhisampadaya cutupapate ca vasibhavappatto so bhikkhu upagatakale devata passati,
na tassa devatanam dassane parihaniti. Therena kira jaliniya devataya pativacanadana-
vasena "natthi dani"ti gathaya vuttaya bhikkhu jalinim apassanta "kim nu kho
thero dhammalapanavasena kinci alapati"ti cintesum. Tesam cittacaram natva thero
"yassa muhuttena"ti imam gathamaha.
      Annabharo pureti evannamo purimattabhave. Ghasaharakoti ghasamattassa
atthaya bhatim katva jivanako. Samananti samitapapam. Patipadesinti patimukho hutva
padasim, pasadena abhimukho hutva aharadanam adasinti adhippayo. Uparitthanti
evamnamakam paccekabuddham. Yasassinanti kittimantam patthatayasam. Imaya gathaya yava
carimattabhava ularasampattihetubhutam attano pubbakammam dasseti. Tenaha "somhi
sakyakule jato"tiadi.
    Ito sattati ito manussalokato cavitva devaloke dibbena adhipaccena
satta. Tato sattati tato devalokato cavitva manussaloke cakkavattibhavena satta.
Samsarani catuddasati catuddasa bhavantarasamsaranani. Nivasamabhijanissanti pubbenivasam
annasim. Devaloke thito tadati tanca kho na imasmimyeva attabhave, apica
kho 1- yada ito anantaratite attabhave devaloke thito, tada annasinti attho.
      Idani attana dibbacakkhunanacutupapatanananam adhigatakaram dassento
"pancangike"tiadina dve gatha abhasi. Tattha pancangike samadhimhiti
@Footnote: 1 Si. atha kho
Abhinnapadakacatutthajjhanasamadhimhi, so hi pitipharanata, sukhapharanata, cetopharanata,
alokapharanata, paccavekkhananimittanti imehi pancahi angehi samannagatatta
pancangiko samadhiti vuccati. Santeti patipakkhavupasamena angasantataya ca sante.
Ekodibhaviteti ekodibhavagate, sucinne vasibhavappatteti attho.
Patippassaddhiladdhamhiti kilesanam patippassaddhiya laddhe. Dibbacakkhu visujjhi
meti evamvidhe samadhimhi sampadite mayham dibbacakkhunanam visujjhi, ekadasahi
upakkilesehi vimuttiya visuddham ahosi.
      Cutupapatam janamiti sattanam cutinca upapattinca janami, jananto ca
"ime satta amumha lokamha agantva idhupapanna, imamha ca loka gantva
amumhi loke upapajjissanti"ti sattanam agatim gatinca janami, jananto eva
ca nesam itthabhavam manussabhavam tato annathabhavam annathatiracchanabhavanca upapattito
puretarameva janami. Tayidam sabbampi pancangike samadhimhi sampadite evati
dassento aha "jhane pancangike thito"ti. Tattha pancangike jhane thito
patitthito hutva evam janamiti attho.
      Evam vijjattayam dassetva tappasangena pubbe dassitampi tatiyavijjam saha
kiccanipphattiya dassento "paricinno maya sattha"tiadina gathadvayamaha. Tattha
vajjinam veluvagameti vajjiratthassa veluvagame, vajjiratthe yattha pacchimavassam
upagacchi veluvagame. Hetthato velugumbasminti tattha annatarassa velugumbassa
hettha. Nibbayissanti nibbayissami, anupadisesaya nibbanadhatuya
parinibbayissamiti attho.
                    Anuruddhattheragathavannana nitthita.
                         --------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 370-383. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=8541&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=8541&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=393              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=7834              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=7945              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=7945              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]