บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
17. Timsanipata 395. 1. Pussattheragathavannana 1- timsanipate pasadike bahu disvatiadika ayasmato pussattherassa gatha. Ka uppatti? Ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave vivattupanissayam kusalam upacinitva devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade ekassa mandalikaranno putto hutva nibbatti, pussoti namam ahosi. So vinnutam patto khattiyakumarehi sikkhitabbasippesu nipphattim gato upanissayasampannatta kamesu alaggacitto annatarassa mahatherassa santike dhammam sutva patiladdhasaddho pabbajitva cariyanukulam kammatthanam gahetva bhavanam anuyunjanto jhanani nibbattetva jhanapadakam vipassanam patthapetva na cirasseva chalabhinno ahosi. Athekadivasam pandaragotto 2- nama eko tapaso tassa santike dhammam sutva nisinno sambahule bhikkhu silacara- sampanne susamvutindriye bhavitakaye bhavitacitte disva pasannacitto "sadhu vatayam patipatti loke ciram tittheyya"ti cintetva "katham nu kho bhante anagatamaddhanam bhikkhunam patipatti bhavissati"ti theram pucchi. Tamattham dassento sangitikara:- [949] "pasadike bahu disva bhavitatte susamvute isi pandarasagotto apucchi pussasavhayan"ti gatham adito thapesum. Tattha pasadiketi attano patipattiya pasadarahe. Bahuti sambahule. Bhavitatteti samathavipassanabhavanahi bhavitacitte. Susamvuteti sutthu samvutindriye. Isiti @Footnote: 1 cha.Ma.,i. phussatthera..... evamuparipi. 2 Si. pandarassagotto Tapaso. Pandarasagottoti pandarassa nama isino vamse jatatta tena samanagotto. Pussasavhayanti pussasaddena avhatabbam, pussanamakanti attho. [950] "kim chanda kimadhippaya kimakappa bhavissare anagatamhi kalamhi tam me akkhahi pucchito"ti ayam tassa isino pucchagatha. Tatta kim chandati imasmim sasane anagate bhikkhu kidisacchanda kidisadhimuttika, kim hinadhimuttika, udahu panitadhimuttikati attho. Kimadhippayati kidisadhippa ya kidisajjhasaya, kim sankilesajjhasaya, udahu vodanajjhasayati attho. Athava chanda nama kattukamyata, tasma kidisi 1- tesam kattukamyatati attho. Adhippayo ajjhasayoyeva. Kimakappati kidisakappa. Akappati ca vesagahanadivaritta- carittavantoti attho. Bhavissareti bhavissanti. Tam meti tam anagate bhikkhunam chandadhippayakappabhedam pucchito mayham akkhahi kathehiti theram ajjhesati. Tassa thero tamat tham acikkhanto sakkaccasavane tava niyojetum:- [951] "sunohi vacanam mayham isi pandarasavhaya sakkaccam upadharehi acikkhissamyanagatan"ti gathamaha. Tassattho:- bho pandaranama isi yam tvam mam pucchasi, tam te anagatam acikkhissami, acikkhato pana mama vacanam sunahi anagatatthadipanato samvegavahato ca sakkaccam upadharehiti. Atha thero anagatamsananena bhikkhunam bhikkhuninanca bhavinim 2- pavattim yathabhutam disva tassa acikkhanto:- @Footnote: 1 Si. tasma kidasacchanda kidisi 2 Si. bhavitam [952] "kodhana upanahi ca makkhi thamthi satha bahu issuki nanavada ca bhavissanti anagate. [953] Annatamanino dhamme gambhire tiragocara lahuka agaru dhamme annamannamagarava. [954] Bahu adinava loke uppajjissantyanagate sudesitam imam dhammam kilesissanti dummati. [955] Gunahinapi samghamhi voharanta visarada balavanto bhavissanti mukhara assutavino. [956] Gunavantopi samghamhi voharanta yathatthato 1- dubbala te bhavissanti hirimana anatthika. [957] Rajatam jatarupanca khettam vatthumajelakam dasidasanca dummedha sadiyissantyanagate. [958] Ujjhanasannino bala silesu asamahita unnala vicarissanti kalahabhirata maga. [959] Uddhata ca bhavissanti nilacivaraparuta kuha thaddha lapa singi carissantyariya viya. [960] Telasanthehi 2- kesehi capala anjanakkhika rathiyaya gamissanti dantavannakaparuta. [961] Ajeguccham vimuttehi surattam arahaddhajam jigucchissanti kasavam odatesu samucchita. [962] Labhakama bhavissanti kusita hinaviriya kicchanta vanapatthani 3- gamantesu vasissare. [963] Ye ye labham labhissanti micchajivarata sada te teva anusikkhanta bhamissanti asannata. 4- @Footnote: 1 pali. yathatthato 2 pali. telasanhehi @3 pali. vanapattani, atthakatha. vanapatthesu 4 cha.Ma. asamyata 4 cha.Ma. asamyata [964] Ye ye alabhino labham na te pujja bhavissare supesalepi te dhire sevissanti na te tada. [965] Milakkhurajanamrattam garahanta sakam dhajam titthiyanam dhajam keci dharissantyavadatakam. [966] Agaravo ca kasave tada tesam bhavissati patisankha ca kasave bhikkhunam na bhavissati. [967] Abhibhutassa dukkhena sallaviddhassa ruppato patisankha mahaghora nagassasi acintiya. [968] Chaddanto hi tada disva surattam arahaddhajam tavadevabhani gatha gajo atthopasamhita. [969] Anikkasavo kasavam yo vattham paridahessati 1- apeto damasaccena na so kasavamarahati. [970] Yo ca vantakasavassa silesu susamahito upeto damasaccena sa ve kasavamarahati. [971] Vipannasilo dummedho pakato kamakariyo vibbhantacitto nissukko na so kasavamarahati. [972] Yo ca silena sampanno vitarago samahito odatamanasankappo sa ve kasavamarahati. [973] Uddhato unnalo balo silam yassa na vijjati odatakam arahati kasavam kim karissati. Tadinam mettacittanam nigganhissantyanagate. [975] Sikkhapentapi therehi bala civaradharanam na sunissanti dummedha pakata kamakariya. @Footnote: 1 cha.Ma. paridhassati, Si. paridahissati [976] Te tatha sikkhita bala annamannam agarava nadiyissantupajjhaye khalunko viya sarathim. [977] Evam anagataddhanam patipatti bhavissati bhikkhunam bhikkhuninanca patte kalamhi pacchime. [978] Pura agacchate etam anagatam mahabbhayam subbaca hotha sakhila annamannam sagarava. [979] Mettacitta karunika hotha silesu samvuta araddhaviriya pahitatta niccam dalhaparakkama. [980] Pamadam bhayato disva appamadanca khemato bhavethatthangikam maggam phusanta amatam padan"ti ima gatha abhasi. Tattha kodhanati kujjhanasila. Bhavissanti anagateti sambandho. Kim therassa kale tatha nahesunti? na nahesum, tada pana kalyanamittabahulataya ovadakesu vinnapakesu sabrahmacarisu bahusu vijjamanesu kilesesu balavantesu patisankhanabahulataya ca yebhuyyena bhikkhu akkodhana ahesum, 1- ayatim tabbipariyaye atikodhana bhavissanti, tasma "anagate"ti vuttam. Sesapadesupi eseva nayo. Upanahiti aghatavatthusu aghatassa upanayahanasila upanahasambhavato va upanahi. Tattha purimakaliko byapado kodho, aparakaliko upanaho. Sakim pavatto va doso kodho, anekakkhattum pavatto upanaho. Paresam vijjamane gune makkhanti punjanti tesam va udakapunjaniya viya udakassa makkho makkhanam punjanam etesam atthiti makkhi. Atimanalakkhano thambho etesam atthiti thambhi. Sathati asantagunavibhavanalakkhanena satheyyena samannagata. Issukiti parasampattikhiyyanalakkhanaya issaya samannagata. Nanavadati annamannam viruddhavada viruddhaditthika, kalahakaraka cati attho. @Footnote: 1 Si. kodhana nahesum Annatamanino dhamme, gambhire tiragocarati gambhire durobhase saddhamme annate eva "natoti, dittho"ti evam manino, tato eva tassa orabhage pavattitaya orimatiragocaRa. Lahukati lahusabhava capala. Agaru dhammeti saddhamme garava- rahita. Annamannamagaravati annamannasmim appatissa, samghe sabrahmacarisu ca garugarava- virahita. Bahu adinavati vuttappakara vakkhamana ca bahu anekadosa antaraya. Loketi sattaloke. Uppajjissantyanagateti anagate patu bhavissanti. Sudesitam imam dhammanti 1- sammasambuddhena sutthu aviparitam adikalyanadippakarena desitam imam agamasaddhammam. Kilesissantiti kilittham kilesadusitam karissanti, "apattim `anapatti'ti garukapattim `lahukapatti"tiadina duccaritasankilesena asaddhammena sanhasukhumam ruparupadhammam patikkhipissanti, ditthisankilesena ubhayatrapi tanha- sankilesena sankilesissanti malinam karissanti. Dummatiti nippanna. Vuttam hetam bhagavata "bhavissanti bhikkhave bhikkhu anagatamaddhanam .pe. Abhidhammakatham vedallakatham kathenta kanhadhammam okkamamana na bujjhissanti"ti. 2- Gunahinati siladigunavirahita dussila alajjino ca. Athava gunahinati vinayavarittadigunena hina dhammavinaye appakatannuno. Samghamhiti samghamajjhe. Voharantati kathenta, samghe vinicchayakathaya vattamanaya yankinci bhananta. Visaradati nibbhaya pagabbha. Balavantoti pakkhabalena balavanto. Mukharati mukhakhara kharavadino. Assutavinoti na sutavanto, kevalam labhasakkarasilokasannissayena gunadhara hutva "dhammam `adhammo'ti adhammanca `dhammo'ti, vinayam `avinayo'ti avinayanca `vinayo"ti evam attana yathicchitamattham samghamajjhe patitthapenta balavanto bhavissanti. Gunavantoti siladigunasampanna. Voharanta yathatthatoti atthanurupam aviparitattham "dhammam `dhammo'ti, adhammam `adhammo'ti, vinayam `vinayo'ti, avinayam `avinayo"ti evam @Footnote: 1 Si. sudesitam idam dhammanti 2 an.pancaka. 22/79/122 tatiyaanagatabhayasutta Dipenta. Dubbala te bhavissantiti parisayam alajjussannataya balavirahita te bhavissanti, tesam vacanam na titthissati. Hirimana anatthikati hirimanto kenaci anatthika. Te hi dhammena vattum samatthapi papajigucchataya appakiccataya ca kehici virodham akaronta attano vadam patitthapetum na vayamanta ditthavikammam va adhitthanam va akatva tunhi honti. Rajatanti rupiyam, tena kahapanalohamasakadinampi sangaho datthabbo. Jatarupanti suvannam, tena manimuttadinampi sangaho datthabbo. Vasaddo samuccayattho "apada va"tiadisu 1- viya. "rajatajatarupanca"ti va patho. Khettanti yattha pubbannaparannam 2- ruhati, tam khettam. Tadattham akatabhumibhago vatthu. Ajelakanti elaka nama ajayeva, te thapetva avasesa pasujati aja nama. Ajelakaggahaneneva hettha gomahimsadinampi sangaho kato. Dasidasancati dasiyo ca dase ca. Dummedhati aviddasuno, kappiyakappiyam saruppasaruppam ajananta attano atthaya sadiyissanti sampaticchissanti. Ujjhanasanninoti pare hetthato katva olokanacitta, anujjhayitabbatathanepi va ujjhanasila. Balati duccintitacintanadina balalakkhanena samannagata, tato eva silesu asamahita catuparisuddhisilesu na samahitacitta. Unnalati samussitatucchamana. Vicarissantiti manaddhajam ukkhipitva vicarissanti. Kalahabhirata magati sarambhabahulataya karanuttariyapasuta kalahe eva abhirata magasadisa miga viya attahitapekkha 3- ghasesanabhirata dubbalavihesaparati attho. Uddhatati uddhaccena samannagata cittekaggatarahita. Nilacivaraparutati akappiyarajanarattena nilavannena civarena paruta, tadisam civaram nivasetva ceva parupitva ca vicaranaka. Kuhati samantajappanadina kuhanavatthuna kuhaka, @Footnote: 1 an.catukka. 21/34/39 aggappasadasutta, anpancaka. 22/32/37(sya), @khu.iti. 25/90/308 aggappasadasutta 2 Si. pubbannaparannam @3 Ma. attahitanirapekkha Asantagunasambhavanicchaya kohannam katva paresam vimhapaya. Thaddhati kodhena manena ca thaddhamanasa kakkhalahadaya. Lapati lapanaka kuhanavuttika, pasannamanasehi manussehi "kena bhante ayyassa attho"ti paccayadayakanam vadapanaka, payuttavaca- vasena nippesikatavasena ca paccayattham lapakati va attho. Singiti "tattha katamam singam, yam singam singarata caturata caturiyam parikkhatata parikkhatiyan"ti 1- evam vuttehi singasadisehi pakatakilesehi samannagata, singaracaritati attho. "ariya viya"tiidam "kuha"ti etasseva atthadassanam. Kuhakananhi ariyanamiva thitabhavam dassento ariya viya vicarantiti aha. Telasanthehiti sitthakatelena va udakatelena va osanthitehi. Capalati kayamandanaparikkharamandanadina capallena yutta. Anjanakkhikati alankaranjanena anjitanetta. Rathiyaya gamissantiti bhikkhacariyaya kulupasankamanapadesehi, maharacchaya ito cito ca paribbhamissanti. Dantavannakaparutati dantavannarattena civarena parutasariRa. Ajegucchanti ajigucchitabbam. Vimuttehiti ariyehi. Surattanti kappiyarajanena sutthu rattam, arahantanam buddhadinam cinnataya arahaddhajam jigucchissanti kasavam. Kasma? odatesu samucchita gedham apanna. Dantavannaparupanassa hi idam karanavacanam. Te hi setakam sambhaventa "sabbena sabbam setake gahite lingapariccago eva siya"ti dantavannam parupanti labhakamati labhagiddha. Bhikkhacariyasupi kosajjayogato kusita. Samanadhammam katum cittassa ussahabhavena hinaviriya. Kicchantati kilamanta, vanapatthesu vasitum kicchanta kilantacittati attho. Gamantesuti gamantasenasanesu gamasamipesu senasanesu, gamadvaresu va senasanesu. Vasissareti vasissanti. @Footnote: 1 abhi.vibhanga. 35/852/428 khuddakavatthuvibhanga: ekakaniddesa Te teva anusikkhantati ye ye 1- micchajivappayogena laddhalabha, te te eva puggale anusikkhanta bhamissanti. Bhamissantiti sayampi te viya micchajivena labham uppadetum rajakuladini sevanta paribbhamissanti. "bhajissanti"ti va patho, sevissantiti attho. Asannatati silasannamarahita. Ye ye alabhino labhanti ye ye bhikkhu micchajivaparivajjanena appapunnataya ca labhassa paccayassa na labhino, te pujja pujaniya pasamsa tada anagate kale na bhavissanti. Supesalepi te dhireti dhitisampannataya dhire sutthu pesalepi te bhikkhu na sevissanti, tada anagate te labhino labhakamava bhikkhuti attho. Milakkhurajanamrattanti kalakacchakarajanena rattam. Samasapadam hetam, gathasukhattham sanunasikaniddeso. Garahanta sakam dhajanti attano dhajabhutam kasavam jigucchanta. Sasane pabbajitanam hi kasavo dhajo nama. Titthiyanam dhajam keciti keci sakyaputtiyabhavam patijananta eva titthiyanam setavatthikanam dhajabhutam avadatakam setavattham dharessanti. Agaravo ca kasaveti arahaddhajabhute kasave agaravo abahumanam tada anagate tesam bhavissati. Patisankha ca kasaveti "patisankha yoniso civaram patisevami"ti- adina 2- nayena paccavekkhanamattampi kasavaparibhoge na bhavissati. Kasavam dharentena kasavam bahumanena "duccaritato oramitabban"ti kasavassa garukatabbabhave chaddantajatakamudaharanto "abhibhutassa dukkhena"tiadimaha. Tattha sallaviddhassati puthuna savisena sallena viddhassa, tato eva mahata dukkhena abhibhutassa. Ruppatoti sariravikaram apajjato. Mahaghorati sarirajivitesu nirapekkhataya bhima 3- garutara patisankha annehi acintiya cintamattena pavattetum asakkuneyya @Footnote: 1 Si. ye yeva 2 Ma.mula. 12/23/14 sabbasavasutta, @an.chakka. 22/58/434 asavasutta 3 cha.Ma.bhimma Chaddantamahanagassa asi ahosi. Chaddantanagarajakale hi bodhisatto sonuttarena nama nesadena paticchannatthane thatva visapitena sallena viddho mahata dukkhena abhibhuto tam gahetva paridahitam kasavam disva "ayam ariyaddhajena paticchanno, na maya himsitabbo"ti tattha mettacittameva paccupatthapetva uparidhammam desesi. Yathaha:- "samappito puthusallena nago adutthacitto luddakamajjhabhasi kimatthiyam 1- kissa va samma hetu mamam vadhi kassa vayam payogo"tiadi. 2- Imamattham dassento thero "../../bdpicture/chaddanto hi"tiadimaha. Tattha surattam arahaddhajanti sonuttarena paridahitakasavam sandhayaha. Abhaniti abhasi. Gathati gathayo. Gajoti chaddanto nagaraja. Atthopasamhitati atthasannissita hita, hitayuttati attho. Chaddantanagarajena vuttagathasu anikkasavoti ragadihi kasavehi kasavo. Paridahessatiti 3- nivasanaparupanaattharanavasena paribhunjissati. "paridhassati"ti va patho. Apeto damasaccenati indriyadamena ceva paramatthasaccapakkhikena vacisaccena ca apeto, viyutto pariccattoti attho. Na soti so evarupo puggalo kasavam paridahitum narahati. Vantakasavassati catuhi maggehi vantakasavo chadditakasavo pahinakasavo assa bhaveyyati attho. Silesuti catuparisuddhisilesu. Susamahitoti sutthu samahito. Upetoti indriyadamena ceva vuttappakarena saccena ca upagato samannagato. Sa veti so evarupo puggalo tam gandhakasavavattham ekantena arahatiti attho. @Footnote: 1 cha.Ma. kamatthayam 2 khu.ja. 27/2343/496 chaddantajataka (sya) @3 cha.Ma. paridahissatiti Vipannasiloti bhinnasilo. Dummedhoti nippanno silavisodhanapannaya virahito. Pakatoti "dussilo ayan"ti pakato 1- pakaso, vikkhittindriyataya 2- va pakato pakatindriyoti attho. Kamakariyoti bhinnasamvarataya yathicchitakarako, kamassa va marassa yathakamakaraniyo. Vibbhantacittoti rupadisu visayesu vikkhittacitto. Nissukkoti asukko sukkadhammarahito hirottappavivajjito, kusaladhammasampadana- ussukkarahito va. Vitaragoti vigatacchandarago. Odatamanasankappoti sucisuddhamanovitakko, anavila- sankappo va. Kasavam kim karissatiti yassa silam natthi, tassa kasavam kim nama payojanam sadhessati, cittakatasadisam tassa pabbajitalinganti attho. Dutthacittati ragadidosehi dusitacitta. Anadarati satthari dhamme anna- mannanca adararahita agarava. Tadinam mettacittananti mettabhavanaya sampayutta- hadaye teneva arahattadhigamena itthadisu 3- tadibhavappatte ularagune. Upayogatthe hi idam samivacanam. Nigganhissantiti "siladisampanne disva te sambhaventa vipannasile amhe na bahum mannissanti"ti attani agaravabhayena yatha te ubbalha pakkamissanti, tatha badhissantiti 4- attho. Sikkhapentapiti sikkhapiyamanapi. Kammatthe hi ayam kattuniddeso. Therehiti attano acariyupajjhayehi. Civaradharananti idam samanapatipattiya nidassanamattam, tasma "evam te abhikkamitabbam, evam te patikkamitabban"tiadina 5- sikkhapiyamanapiti attho. Na sunissantiti ovadam na ganhissanti. Te tatha sikkhita balati te andhabala acariyupajjhayehi sikkhapiyamanapi @Footnote: 1 Ma. ayanti va pakato 2 Ma. vittindriyataya 3 Si. itthanitthadisu @4 Si. badhessantiti 5 an. catukka. 21/122/140 umibhayasutta Anadarataya asikkhitati. Nadiyissantupajjhayeti upajjhaye acariye ca adaram na karonti, tesam anusasaniyam na titthanti. Yatha kim? khalunko viya sarathim yatha khalunko dutthasso assadamakam nadiyati na tassa upadese titthati, evam tepi upajjhayacariye na bhayanti na sarajjantiti attho. "evan"tiadi vuttassevatthassa nigamanam. Tattha evanti vuttappakarena. Anagataddhananti anagatamaddhanam, anagate kaleti attho. Tamyeva sarupato dassento "patte kalamhi pacchime"ti aha. Tattha katamo pacchimakalo? "tatiyasangitito patthaya pacchimakalo"ti keci, tam eke nanujananti. Sasanassa hi pancayugani vimuttiyugam, samadhiyugam, silayugam, sutayugam, danayuganti. Tesu pathamam vimuttiyugam, tasmim antara- hite samadhiyugam vattati, tasmimpi antarahite silayugam vattati, tasmimpi antarahite sutayugam vattateva. Aparisuddhasilo hi ekadesena pariyattibahusaccam paggayha titthati labhadikamataya. Yatha pana matikapariyosana pariyatti sabbaso antaradhayati, tato patthaya lingamattameva avasissati, tada yatha tatha dhanam samharitva danamukhe 1- vissajjenti, sa kira nesam carima sammapatipatti. Tattha sutayugato patthaya pacchima- kalo, "silayugato patthaya"ti apare. Evam thero pacchime kale uppajjanakam mahabhayam dassetva puna tattha sannipatita- bhikkhunam ovadam dadanto "pura agacchate"tiadina tisso gatha abhasi. Tattha pura agacchate etanti etam maya tumhakam vuttam patipattiantarayakaram anagatam mahabhayam agacchati pura, yava agamissati, tavadevati attho. Subbacati vacanakkhama sovacassakarakehi dhammehi samannagata, garunam anusasaniyo 2- padakkhinaggahino hothati attho. Sakhilati muduhadaya. @Footnote: 1 cha.Ma. danamukhena 2 Ma. anusaniya Mettacittati sabbasattesu hitupasamharalakkhanaya mettaya sampayuttacitta. Karunikati karunaya niyutta paresam dukkhapanayanakaravuttiya karunaya samannagata. Araddhaviriyati akusalanam pahanaya kusalanam upasampadaya paggahitaviriya. Pahitattati nibbanam patipesitcitta. Niccanti sabbakalam. Dalhaparakkamati thiraviriya. Pamadanti pamajjanam kulasanam dhammanam ananutthanam akusalesu ca dhammesu cittavossaggo. Vuttam hi:- "tattha katamo pamado, kayaduccarite va vaciduccarite va manoduccarite va pancasu va kamagunesu cittassa vossaggo vossagganuppadana, kusalanam dhammanam bhavanaya asakkaccakiriyata"tiadi. 1- Appamadanti appamajjanam, so pamadassa patipakkhato veditabbo. Atthato hi appamado nama satiya avippavaso, upatthitaya satiya eva cetam namam. Ayam hettha attho:- yasma pamadamulaka sabbe anattha, appamadamulaka ca sabbe attha, tasma pamadam bhayato upaddavato disva appamadanca khemato anupaddavato disva appamadapatipattiya sikhabhutam siladikkhandhattayasangaham samma- ditthiadinam atthannam anganam vasena atthangikam ariyamaggam bhavetha, amatam nibbanam phusanta sacchikaronta attano santane uppadetha, dassanamaggamatte atthatva upari tinnam magganam uppadanavasena vaddhetha, evam vo appamadabhavana sikhapatta bhavissatiti. Evam thero sampattaparisam ovadati. Ima eva cimassa therassa annabyakarana- gatha ahesunti. Pussattheragathavannana nitthita. @Footnote: 1 abhi.vibhanga. 35/930/453 tikaniddesaThe Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 395-407. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=9091&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=9091&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=395 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=7980 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=8077 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=8077 Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]