ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 33 : PALI ROMAN Thera.A.2 (paramatthadi.2)

                    336. 2. Subhutattheragathavannana
         ayogetiadika ayasmato subhutattherassa gatha. Ka uppatti?
         ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave punnani upacinanto
kassapassa bhagavato kale baranasiyam gahapatimahasalakule nibbattitva vinnutam
patto ekadivasam satthu santike dhammam sutva pasannamanaso saranesu ca silesu
ca patitthaya mase mase atthakkhattum catujjatiyagandhena satthu gandhakutim opunjapesi.
So tena punnakammena nibbattanibbattatthane sugandhasariro hutva imasmim
buddhuppade magadharatthe gahapatikule nibbattitva subhutoti laddhanamo vayappatto
nissaranajjhasayataya 2- gharavasam pahaya titthiyesu pabbajitva tattha saram alabhanto
@Footnote: 1 Si.,i. ayam patho na dissati   2 Si.,i. nissaranajjhasaya
Satthu santike upatissakolitaseladike bahu samanabrahmane pabbajitva samannasukham
anubhavante disva sasane patiladdhasaddho pabbajitva acariyupajjhaye aradhetva
kammatthanam gahetva vivekavasam vasanto vipassanam vaddhetva arahattam papuni.
Tena vuttam apadane 1-:-
             "imamhi bhaddake kappe      brahmabandhu mahayaso
              kassapo nama gottena     uppajji vadatam varo.
              Anubyanjanasampanno        battimsavaralakkhano
              byamappabhaparivuto        ramsijalasamotthato.
              Assaseta yatha cando    suriyova pabhankaro
              nibbapeta yatha megho    sagarova gunakaro.
              Dharaniriva silena           himavava samadhina
              akaso viya pannaya      asango anilo yatha.
              Tadaham baranasiyam         upapanno mahakule
              pahutadhanadhannasmim           nanaratanasancaye.
              Mahata parivarena         nisannam lokanayakam
              upecca dhammamassosim       amatamva manoraham. 2-
              Dvattimsalakkhanadharo         sanakkhattova candima
              anubyanjanasampanno        salarajava phullito.
              Ramsijalaparikkhitto         dittova kanakacalo
              byamappabhaparivuto        sataramsi divakaro.
              Sonnanano jinavaro       samaniva 3- siluccayo
              karunapunnahadayo          gunena viya sagaro.
              Lokavissutakitti ca         sineruva naguttamo
              yasasa vitthato dhiro 4-    akasasadiso muni.
@Footnote: 1 khu.apa. 33/140/248 culasugandhattherapadana (sya)   2 cha.Ma. manoharam
@3 pali. rammaniva  4 cha.Ma. viro
              Asangacitto sabbattha       anilo viya nayako
              patittha sabbabhutanam        mahiva munisattamo.
              Anupalitto lokena        toyena padumam yatha
              kuvadagacchadahano          aggikkhandhova sobhati. 1-
              Agado viya sabbattha        kilesavisanasako
              gandhamadanaselova         gunagandhavibhusito.
              Gunanam akaro dhiro 2-    ratananamva sagaro
              sindhuva vanarajinam 3-       kilesamalaharako.
              Vijayiva mahayodho         marasenavamaddano
              cakkavattiva so raja      bojjhangaratanissaro.
              Mahabhisakkasankaso        dosabyadhitikicchako
              sallakatto yatha vejjo 4- ditthigandaviphalako.
              So tada lokapajjoto     sanaramarasakkato
              parisasu naradicco        dhammam desayate jino.
              Danam datva mahabhogo     silena sugatupago
              bhavanaya ca nibbati       iccevamanusasatha.
              Desanam tam mahassadam        adimajjhantasobhanam
              sunanti parisa sabba       amatamva maharasam.
              Sutva sumadhuram dhammam        pasanno jinasasane
              sugatam saranam gantva        yavajivam namassaham.
              Munino gandhakutiya         opunjesim 5- tada mahim
              catujjatena gandhena       mase attha dinesvaham.
              Panidhaya sugandhattam         sariravissagandhino
              tada jino viyakasi       sugandhatanulabhitam.
@Footnote: 1 pali. so vasi   2 cha.Ma. viro   3 pali. narajanno   4 pali. settho
@5 pali. ubbattesim
              Yo yam gandhakutibhumim         gandhenopunjate 1- sakim
              tena kammavipakena        upapanno tahim tahim.
              Sugandhadeho sabbattha       bhavissati ayam naro
              gunagandhayutto hutva       nibbayissatinasavo.
              Tena kammena sukatena      cetanapanidhihi ca
              jahitva manusam deham       tavatimsamagacchaham.
              Pacchime ca bhave dani      jato vippakule aham
              gabbham me vasato mata     dehenasi sugandhita.
              Yada ca matukucchimha      nikkhamami tada puri 2-
              savatthi sabbagandhehi       vasita viya vayatha.
              Pupphavassanca surabhi         dibbagandham manoramam
              dhupani ca mahagghani        upavayimsu tavade.
              Deva ca sabbagandhehi      dhupapupphehi tam gharam
              vasayimsu sugandhena         yasmim jato aham ghare.
              Yada ca taruno bhaddo      pathame yobbane thito
              tada selam saparisam         vinetva narasarathi.
              Tehi sabbehi parivuto 3-   savatthipuramagato
              tada buddhanubhavam tam       disva pabbajito aham.
              Silam samadhipannanca         vimuttinca anuttaram
              bhavetva caturo dhamme    papunim asavakkhayam.
              Yada pabbajito caham       yada ca araha 4- ahum
              nibbayissam yada caham      gandhavasso tada ahu.
                    Sariragandho   ca sadatiseti 5- me
                         maharaham candanacampakuppalam
@Footnote: 1 pali.gandhena ubbato   2 pali. puram   3 pali. sahito   4 pali. araham
@5 pali. setthotiseti
                    Tatheva gandhe itare ca sabbaso
                    pasayha vayami tato tahim tahim.
         Kilesa jhapita mayham .pe. Katam buddhassa sasanan"ti.
    Arahattam pana patva titthiyesu pabbajitva attano pattam attakilamathanuyogam
dukkham sasane pabbajitva pattam jhanadisukhanca cintetva 1- attano patipatti-
paccavekkhanamukhena annam byakaronto:-
         [320] "ayoge yunjamattanam      puriso kiccamicchako
                caram ce nadhigaccheyya     tam ve 2- dubbhagalakkhanam.
                 [321] Abbulham aghagatam vijitam 3-
                       ekance ossajeyya kaliva siya
                       sabbanipi ce ossajeyya andhova siya
                       samavisamassa adassanato.
         [322] Yanhi kayira tanhi vade     yam na kayira na tam vade
               akarontam bhasamanam        parijananti pandita.
         [323] Yathapi ruciram puppham         vannavantam agandhakam
               evam subhasita vaca      aphala hoti akubbato.
         [324] Yathapi ruciram puppham         vannavantam sagandhakam 4-
               evam subhasita vaca      saphala hoti kubbato"ti
ima panca gatha abhasi.
         Tattha ayogeti ayunjitabbe asevitabbe antadvaye. Idha pana attakilamathanu-
yogavasena attho veditabbo. Yunjanti tasmim attanam yunjanto yojento tatha
patipajjanto. Kiccamicchakoti ubhayahitavaham kiccam icchanto, tappatipakkhato ayoge
@Footnote: 1 Si.,i. dipetva  2 cha.Ma. me  3 pali. aghatajivitam  4 cha.Ma. sugandhakam
Caram caranto ce bhaveyya. Nadhigaccheyyati yathadhippetam hitasukham na papuneyyati
nayo. 1- Tasma yam aham titthiyamatavancito 2- ayoge yunjim, tam ve dubbhagalakkhanam
apunnasabhavo. "purimakammabyamohito ayoge yunjin"ti dasseti.
         Abbulham aghagatam vijitanti vibadhanasabhavataya agha nama ragadayo, aghani
eva aghagatam, aghagatanam vijitam samsarappavatti, tesam vijayo kusaladhammabhibhavo. "aghagatam
vijitan"ti anunasikalopam akatva vuttam. Tam abbulham anuddhatam yena, tam
abbulhaghagatam vijitam katva 3- evambhuto hutva, kilese asamucchinditvati
attho. Ekance ossajeyyati adutiyataya padhanataya ca ekam appamadam sammapayogameva
va ossajeyya pariccajeyya ce. Kaliva so puggalo kalakanni viya siya. Sabbanipi ce
ossajeyyati sabbanipi vimuttiya paripacakani saddhaviriyasatisamadhipannin-
driyani 4- ossajeyya ce, abhavanaya chaddeyya ce, andhova siya samavisamassa
adassanato.
         Yathati opammasampatipadanatthe nipato. Ruciranti sobhanam. Vannavantanti vanna-
santhanasampannam. Agandhakanti gandharahitam palibhaddakagirikannikajayasumanadibhedam. Evam
subhasita vacati subhasita vaca nama tepitakam buddhavacanam vannasanthanasampanna-
pupphasadisam. Yatha hi agandhakam puppham dharentassa sarire gandho na pharati, evam
etampi yo sakkaccasavanadihi na samacarati, tassa sakkaccam asamacarantassa yam
tattha kattabbam, tam akubbato sutagandham 5- patipattigandhanca na avahati aphala hoti.
Tena vuttam "evam subhasita vaca, aphala hoti akubbato"ti.
         Sagandhakanti sumanacampakaniluppalapupphadibhedam. Evanti yatha tam puppham
dharentassa sarire gandho pharati, evam tepitakabuddhavacanasankhata subhasita vacapi yo
@Footnote: 1 Ma.na papuneyya, tathati nayo 2 Ma. titthiyataMa.....
@3-3 Si.,i. yena tam abbulham anuddhatam aghagatam vijitam akatva
@4 Si.,i. sabbani viriyasatisamadhipannindriyani  5 Si.,i.,Ma. sutagandham
@cagagandham, dhammapada.A. sutagandham dharanagandham (3/45 sya)
Sakkaccasavanadihi tattha kattabbam karoti, assa 1- puggalassa saphala hoti, sutagandhapati-
pattigandhanam avahanato mahapphala hoti mahanisamsa. Tasma yathovadam 2- patipajjeyya,
yathakari tathavadi ca bhaveyyati. Sesam vuttanayameva.
                    Subhutattheragathavannana  nitthita.
                         --------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 42-48. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=949&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=949&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=336              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6350              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6459              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6459              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]