ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 34 : PALI ROMAN Theri.A. (paramatthadi.)

                    436. 7. Selatherigathavannana
      natthi nissaranam loketiadika selaya theriya gatha.
      Ayampi purimabuddhesu katadhikara tattha tattha bhave vivattupanissayam kusalam
upacinanti hamsavatinagare kulagehe nibbattitva vinnutam patta matapituhi samana-
jatikassa kulaputtassa dinna tena saddhim bahuni vassasatani sukhasamvasam vasitva
tasmim kalankate sayampi addhagata vayoanuppatta samvegajata kim kusalagavesini
kalena kalam aramena aramam viharena viharam anuvicarati "samanabrahmananam
santike dhammam sossami"ti. Sa ekadivasam satthu bodhirukkham upasankamitva "yadi
buddho bhagava asamo asamasamo appatipuggalo, dassetu me ayam bodhi patihariyan"ti
nisidi. Tassa tatha cittuppadasamanantarameva bodhi pajjali, sabbasovannamaya sakha
upatthahimsu, sabba disa virocimsu. Sa tam patihariyam disva pasannamanasa
garucittikaram upatthapetva sirasi anjalim paggayha sattarattindivam tattheva nisidi.
Sattame divase ularam pujasakkaram akasi. Sa tena punnakammena devamanussesu
Samsaranti imasmim buddhuppade alavikassa ranno dhita hutva nibbatti,
selatissa namam ahosi. Alavikassa pana ranno dhitati katva alavikatipi nam
voharanti. Sa vinnutam patta satthari alavakam dametva tassa hatthe pattacivaram datva
tena saddhim alavinagaram upagate darika hutva ranna saddhim satthu santikam
upagantva dhammam sutva patiladdhasaddha upasika ahosi. Sa aparabhage
sanjatasamvega bhikkhunisu pabbajitva katapubbakicca vipassanam patthapetva sankhare
sammasanti upanissayasampannatta paripakkanana nacirasseva arahattam papuni. Tena
vuttam apadane 1-:-
             "nagare hamsavatiya             cariki 2- asaham tada
              arameneva 3- aramam      carami kusalatthika.
              Kalapakkhamhi divase           addasam bodhimuttamam
              tattha cittam pasadetva        bodhimule nisidaham.
              Garucittam upatthetva          sire katvana anjalim
              somanassam pavedetva         evam cintesi tavade.
              Yadi buddho amitaguno          asamappatipuggalo
              dassetu patihiram me          bodhi obhasatu ayam.
              Saha avajjite mayham          bodhi pajjali tavade
              sabbasonnamaya 4- asi       disa sabba virocati.
              Sattarattindivam tattha           bodhimule nisidaham
              sattame divase patte         dipapujam akasaham.
@Footnote: 1 khu.apa. 33/61/305  2 carini (sya)  3 cha.Ma. aramena ca  4 sabbasovannamaya (sya)
              Asanam parivaretva          pancadipani pajjalum
              yava udeti suriyo           dipa me pajjalum tada.
              Tena kammena sukatena         cetanapanidhihi ca
              jahitva manusam deham          tavatimsam aganchaham.
              Tattha me sukatam byamham         pancadipati vuccati
           1- satayojanamubbedham             satthiyojanavitthatam. 1-
              Asankhyeyyani dipani         parivare jalanti 2- me
              yavata devabhavanam            dipalokena jotati.
              Puratthabhimukha santi 3-        yadi icchami passitum
              uddham adho ca tiriyam           sabbam passami cakkhuna.
              Yavata abhikankhami           datthum sukatadukkatam 4-
              tattha avaranam natthi           rukkhesu pabbatesu va.
              Asitidevarajunam              mahesittamakarayim
              satanam cakkavattinam            mahesittamakarayim.
              Yam yam yonupapajjami           devattam atha manusam
              dipasatasahassani              parivare jalanti me.
              Devaloka cavitvana          uppajjim matukucchiyam
              matu kucchigata santi 5-       akkhi me na nimilati.
              Dipasatasahassani              punnakammasamangino 6-
              sutighareva jalanti 7-          pancadipanidam phalam.
@Footnote: 1-1 cha.Ma. satthiyojanamubbedham timsayojanavitthatam  2 cha.Ma. jalimsu  3 cha.Ma. parammukha
@nisiditva  4 cha.Ma. sugataduggate  5 kucchagatam santam (sya)
@6 cha.Ma. punnakammasamangita  7 cha.Ma. jalanti sutikagehe
              Pacchime bhave sampatte 1-       manasam vinivattayim
              ajaramaram 2- sitibhavam           nibbanam phassayim aham.
              Jatiya sattavassaham            arahattam apapunim
              upasampadayi buddho             gunamannaya gotamo.
              Mandape rukkhamule va           pasadesu guhasu va 3-
           4- sunnagare pajjhayanta         pancadipa jalanti me. 4-
              Dibbacakkhu visuddham me            samadhikusala aham
              abhinnaparamippatta            pancadipanidam phalam.
              Sabbavositavosana             katakicca anasava
              pancadipa mahavira              pade vandami cakkhuma.
              Satasahassito kappe             yam dipamadadim tada
              duggatim nabhijanami             pancadipanidam phalam.
              Kilesa jhapita mayham           bhava sabbe samuhata
              nagiva bandhanam chetva           viharami anasava.
              Svagatam vata me asi           buddhasetthassa santike
              tisso vijja anuppatta         katam buddhassa sasanam.
              Patisambhida catasso             vimokkhapi ca atthime
              chalabhinna sacchikata             katam buddhassa sasanan"ti.
@Footnote: 1 bhavasampatte (sya)  2 cha.Ma. ajaramatam, i. ajaramaranam
@3 cha.Ma. sunnagare vasantiya  4-4 cha.Ma. sada pajjalate dipam pancadipanidam phalam
      Arahattam pana patva theri savatthiyam viharanti ekadivasam pacchabhattam savatthito
nikkhamitva divaviharatthaya andhavanam pavisitva annatarasmim rukkhamule nisidi. Atha
nam maro vivekato vicchedetukamo 1- annatakarupena upagantva:-
       [57] "natthi nissaranam loke            kim vivekena kahasi
             bhunjahi 2- kamaratiyo          mahu pacchanutapini"ti
gathamaha.
      Tassattho:- imasmim loke sabbasamayesupi upaparikkhiyamanesu nissaranam nibbanam
nama natthi tesam tesam samanabrahmananam chandaso patinnayamanam voharamattamevetam, 3-
tasma kim vivekena kahasi evarupe sampannapathamavaye thita imina kayavivekena
kim karissasi. Athakho bhunjahi kamaratiyo vatthukamakilesakamasannissita khiddaratiyo
paccanubhohi. Kasma 4-?  mahu pacchanutapini "yadattham 5- brahmacariyam carami, tadeva
nibbanam natthi, tenevetam nadhigatam, kamabhoga ca parihina, anattho vata mayhan"ti
paccha vippatisarini ma ahositi adhippayo.
      Tam sutva theri "balo vatayam maro, yo mama paccakkhabhutam nibbanam
patikkhipati. Kamesu ca mam pavareti, mama khinasavabhavam na janati, handa nam
tam janapetva tajjessami"ti cintetva:-
       [58] "sattisulupama kama             khandhasam adhikuttana
             yam tvam kamaratim brusi            arati dani sa mama. 6-
       [59]  Sabbattha vihata nandi            tamokkhandho padalito
             evam janahi papima            nihato tvamasi antaka"ti
imam gathadvayamaha.
@Footnote: 1 Ma. vicchinditukamo, cavetukamo sam.sa. 15/162/154  2 bhunjassu
@sam.sa. 15/162/154  3 Ma. vacavatthumattamevetam  4 Ma. kasma yasma
@5 Ma. nissaranattham  6 arati mayha sa ahu sam.sa. 15/162/154
      Tattha sattisulupama kamati kama nama yena adhitthita, tassa sattassa
vinivijjhanato nissitasatti viya sulam viya ca 1- datthabba. Khandhati upadanakkhandha.
Asanti tesam. Adhikuttanati chindanadhitthana, accadanatthananti attho. Yato
khandhe accadaya satta kamehi chejjabhejjam papunanti. Yam tvam kamaratim brusi,
arati dani sa mamati papima tvam yam kamaratim ramitabbam sevitabbam katva
vadasi, sa dani mama niratijatikatta 2- milhasadisa, na taya mama koci attho
atthiti.
      Tattha karanamaha "sabbattha vihata nandi"tiadina. Tattha evam janahiti
"sabbaso pahinatanhavijja"ti mam janahi, tato eva balavidhamanavisayatikkamanehi
antaka lamakacara mara tvam maya nihato badhito asi, na panaham taya
badhitabbati attho.
      Evam theriya maro santajjito tatthevantaradhayi. Theripi phalasamapattisukhena
andhavane divasabhagam vitinametva sayanhe vasanatthanameva gata.
                     Selatherigathavannana nitthita.
                        -----------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 34 page 78-83. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=34&A=1667&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=34&A=1667&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=436              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=9100              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=9152              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=9152              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]