ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 34 : PALI ROMAN Theri.A. (paramatthadi.)

                           4. Catukkanipata
                438. 1. Bhaddakapilanitherigathavannana 1-
      catukkanipate putto buddhassa dayadotiadika bhaddakapilaniya theriya
gatha.
      Sa kira padumuttarassa bhagavato kale hamsavatinagare kulagehe nibbattitva
vinnutam patva satthu santike dhammam sunanti sattharam ekam bhikkhunim pubbenivasam
anussarantinam aggatthane thapentam disva adhikarakammam katva sayampi tam thanantaram
patthetva yavajivam punnani katva tato cuta devamanussesu samsaranti anuppanne
buddhe baranasiyam kulagehe nibbattitva patikulam gantva ekadivasam attano nanandaya
saddhim kalaham karonti taya paccekabuddhassa pindapate dinne "ayam imassa danam
datva ularasampattim labhissati"ti paccekabuddhassa hatthato pattam gahetva bhattam
chaddetva kalalassa puretva adasi. Mahajano garahi "bale paccekabuddho te
kim aparajjhi"ti. Sa tesam vacanena lajjamana puna pattam gahetva kalalam niharitva
dhovitva gandhacunnena ubbattetva catumadhurassa puretva upari asittena paduma
gabbhavannena sappina vijjotamanam paccekabuddhassa hatthe thapetva "yatha ayam
pindapato obhasajato, evam obhasajatam me sariram hotu"ti patthanam patthapesi.
Sa tato cavitva sugatisuyeva samsaranti kassapabuddhakale baranasiyam mahavibhavassa
setthino dhita hutva nibbatti. Pubbakammaphalena 2- duggandhasarira manussehi
jigucchitabba hutva samvegajata attano abharanehi suvannitthakam karetva bhagavato
cetiye patitthapesi, uppalahatthena ca pujam akasi. Tenassa sariram tasmimyeva bhave
sugandham manoharam jatam. Sa patino piya manapa hutva yavajivam kusalam katva tato
cuta sagge nibbatti. Tatthapi yavajivam dibbasukham anubhavitva tato cuta
@Footnote: 1 cha.Ma. bhaddakapilani... evamuparipi  2 Ma. pubbakammabalena
Baranasiranno dhita hutva tattha devasampattisadisam sampattim anubhavanti cirakalam
paccekabuddhe upatthahitva tesu parinibbutesu samvegajata tapasapabbajjaya
pabbajitva uyyane vasanti jhanani bhavetva brahmaloke nibbattitva tato
cuta sagalanagare kosiyagottassa brahmanakulassa gehe nibbattitva mahata
parivarena vaddhitva vayappatta mahatitthagame pipphalikumarassa geham nita. Tasmim
pabbajitum nikkhante mahantam bhogakkhandham mahantanca natiparivattam pahaya pabbajjatthaya
nikkhamitva panca vassani titthiyarame pavisitva aparabhage mahapajapatigotamiya
santike pabbajjam upasampadanca labhitva vipassanam patthapetva nacirasseva arahattam
papuni. Tena vuttam apadane 1-:-
             "padumuttaro nama jino         sabbadhammana paragu
              ito satasahassamhi            kappe uppajji nayako.
              Tadahu 2- hamsavatiyam           videho nama namato 3-
              setthi pahutaratano            tassa jaya ahosaham.
              Kadaci so naradiccam          upecca saparijjano
              dhammam assosi buddhassa         sabbadukkhakkhayavaham. 4-
              Savakam dhutavadanam            aggam kittesi nayako
              sutva sattahikam danam         datva buddhassa tadino.
              Nipacca sirasa pade          tam thanam abhipatthayim
              sa hasayanto parisam           tada hi narapungavo.
              Setthino anukampaya          ima gatha abhasatha
              lacchase patthitam thanam          nibbuto hohi puttaka.
@Footnote: 1 khu.apa. 33/244/380  2 tada hi (sya)  3 namako (sya)  4 cha.Ma. sabbadukkhabhayappaham
              Satasahassito kappe           okkakakulasambhavo
              gotamo nama gottena        sattha loke bhavissati.
              Tassa dhammesu dayado        oraso dhammanimmito
              kassapo nama gottena        hessati satthu savako.
              Tam sutva mudito hutva        yavajivam tada jinam
              mettacitto paricari           paccayehi vinayakam.
              Sasanam jotayitvana           so madditva kutitthiye
              veneyyam vinayitvana 1-       nibbuto so sasavako.
              Nibbute tamhi lokagge        pujanatthaya satthuno
              natimitte samanetva        saha tehi akarayi.
              Sattayojanikam thupam             ubbedham 2- ratanamayam
              jalantam sataramsimva              salarajamva phullitam.
              Sattasatasahassani          3- catiyo satta karayim 3-
              nalaggi viya jotanti 4-        rataneheva sattahi.
              Gandhatelehi puretva         dipanujjalayi tahim
              pujanatthaya mahesissa          sabbasattanukampino 5-.
              Sattasatasahassani             punnakumbhani karayim
              rataneheva punnani           pujanatthaya mahesino.
              Majjhe atthatthakumbhinam          ussita kancanagghiyo
              atirocanti vannena           saradeva divakaro.
@Footnote: 1 cha.Ma. vinayitva ca  2 cha.Ma. ubbiddham  3-3 cha.Ma. patiyo tattha karayi
@4 jotante (sya)  5 cha.Ma. sabbabhutanukampino
              Catudvaresu sobhanti          torana ratanamaya
              ussita phalaka ramma         sobhanti ratanamaya.
              Virocanti parikkhayo 1-       avatamsa sunimmita
              ussitani patakani           ratanani virocare.
              Surattam sukatancetam 2-         cetiyam ratanamayam
              atirocati vannena            sasanjhova 3- divakaro.
              Thupassa me disa 4- tisso     haritalena purayi 5-
           6- eka manosilayeka         anjanena ca ekika. 6-
              Pujam etadisam rammam           karetva varavadino
              adasim danam samghassa           yavajivam yathabalam.
              Sahaham 7- setthina tena      tani punnani sabbaso
              yavajivam karitvana            sahava sugatim gata.
              Sampattiyonubhutvana           devatte atha manuse
              chaya viya sarirena           saha teneva samsarim.
              Ekanavutito kappe           vipassi nama nayako
              uppajji carudassano 8-       sabbadhammavipassako.
              Tada hi bandhumatiya 9-        brahmano sadhusammato
              addho santo gunenasi        dhanena ca suduggato.
              Tadapi tassaham asim          brahmani samacetasa
              kadaci so dijavaro           sangamesi mahamunim.
@Footnote: 1 cha.Ma. parikkhitta  2 cha.Ma. sukatam cittam  3 sasajjhava (sya)  4 cha.Ma. vediyo
@5 purayim (sya)  6-6 cha.Ma. ekam manosilayekam... ekikam  7 cha.Ma. sahava  8 carunayano
@(sya)  9 cha.Ma. tadayam bandhumatiyam
              Nisinnam janakayamhi            desentam amatam padam
              sutva dhammam pamudito          adasi ekasatakam.
              Gharam ekena vatthena          gantvanetam mamabravi 1-
              anumoda mahapunne 2-        dinnam buddhassa satakam.
              Tadaham anjalim katva          anumodim suvidita 3-
              sudinno satako sami         buddhasetthassa tadino.
              Sukhito sajjito hutva         samsaranto bhavabhave
              baranasipure ramme          raja asi mahipati.
              Tada tassa mahesiham           itthigumbassa uttama
              tassapi dutiyika 4- asim      pubbasnehena bhattuno.
              Pindaya vicarante so 5-      attha paccekanayake
              disva pamudito hutva         datva pindam maharaham.
              Buddhe 6- nimantayitvana       katva ratanamandapam
              kammarehi katamattham 7-        sovannam satahatthakam. 8-
              Samanetvana te sabbe       tesam danamadasi so
              senasane 9- pavitthanam       pasanno sehi panibhi.
              Tampi danam sahadasim          kasirajenahantada
              punaham baranasiyam            jata kasikagamake.
              Kutumbikakule phite            sukhito so sabhatuko
              jetthassa bhatuno jaya       ahosim supatibbata.
@Footnote: 1 cha.Ma. sa mabravi  2 cha.Ma. mahapunnam  3 cha.Ma. supinita  4 cha.Ma. tassati dayita
@5 cha.Ma. te  6 cha.Ma. puno  7 cha.Ma. katam pattam  8 cha.Ma. vata pattakam  9 cha.Ma. sonnasane
              Paccekabuddham disvana          mama bhattukaniyaso 1-
              bhatu bhattam tassa datva        agate tamhi pavadim.
              Nabhinandittha so danam         tato tassa adasaham
              buddhananiya 2- tam annam       puna tasseva so ada.
              Tam danam 3- chaddayitvana       duttha buddhassaham tada
              pattam kalalapunnantam            adasim tassa tadino.
              Dane ca gahane ceva         apace padusepi ca
              samacittamukham disva            tadaham samvijim bhusam.
              Puna pattam gahetvana          sodhayitva sugandhina
              pasannacitta puretva         saghatam sakkharam adam.
              Yattha yatthupapajjami           surupa homi danato
              buddhassa apakarena           duggandha madanena 4- ca.
              Puna kassapadhirassa             nitthapitamhi 5- cetiye
              sovannam itthakam varam           adasim mudita aham.
              Catujjatena gandhena          temayitva 6- tamitthakam
              mutta duggandhadosamha        sabbangasusamagata.
              Sattapatisahassani            ratanehi ca 7- sattahi
              karetva ghatapurani          vattini ca sahassaso.
              Pakkhipetva padipetva        thapayim sattapantiyo
              pujanattham lokanathassa          vippasannena cetasa.
@Footnote: 1 cha.Ma. kaniyassa mama bhattuno  2 cha.Ma. ukha aniya  3 cha.Ma. tadannam  4 cha.Ma. vadanena
@5 cha.Ma. nidhayantamhi  6 cha.Ma. nicayitva  7 cha.Ma. rataneheva
              Tadapi tasmim punnasmim          bhaginiham visesato
              puna kasisu sanjato          sumitto 1- iti vissuto.
              Tassaham bhariya asim          sukhita sajjita piya
              tada paccekamunino           adasim ghanavethanam.
              Tassapi bhagini asim          moditva danamuttamam
              punapi kasiratthamhi           jato koliyajatiya.
              Tada koliyaputtanam           satehi saha pancahi
              panca paccekabuddhanam          satani samupatthahi.
              Temasam vasayitvana 2-       adasi ca ticivaram 3-
              jaya tassa tada asim        punnakammapathanuga.
              Tato cuto ahu raja         nando nama mahayaso
              tassapi mahesi asim          sabbakamasamiddhini.
              Tato ahu cavitvana 4-        brahmadatto mahipati
              padumavatiputtanam              paccekamuninam tada.
              Satani panucanunani            yavajivam upatthahim
              rajuyyane nivasetva       nibbutani ca pujayim.
              Cetiyani ca karetva        pabbajitva ubho mayam
              bhavetva appamannayo       brahmalokam agamhase.
              Tato cuto mahatitthe         sujato pipphalayano
              mata sumanadeviti            kosigotto dijo pita.
@Footnote: 1 cha.Ma. sumitta  2 cha.Ma. tappayitvana  3 cha.Ma. ticivare  4 cha.Ma. tada raja bhavitvana
              Aham madde janapade           sakalayam 1- puruttame
              kapilassa dijassasim            dhita mata sucimati.
              Ghanakancanabimbena             nimminitvana mam pita
              ada kassapadhirassa            kamehi vajjitassa ca. 2-
              Kadaci so taruniko 3-        gantva kammantapekkhako
              kakadikehi khajjante         pane disvana samviji.
              Gharepaham 4- tile jate      disvanatapatapane
              kimikakehi khajjante          samvegamalabhim tada.
              Tada so pabbaji dhiro         aham tam anupabbajim
              pancavassani nivasim            paribbajapathe 5- aham.
              Yada pabbajita asi          gotami jinaposika
              tadaham tamupagantva           buddhena anusasita.
              Nacireneva kalena           arahattam apapunim
              aho kalyanamittattam          kassapassa sirimato.
              Putto 6- buddhassa dayado    kassapo susamahito
              pubbenivasam yovedi          saggapayanca passati.
              Atho jatikkhayam patto         abhinnavosito muni
              etahi tihi vijjahi          tevijjo hoti brahmano.
              Tatheva bhaddakapilani          tevijja maccuhayini
              dhareti antimam deham          jetva maram savahanam.
@Footnote: 1 cha.Ma. sakalaya  2 cha.Ma. mam  3 cha.Ma. karuniko
@4 cha.Ma. gharevaham  5 cha.Ma. paribbajavate  6 cha.Ma. suto
              Disva adinavam loke         ubho pabbajita mayam
              tayamha khinasava danta        sitibhutamha nibbuta.
              Kilesa jhapita mayham         bhava sabbe samuhata
              nagiva bandhanam chetva         viharami anasava.
              Svagatam vata me asi         buddhasetthassa santike
              tisso vijja anuppatta       katam buddhassa sasanam.
              Patisambhida catasso           vimokkhapi ca atthime
              chalabhinna sacchikata           katam buddhassa sasanan"ti.
      Arahattam pana patva pubbenivasanane cinnavasi ahosi. Tattha satisayam
katadhikaratta aparabhage tam sattha jetavane ariyaganamajjhe nisinno bhikkhuniyo
patipatiya thanantaresu thapento pubbenivasam anussarantinam aggatthane thapesi.
Sa ekadivasam mahakassapassa therassa gunabhitthavanapubbakam attano katakiccatadi-
vibhavanamukhena udanam udanenti:-
       [63] "putto buddhassa dayado      kassapo susamahito
             pubbenivasam yovedi         saggapayanca passati.
       [64]  Atho jatikkhayam patto        abhinnavosito muni
             etahi tihi vijjahi         tevijjo hoti brahmano.
       [65]  Tatheva bhaddakapilani         tevijja maccuhayini
             dhareti antimam deham         jetva maram savahanam.
       [66]  Disva adinavam loke        ubho pabbajita mayam
             tyamha khinasava danta       sitibhutamha nibbuta"ti
ima gatha abhasi.
      Tattha putto buddhassa dayadoti buddhanubuddhabhavato sammasambuddhassa
anujatisuto tato eva tassa dayabhutassa navalokuttaradhammassa adanena dayado
kassapo 1- lokiyalokuttarehi samadhihi sutthu samahitacittataya susamahito.
Pubbenivasam yovediti yo mahakassapatthero pubbenivasam attano paresanca nivutthak-
khandhasantanam pubbenivasanussatinanena pakatam katva avedi annasi pativijjhi.
Saggapayanca passatiti chabbisatidevalokabhedam saggam catubbidham apayanca dibbacakkhuna
hatthatale amalakam viya passati.
      Atho jatikkhayam pattoti tato param jatikkhayasankhatam arahattam patto. Abhinnaya
2- abhipatthena nanena abhivisitthena 2- abhinneyyam dhammam abhijanitva parinneyyam
parijanitva pahatabbam pahaya sacchikatabbam sacchikatva vosito nittham patto
katakicco. Asavakkhayapannasankhatam monam pattatta muni.
      Tatheva bhaddakapilaniti yatha mahakassapo etahi yathavuttahi tihi vijjahi
tevijjo maccuhayi ca, tatheva bhaddakapilani tevijja maccuhayiniti. Tato eva
dhareti antimam deham, jetva maram savahananti attanameva param viya katva
dasseti.
      Idani yatha therassa patipattiadimajjhapariyosanakalyana, evam mamapiti
dassenti "disva adinavan"ti osanagathamaha. Tattha tyamha khinasava dantati
te mayam mahakassapatthero ahanca uttamena damena 3- danta sabbaso khinasava
@Footnote: 1 Ma.,i. kassapagotto  2-2 Ma. abhivisuddhena nanena, cha. abhivisitthena nanena
@3 Si. damathena
Ca amha. Sitibhutamha nibbutati tato eva kilesaparilahabhavato sitibhuta
saupadisesaya nibbanadhatuya nibbuta ca amha bhavamati attho.
                  Bhaddakapilanitherigathavannana nitthita.
                      Catukkanipatavannana nitthita.
                          -------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 34 page 86-96. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=34&A=1831&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=34&A=1831&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=438              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=9125              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=9169              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=9169              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]