บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
4. Catukkanipata 438. 1. Bhaddakapilanitherigathavannana 1- catukkanipate putto buddhassa dayadotiadika bhaddakapilaniya theriya gatha. Sa kira padumuttarassa bhagavato kale hamsavatinagare kulagehe nibbattitva vinnutam patva satthu santike dhammam sunanti sattharam ekam bhikkhunim pubbenivasam anussarantinam aggatthane thapentam disva adhikarakammam katva sayampi tam thanantaram patthetva yavajivam punnani katva tato cuta devamanussesu samsaranti anuppanne buddhe baranasiyam kulagehe nibbattitva patikulam gantva ekadivasam attano nanandaya saddhim kalaham karonti taya paccekabuddhassa pindapate dinne "ayam imassa danam datva ularasampattim labhissati"ti paccekabuddhassa hatthato pattam gahetva bhattam chaddetva kalalassa puretva adasi. Mahajano garahi "bale paccekabuddho te kim aparajjhi"ti. Sa tesam vacanena lajjamana puna pattam gahetva kalalam niharitva dhovitva gandhacunnena ubbattetva catumadhurassa puretva upari asittena paduma gabbhavannena sappina vijjotamanam paccekabuddhassa hatthe thapetva "yatha ayam pindapato obhasajato, evam obhasajatam me sariram hotu"ti patthanam patthapesi. Sa tato cavitva sugatisuyeva samsaranti kassapabuddhakale baranasiyam mahavibhavassa setthino dhita hutva nibbatti. Pubbakammaphalena 2- duggandhasarira manussehi jigucchitabba hutva samvegajata attano abharanehi suvannitthakam karetva bhagavato cetiye patitthapesi, uppalahatthena ca pujam akasi. Tenassa sariram tasmimyeva bhave sugandham manoharam jatam. Sa patino piya manapa hutva yavajivam kusalam katva tato cuta sagge nibbatti. Tatthapi yavajivam dibbasukham anubhavitva tato cuta @Footnote: 1 cha.Ma. bhaddakapilani... evamuparipi 2 Ma. pubbakammabalena Baranasiranno dhita hutva tattha devasampattisadisam sampattim anubhavanti cirakalam paccekabuddhe upatthahitva tesu parinibbutesu samvegajata tapasapabbajjaya pabbajitva uyyane vasanti jhanani bhavetva brahmaloke nibbattitva tato cuta sagalanagare kosiyagottassa brahmanakulassa gehe nibbattitva mahata parivarena vaddhitva vayappatta mahatitthagame pipphalikumarassa geham nita. Tasmim pabbajitum nikkhante mahantam bhogakkhandham mahantanca natiparivattam pahaya pabbajjatthaya nikkhamitva panca vassani titthiyarame pavisitva aparabhage mahapajapatigotamiya santike pabbajjam upasampadanca labhitva vipassanam patthapetva nacirasseva arahattam papuni. Tena vuttam apadane 1-:- "padumuttaro nama jino sabbadhammana paragu ito satasahassamhi kappe uppajji nayako. Tadahu 2- hamsavatiyam videho nama namato 3- setthi pahutaratano tassa jaya ahosaham. Kadaci so naradiccam upecca saparijjano dhammam assosi buddhassa sabbadukkhakkhayavaham. 4- Savakam dhutavadanam aggam kittesi nayako sutva sattahikam danam datva buddhassa tadino. Nipacca sirasa pade tam thanam abhipatthayim sa hasayanto parisam tada hi narapungavo. Setthino anukampaya ima gatha abhasatha lacchase patthitam thanam nibbuto hohi puttaka. @Footnote: 1 khu.apa. 33/244/380 2 tada hi (sya) 3 namako (sya) 4 cha.Ma. sabbadukkhabhayappaham Satasahassito kappe okkakakulasambhavo gotamo nama gottena sattha loke bhavissati. Tassa dhammesu dayado oraso dhammanimmito kassapo nama gottena hessati satthu savako. Tam sutva mudito hutva yavajivam tada jinam mettacitto paricari paccayehi vinayakam. Sasanam jotayitvana so madditva kutitthiye veneyyam vinayitvana 1- nibbuto so sasavako. Nibbute tamhi lokagge pujanatthaya satthuno natimitte samanetva saha tehi akarayi. Sattayojanikam thupam ubbedham 2- ratanamayam jalantam sataramsimva salarajamva phullitam. Sattasatasahassani 3- catiyo satta karayim 3- nalaggi viya jotanti 4- rataneheva sattahi. Gandhatelehi puretva dipanujjalayi tahim pujanatthaya mahesissa sabbasattanukampino 5-. Sattasatasahassani punnakumbhani karayim rataneheva punnani pujanatthaya mahesino. Majjhe atthatthakumbhinam ussita kancanagghiyo atirocanti vannena saradeva divakaro. @Footnote: 1 cha.Ma. vinayitva ca 2 cha.Ma. ubbiddham 3-3 cha.Ma. patiyo tattha karayi @4 jotante (sya) 5 cha.Ma. sabbabhutanukampino Catudvaresu sobhanti torana ratanamaya ussita phalaka ramma sobhanti ratanamaya. Virocanti parikkhayo 1- avatamsa sunimmita ussitani patakani ratanani virocare. Surattam sukatancetam 2- cetiyam ratanamayam atirocati vannena sasanjhova 3- divakaro. Thupassa me disa 4- tisso haritalena purayi 5- 6- eka manosilayeka anjanena ca ekika. 6- Pujam etadisam rammam karetva varavadino adasim danam samghassa yavajivam yathabalam. Sahaham 7- setthina tena tani punnani sabbaso yavajivam karitvana sahava sugatim gata. Sampattiyonubhutvana devatte atha manuse chaya viya sarirena saha teneva samsarim. Ekanavutito kappe vipassi nama nayako uppajji carudassano 8- sabbadhammavipassako. Tada hi bandhumatiya 9- brahmano sadhusammato addho santo gunenasi dhanena ca suduggato. Tadapi tassaham asim brahmani samacetasa kadaci so dijavaro sangamesi mahamunim. @Footnote: 1 cha.Ma. parikkhitta 2 cha.Ma. sukatam cittam 3 sasajjhava (sya) 4 cha.Ma. vediyo @5 purayim (sya) 6-6 cha.Ma. ekam manosilayekam... ekikam 7 cha.Ma. sahava 8 carunayano @(sya) 9 cha.Ma. tadayam bandhumatiyam Nisinnam janakayamhi desentam amatam padam sutva dhammam pamudito adasi ekasatakam. Gharam ekena vatthena gantvanetam mamabravi 1- anumoda mahapunne 2- dinnam buddhassa satakam. Tadaham anjalim katva anumodim suvidita 3- sudinno satako sami buddhasetthassa tadino. Sukhito sajjito hutva samsaranto bhavabhave baranasipure ramme raja asi mahipati. Tada tassa mahesiham itthigumbassa uttama tassapi dutiyika 4- asim pubbasnehena bhattuno. Pindaya vicarante so 5- attha paccekanayake disva pamudito hutva datva pindam maharaham. Buddhe 6- nimantayitvana katva ratanamandapam kammarehi katamattham 7- sovannam satahatthakam. 8- Samanetvana te sabbe tesam danamadasi so senasane 9- pavitthanam pasanno sehi panibhi. Tampi danam sahadasim kasirajenahantada punaham baranasiyam jata kasikagamake. Kutumbikakule phite sukhito so sabhatuko jetthassa bhatuno jaya ahosim supatibbata. @Footnote: 1 cha.Ma. sa mabravi 2 cha.Ma. mahapunnam 3 cha.Ma. supinita 4 cha.Ma. tassati dayita @5 cha.Ma. te 6 cha.Ma. puno 7 cha.Ma. katam pattam 8 cha.Ma. vata pattakam 9 cha.Ma. sonnasane Paccekabuddham disvana mama bhattukaniyaso 1- bhatu bhattam tassa datva agate tamhi pavadim. Nabhinandittha so danam tato tassa adasaham buddhananiya 2- tam annam puna tasseva so ada. Tam danam 3- chaddayitvana duttha buddhassaham tada pattam kalalapunnantam adasim tassa tadino. Dane ca gahane ceva apace padusepi ca samacittamukham disva tadaham samvijim bhusam. Puna pattam gahetvana sodhayitva sugandhina pasannacitta puretva saghatam sakkharam adam. Yattha yatthupapajjami surupa homi danato buddhassa apakarena duggandha madanena 4- ca. Puna kassapadhirassa nitthapitamhi 5- cetiye sovannam itthakam varam adasim mudita aham. Catujjatena gandhena temayitva 6- tamitthakam mutta duggandhadosamha sabbangasusamagata. Sattapatisahassani ratanehi ca 7- sattahi karetva ghatapurani vattini ca sahassaso. Pakkhipetva padipetva thapayim sattapantiyo pujanattham lokanathassa vippasannena cetasa. @Footnote: 1 cha.Ma. kaniyassa mama bhattuno 2 cha.Ma. ukha aniya 3 cha.Ma. tadannam 4 cha.Ma. vadanena @5 cha.Ma. nidhayantamhi 6 cha.Ma. nicayitva 7 cha.Ma. rataneheva Tadapi tasmim punnasmim bhaginiham visesato puna kasisu sanjato sumitto 1- iti vissuto. Tassaham bhariya asim sukhita sajjita piya tada paccekamunino adasim ghanavethanam. Tassapi bhagini asim moditva danamuttamam punapi kasiratthamhi jato koliyajatiya. Tada koliyaputtanam satehi saha pancahi panca paccekabuddhanam satani samupatthahi. Temasam vasayitvana 2- adasi ca ticivaram 3- jaya tassa tada asim punnakammapathanuga. Tato cuto ahu raja nando nama mahayaso tassapi mahesi asim sabbakamasamiddhini. Tato ahu cavitvana 4- brahmadatto mahipati padumavatiputtanam paccekamuninam tada. Satani panucanunani yavajivam upatthahim rajuyyane nivasetva nibbutani ca pujayim. Cetiyani ca karetva pabbajitva ubho mayam bhavetva appamannayo brahmalokam agamhase. Tato cuto mahatitthe sujato pipphalayano mata sumanadeviti kosigotto dijo pita. @Footnote: 1 cha.Ma. sumitta 2 cha.Ma. tappayitvana 3 cha.Ma. ticivare 4 cha.Ma. tada raja bhavitvana Aham madde janapade sakalayam 1- puruttame kapilassa dijassasim dhita mata sucimati. Ghanakancanabimbena nimminitvana mam pita ada kassapadhirassa kamehi vajjitassa ca. 2- Kadaci so taruniko 3- gantva kammantapekkhako kakadikehi khajjante pane disvana samviji. Gharepaham 4- tile jate disvanatapatapane kimikakehi khajjante samvegamalabhim tada. Tada so pabbaji dhiro aham tam anupabbajim pancavassani nivasim paribbajapathe 5- aham. Yada pabbajita asi gotami jinaposika tadaham tamupagantva buddhena anusasita. Nacireneva kalena arahattam apapunim aho kalyanamittattam kassapassa sirimato. Putto 6- buddhassa dayado kassapo susamahito pubbenivasam yovedi saggapayanca passati. Atho jatikkhayam patto abhinnavosito muni etahi tihi vijjahi tevijjo hoti brahmano. Tatheva bhaddakapilani tevijja maccuhayini dhareti antimam deham jetva maram savahanam. @Footnote: 1 cha.Ma. sakalaya 2 cha.Ma. mam 3 cha.Ma. karuniko @4 cha.Ma. gharevaham 5 cha.Ma. paribbajavate 6 cha.Ma. suto Disva adinavam loke ubho pabbajita mayam tayamha khinasava danta sitibhutamha nibbuta. Kilesa jhapita mayham bhava sabbe samuhata nagiva bandhanam chetva viharami anasava. Svagatam vata me asi buddhasetthassa santike tisso vijja anuppatta katam buddhassa sasanam. Patisambhida catasso vimokkhapi ca atthime chalabhinna sacchikata katam buddhassa sasanan"ti. Arahattam pana patva pubbenivasanane cinnavasi ahosi. Tattha satisayam katadhikaratta aparabhage tam sattha jetavane ariyaganamajjhe nisinno bhikkhuniyo patipatiya thanantaresu thapento pubbenivasam anussarantinam aggatthane thapesi. Sa ekadivasam mahakassapassa therassa gunabhitthavanapubbakam attano katakiccatadi- vibhavanamukhena udanam udanenti:- [63] "putto buddhassa dayado kassapo susamahito pubbenivasam yovedi saggapayanca passati. [64] Atho jatikkhayam patto abhinnavosito muni etahi tihi vijjahi tevijjo hoti brahmano. [65] Tatheva bhaddakapilani tevijja maccuhayini dhareti antimam deham jetva maram savahanam. [66] Disva adinavam loke ubho pabbajita mayam tyamha khinasava danta sitibhutamha nibbuta"ti ima gatha abhasi. Tattha putto buddhassa dayadoti buddhanubuddhabhavato sammasambuddhassa anujatisuto tato eva tassa dayabhutassa navalokuttaradhammassa adanena dayado kassapo 1- lokiyalokuttarehi samadhihi sutthu samahitacittataya susamahito. Pubbenivasam yovediti yo mahakassapatthero pubbenivasam attano paresanca nivutthak- khandhasantanam pubbenivasanussatinanena pakatam katva avedi annasi pativijjhi. Saggapayanca passatiti chabbisatidevalokabhedam saggam catubbidham apayanca dibbacakkhuna hatthatale amalakam viya passati. Atho jatikkhayam pattoti tato param jatikkhayasankhatam arahattam patto. Abhinnaya 2- abhipatthena nanena abhivisitthena 2- abhinneyyam dhammam abhijanitva parinneyyam parijanitva pahatabbam pahaya sacchikatabbam sacchikatva vosito nittham patto katakicco. Asavakkhayapannasankhatam monam pattatta muni. Tatheva bhaddakapilaniti yatha mahakassapo etahi yathavuttahi tihi vijjahi tevijjo maccuhayi ca, tatheva bhaddakapilani tevijja maccuhayiniti. Tato eva dhareti antimam deham, jetva maram savahananti attanameva param viya katva dasseti. Idani yatha therassa patipattiadimajjhapariyosanakalyana, evam mamapiti dassenti "disva adinavan"ti osanagathamaha. Tattha tyamha khinasava dantati te mayam mahakassapatthero ahanca uttamena damena 3- danta sabbaso khinasava @Footnote: 1 Ma.,i. kassapagotto 2-2 Ma. abhivisuddhena nanena, cha. abhivisitthena nanena @3 Si. damathena Ca amha. Sitibhutamha nibbutati tato eva kilesaparilahabhavato sitibhuta saupadisesaya nibbanadhatuya nibbuta ca amha bhavamati attho. Bhaddakapilanitherigathavannana nitthita. Catukkanipatavannana nitthita. -------------The Pali Atthakatha in Roman Book 34 page 86-96. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=34&A=1831&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=34&A=1831&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=438 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=9125 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=9169 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=9169 Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]