บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
460. 2. Calatherigathavannana satim upatthapetvanatiadika calaya theriya gatha. Ayampi purimabuddhesu katadhikara tattha tattha bhave vivattupanissayam kusalam upacinitva imasmim buddhuppade magadhe 1- nalakagame rupasariya brahmaniya kucchimhi nibbatti, tassa namaggahanadivase calati namam akamsu, tassa kanitthaya upacalati, atha tassa kanitthaya sisupacalati. Ima tissopi dhammasenapatissa kanitthabhaginiyo, imesam puttanampi tinnam idameva namam, ye sandhaya theragathaya "cale upacale sisupacale"ti 2- agatam. Ima pana tissopi bhaginiyo dhammasenapatissa pabbajitabhavam sutva 3- "na hi nuna 4- so orako dhammavinayo, na sa orika pabbajja, yattha amhakam ayyo pabbajito"ti ussahajata tibbacchanda assumukham rudamanam natiparijanam pahaya pabbajimsu. Pabbajitva ca ghatentiyo vayamantiyo nacirasseva arahattam papunimsu. Arahattam pana patva nibbanasukhena phalasukhena viharanti. Tasu cala bhikkhuni ekadivasam pacchabhattam pindapatapatikkanta andhavanam pavisitva divaviharam nisidi. Atha nam maro upasankamitva kamehi upanesi. 5- Yam sandhaya sutte vuttam:- "athakho cala bhikkhuni pubbanhasamayam nivasetva pattacivaram adaya savatthiyam 6- pindaya pavisi, savatthiyam pindaya caritva pacchabhattam pindapatapatikkanta yena andhavanam, tenupasankami divaviharaya. Upasankamitva 7- andhavanam ajjhogahetva annatarasmim rukkhamule divaviharam @Footnote: 1 cha.Ma. magadhesu 2 khu.thera. 26/42/268 3 Ma.,i. pabbajitam sutva, cha. dhammasenapati @pabbajiti sutva 4 Si. sutva na hi nuna, i. sutva na nuna @5 Si.,i. upacchandesi 6 cha.Ma. savatthim 7 cha.Ma. ayam patho na dissati Nisidi. Athakho maro papima yena cala bhikkhuni, tenupasankami, upasankamitva calam bhikkhunim etadavoca"ti. 1- Andhavanamhi divaviharam nisinnam maro tam upasankamitva brahmacariyavasato vicchinditukamo 2- "kam nu uddissa mundasi"tiadim pucchi. Athassa satthu gune dhammassa ca niyyanikabhavam pakasetva attano katakiccabhavavibhavanena tassa visayatikkamam pavedesi. Tam sutva maro dukkhi dummano tattheva antaradhayi. Atha sa attano marena ca bhasita gatha udanavasena kathenti:- [182] "satim upatthapetvana bhikkhuni bhavitindriya pativijjhi padam santam sankharupasamam sukham. [183] Kam nu uddissa mundasi samani viya dissati na ca rocesi pasande kimidam carasi momuha. [184] Ito bahiddha pasanda ditthiyo upanissita na te dhammam vijananti na te dhammassa kovida. [185] Atthi sakyakule jato buddho appatipuggalo so me dhammamadesesi ditthinam samatikkamam. [186] Dukkham dukkhasamuppadam dukkhassa ca atikkamam ariyatthangikamaggam dukkhupasamagaminam. [187] Tassaham vacanam sutva viharim sasane rata tisso vijja anuppatta katam buddhassa sasanam. @Footnote: 1 sam.sa. 15/167/159 2 Si. vivecetukamo [188] Sabbattha vihata nandi tamokkhandho padalito evam janahi papima nihato tvamasi antaka"ti ima gatha abhasi. Tattha satim upatthapetvanati satipatthanabhavanavasena kayadisu asubhadukkhanicca- nattavasena satim sutthu upatthitam katva. Bhikkhuniti attanam sandhaya vadati. Bhavi- tindriyati ariyamaggabhavanaya bhavitasaddhadipancindriya. Pativijjhi padam santanti santam padam nibbanam sacchikiriyapativedhena pativijjhi sacchakasi. Sankharupasamanti sabbasankharanam upasamahetubhutam. Sukhanti accantasukham. "kam nu uddissa"ti gatha marena vutta. Tatrayam sankhepattho:- imasmim loke bahu samaya tesanca desetaro bahu eva titthakara, tesu kam nu kho tvam uddissa mundasi munditakesa asi. Na kevalam mundava, athakho kasavadharanena ca samani viya dissati. Na ca rocesi pasandeti tapasaparibbajakadinam adasabhute pasande te te samayantare neva rocesi. Kimidam carasi momuhati kim namidam, yam pasandavihitam ujum nibbanamaggam pahaya ajja kalikam kummaggam patipajjanti ativiya mulha carasi paribbhamasiti. Tam sutva theri pativacanadanamukhena tam tajjenti "ito bahiddha"tiadimaha. Tattha ito bahiddha pasanda nama ito sammasambuddhasasanato bahiddha kutisakabahukaradika, 1- te hi sattanam tanhapasam ditthipasanca denti 2- pasandati vuccanti. 3- Tenaha "ditthiyo upanissita"ti sassataditthigatani upecca nissita, ditthigatani adiyimsuti attho. Yadaggena ca ditthisannissita, tadaggena pasandasannissita. Na te dhammam vijanantiti ye pasandino sassataditthigatasannissita "ayam pavatti"ti 4- pavattidhammampi yathabhutam na vijananti. Na te dhammassa kovidati "ayam nivatti @Footnote: 1 Ma. ekabahirakappavedikahi 2 cha.Ma. denti oddentiti 3 cha.Ma. vuccati @4 cha.Ma. ayam pavatti evam pavattatiti Evam nivattati"ti nivattidhammassapi akusala, pavattidhammamaggepi hi te sammulha, kimangam 1- pana nivattidhammeti. Evam pasandavadanam aniyyanikatam dassetva idani kam nu uddissa mundasiti panham vissajjetum "atthi sakyakule jato"tiadi vuttam. Tattha ditthinam samatikkamanti sabbasam ditthinam samatikkamanupayam ditthijalavinivethanam. 2- Sesam vuttanayameva. Calatherigathavannana nitthita. -------------------The Pali Atthakatha in Roman Book 34 page 208-211. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=34&A=4468&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=34&A=4468&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=460 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=9413 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=9463 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=9463 Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]