ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 34 : PALI ROMAN Theri.A. (paramatthadi.)

                    460. 2. Calatherigathavannana
      satim upatthapetvanatiadika calaya theriya gatha.
      Ayampi purimabuddhesu katadhikara tattha tattha bhave vivattupanissayam kusalam
upacinitva imasmim buddhuppade magadhe 1- nalakagame rupasariya brahmaniya
kucchimhi nibbatti, tassa namaggahanadivase calati namam akamsu, tassa kanitthaya
upacalati, atha tassa kanitthaya sisupacalati. Ima tissopi dhammasenapatissa
kanitthabhaginiyo, imesam puttanampi tinnam idameva namam, ye sandhaya theragathaya
"cale upacale sisupacale"ti 2- agatam.
      Ima pana tissopi bhaginiyo dhammasenapatissa pabbajitabhavam sutva 3- "na
hi nuna 4- so orako dhammavinayo, na sa orika pabbajja, yattha amhakam
ayyo pabbajito"ti ussahajata tibbacchanda assumukham rudamanam natiparijanam
pahaya pabbajimsu. Pabbajitva ca ghatentiyo vayamantiyo nacirasseva arahattam papunimsu.
Arahattam pana patva nibbanasukhena phalasukhena viharanti.
      Tasu cala bhikkhuni ekadivasam pacchabhattam pindapatapatikkanta andhavanam
pavisitva divaviharam nisidi. Atha nam maro upasankamitva kamehi upanesi. 5- Yam
sandhaya sutte vuttam:-
            "athakho cala bhikkhuni pubbanhasamayam nivasetva pattacivaram adaya
         savatthiyam 6- pindaya pavisi, savatthiyam pindaya caritva pacchabhattam
         pindapatapatikkanta yena andhavanam, tenupasankami divaviharaya.
         Upasankamitva 7- andhavanam ajjhogahetva annatarasmim rukkhamule divaviharam
@Footnote: 1 cha.Ma. magadhesu  2 khu.thera. 26/42/268  3 Ma.,i. pabbajitam sutva, cha. dhammasenapati
@pabbajiti sutva  4 Si. sutva na hi nuna, i. sutva na nuna
@5 Si.,i. upacchandesi  6 cha.Ma. savatthim  7 cha.Ma. ayam patho na dissati
         Nisidi. Athakho maro papima yena cala bhikkhuni, tenupasankami,
         upasankamitva calam bhikkhunim etadavoca"ti. 1-
      Andhavanamhi divaviharam nisinnam maro tam upasankamitva brahmacariyavasato
vicchinditukamo 2- "kam nu uddissa mundasi"tiadim pucchi. Athassa satthu gune
dhammassa ca niyyanikabhavam pakasetva attano katakiccabhavavibhavanena tassa
visayatikkamam pavedesi. Tam sutva maro dukkhi dummano tattheva antaradhayi. Atha
sa attano marena ca bhasita gatha udanavasena kathenti:-
       [182] "satim upatthapetvana         bhikkhuni bhavitindriya
              pativijjhi padam santam          sankharupasamam sukham.
       [183]  Kam nu uddissa mundasi       samani viya dissati
              na ca rocesi pasande      kimidam carasi momuha.
       [184]  Ito bahiddha pasanda      ditthiyo upanissita
              na te dhammam vijananti       na te dhammassa kovida.
       [185]  Atthi sakyakule jato       buddho appatipuggalo
              so me dhammamadesesi       ditthinam samatikkamam.
       [186]  Dukkham dukkhasamuppadam         dukkhassa ca atikkamam
              ariyatthangikamaggam           dukkhupasamagaminam.
       [187]  Tassaham vacanam sutva        viharim sasane rata
              tisso vijja anuppatta     katam buddhassa sasanam.
@Footnote: 1 sam.sa. 15/167/159  2 Si. vivecetukamo
       [188]  Sabbattha vihata nandi        tamokkhandho padalito
              evam janahi papima        nihato tvamasi antaka"ti
ima gatha abhasi.
      Tattha satim upatthapetvanati satipatthanabhavanavasena kayadisu asubhadukkhanicca-
nattavasena satim sutthu upatthitam katva. Bhikkhuniti attanam sandhaya vadati. Bhavi-
tindriyati ariyamaggabhavanaya bhavitasaddhadipancindriya. Pativijjhi padam santanti
santam padam nibbanam sacchikiriyapativedhena pativijjhi sacchakasi. Sankharupasamanti
sabbasankharanam upasamahetubhutam. Sukhanti accantasukham.
      "kam nu uddissa"ti gatha marena vutta. Tatrayam sankhepattho:- imasmim
loke bahu samaya tesanca desetaro bahu eva titthakara, tesu kam nu kho tvam
uddissa mundasi munditakesa asi. Na kevalam mundava, athakho kasavadharanena
ca samani viya dissati. Na ca rocesi pasandeti tapasaparibbajakadinam adasabhute
pasande te te samayantare neva rocesi. Kimidam carasi momuhati kim namidam, yam
pasandavihitam ujum nibbanamaggam pahaya ajja kalikam kummaggam patipajjanti ativiya
mulha carasi paribbhamasiti.
      Tam sutva theri pativacanadanamukhena tam tajjenti "ito bahiddha"tiadimaha. Tattha
ito bahiddha pasanda nama ito sammasambuddhasasanato bahiddha kutisakabahukaradika,
1- te hi sattanam tanhapasam ditthipasanca denti 2- pasandati vuccanti. 3-
Tenaha "ditthiyo upanissita"ti sassataditthigatani upecca nissita, ditthigatani
adiyimsuti attho. Yadaggena ca ditthisannissita, tadaggena pasandasannissita. Na
te dhammam vijanantiti ye pasandino sassataditthigatasannissita "ayam pavatti"ti 4-
pavattidhammampi yathabhutam na vijananti. Na te dhammassa kovidati "ayam nivatti
@Footnote: 1 Ma. ekabahirakappavedikahi  2 cha.Ma. denti oddentiti  3 cha.Ma. vuccati
@4 cha.Ma. ayam pavatti evam pavattatiti
Evam nivattati"ti nivattidhammassapi akusala, pavattidhammamaggepi hi te sammulha,
kimangam 1- pana nivattidhammeti.
      Evam pasandavadanam aniyyanikatam dassetva idani kam nu uddissa
mundasiti panham vissajjetum "atthi sakyakule jato"tiadi vuttam. Tattha ditthinam
samatikkamanti sabbasam ditthinam samatikkamanupayam ditthijalavinivethanam. 2- Sesam
vuttanayameva.
                     Calatherigathavannana nitthita.
                       -------------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 34 page 208-211. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=34&A=4468&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=34&A=4468&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=460              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=9413              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=9463              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=9463              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]