บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
9. Navakanipata 463. 1. Vaddhamatutherigathavannana navakanipate ma su te vaddha lokamhitiadika vaddhamataya theriya gatha. Ayampi purimabuddhesu katadhikara tattha tattha bhave vivattupanissayam kusalam upacinanti anukkamena sambhatavimokkhasambhara hutva imasmim buddhuppade bharukacchakanagare kulagehe nibbattitva vayappatta patikulam gata ekam puttam vijayi, tassa vaddhoti namam ahosi. Tato patthaya sa vaddhamatati vohariyittha. Sa bhikkhuninam 1- santike dhammam sutva patiladdhasaddha puttam natinam niyyadetva bhikkhunupassayam gantva pabbaji. Ito param yam vattabbam, tam vaddhattherassa vatthumhi 2- agatameva. Vaddhattheram hi attano puttam santaruttaram ekakam bhikkhunupassaye attano dassanatthaya upagatam ayam theri "kasma tvam ekako santaruttarova idhagato"ti codetva ovadanti:- [204] "ma su te vaddha lokamhi vanatho ahu kudacanam ma puttaka punappunam ahu dukkhassa bhagima. [205] Sukham hi vaddha munayo aneja chinnasamsaya sitibhuta damappatta viharanti anasava. [206] Tehanucinnam isihi maggam dassanapattiya dukkhassantakiriyaya tvam vaddha anubruhaya"ti ima tisso gatha abhasi. @Footnote: 1 cha.Ma. bhikkhunam 2 thera.at. 2/339/55 Tattha ma su te vaddha lokamhi, vanatho ahu kudacananti suti nipatamattam. Vaddha puttaka sabbasmimpi sattaloke sankharaloke ca kilesavanatho tuyham kadacipi ma ahu ma ahosi. Tattha karanamaha "ma puttaka punappunam, ahu dukkhassa bhagima"ti vanatham anucchindanto tamnimittassa 1- punappunam aparaparam jatiadidukkhassa bhagi ma ahosi. Evam vanathassa asamucchede adinavam dassetva idani samucchede anisamsam dassenti "sukham hi vaddha"tiadimaha. Tassattho:- puttaka vaddha moneyya- dhammasamannagatena munayo ejasankhataya tanhaya abhavena aneja dassanamaggeneva pahinavicikicchataya chinnasamsaya sabbakilesaparilahabhavena sitibhuta uttamassa damathassa adhigatatta damappatta anasava khinasava sukham viharanti, na tesam etarahi ceto- dukkham atthi, ayatim pana sabbampi dukkham na bhavissateva. Yasma cetevam, 2- tasma tehanucinnam isihi .pe. Anubruhayati tehi khinasavehi isihi anucinnam patipannam samathavipassanamaggam nanadassanassa adhigamaya sakalassapi vattadukkhassa antakiriyaya vaddha tvam anubruhaya vaddheyyasiti. Tam sutva vaddhatthero "addha mama mata arahatte patitthita"ti cintetva tamattham pavedento:- [207] "visaradava bhanasi etamattham janetti me mannami nuna mamike vanatho te na vijjati"ti gathamaha. Tattha visaradava bhanasi, etamattham janetti meti "ma su te vaddha lokamhi, vanatho ahu kudacanan"ti etamattham etam ovadam amma vigatasarajja katthaci alagga @Footnote: 1 Si. anucinanto cittassa 2 Si. yasma na bhave, i. yasma ce te deva Anallinava 1- hutva mayham vadasi. Tasma mannami nuna mamike, vanatho te na vijjatiti, nuna mamike mayham amma gehasitapemamattopi vanatho tuyham mayi na vijjatiti mannami, na mamikati attho. Tam sutva theri "anumattopi kileso katthacipi visaye mama na vijjati"ti vatva attano katakiccatam pakasenti:- [208] "ye keci vaddha sankhara hina ukkatthamajjhima anupi anumattopi vanatho me na vijjati. [209] Sabbe me asava khina appamattassa jhayato tisso vijja anuppatta katam buddhassa sasanan"ti imam gathadvayamaha. Tattha ye keciti aniyamavacanam. Sankharati sankhatadhamma. Hinati lamaka patikuttha. Ukkatthamajjhimati panita ceva majjhima ca. Tesu jaramaranasankhata 2- hina jatisankhata 3- ukkattha, ubhayavimissita majjhima. Hinehi va chandadihi nibbattita hina, majjhimeha majjhima, panitehi ukkattha. Akusaladhamma va hina, lokuttaradhamma ukkattha, itara majjhima. Anupi anumattopiti na kevalam tayi eva, athakho ye keci hinadibhedabhinna sankhara, tesu sabbesu anupi anumattopi atiparittakopi vanatho mayham na vijjati. Tattha karanamaha "sabbe me asava khina, appamattassa jhayato"ti. Tattha appamattassa jhayatoti appamattaya jhayantiya, lingavipallasena hetam vuttam. Ettha ca yasma tisso vijja anuppatta, tasma katam buddhassa sasanam. Yasma appamatta jhayini, tasma sabbe me asava khina, anupi anumattopi vanatho me na vijjatiti yojana. @Footnote: 1 Si. analittava, i. analinava 2 cha.Ma. tesu va asankhata 3 Si. parisankhata Evam vuttaovadam ankusam katva sanjatasamvego thero viharam gantva divatthane nisinno vipassanam vaddhetva arahattam patva attano patipattim paccavekkhitva sanjatasomanasso matu santikam gantva annam byakaronto:- [210] "ularam vata me mata patodam samavassari paramatthasanhita gatha yathapi anukampika. [211] Tassaham vacanam sutva anusitthim janettiya dhammasamvegamapadim yogakkhemassa pattiya. [212] Soham padhanapahitatto rattindivamatandito matara codito santo aphusim santimuttaman"ti ima tisso gatha abhasi. Atha theri attano vacanam ankusam katva puttassa arahattappattiya aradhitacitta tena bhasitagatha sayam paccanubhasi. Evam tapi therigatha nama jata. Tattha ularanti vipulam mahantam. Patodanti ovadapatodam. Samavassariti samma pavattesi vatati yojana. Ko pana so patodoti aha "paramatthasanhita gatha"ti. Tam "ma su te vaddha lokamhi"tiadigatha sandhaya vadati. Yathapi anukampikati yatha annapi anuggahika, evam mayham mata pavattinivattivibhavanagathasankhatam ularam patodam pajanadandakam mama nanavegasamuttejam pavattesiti attho. Dhammasamvegamapadinti nanabhayavahatta 1- ativiya mahantam bhimsanam samvegam apajjim. Padhanapahitattoti catubbidhasammappadhanayogena nibbanam patipesitacitto. Aphusim santimuttamanti anuttaram santim nibbanam phusim adhigacchinti attho. Vaddhamatutherigathavannana nitthita. Navakanipatavannana nitthita. @Footnote: 1 Si.,i....vahantamThe Pali Atthakatha in Roman Book 34 page 218-221. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=34&A=4678&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=34&A=4678&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=463 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=9478 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=9519 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=9519 Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]