ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
previous bookno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 36 : PALI ROMAN Ja.A.2 ekanipat (2)

page1.

5 Atthakamavaggavannana ------------ 1 losakajatakam yo atthakamassati idam sattha jetavane viharanto losakatissattheram nama arabbha kathesi. Ko panesa losakatissatthero namati. Kosalaratthe eko attano kulavinasako kevattaputto alabhi bhikkhusu pabbajito. So kira nibbattatthanato cavitva kosalaratthe ekasmim kulasahassavase kevattagame ekissaya kevattitthiya kucchismim patisandhim ganhi. Tassa patisandhigahanadivase tam kulasahassam jalahattham nadiyanca talakadisu ca macche pariyesantam ekam khuddakamacchampi nalattha. Tato patthaya ca te kevatta parihayantiyeva. Tasmim hi kucchigateyeva nesam gamo satta vare aggina daddho satta vare ranna dandito. Evam anukkamena duggata jata. Te cintayimsu pubbe amhakam evarupam natthi idani pana parihayama amhakam antare ekaya kalakanniya bhavittabbam dvebhaga homati. Panca panca kulasatani ekato ahesum. Tato yattha tassa matapitaro so kotthaso parihayati itaro vaddhati. Te tampi kotthasam dvidha tampi dvidhati evam yava tameva kulam ekam ahosi tava

--------------------------------------------------------------------------------------------- page2.

Vibhajitva tesam kalakannibhavam natva pothetva nikkaddhimsu. Athassa matapitaro kicchena jivamana paripakke gabbhe ekasmim thane vijayi. Pacchimabhavikasattam na sakka nasetum antoghate dipo viya hissa dahaye arahattassa upanissayo jalati. Sa tam darakam patijaggitva adhavitva paridhavitva vicaranakale ekamassa kapalakam hatthe datva putta ekam gharam pavisati pesetva palata. So tato patthaya ekakova hutva tattha tattha bhikkham pariyesitva ekasmim thane sayati na nhayati na sariram patijaggati pamsupisacako viya kicchena jivitam kappesi. So anukkamena sattavassiko hutva ekasmim gehadvare ukkhalidhovanassa chadditatthane kako viya ekekam sitthakam uccinitva khadati. Atha nam dhammasenapati savatthiyam pindaya caramano disva ayam satto atikarunnappatto kataragamavasiko nu khoti tasmim mettacittam vaddhetva ehi reti aha. So agantva theram vanditva atthasi. Atha nam thero kataragamavasikosi kaham va te matapitaroti pucchi. Aham bhante nippaccayo mayham matapitaro tam nissaya kilantamhati mam chaddetva palatati. Apica pana pabbajissasiti. Bhante aham tava pabbajeyyam madisam pana kapanam ko pabbajessatiti. Thero aha aham pabbajessamiti. Sadhu bhante pabbajetha manti. Thero tassa khadaniyam bhojaniyam datva tam viharam netva sahattheneva nhapetva pabbajetva paripunnavassam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page3.

Upasampadesi. So mahallakakale losakatissattheroti pannayittha nippunno appalabho. Tena kira asadisadanepi kucchipuro na laddhapubbo jivitaghatanamattakameva labbhati. Tassa hi patte ekasminneva yaguulunke dinne patto samatittiko viya hutva pannayati. Atha manussa imassa patto puroti hettha yagum denti. Tassa patte yagudanakale manussanam bhajane yagu antaradhayatitipi vadanti. Jajjakadisupi eseva nayo. So aparena samayena vipassanam vaddhetva aggaphale arahatte patitthitopi appalabho ahosi. Athassa anupubbena ayusankharesu parihinesu parinibbanadivaso sampapuni. Dhammasenapati avajjento tassa parinibbanabhavam natva ayam losakatissatthero ajja parinibbayissati ajja maya etassa yavadattham aharam datum vattatiti tam adaya savatthim pindaya pavisi. Thero tam nissaya tava bahumanussaya savatthiya hattham pasaretva vandanamattampi nalattha. Atha nam thero gacchavuso asanasalayam nisidati uyyojesi. Tato agatameva manussa ayyo agatoti asane nisidapetva bhojenti. Theropi imam bhattam losakatissattherassa dethati laddhaharam pesesi. Tam gahetva gata losakatissattheram assaritva sayameva bhunjimsu. Atha therassa utthaya viharam gamanakale losakatissatthero gantva theram vandi. Thero nivattitva thitakova laddhante avuso bhattanti pucchi. Labhissama no bhanteti. Thero samvegappatto kalam olokesi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page4.

Kalo anatikkanto. Thero hotavuso idheva nisidati losakatissattheram asanasalayam nisidapetva kosalaranno nivesanam agamasi. Raja therassa pattam gahapetva bhattassa akaloti pattapuram catummadhuram dapesi. Thero tam adaya gantva ehavuso tissa imam catummadhuram paribhunjati vatva pattam gahetvava atthasi. So therassa garavena lajjito na paribhunjati. Atha nam thero ehavuso tissa aham pattam gahetvava thassami tvam nisiditava paribhunja sace aham pattam hatthato munceyyam kinci na bhaveyyati aha. Athayasma losakatissatthero aggasavake dhammasenapatimhi pattam gahetva thite catummadhuram paribhunji. Tam therassa ariyiddhibalena na parikkhayam agamasi. Tada losakatissatthero yavadattham udarapuram katva paribhunji tam divasameva anupadisesaya nibbanadhatuya parinibbayi. Sammasambuddho tassa santike thatva sariranikkhepam karesi. Dhatuyo gahetva cetiyam karimsu. Tada bhikkhu dhammasabhayam sannipatitva avuso aho losakatissatthero appapunno appalabhi evarupena nama appapunnena appalabhina katham ariyadhammo laddhoti kathenta nisidimsu. Sattha dhammasabhayam gantva kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchi. Te imaya nama bhanteti arocesum. Sattha bhikkhave eso bhikkhu attano appalabhibhavanca ariyadhammalabhibhavanca attanava akasi ayanhi pubbe paresam labhantarayam katva appalabhi jato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page5.

Aniccam dukkham anattati vipassanaya yuttabhavassa phalena ariyadhammalabhi jatoti vatva atitam ahari. Atite kassapasammasambuddhakale annataro bhikkhu ekam kutumbikam nissaya gamakavase vasati pakatatto silava vipassanaya yuttappayutto. Atheko khinasavatthero himavante vasamano anupubbena tassa bhikkhuno upatthakakutumbikassa vasanagamam sampatto. Kutumbiko therassa iriyapatheyeva pasiditva pattam adaya gharam pavesetva sakkaccam bhojetva thokam dhammakatham sutva theram vanditva bhante amhakam dhuraviharameva gacchatha mayam sayanhasamaye gantva passissamati aha. Thero viharam gantva nevasikattheram vanditva apucchitva ekamantam nisidi. Sopi tena saddhim patisantharam katva laddho te avuso bhikkhaharoti pucchi. Ama laddhoti. Kaham nama laddhoti. Tumhakam dhuragame kutumbikaghareti. Evanca pana vatva attano senasanam pucchitva patijaggitva pattacivaram patisametva jhanasukhena phalasukhena vitinamento nisidi. So kutumbiko sayanhe gandhamalanca padipatelanca gahapetva viharam gantva nevasikattheram vanditva bhante eko agantukatthero atthi agato nu khoti pucchi. Ama agatoti. Idani kahanti. Asukasenasane namati. So tassa santikam gantva vanditva ekamantam nisinno dhammakatham sutva sitalavelaya cetiyanca bodhiyanca pujetva dipe jaletva ubhopi jane nimantetva gato. Nevasikattheropi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page6.

Kho ayam kutumbiko paribhinno sacayam bhikkhu imasmim vihare vasissati na mam esa kisminci ganayissatiti there anattamanatam apajjitva imasmim vihare etassa avasanakaro maya katum vattatiti tena upatthanavelaya agatena saddhim kinci na kathesi. Khinasavatthero tassa ajjhasayam janitva ayam thero mama kule va labhe va gane va apalibuddhabhavam na janatiti attano vasanatthanam gantva jhanasukhena phalasukhena vitinamesi. Nevasikopi punadivase nakhapitthena gandim paharitva nakhena dvaram akotetva kutumbikassa geham agamasi. So tassa pattam gahetva pannattasane nisidapetva agantukatthero kaham bhanteti pucchi. Naham tava kulupakassa pavuttim janami gandim paharanto dvaram akotento pabodhetum nasakkhim hiyyo tava gehe panitabhojanam bhunjitva jirapetum asakkonto idani niddam okkantoyeva bhavissati tvam pasidamano evarupesuyeva thanesu pasidasiti aha. Khinasavattheropi attano bhikkhacaravelam sallakkhetva sariram patijaggitva pattacivaramadaya akase uppatitva annattha agamasi. So kutumbiko nevasikattheram sappimadhusakkarabhisankhatam payasam bhojetva pattam gandhacunnehi ubbattetva puretva bhante so thero maggakilanto bhavissati idamassa harathati adasi. Itaro appatikkhipitvava gahetva gacchanto sace so bhikkhu imam payasam labhissati givayam gahetva nikkaddhiyamanopi na gamissati sace

--------------------------------------------------------------------------------------------- page7.

Panaham imam payasam manussassa dassami pakatam me kammam bhavissati sace udake opilapessami udakapitthe sappi pannayissati sace bhumiyam chaddessami kakasannipatena pannayissati kasmim nu kho imam chaddeyyanti upadharento ekam jhamakkhettam disva angaram viyuhitva tattha pakkhipitva upari angarehi paticchadetva viharam gato tam bhikkhum adisva cintesi addha so bhikkhu khinasavo mama ajjhasayam viditva annattha gato bhavissati aho maya udarahetu ayuttam katanti. Tavadevassa mahantam domanassam udapadi. Tato patthayeva manussapeto hutva nacirasseva kalam katva niraye nibbatti. So bahuni vassasatasahassani niraye pacitva pakkavasesena patipatiya panca jatisatani yakkho hutva ekadivasampi udarapuram aharam na labhati ekadivasampana gabbhamalam udarapuram labhi. Panca jatisatani sunakho ahosi tadapi ekadivasam bhattavamanam udarapuram labhi. Sesakale pana tena udarapuro aharo nama na laddhapubbo. Sunakhayonito pana cavitva kasiratthe ekasmim duggatakule nibbatti. Tassa nibbattito patthaya tam kulam pana paramaduggatameva jatam. Nabhito uddham udakakanjikamattampi na labhi. Tassa pana mittabindukoti namam ahosi. Matapitaro chatakadukkham adhivasetum asakkonta gaccha kalakanniti tam pothetva niharimsu. So appatisarano vicaranto baranasim agamasi. Tada bodhisatto baranasiyam disapamokkho acariyo hutva pancamanavakasatanam sippam vacesi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page8.

Tada baranasivasino duggatanam paribbayam datva sippam sikkhapenti. Ayampi mittabinduko bodhisattassa santike sippam sikkhati. So pharuso anovadakkhamo tam tam paharanto vicarati bodhisattena ovadiyamanopi ovadam na ganhati. Tam nissaya ayopissa mando jato. Atha so manavakehi saddhim bhanditva ovadam aganhanto palayitva ahindanto ekam paccantagamam gantva bhatim katva jivati. So tattha ekaya duggatitthiya saddhim samvasam kappesi. Sa tam nissaya dve darake vijayi. Gamavasino amhakam susasanam dussasanam aroceyyasiti mittabindukassa bhatim datva tam gamadvare kutiya vasapesum. Tampana mittabindukam nissaya te paccantagamavasino sattakkhattum rajadandam agamamsu. Sattakkhattum tesam gehani jhayimsu. Sattakkhattum talakam bhijji. Te cintayimsu amhakam pubbe imassa mittabindukassa anagamanakale evarupam natthi idani panassa agatakalato patthaya parihayamati tam pothetva niharimsu. So attano darake gahetva annattha gacchanto ekam amanussapariggahitam atavim pavisi. Tatthassa amanussa dve darake ca bhariyanca maretva mamsam khadimsu. So tato palayitva tato tato ahindanto ekam gambhiram nama pattanagamam navavissajjanadivaseyeva patva kammakaro hutva navam abhiruhi. Nava samuddapitthe sattaham gantva sattame divase samuddamajjhe akotetva thapita viya atthasi. Te kalakannisalakam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page9.

Vicaresum. Sattakkhattum mittabindukasseva papuni. Manussa tassekam velukalapakam datva hatthe gahetva samudde khipimsu. Tasmim khittamatte nava agamasi. Mittabinduko velukalape nipajjitva samuddapitthe gacchanto kassapasammasambuddhakale rakkhitasilassa phalena samuddapitthe ekasmim phalikavimane catasso devadhitaro patilabhitva tasam santike sukham anubhavamano sattaham vasi. Ta pana vimanapetiyo sattaham sukham anubhavanti. Sattaham dukkham anubhavitum gacchamano yava mayam agacchama tava idheva hohiti vatva agamamsu. Mittabinduko tasam gatakale velukalape nipajjitva purato gacchanto rajatavimane attha devadhitaro labhi tatopi aparam gacchanto manivimane solasa kanakavimane dvattimsa devadhitaro labhi tasampi vacanam akatva purato gacchanto antaradipake ekam yakkhanagaram addasa. Tattheka yakkhini ajarupena vicarati. Mittabinduko tassa yakkhinibhavam ajananto ajamamsam khadissamiti tam pade aggahesi. Sa yakkhanubhavena tam ukkhipitva khipi. So taya khitto samuddamatthakena gantva baranasiyam parikkhapitthe ekasmim kantakagumbamatthake patitva pavattamano bhumiyam patitthasi. Tasminca samaye tasmim parikkhapitthe ranno ajika caramana cora haranti. Ajikagopaka core ganhissamati ekamantam nilina atthamsu. Mittabinduko pavattitva bhumiyam thito ta ajika disva cintesi aham samudde ekasmim dipake ekam pade gahetva taya khitto idha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page10.

Patito sace idani ekam pade gahessami sa mam parato samuddapitthe vimanadevatanam santike khipissatiti. So evam ayoniso manasikaritva ajikam pade ganhi. Sapi gahitamatta viravi. Ajikagopaka ito cito ca agantva ettakam kalam rajakule ajikaya khadako esa coroti tam kottetva bandhitva ranno santikam nenti. Tasmim khane bodhisatto pancasatamanavaparivuto nagara nikkhamma nhayitum gacchanto mittabindukam disva sanjanitva te manusse aha tata ayam amhakam antevasiko kasma nam ganhathati. Ajikacorako ayya ekam ajikam pade ganhi tasma gahitoti. Tenahetam amhakam dasam katva detha amhe nissaya jivissatiti. Te sadhu ayyati tam vissajjetva agamamsu. Atha nam bodhisatto mittabindukam tvam ettakam kalam kaham vasiti pucchi. So sabbam attana katakammam arocesi. Bodhisatto atthakamanam vacanam akaronto evam dukkham papunatiti vatva imam gathamaha yo atthakamassa hitanukampino ovajjamano na karoti sasanam ajaya padam olubbha mittako viya socatiti. Tattha atthakamassati vuddhim icchantassa. Hitanukampinoti hitena anukampamanassa. Ovajjamanoti mudukena hitacittena ovadiyamano. Na karoti sasananti anusitthim na karoti dubbaco anovadako hoti. Mittako viya socatiti yatha ayam mittabinduko

--------------------------------------------------------------------------------------------- page11.

Ajaya padam gahetva socati kilamati evam niccakalam socatiti imaya gathaya bodhisatto dhammam desesi. Evam tena therena ettake addhane tisuyeva attabhavesu kucchipuro laddhapubbo yakkhena hutva ekadivasam gabbhamalam laddham sunakhena hutva ekadivasam bhattavamanam parinibbanadivase dhammasenapatissanubhavena catummadhuram laddham evam parassa labhantarayakaranam nama mahadosanti veditabbam. Tasmim pana kale sopi acariyo mittabindukopi yathakammam gato. Sattha evam bhikkhave attano appalabhibhavanca ariyadhammalabhibhavanca sayameva eso akasiti imam dhammadesanam aharitva anusandhim ghatetva jatakam samodhanesi tada mittabinduko losakatissatthero ahosi disapamokkho acariyo pana ahamevati. Losakajatakam pathamam. --------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 36 page 1-11. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=1&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=1&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=41              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=275              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=270              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=270              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

previous bookno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]