|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
rājovādajātakaṃ
gavañce taramānānanti idaṃ satthā jetavane viharanto rājovādaṃ
ārabbha kathesi.
Vatthu sakuṇajātake āvibhavissati. Idha pana satthā mahārāja
porāṇakarājānopi paṇḍitānaṃ kathaṃ sutvā dhammena rajjaṃ kāretvā
saggapadaṃ pūrayamānā gamiṃsūti vatvā raññā yācito atītaṃ āhari.
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto
brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto sikkhitasabbasippo isipabbajjaṃ
pabbajitvā abhiññā ca samāpattiyo ca nibbattetvā ramaṇīye
himavantappadese vanamūlaphalāhāro vihāsi. Tadā rājā aguṇaparisaṅko
hutvā atthi nukho me koci aguṇaṃ kathentoti pariyesanto
antojane ca bahijane ca antonagare ca bahinagare ca kiñci
attano avaṇṇavādiṃ adisvā janapadesu nukho kathanti aññātakavesena
janapadaṃ carati. Tatthāpi avaṇṇavādiṃ apassanto attano
guṇakathameva sutvā himavantappadese nukho kathanti araññaṃ pavisitvā
---------------------------------------------------------------------------------------------
page365.
Vicaranto bodhisattassa assamaṃ patvā taṃ abhivādetvā katapaṭisanthāro
ekamantaṃ nisīdi. Tadā bodhisatto araññato paripakkāni nigrodhaphalāni
āharitvā paribhuñji. Tāni honti madhurāni ojavantāni
sakkaracuṇṇasamarasāni. So rājānampi āmantetvā imaṃ
mahāpuñña nigrodhapakkaṃ khāditvā pānīyaṃ pivāhīti āha. Rājā tathā
katvā bodhisattaṃ pucchi kinnukho bhante imaṃ nigrodhapakkaṃ ativiya
madhuranti. Mahāpuñña nūna rājā dhammena samena rajjaṃ kāresi
teneva taṃ madhuranti. Rañño adhammikakāle amadhuraṃ nukho bhante
hotīti. Āma mahāpuñña rājūsu adhammikesu telamadhuphāṇitādīnipi
vanamūlaphalādīnipi amadhurāni honti nirojāni na kevalaṃ vā
etāni sakalampi raṭṭhaṃ nirojaṃ kasaṭaṃ hoti tesu pana dhammikesu
tānipi madhurāni honti ojavantāni sakalampi raṭṭhaṃ ojavantameva
hotīti. Rājā evaṃ bhavissati bhanteti attano rājabhāvaṃ ajānāpetvāva
bodhisattaṃ vanditvā bārāṇasiṃ gantvā tāpasassa vacanaṃ vīmaṃsissāmīti
adhammena rajjaṃ kāretvā idāni jānissāmīti kiñci kālaṃ
vītināmetvā puna tattha gantvā vanditvā ekamantaṃ nisīdi.
Bodhisattopissa tatheva vatvā nigrodhapakkaṃ adāsi. Taṃ tassa tittikarasaṃ
ahosi. Rājā nīrasanti saha kheḷena chaḍḍetvā tittikaṃ bhanteti
āha. Bodhisatto mahāpuñña nūna rājā adhammiko bhavissati
rājūnañhi adhammikakāle araññe phalāphalaṃ ādiṃ katvā sabbaṃ nīrasaṃ
nirojaṃ jātaṃ hotīti vatvā imā gāthāyo abhāsi
---------------------------------------------------------------------------------------------
page366.
Gavañce taramānānaṃ jimhaṃ gacchati puṅgavo
sabbā gāvī jimhaṃ yanti nente jimhaṃ gate sati
evameva manussesu yo hoti seṭṭhasammato
so ce adhammaṃ carati pageva itarā pajā
sabbaṃ raṭṭhaṃ dukkhaṃ seti rājā ce hoti adhammiko
gavañce taramānānaṃ ujuṃ gacchati puṅgavo
sabbā gāvī ujuṃ yanti nente ujugate sati
evameva manussesu yo hoti seṭṭhasammato
so cepi dhammaṃ carati pageva itarā pajā
sabbaṃ raṭṭhaṃ sukhaṃ seti rājā ce hoti dhammikoti.
Tattha gavañce taramānānanti gunnaṃ nadiṃ otarantīnaṃ. Jimhanti
kuṭilaṃ vaṅkaṃ. Nenteti nāyake gahetvā gacchante gavajeṭṭhake
usabhe gavajeṭṭhake puṅgave. Pageva itarā pajāti itare sattā
puretarameva adhammaṃ carantīti attho. Dukkhaṃ setīti na kevalaṃ
seti catūsupi iriyāpathesu dukkhameva vindati. Adhammikoti yadi
rājā chandādiagatigamanavasena adhammiko hoti. Sukhaṃ setīti sace
rājā agatigamanaṃ pahāya dhammiko hoti sabbaṃ raṭṭhaṃ catūsu iriyāpathesu
sukhappattameva hotīti.
Rājā bodhisattassa dhammaṃ sutvā attano rājabhāvaṃ jānāpetvā
bhante pubbe nigrodhapakkaṃ ahameva madhuraṃ katvā tittikaṃ
akāsiṃ idāni puna madhuraṃ karissāmīti bodhisattaṃ vanditvā nagaraṃ
---------------------------------------------------------------------------------------------
page367.
Gantvā dhammena rajjaṃ kārento sabbaṃ paṭipākatikaṃ akāsi.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi tadā
rājā ānando ahosi tāpaso pana ahamevāti.
Rājovādajātakaṃ catutthaṃ
------------
The Pali Atthakatha in Roman Book 38 page 364-367.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=7562&pagebreak=1
อรรถกถาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=7562&pagebreak=1
อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=634
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=3085
พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=3050
The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=3050
Contents of The Tipitaka Volume 27
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27
        |
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]