|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
jambukajātakaṃ
brahā pavaḍḍhakāyo soti idaṃ satthā veḷuvane viharanto
devadattassa sugatālayakāraṇaṃ ārabbha kathesi.
Vatthu heṭṭhā vitthāritameva. Ayaṃ panettha saṅkhepattho.
Satthārā sārīputta devadatto tumhe disvā kiṃ akāsīti vutto
thero āha bhante so tumhākaṃ anukaronto mama hatthe vījaniṃ
datvā nipajji atha naṃ kokāliko ure jānunā paharati iti
so tumhākaṃ anukaronto dukkhaṃ anubhotīti. Taṃ sutvā satthā
na sārīputta devadatto idāneva mama kiriyaṃ anukaronto dukkhaṃ
anubhavati pubbepi anubhosiyevāti vatvā therena yācito atītaṃ
āhari.
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto
sīhayoniyaṃ nibbattitvā himavante guhāyaṃ vasamāno ekadivasaṃ mahisaṃ vadhitvā
maṃsaṃ khāditvā pānīyaṃ pivitvā guhaṃ āgacchati. Eko sigālo taṃ disvā
palāyituṃ asakkonto urena nipajji. Kiṃ jambukāti vutte upaṭṭhahissāmi
taṃ bhaddanteti āha. Sīho tenahi ehīti taṃ attano
---------------------------------------------------------------------------------------------
page368.
Vasanaṭṭhānaṃ netvā divase divase maṃsaṃ āharitvā posesi. Tassa
sīhavighāsena thūlasarīraṃ pattassa ekadivasaṃ māno uppajji. So sīhaṃ
upasaṅkamitvā āha ahaṃ sāmi niccakālaṃ tumhākaṃ palibodho tumhe
niccaṃ maṃsaṃ āharitvā maṃ posetha ajja tumhe idheva hotha ahaṃ
ekaṃ vāraṇaṃ vadhitvā maṃsaṃ khāditvā tumhākampi āharissāmīti.
Sīho mā te jambuka etaṃ ruci na tvaṃ vāraṇaṃ vadhitvā maṃsaṃ
khādakayoniyaṃ nibbatto ahaṃ te vāraṇaṃ vadhitvā dassāmi vāraṇā
nāma mahā pavaḍḍhakāyā mā vilomaṃ gaṇha mama vacanaṃ karohīti
vatvā paṭhamaṃ gāthamāha
brahā pavaḍḍhakāyo so dīghadāḍhova jambuka
na tvaṃ tamhi kule jāto yattha gaṇhanti kuñjaranti.
Tattha brahāti mahanto. Pavaḍḍhakāyoti pavaḍḍhauggatakāyo 1-.
Dīghadāḍhoti dīghadanto tehi dantehi tumhādise paharitvā jīvitakkhayaṃ
pāpeti. Yatthāti yasmiṃ sīhakule jātā mattavaravāraṇaṃ gaṇhanti
tvaṃ tattha na jāto. Sigālakule pana jātoti attho.
Sigālo sīhe vārente guhā nikkhamitvā tikkhattuṃ hukka
hukkāti sigālikaṃ naditvā pabbatakūṭe ṭhito pabbatapādaṃ olokento
ekaṃ kāḷavāraṇaṃ pabbatapādena gacchantaṃ disvā ullaṅghitvā
tassa kumbhe patissāmīti parivattitvā pādamūle pati. Vāraṇo
purimapādaṃ ukkhipitvā tassa matthake patiṭṭhapesi. Sīsaṃ bhijjitvā
@Footnote: 1 uddhuggatakāyo.
---------------------------------------------------------------------------------------------
page369.
Cuṇṇavicuṇṇaṃ jātaṃ. So tattheva anutthunanto sayi. Vāraṇo
koñcanādaṃ karonto pakkāmi. Bodhisatto gantvā pabbatamatthake
ṭhito taṃ vināsampattaṃ disvā attano mānaṃ nissāya naṭṭho sigāloti
vatvā tisso gāthā abhāsi
asīho sīhamānena yo attānaṃ vikubbati
kuṭṭhuva gajamāsajja seti bhumyā anutthunaṃ
yasassino uttamapuggalassa
sañjātakkhandhassa mahabbalassa
asamekkhiya thāmabalūpapattiṃ
sa seti nāgena hatoyaṃ jambuko
yovīdha kammaṃ kurute pamāya
thāmabalaṃ attani saṃviditvā
jappena mantena subhāsitena
parikkhavā so vipulaṃ jinātīti.
Tattha vikubbatīti parivatteti. Kuṭṭhuvāti sigālo viya.
Anutthunanti nitthunanto. Idaṃ vuttaṃ hoti yathā ayaṃ kuṭṭhu
mahantaṃ vedanaṃ 1- patvā anutthunanto bhūmiyaṃ seti evaṃ yo
aññopi dubbalo balavatā viggahaṃ karoti sopi evarūpova hotīti.
Yasassinoti issariyavato. Uttamapuggalassāti kāyabalena ñāṇabalena
ca uttamapuggalassa. Sañjātakkhandhassāti
@Footnote: 1 gajaṃ.
---------------------------------------------------------------------------------------------
page370.
Susaṇṭhitamahākhandhassa. Mahabbalassāti mahāthāmassa. Thāmabalūpapattinti
evarūpassa sīhassa thāmasaṅkhātaṃ balañceva sīhajātisaṅkhātaṃ upapattiñca
ajānitvā. Kāyathāmañca ñāṇabalañca sīhupapattiñca ajānitvātipi
attho. Sa setīti attānampi tena sadisaṃ maññamāno so
ayaṃ jambuko nāgena hato matasayanaṃ seti. Pamāyāti paminitvā
upaparikkhitvā. Pamāṇātipi pāṭho. Attano pamāṇaṃ gahetvā
yo attano pamāṇena kuruteti attho. Thāmabalanti thāmasaṅkhātaṃ
balaṃ. Kāyathāmañca ñāṇabalañcātipi attho. Jappenāti
jappena ajjhenenāti attho. Mantenāti aññehi paṇḍitehi
saddhiṃ mantetvā karaṇena. Subhāsitenāti saccādiguṇayuttena
anavajjavacanena. Parikkhavāti parikkhāsampanno. So vipulaṃ
jinātīti so evarūpo hoti yaṃkiñci kammaṃ kurumāno attano thāmañca
balañca ñatvā jappamantavasena paricchinditvā subhāsitaṃ bhāsanto
karoti so vipulañca mahantaṃ atthaṃ jināti na parihāyatīti 1-.
Evaṃ bodhisatto imāhi tīhi gāthāhi imasmiṃ loke kattabbayuttakaṃ
kammaṃ kathesīti.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi tadā
sigālo devadatto ahosi sīho pana ahamevāti.
Jambukajātakaṃ pañcamaṃ
----------
@Footnote: 1 parajjhati.
The Pali Atthakatha in Roman Book 38 page 367-370.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=7624&pagebreak=1
อรรถกถาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=7624&pagebreak=1
อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=638
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=3099
พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=3065
The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=3065
Contents of The Tipitaka Volume 27
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27
        |
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]