|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
sujātajātakaṃ
kinnu santaramānovāti idaṃ satthā jetavane viharanto
matapittikaṃ kuṭumbikaṃ ārabbha kathesi.
So kira pitari mate paridevamāno vicarati sokaṃ vinodetuṃ
@Footnote: 1. tassevācāraṃ pariggaṇhanto.
---------------------------------------------------------------------------------------------
page422.
Na sakkoti. Atha satthā tassa sotāpattiphalupanissayaṃ disvā
sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchāsamaṇaṃ ādāya tassa gehaṃ
gantvā paññattāsane nisinno taṃ vanditvā nisinnaṃ kiṃ upāsaka
socasīti vatvā āma bhanteti vutte āvuso porāṇakapaṇḍitā
paṇḍitānaṃ kathaṃ sutvā pitari kālakate na sociṃsūti vatvā
tena yācito atītaṃ āhari.
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto
kuṭumbikagehe nibbatti. Sujātakumārotissa nāmaṃ kariṃsu . tassa
vayappattassa pitāmaho kālamakāsi. Athassa pitā pitu kālakiriyato
paṭṭhāya sokasamappito āḷāhanaṃ gantvā āḷāhanato aṭṭhīni
āharitvā attano ārāme mattikathūpaṃ katvā tāni tattha nidahitvā
gatagatavelāya thūpaṃ pupphehi pūjetvā cetiyaṃ āvijjanto paridevati
neva nhāyati na vilimpati na bhuñjati na kammante vicāreti.
Taṃ disvā bodhisatto pitā me ayyakassa matakālato paṭṭhāya
sokābhibhūto carati ṭhapetvā pana maṃ añño etaṃ saññāpetuṃ
na sakkoti ekena naṃ upāyena nissokaṃ karissāmīti bahigāme
ekaṃ matagoṇaṃ disvā tiṇañca pānīyañca āharitvā tassa purato
katvā khāda khāda piva pivāti vadati. Āgatāgatā taṃ disvā
samma sujāta kiṃ ummattakosi matagoṇassa tiṇodakaṃ desīti
vadanti. So kiñci na paṭivadati. Athassa pitu santikaṃ gantvā
putto te ummattako jāto matagoṇassa tiṇodakaṃ detīti
---------------------------------------------------------------------------------------------
page423.
Āhaṃsu. Taṃ sutvā kuṭumbikassa pitusoko apagato puttasoko
patiṭṭhito. So vegena āgantvā nanu tvaṃ tāta sujāta
paṇḍito kiṃkāraṇā matagoṇassa tiṇodakaṃ desīti vatvā dve
gāthā abhāsi
kinnu santaramānova lāyitvā haritaṃ tiṇaṃ
khāda khādāti vilapi gatasantaṃ jaraggavaṃ
na hi annena pānena mato goṇo samuṭṭhahe
tvañca tucchaṃ vilapasi yathātaṃ dummatī tathāti.
Tattha santaramānovāti turito viya hutvā. Lāyitvāti
luñcitvā. Vilapīti vippalapasi. Gatasantaṃ jaraggavanti
vigatajīvitaṃ jiṇṇagoṇaṃ. Yathātanti ettha tanti nipātamattaṃ.
Yathā dummati appapañño vippalapeyya tathā tvaṃ tucchaṃ abhūtaṃ
vippalapasīti.
Tato bodhisatto dve gāthā abhāsi
tatheva tiṭṭhati sīsaṃ hatthapādā ca bāladhi
sotā tatheva tiṭṭhanti maññe goṇo samuṭṭhahe
nevayyakassa sīsaṃ vā hatthapādā na dissare
rudaṃ mattikathūpasmiṃ nanu tvaññeva dummatīti.
Tattha tathevāti yathā pubbe ṭhitaṃ tatheva tiṭṭhati. Maññeti
etesaṃ sīsādīnaṃ tatheva ṭhitattā ayaṃ goṇo samuṭṭhaheyyāti maññāmi.
Nevayyakassa sīsanti ayyakassa pana sīsaṃ vā hatthapādā vā na
---------------------------------------------------------------------------------------------
page424.
Dissanti. Piṭṭhipādā na dissaretipi pāṭho. Nanu tvaññeva
dummatīti ahaṃ tāva sīsādīni passanto evaṃ karomi tvaṃ
pana kiñci na passasi jhāpitaṭṭhānato aṭṭhīni āharitvā thūpaṃ
katvā paridevasi iti maṃ paṭicca sataguṇena sahassaguṇena nanu
tvameva dummatīti bhijjanadhammā nāma saṅkhārā bhijjanti tattha
kā paridevanāti.
Taṃ sutvā bodhisattassa pitā mama putto paṇḍito
idhalokaparalokakiccaṃ jānāti mama saññāpanatthāya etaṃ kammamakāsīti
cintetvā tāta sujāta paṇḍita sabbe saṅkhārā aniccāti me
ñātā ito paṭṭhāya na socissāmi pitusokaharaṇakaputtena
nāma tādisena bhavitabbanti vatvā puttassa thutiṃ karonto āha
ādittaṃ vata maṃ santaṃ ghatasittaṃva pāvakaṃ
vārinā viya osiñcaṃ sabbaṃ nibbāpaye daraṃ
abbuḷhaṃ vata me sallaṃ sokaṃ hadayanissitaṃ
yo me sokaparetassa pitusokaṃ apānudi
sohaṃ abbuḷhasallosmi vītasoko anāvilo
na socāmi na rodāmi tava sutvāna māṇava
evaṃ karonti sapaññā ye honti anukampakā
vinivattayanti sokamhā sujāto pitaraṃ yathāti.
Tattha nibbāpayeti nibbāpayi. Daranti sokadarathaṃ. Sujāto
pitaraṃ yathāti yathā mama putto sujāto maṃ pitaraṃ samānaṃ attano
---------------------------------------------------------------------------------------------
page425.
Sapaññatāya sokamhā vinivattayi evaṃ aññepi sapaññā sokamhā
vinivattayantīti.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā saccāni pakāsetvā jātakaṃ
samodhānesi. Saccapariyosāne kuṭumbiko sotāpattiphale patiṭṭhahi.
Tadā sujāto ahamevāti.
Sujātajātakaṃ dutiyaṃ
--------
The Pali Atthakatha in Roman Book 38 page 421-425.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=8746&pagebreak=1
อรรถกถาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=8746&pagebreak=1
อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=707
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=3363
พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=3330
The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=3330
Contents of The Tipitaka Volume 27
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27
        |
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]