ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 38 : PALI ROMAN Ja.A.4 tika-pancakanipata

                     mandhaturajajatakam
     yavata candimasuriyati idam sattha jetavane viharanto ekam
ukkanthitabhikkhum arabbha kathesi.
     So kira savatthiyam pindaya caramano ekam alankatapatiyattam
itthim disva ukkanthi. Atha nam bhikkhu dhammasabhayam anetva
ayam bhante bhikkhu ukkanthitoti satthu dassesum. Sattha saccam
kira tvam bhikkhu ukkanthitoti pucchitva saccam bhanteti vutte
kada tvam bhikkhu agaram ajjhavasamano tanham puretum sakkhissasi
kamatanha hi namesa samuddo viya duppura porana hi
dvisahassaparittadipaparivaresu catusu mahadipesu cakkavattirajjam karetva
Manussaparivareneva catummaharajikadevaloke rajjam karetva
tavatimsadevaloke chattimsaya sakkanam vasanatthane devarajjam karetvapi
attano kamatanham puretum asakkontava kalamakamsu tvam pana tam
kamatanham kada puretum sakkhissasiti vatva atitam ahari.
     Atite pathamakappe mahasammato nama raja ahosi. Tassa
putto rojo nama. Tassa putto vararojo nama. Tassa
putto kalyano nama. Tassa putto varakalyano nama.
Varakalyanassa putto uposatho nama. Tassa putto varauposatho
nama. Varauposathassa putto mandhatu nama ahosi. So
sattahi ratanehi catuhi iddhihi samannagato cakkavattirajjam karesi.
Tassa vamahattham samminjitva dakkhinahatthena apphotitakale
akase dibbamegho viya januppamanam sattaratanavassam vassi.
Evarupo acchariyamanusso ahosi. So caturasitivassasahassani
kumarakilikam kili. Caturasitivassasahassani uparajjam karesi.
Caturasitivassasahassani cakkavattirajjam karesi. Ayu panassa asankheyyam
ahosi. So ekadivasam kamatanham puretum asakkonto
ukkanthitakaram dassesi. Amacca kinnukho deva ukkanthitositi
pucchimsu. Mayham punnabale olokiyamane idam rajjam kim karissati
kataram nukho thanam ramaniyanti. Devaloko maharajati. So
cakkaratanam abbhukkiritva saddhim parisaya catummaharajikadevalokam
agamasi. Athassa cattaro maharajano dibbamalagandhahattha
Devaganaparivuta paccuggamanam katva tam adaya catummaharajikadevalokam
netva devarajjam adamsu. Tassa sakaparisaya parivutasseva
tasmim rajjam karentassa digho addhano vitivatto. So
tatthapi tanham puretum asakkonto ukkanthitakaram dassesi.
Cattaro maharajano kinnukho maharaja ukkanthitositi pucchimsu.
Imamha devaloka kataram thanam ramaniyataranti. Mayam deva
paresam upatthanakaparisa tavatimsadevaloko nama ramaniyoti.
Mandhatu cakkaratanam abbhukkiritva attano parisaya parivuto
tavatimsabhimukho payasi. Athassa sakko devaraja dibbamalagandhahattho
devaganaparivuto paccuggamanam katva tam hatthe gahetva ito ehi
maharajati aha. Ranno devaganaparivutassa gamanakale
parinayako cakkaratanam adaya saddhim parisaya manussapatham otaritva
attano nagarameva pavisi. Sakko mandhaturajanam tavatimsabhavanam
netva devata dve kotthase katva attano devarajjam majjhe
bhinditva adasi. Tato patthaya dve rajano rajjam karesum.
Evam kale gacchante sakko satthivassasahassadhika tisso
vassakotiyo ayum khepetva cavi. Anno sakko nibbatti.
Sopi devarajjam karetva ayukkhayena cavi. Etenupayena chattimsa
sakka cavimsu. Mandhatu pana manussasarirena devarajjam karesiyeva.
Tassa evam kale gacchante bhiyyoso mattaya kamatanha
uppajji. So kim me upaddharajjena sakkam maretva ekarajjameva
Karessamiti. Sakkam maretum nama na sakka. Tanha panesa
vipattimula. Tenassa ayusankharo parihayi. Jara sariram pahari.
Manussasariranca nama devaloke na bhijjati. Atha so devaloka
bhassitva uyyane otari. Uyyanapalo tassa agatabhavam
rajakulam nivedesi. Rajakulam agantva uyyaneyeva sayanam pannapesi.
Raja anutthanaseyyaya nipajji. Amacca deva tumhakam
parato kinti kathemati pucchimsu. Tumhe imam sasanam mahajanassa
katheyyatha mandhatumaharaja kira dvisahassaparittadipaparivaresu catusu
mahadipesu cakkavattirajjam karetva digharattam catummaharajikesu
rajjam karetva chattimsaya sakkanam ayuparimanena devaloke rajjam
karetva tanham apuretvava kalamakasiti so evam vatva kalam
katva yathakammam gato.
     Sattha imam dhammadesanam aharitva abhisambuddho hutva ima
gatha avoca
       yavata candimasuriya (pariharanti) disa bhanti virocana
       sabbeva dasa mandhatu          ye pana pathavissita
       na kahapanavassena              titti kamesu vijjati
       appassada dukkha kama        iti vinnaya pandito
       api dibbesu kamesu            ratim so nadhigacchati
       tanhakkhayarato hoti             sammasambuddhasavakoti.
     Tattha yavatati paricchedavacanam. Pariharantiti yattakena
Paricchedena sinerum pariharanti. Disa bhantiti dasasu disasu pabhasanti.
Virocanati alokakaranataya virocanasabhava. Sabbeva dasa
mandhatu ye pana pathavissitati ettake padese ye ca
pathavinissita pana janapadavasino manussa sabbeva te dasa mayam
ranno mandhatussa ayyako no raja mandhatati evam upasankamanta
bhujissapi samana dasayeva. Na kahapanavassenati
tesam dasabhutanam manussanam anuggahaya yam mandhata apphotento
sattaratanavassam vassapesi tam idha kahapanavassanti vuttam. Titti
kamesuti tenapi kahapanavassena vatthukamakilesakamesu titti nama
natthi evam duppura esa tanha. Appassada dukkha
kamati supinakupama kama nama appassada parittasukha dukkhameva
panettha bahutaram tam dukkhakkhandhasuttapariyayena dipitabbam hoti.
Iti vinnayati evam parijanitva. Dibbesuti devatanam paribhogesu
rupadisu. Ratim soti so vipassako bhikkhu dibbehi kamehi
nimantiyamanopi tesu ratim nadhigacchati ayasma samiddhi viya.
Tanhakkhayaratoti nibbanarato nibbanam hi agamma tanha khiyati
tasma tam tanhakkhayoti vuccati tattha rato hoti abhirato.
Sammasambuddhasavakoti samma samanca saccanam buddhatta sammasambuddho
savanante jatatta savako bahussuto yogavacarapuggalo.
     Sattha imam dhammadesanam aharitva cattari saccani
pakasetva jatakam samodhanesi. Saccapariyosane ukkanthitabhikkhu
Sotapattiphale patitthahi. Annepi bahu sotapattiphaladini sampapunimsu.
Tada mandhatumaharaja ahamevati.
                   Mandhaturajajatakam atthamam
                     ------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 38 page 47-52. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=975&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=975&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=373              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2065              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2051              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2051              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]