ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 39 : PALI ROMAN Ja.A.5 chakka-dasakanipata

                     Khuraputtavaggavannana
                       --------
                       khuraputtajatakam
     saccam kirevamahamsuti idam sattha jetavane viharanto purana-
dutiyikapalobhanam bhikkhum arabbha kathesi.
     Tam hi bhikkhum sattha saccam kira tvam bhikkhu ukkanthitositi
pucchitva ama bhanteti kena ukkanthapitositi puranadutiyikayati
vutte bhikkhu ayante itthi anatthakarika pubbepi tvam imam
nissaya aggim pavisitva maranto pandite nissaya jivitam labhasiti
vatva atitam ahari
     atite baranasiyam senake nama raje rajjam karente bodhisatto
sakkatam karesi. Tada senakassa ranno ekena nagarajena saddhim
mittabhavo hoti. So kira nagaraja nagabhavana nikkhamitva
thale gocaram ganhanto carati. Atha nam gamadaraka disva sappo
ayanti lendudandadihi paharimsu. Raja uyyanam kilitum gacchanto
disva kim ete daraka karontiti pucchitva ekam sappam
paharantiti sutva paharitum ma detha palapetha neti palapesi.
Nagaraja jivitam labhitva nagabhavanam gantva bahuni ratanani adaya
Addharattikasamaye ranno sayanagharam pavisitva tani ratanani datva
maya tumhe nissaya jivitam laddhanti ranna saddhim mittabhavam
katva punappunam gantva rajanam passati. So attano nagamanavikasu
ekam kamesu atittam nagamanavikam rakkhanatthaya ranno santike
thapesi. Yatha etam na passasi tada imam mantam parivatteyyasiti
tassa ekam mantam adasi. So ekadivasam uyyanam gantva
nagamanavikaya saddhim pokkharaniyam udakakilam kili. Nagamanavika ekam udakasappam
disva attabhavam vijahitva tena saddhim asaddhammam patisevi. Raja
tam apassanto kaham nu kho gatati mantam parivattitva anacaram
karontim disva velupesikaya pahari. Sa kujjhitva tato nagabhavanam
gantva kasma agatasiti puttha tumhakam sahayo mam attano
vacanam aganhantim pitthiyam pahariti paharam dassesi. Nagaraja
tattato ajanitvava cattaro nagamanavake amantetva gacchatha
senakassa sayanagharam pavisitva nasavateneva nam bhusam viya viddhamsethati
pesesi. Te gantva ranno sirisayane nipannakale gabbham pavisimsu.
Tesam pavisanavelayameva raja devim aha janasi nu kho bhadde
nagamanavikaya gatatthananti. Na janami devati. Ajja sa
amhakam pokkharaniyam kilanakale attabhavam vijahitva ekena udakasappena
saddhim anacaram akasi atha nam aham evam ma kariti sikkhapanatthaya
velupesikaya paharim sa nagabhavanam gantva sahayassa me annam
kinci kathetva mettam bhindeyya me bhayam uppajjissatiti. Tam
Sutva nagamanavaka tatova nivattitva nagabhavanam gantva nagarajassa
tamattham arocesum. So samvegappatto hutva tam khananneva ranno
sayanagharam agantva tamattham acikkhitva khamapetva idam me
dandakammanti sabbarutajananam nama mantam datva ayam maharaja
anaggho manto sace imam mantam annassa adasi datvava
aggim pavisitva mareyyasiti aha. Raja sadhuti sampaticchi.
So tato patthaya kipillikanampi saddam janati. Tassekadivasam mahatale
nisiditva madhuphanitehi khadaniyam khadantassa ekam madhuvindunca phanita-
vindunca puvakhandanca bhumiyam pati. Eka kipillika tam disva
ranno mahatale madhupati bhinna phanitakasatam puvakasatam nikkujjitam
madhuphanitapuve khadathati viravanti vicarati. Raja tassa ravam sutva
hasi. Ranno samipe thita devi kim nu kho disva raja
hasiti cintesi. Tasmim khadaniyam khaditva nahatva pallanke nisinne
ekam makkhikam samiko ehi bhadde kilesaratiya ramissamati aha.
Atha nam sa adhivasehi tava sami idani ranno gandhe
aharissanti tassa vilimpantassa padamule gandhacunnam patissati
aham tattha vattetva sugandha bhavissami tato ranno pitthiyam
nipajjitva ramissamati aha. Raja tampi saddam sutva hasi.
Devipi kim nu kho disva hasiti puna cintesi. Puna ranno
sayamasam bhunjantassa ekam bhattasittham bhumiyam pati. Kipillika
rajakule bhattasakatam bhaggam bhattam bhunjathati viravimsu. Tam sutva
Raja punapi hasi. Devipi suvannakatacchum gahetva rajanam parivisanti
mam nu kho disva raja hasatiti vitakkesi. Sa ranna saddhim
sayanam aruyha nipannakale kimkarana deva hasiti pucchi. So
kinte mama hasitakaranenati vatva punappunam nibandho kathesi.
Atha nam sa tumhakam jananamantam mayham dethati vatva na
sakka datunti patikkhittapi punappunam nibandhi. Raja sacaham imam
mantam tuyham dassami marissamiti aha. Marantopi mayham dehi
devati. Raja matugamavasiko nama hutva sadhuti sampaticchitva
imissa mantam datva aggim pavisissamiti rathena uyyanam payasi.
Tasmim khane sakko lokam olokento imam karanam disva ayam
balaraja matugamam nissaya aggim pavisissamiti gacchati jivitamassa
dassamiti sujam asurakannam adaya baranasim agantva tam ajikam
katva attana ajo hutva mahajano ma passatuti adhitthaya
ranno rathassa purato ahosi. Tam ajam raja ceva rathe yuttasindhava
ca passanti. Anno koci na passati. Ajo kathaya samutthapanattham
ajikaya saddhim methunadhammam patisevanto viya ahosi. Tameko rathe
yuttasindhavo disva samma aja mayam pubbe aja kira bala
ahirikati asumha na ca tam passimha tvam pana raho paticchannat-
thane kattabbam anacaram amhakam ettakanam passantananneva
karosi na lajjasi tam no pubbe sutam imina ditthena sametiti
vatva pathamam gathamaha
        Saccam kirevamahamsu         kalakam baloti pandita
        passa balo rahokammam      avikubbam na bujjhatiti.
     Tattha kalakanti ajam. Panditati nanasampanna tam baloti
vadanti saccam kira vadanti. Passati alapanam passathati attho.
Na bujjhatiti etam katum na yuttanti na janati.
     Tam sutva ajo dve gatha abhasi
        tvam nu kho samma balosi    khuraputta vijanahi
        rajjuyahi parikkhitto       vankottho ohitomukho.
        Aparampi samma te balyam     yo mutto na palayasi
        so ca balataro samma      yam tvam vahasi senakanti.
     Tattha tvam nu kho sammati samma sindhava mayapi kho tvam
balataro. Khuraputtati so kira gadrabhassa jatiko tena nam
evamaha. Vijanahiti ahameva baloti evam janahi. Parikkhittoti
yugena saddhim givaya parikkhitto. Vankotthoti vankaottho.
Ohitomukhoti mukhabandhanena pihitamukho. Mutto na palayasiti yo
tvam rathato mutto samano muttakale palayitva arannam na
pavisasi tam te apalayanam aparampi balyam. So ca balataroti
yam tvam senakam vahasi so senako tayapi balataroti.
     Raja tesam ubhinnampi katham janati tasma tam sunanto
sanikam ratham pesesi. Sindhavopi tassa katham sutva puna catuttham gathamaha
        Yannu samma aham balo    ajaraja vijanahi
        atha kena senako balo  tam me akkhahi pucchitoti.
     Tattha yanti karanatthe paccattam. Nuti anussavatthe nipato.
Idam vuttam hoti samma ajaraja yena tava tiracchanagato bhadrena
karanena aham balo tam tvam karanam janahi na sakka etam
taya natum  ahanhi tiracchanagatattava balo tasma mam
khuraputtati adini vadanto sutthu vadasi ayam pana senako raja
kena karanena balo tam me karanam pucchito akkhahiti.
     Tam acikkhanto ajo pancamam gathamaha
        uttamattham labhitvana      bhariyaya yo padassati
        tena jahissatattanam      sa cevassa na hessatiti.
     Tattha uttamatthanti sabbarutajananamantam. Tenati tassa
mantappadanasankhatena karanena tam datva aggim pavisanto
attananca jahissati savassa bhariya na bhavissati tasma esa
taya balataro yo laddhayasam rakkhitum na sakkotiti.
     Raja tassa vacanam sutva ajaraja amhakam sotthim karontopi
tvancetam karissasi kathehi tava no kattabbayuttakanti aha.
Atha nam ajaraja maharaja imesam sattanam attato anno piyataro
nama natthi ekam piyabhandam nissaya attanam nasetum laddhayasam
pahatum na vattatiti vatva chattham gathamaha
                Na piyammeti janinda tadiso
                attam niramkatva piyani sevati
                attava seyyo paramava seyya
                labbha piya ocitattena pacchati.
     Tattha piyammeti piyam me ayameva va patho. Idam vuttam
hoti janinda tadiso yasamahatte thito puggalo ekam piyabhandi
nissaya idam piyammeti attam niramkatva attanam chaddetva tani
piyani na sevateva. Kimkarana. Attava seyyo paramava
seyyati yasma satagunena sahassagunena attava seyyo pavaro
uttamo paramava seyya parama uttama annasma piyabhandatam
attho. Ettha hi vakaropi karanatthe nipatoti datthabbo. Labbha
piya ocitattena pacchati ocitattena hi vaddhitattena purisena paccha
piya nama sakka laddhum na tassa karana atta nasetabboti.
     Evam mahasatto ranno ovadam adasi. Raja tussitva
ajaraja kuto agatositi pucchi. Sakko aham maharaja tava
anukampaya tam marana mocetum agatosmiti. Devaraja aham etissa
mantam dassamiti avacam idani kim karomiti. Maharaja tumhakam
ubhinnampi vinasena kiccam natthi sippassa upacaroti vatva ekam
katipaye pahare paharapesi imina upayena na ganhissatiti.
Raja sadhuti sampaticchi. Mahasatto ranno ovadam datva
sakatthanameva gato. Raja uyyanam gantva devim pakkosapetva
Aha ganhissasi bhadde mantanti. Ama devati. Tenahi upacaram
karomiti. Ko upacaroti. Pitthiyam paharasate pavattamane
saddam katum na vattatiti. Sa mantalobhena sadhuti sampaticchi.
Raja coraghatake pakkosapetva kasa gahapetva ubhosu passesu
paharapesi. Sa dve tayo pahare adhivasetva tato param na
me mantenatthoti viravi. Atha nam raja  tvam mam maretva
mantam ganhitukamati pitthiyam niccammam katva vissajjapesi. Sa
tato patthaya puna kathetum nasakkhi.
     Sattha imam dhammadesanam aharitva saccani pakasetva
jatakam samodhanesi. Saccapariyosane ukkanthitabhikkhu sotapattiphale
patitthahi. Tada raja ukkanthitabhikkhu ahosi devi puranadutiyika
asso sariputto sakko devaraja pana ahamevati.
                    Khuraputtajatakam pathamam.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 39 page 65-72. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=1265&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=1265&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=905              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=4069              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=4044              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=4044              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]