บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
Dasannakajatakam dasannakam tikhinadharanti idam sattha jetavane viharanto purana- dutiyikapalobhanam arabbha kathesi. Tam hi bhikkhum sattha saccam kira tvam ukkanthitoti pucchitva saccam bhanteti kena ukkanthapitoti puranadutiyikayati vutte bhikkhu ayam itthi tuyham anatthakarika pubbepi tvam imam nissaya cetasikarogena maranto pandite nissaya jivitaladdhoti vatva atitam ahari. Atite baranasiyam maddavamaharaje rajjam karente bodhisatto brahmanakule nibbatti. Senakakumarotissa namam akamsu. So vayappatto takkasilayam sabbasippani ugganhitva baranasim pacca- gantva maddavaranno atthadhammanusasako amacco ahosi. Senaka- panditoti vutto sakalanagare cando viya suriyo viya ca pannayati. Tada ranno purohitaputto rajupatthanam agato sabbalankara- patimanditam uttamarupadharam ranno aggamahesim disva patibaddhacitto hutva geham gantva niraharo nipajjitva sahayakehi puttho tamattham arocesi. Raja purohitaputto na dissati kahannukhoti pucchitva tamattham sutva tam pakkosapetva aham te satta divasani dammi imam sattaham ghare katva atthame divase aneyyasiti Aha. So sadhuti sampaticchitva tam geham netva taya saddhim abhirami. Te annamannam patibaddhacitta hutva kinci ajanapetva aggadvareneva palayitva annassa ranno vijitam agamamsu. Koci gatatthanam na janati navaya gatamaggo viya ahosi. Raja nagare bherincarapetva nanappakarena vicinantopi tassa gatatthanam na annasi. Athassa tam nissaya balavasoko uppajji. Hadayam unham hutva lohitam pagghari. Tato patthayapissa kucchito lohitam nikkhami. Byadhi mahanto ahosi. Mahantapi rajavejja tikicchitum nasakkhimsu. Bodhisatto imassa ranno byadhi natthi bhariyam pana apassanto cetasikarogena phuttho upayena nam tikicchissamiti ayuranca pukkusancati dve ranno panditaamacce amantetva ranno deviya adassanena cetasikarogam thapetva ranno rogo natthi bahupakaro kho amhakam raja tasma upayena nam tikicchissama rajangane samajjam karetva asim gilitum janante asim gilapetva rajanam sihapanjare katva samajjam olokapessama raja asim gilantam disva atthi nu kho ito annam dukkarataranti panham pucchissati tam samma ayura tvam asukannama dadamiti vacanam ito dukkarataranti byakareyyasi tato samma pukkusa tam pucchissati athassa tvam maharaja dadamiti vatva adadato sa vaca aphala hoti tatharupim vacam na keci upajivanti Na khadanti na pivanti ye na tassa vacanassanucchavikam karonti yatha- patinnatamattham detiyeva tato dukkarataranti evam byakareyyasi ito param kattabbam aham janissamiti vatva samajjam akasi. Atha te tayopi pandita ranno santikam gantva maharaja rajangane samajjam vattati tam olokentanam dukkhampi na dukkham hoti ehi gacchamati rajanam netva sihapanjaram vivaritva samajjam olokapesum. Bahu jana attano jananasippam dassesum. Eko puriso tettimsagulam tikhinadharam asiratanam gilati. Raja tam disva ayam puriso evam asim gilati atthi nu kho ito annam dukkarataranti ime pandite pucchissamiti cintetva ayuram pucchanto pathamam gathamaha dasannakam tikhinadharam asim sampannapayinam parisayam puriso gilati kinnu dukkarataram ito yadannam dukkaram thanam tam me akkhahi pucchitoti. Tattha dasannakanti dasannakaratthe uppannam. Sampannapayinanti sannampannaparalohitapayinam. Parisayanti parisamajjhe dhanalobhena ayam puriso gilati. Yadannanti yam annam ito asigilanato yam annam dukkarataram karanam tam maya pucchito kathehi. Athassa so kathento dutiyam gathamaha gileyya puriso lobha asim sampannapayinam yo ca vajja dadamiti tam dukkarataram tato sabbannam sukaram thanam evam janahi magadhati. Tattha vajjati vadeyya. Tam dukkarataranti tam dadamiti vacanam tato asigilanato dukkarataram. Sabbannanti asukannama tava dassamiti vacanam thapetva annam sabbampi karanam sukaram. Magadhati rajanam gottenalapati. Ranno ayurapanditassa vacanam sutva asigilanato kira idam nama dammiti vacanam dukkaram ahanca purohitaputtassa devim dammiti avacam atidukkaram vata me katanti tam vimamsantasseva hadaye soko thokam tanukam gato. So tato parassa idam nama dammiti vacanato panannam dukkarataram atthi nu khoti cintetva pukkusapanditena saddhim sallapanto tatiyam gathamaha byakasi ayuro panham attham dhammassa kovido pukkusam dani pucchami kim dukkarataram tato yadannam dukkaram thanam tam me akkhahi pucchitoti. Tattha panham atthanti panhassa attham byakasiti vuttam hoti. Dhammassa kovidoti tadatthajotake atthe kusalo. Tatoti tato vacanato kim dukkarataram. Athassa byakaronto pukkusapandito catuttham gathamaha na vacamupajivanti aphalam giramudiritam yo ca datva avakayira tam dukkarataram tato sabbannam sukaram thanam evam janahi magadhati. Tattha datvati asukam nama demiti patinnam datva. Avakayirati Tam patinnatamattham dadanto tasmim lobham avakareyya chindeyya tanca bhandam dadeyyati vuttam hoti. Tatoti tato asigilanato asukannama te demiti vacanato ca tadeva dukkarataram. Rannopi tam vacanam sutva aham purohitaputtassa devim demiti pathamam vatva vacaya anucchavikam katva tam adasim dukkaram vata me katanti parivitakkentassa soko tanukataro jato. Athassa etadahosi senakapanditato anno panditataro nama natthi imam panham etam pucchissamiti tato tam pucchanto pancamam gathamaha byakasi pukkuso panham attham dhammassa kovido senakam dani pucchami kim dukkarataram tato yadannam dukkaram thanam tam me akkhahi pucchitoti. Athassa byakaronto senako chattham gathamaha dadeyaya puriso danam appam va yadi va bahum yo ca datva nanutappe tam dukkarataram tato sabbannam sukaram thanam evam janahi magadhati. Tattha nanutappeti attano atikantam atimanapam piyabhandam parassa datva kimattham maya idam dinnanti evantam piyabhandam arabbha yo paccha na tappati na socati etam asigilanato ca asukam nama te demiti vacanato ca tassa danato ca dukkarataram. Iti mahasatto rajanam sannapento kathesi. Danam hi datva aparacetana dusaddhaniya tassa dusaddhaniyadukkarata Vessantarajatakepi dipita. Vuttam hetam adu capam gahetvana khaggam bandhitva vamato aneyyami sake putte puttanam hi vadho dukkho atthanametam dukkharupam yam kumara vihannare satanca dhammamannaya ko datva anutappatiti. Rajapi kho bodhisattassa vacanam sutva sallakkhesi aham attano maneneva purohitaputtassa devim datva sakamanam sandharetum na sakkomi socami kilamami na me idam anucchavikam sace sa mayi sasineha bhaveyya imam issariyam chaddetva na palayeyya mayi pana sineham akatva palataya kim nama mayhanti. Tassetam cintentassa padumapattato udakabindu viya sabbasoko nivattitva gato. Tam khannnevassa kucchi parisanthati. So nirogo sukhito hutva bodhisattassa thutim karonto osanagathamaha byakasi ayuro panham atho pukkusaporiso sabbe panhe abhibhoti yatha bhasati senakoti. Tattha yatha bhasatiti yatha pandito bhasati tatheva tam danannama datva neva anutappitabbanti. Imam panassa thutim katva tuttho bahum dhanam adasi. Sattha imam dhammadesanam aharitva saccani pakasetva jatakam samodhanesi saccapariyosane so ukkanthitabhikkhu sotapattiphale patitthahi. Tada rajamahesi puranadutiyika ahosi raja Ukkanthitabhikkhu ayurapandito moggallano pukkusapandito sariputto senakapandito pana ahamevati. Dasannakajatakam chattham.The Pali Atthakatha in Roman Book 39 page 144-150. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=2854&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=2854&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1007 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=4386 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=4409 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=4409 Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]