ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 39 : PALI ROMAN Ja.A.5 chakka-dasakanipata

                      Dalhadhammajatakam
     ahanca dalhadhammassati idam sattha kosambiyam upanissaya
ghositarame viharanto udenassa ranno bhaddavatim hatthinim arabbha
kathesi. Tassa pana hatthiniya laddhavidhanam udenassa rajavamso ca
matangajatake avibhavissati.
     Ekadivasam pana hatthini nagara nikkhamanti bhagavantam patova
ariyaganaparivutam anopamaya buddhasiriya nagaram pindaya pavisantam
disva tathagatassa padamule nipajjitva bhagava sabbannu sabbaloka-
nittharano udeno raja mam tarunakale kammam nittharitum samatthakale
Mam nissaya maya jivitanca rajjanca devi ca laddhati piyayitva
mahantam pariharam adasi sabbalankarehi alankaritva thitatthanam
alankaritva gandhaparibhandam karetva matthake suvannatarakakhacitavitanam
bandhapetva samanta citrasanim parikkhipapetva gandhatelena dipam
jalapetva dhumakatahakam thapapetva karisachadditatthane suvannakataham
patitthapetva mam cittattharanake pithe thapesi rajarahanca me
nanaggarasabhojanam dapesi idani pana me mahallakakale kammam
nittharitum asamatthakale sabbantam pariharam acchindi anatha nippaccaya
hutva aranne ketakani khadanti jivami annam mayham patisaranam
natthi udenam mama gunam sallakkhapetva poranakapariharam me
patipakatikam karotha bhagavati paridevamana tathagatam yaci. Sattha
gaccha tvam aham ranno kathetva yasam patipakatikam karissamiti
vatva ranno nivesanadvaram agamasi. Raja tathagatam attano
nivesane pavesetva buddhappamukhassa sanghassa mahadanam pavattesi.
Sattha bhattakiccapariyosane anumodanam karonto maharaja bhaddavatika
kuhinti pucchi. Na janami bhanteti. Maharaja upakarakanam yasam
datva mahallakakale gahetum nama na vattati katnnuna katavedina
bhavitum vattati bhaddavatika idani mahallika jarajinna anatha
hutva aranne ketakani khadanti jivati tam jinnakale anatham
katum tumhakam ayuttanti  bhaddavatikaya gunam kathetva sabbam poranaka-
pariharam pakatikam karohiti vatva pakkami. Raja tatha akasi.
Tathagatena kira bhaddavatikaya gunam kathetva poranakayaso patipakatiko
karitoti sakalanagaram patthari. Bhikkhusanghepi sa pavatti pakata
jata. Atha bhikkhu dhammasabhayam katham samutthapesum avuso satthara
kira bhaddavatikaya gunam kathetva poranakayaso patipakatiko karitoti.
Sattha agantva kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati
pucchitva imaya namati vutte na bhikkhave idaneva pubbepi
tathagato etissa gunam kathetva nattham yasam patipakatikam karesiyevati
vatva atitam ahari
     atite baranasiyam dalhadhammo nama raja rajjam karesi.
Tada bodhisatto amaccakule nibbattitva vayappatto tam rajanam
upatthahi. So tassa santika mahantam yasam labhitva amaccaratanatthane
atthasi. Tada tassa ranno eka otthibyadhi hatthini thamabala-
sampanna mahabala ahosi. Sa ekadivasam yojanasatam gacchati.
Ranno duteyyaharanakiccam karoti. Sangame yuddham katva suttumaddanam
karoti. Raja ayam me bahupakarati tassa sabbalankaram
datva udenena bhaddavatikaya dinnasadisam sabbam pariharam dapesi.
Athassa jinnadubbalakale raja sabbam yasam ganhi. Sa tato
patthaya anatha hutva aranne tinapannani khadanti jivati.
Athekadivasam rajakule bhajanesu appahontesu raja kumbhakaram pakkosa-
petva bhajanani kira nappahontiti aha. Gomayaharanayanake
Yojetum gone na labhami devati. Raja tassa katham sutva
amhakam otthibyadhi hatthini kahanti pucchi. Attano dhammataya
carati devati. Raja ito patthaya tam yojetva gomayam
aharati tam kumbhakarassa adasi. Kumbhakaro sadhu devati
tatha akasi. Athekadivasam sa nagara nikkhamamana nagaram pavisantam
bodhisattam disva vanditva tassa padamule nipajjitva paridevamana
sami raja mam tarunakale bahupakarati sallakkhetva mahantam yasam
datva idani mahallakakale sabbam acchinditva mayi cittampi na
karoti aham anatha aranne tinapannani khadanti jivami
evam dukkhappattam mam idani yanake yojetum kumbhakarassa adasi
thapetva tumhe anno mayham patisaranam natthi maya ranno
katupakaram tumhe janatha sadhu idani me nattham yasam patipakatikam
karothati vatva tisso gatha abhasi
          ahanca dalhadhammassa      vahanti nabhiradhayim
          nudanti urasi sallam       yuddhe vikkantacarini.
          Na nuna raja janati    mama vikkamaporisam
          sangame sukatantani     dutavippahitani ca.
          Sa nunaham marissami     abandhu aparayini
          tada hi kumbhakarassa     dinna chakanaharikati.
     Tattha vahantiti duteyyaharanam sangame balakottham bhindanti
tamtam kiccam vahanti nittharanti. Nudanti urasi sallanti urasmim
Bandham asim va sattim va yuddhakale sattunam upari abhiharanti.
Vikkantacariniti vikkamam katva parabalavijayena yuddhavikkantagamini.
Idam vuttam hoti sace sami aham imani kiccani karonti ranno
dalhadhammassa cittam naradhayim na paritosesim ko dani anno
tassa cittam aradhessatiti. Mama vikkamaporisanti maya katam
purisaparakkamam. Sukatantaniti sukatani. Yatha hi kammaneva
kammantani vananeva vanantani evamidha sukataneva sukatantani
vuttani kiccani. Dutavippahitani cati gale pannam bandhitva
asukaranno nama dehiti pahitaya maya ekadivaseneva yojanasatam
gantva katani dutapesanani. Na nuna raja janatiti nuna
tumhakam esa raja etani maya katani kiccani na janati.
Aparayiniti appatisarana. Tada hiti tatha hi. Ayameva va
patho. Dinnati aham hi ranna chakanaharika katva kumbhakarassa
dinnati.
     Bodhisatto tassa katham sutva tvam ma soci aham
ranno kathetva tava yasam pakatikam karissamiti tam samassasetva
nagaram pavisitva bhuttapataraso ranno santikam gantva katham
samutthapetva maharaja nanu tumhakam asuka nama otthibyadhi
asukatthane ca asukatthane ca ure sallam bandhitva sangamam
nittharati asukadivasam nama givaya pannam bandhitva pesita
yojanasatam agamasi tumhepissa mahantam yasam adattha sa
Idani kahanti. Tamaham kumbhakarassa gomayaharanatthaya adasinti.
Atha nam bodhisatto ayuttam kho maharaja tumhakam katam kumbhakarassa
yanake yojanatthaya datunti vatva ranno ovadavasena catasso
gatha abhasi
         yavatasimsati poso       tavadeva pavinati
         atthapaye jahanti nam     otthibyadhimva khattiyo.
         Yo pubbe katakalyano    katattho navabujjhati
         attha tassa palujjanti     ye honti abhipatthita.
         Yo pubbe katakalyano    katattho manubujjhati
         attha tassa pavaddhanti     ye honti abhipatthita.
         Tam vo vadami bhaddam vo    yavantettha samagata
         sabbe katannuno hotha     ciram saggamhi thassathati.
     Tattha pathamagathaya taya attho idhekacco ananajatiko
poso yavatasimsatiti yava idam nama me ayam katum sakkhissatiti
paccasimsati tavadeva tam purisam pavinati bhajati sevati tassa
pana atthapaye vuddhiya agamane parihinakale tam nanakiccesu
patitthitam posam ekacce bala imam otthibyadhim ayam khattiyo viya
jahanti. Katakalyanoti parena attano katakalyanadhammo.
Katatthoti nipphaditakicco. Navabujjhatiti paccha tam parena katam
upakaram tassa jarajinnakale asamatthakale na sarati attana
dinnampi yasam puna ganhati. Palujjantiti bhanjanti nassanti. Ye
Honti abhipatthitati yekeci icchita nama honti sabbe nassantiti
dipeti. Mittadubbipuggalassa hi tam patthitam aggimhi patitthitam vijam
viya nassati. Katattho manubujjhatiti makaro byanjanasandhivasena
gahito. Tam vo vadamiti tena karanena tumhe vadami. Thassathati
katannuno hutva ciram kalam saggamhi dibbasampattim anubhavanta
patitthahissathati.
     Evam mahasatto rajanam adim katva sannipatitanam sabbesam
ovadam adasi. Tam sutva raja otthibyadhiya yasam pakatikam
akasi. Bodhisattassa ovade thatva ciram danadini punnani
katva saggaparayano ahosi.
     Sattha imam dhammadesanam aharitva jatakam samodhanesi tada
otthibyadhi bhaddavatika ahosi raja anando ahosi amacco
pana ahamevati.
                   Dalhadhammajatakam catuttham.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 39 page 207-213. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=4158&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=4158&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1065              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=4595              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=4628              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=4628              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]