ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 39 : PALI ROMAN Ja.A.5 chakka-dasakanipata

                       Adittajatakam
     adittasminti idam sattha jetavane viharanto asadisadanam arabbha
kathesi. Asadisadanam mahagovindasuttavannanato vittharetva kathetabbam.
     Tassa pana dinnadivasato dutiyadivase dhammasabhayam katham samutthapesum
avuso kosalaraja vicinitva varakkhettam natva buddhappamukhassa
ariyasanghassa mahadanam adasiti. Sattha agantva kaya nuttha
bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva imaya namati
vutte anacchariyam bhikkhave ranno vicinitva anuttare punnakkhette
danapatitthapanam poranakapandita vicinitvava mahadanam adamsuti
vatva atitam ahari
     Atite siviratthe bheruvanagare bheruvamaharaja nama dasa rajadhamme
akopetva catuhi sangahavatthuhi mahajanam sanganhanto mahajanassa
matapitutthane thatva kapanakavanibbakayacakanam mahadanam pavattesi.
Tassa samuddavijaya nama aggamahesi ahosi pandita nanasampanna.
So ekadivasam danaggam olokento mayham danam dussila lolasatta
bhunjanti tam mam na haseti aham kho pana silavantanam agga-
dakkhineyyanam paccekabuddhanam datukamo te ca himavantappadese vasanti
ko nu kho te nimantetva anessati kam pesessamiti cintetva
tamattham deviya arocesi. Atha nam sa aha maharaja ma
cintayittha amhakam databbadanabalena silabalena saccabalena pupphani
pesetva paccekabuddhe nimantetva tesam agatakale sabbam parikkhara-
sampannam danam dassamati. Raja sadhuti sampaticchitva sakala-
nagaravasino silam samadiyantuti bherincarapetva sayampi saparijano
uposathangani adhitthaya mahadanam pavattetva sumanapupphapunnam
suvannasamuggam gahapetva pasada oruyha rajangane thatva
pancangani pathaviyam patitthapetva pacinadisabhimukho vanditva
pacinadisaya arahante vandama sace amhakam koci guno atthi amhesu
anukampam katva amhakam bhikkham ganhathati vatva satta pupphamutthiyo
khipi. Pacinadisaya paccekabuddhanam abhava punadivase nagamimsu.
Dutiyadivase dakkhinadisam namassi tatopi nagata. Tatiyadivase
pacchimadisam namassi tatopi nagata. Catutthadivase uttaradisam
Namassi. Namassitva ca pana uttarahimavantappadesavasino paccekabuddha
amhakam bhikkham ganhantuti satta pupphamutthiyo vissajjesi. Pupphani
gantva nandamulakapabbhare pancannam paccekabuddhasatanam upari patimsu.
Te avajjamana ranna attano nimantitabhavam natva punadivase
satta paccekabuddhe amantetva marisa raja vo nimanteti
tassa sangaham karothati vadimsu. Te paccekabuddha akasenagantva
rajadvare otarimsu. Te disva raja somanassajato vanditva
pasadam aropetva mahantam sakkaram katva danam datva bhatta-
kiccapariyosane punadivasatthaya punadivasatthayati evam cha divase
nimantetva sattame divase sabbaparikkharadanam sajjetva satta-
ratanakhacitani mancapithani pannapetva ticivaradike sabbe samana-
paribhoge sattannam paccekabuddhanam santike thapetva ime sabbaparikkhare
tumhakam demati vanditva tesam bhattakiccapariyosane raja ca
devi ca ubhopi namassamana atthamsu. Atha nesam anumodanam karonto
sanghatthero dve gatha abhasi
          adittasmim agarasmim   yim niharati bhajanam
          tam tassa hoti atthaya  no ca yam tattha dayhati.
          Evam adipito loko  jaraya maranena ca
          niharetheva danena    dinnam hoti sunibhatanti.
     Tattha adittasminti tamkhane pajjalite. Bhajananti yamkinci
upakaranam. No ca yam tatthati yam pana tattha dayhati antamaso
Tinasantharopi sabbam tassa anupakaranameva hoti. Jaraya maranena
cati desanasisametam. Atthato panesa ekadasahi aggihi adipito
nama. Niharethevati tato ekadasahi aggihi pajjalita loka
dasavidham danavatthubhedam tamtam parikkharadanam cetanaya nikaddhateva.
Dinnam nama appam va bahum va yam dinnam tadeva sunibhatam nama
hotiti.
     Evam sanghatthero anumodanam katva appamatto hohi maharajati
ranno ovadam datva akase uppatitva pasadakannikam dvidha
katva gantva nandamulakapabbhareyeva otari. Tassa dinnaparikkharopi
teneva saddhim uppatitva pabbhareyeva otari. Ranno ca deviya
ca sakalasariram pitiya punnam ahosi. Evam tasmim gate avasesapi
                yo dhammaladdhassa dadati danam
                utthanaviriyadhigatassa jantu
                atikkamma so vetaranim yamassa
                dibbani thanani upeti macco.
                Dananca yuddhanca samanamahu
                appapi santa bahuke jinanti
                appampi ce saddahano dadati
                teneva so hoti sukhi parattha.
                Viceyya danam sugatappasattham
                ye dakkhineyya idha jivaloke
                etesu dinnani mahapphalani
                bijani vuttani yatha sukhette.
                Yo panabhutani ahethayanto
                parupavada na karoti papam
                bhirum pasamsanti na hi tattha suram
                bhaya hi santo na karonti papam.
        Hinena brahmacariyena   khattiye upapajjati
        majjhimena ca devattam   uttamena visujjhati.
                Addha hi danam bahudha pasattham
                dana ca kho dhammapadamva seyyo
                pubbeva hi pubbatareva santo
                nibbanamevajjhagamum sapannati
evamekekaya gathaya anumodanam katva tatheva agamamsu saddhim parikkharehi.
     Tattha dhammaladdhassati khinasavam adim katva yava sukkha-
vipassakayogavacaro puggalo dhammassa laddhatta dhammaladdho nama.
Sveva utthanaviriyena tassa dhammassa adhigatatta utthanaviriyadhigato
nama. Tassa puggalassa yo jantu dadati dananti attho.
Dhammena laddhassa utthanasankhatena viriyena adhigatassa deyyadhammassa
aggam gahetva yo jantu silavantesu danam dadatipi attho.
Upayogatthe va samivacanam katva cettha attho veditabbo.
Vetaraninti desanasisametam. Attha mahaniraye solasanca ussude
atikkamitvati attho. Dibbani thanani upetiti devaloke
uppajjati. Samanamahuti sadisam vadanti. Khayabhirukassa hi danam
natthi bhayabhirukassa yuddham natthi jivite alayam vijahitva yujjhantova
yujjhitum sakkoti bhogesu alayam vijahitvava dayako datum sakkoti
teneva tam ubhayam samananti vadanti. Appapi santati thokapi
samana pariccattajivita bahuke jinanti evameva appapi muncana-
cetana bahumpi maccheracittalobhadikilesaggahanam jinati. Appampi
ceti thokampi ce deyyadhammam kammanca phalanca saddahanto deti.
Teneva soti tena parittadeyyavatthukena parittakenapi cagena parattha
sukhi hoti maharajati. Viceyya dananti dakkhinanca dakkhineyyanaca
vicinitva dinnam danam. Tattha yam va tam va adatva aggam
panitam deyyadhammam vicinitva dadanto dakkhinampi vicinati nama.
Yesam tesam va adatva siladigunasampannepi vicinitva tesam dadanto
dakkhineyyam vicinati nama. Sugatappasatthanti evarupam danam buddhehipi
pasattham. Tattha dakkhineyyavicinatam dassetum ye dakkhineyyati
adi vuttam. Tattha dakkhineyyati dakkhinaya anucchavika buddhadayo.
Panabhutaniti panasankhatani bhutani. Ahethayantoti karunnena
avihethayanto caramano. Parupavadati parupavadabhayena papam na
karoti. Bhirunti upavadabhirukam. Na hi tattha suranta yo pana
Ayonisomanasikarena tasmim upavade suro hoti tam pandita nappasamsanti.
Bhaya hiti upavadabhayena hi pandita papam na karonti. Hinena
brahmacariyenati bahiratitthayatane tava methunaviratisilamattakam hinam
brahmacariyam nama tena khattiyakule upapajjati. Jhanassa upacaramattam
majjhimam tena devaloke uppajjati. Attha samapattiyo uttamam
tena brahmaloke upapajjanto visujjhati nama. Sasane pana
silavantasseva etam devanikayam panidhaya brahmacariyam hinam nama
parisuddhasilasseva samapattinibbattanam majjhimam nama .  parisuddhasile
thatva vipassanam vaddhetva arahattuppatti uttamam nama. Osana-
gathaya ayamattho maharaja kincapi ekamseneva danam bahudha
pasattham vannitam dana pana samathavipassanasankhatam nibbanasankhatanca
dhammakotthasabhutam dhammapadameva uttaritaram. Kimkarana. Pubbe
hi imasmim kappe kassapadasabaladayo pubbatareva vessabhudasabaladayo
santo sappurisa sapanna samathavipassanam bhavetva nibbanameva
ajjhagamum adhigatati.
     Evam satta paccekabuddha anumodanaya ranno amatamahanibbanam
vannetva rajanam appamadena ovaditva vuttanayeneva attano
vasanatthanameva gata. Rajapi saddhim aggamahesiya yavajivam
danam datva tato cavitva saggapadam puresi.
     Sattha imam dhammadesanam aharitva evam pubbepi pandita
viceyyadanam adamsuti vatva jatakam samodhanesi tada
Paccekabuddha parinibbayimsu samuddavijaya rahulamata ahosi bheruvaraja
ahamevati.
                   Adittajatakam atthamam.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 39 page 322-329. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=6493&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=6493&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1180              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=5015              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=5055              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=5055              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]