บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
Nigrodhajatakam na cahametam janamiti idam sattha jetavane viharanto devadattam arabbha kathesi. Ekadivasam hi bhikkhu tena avuso devadatta sattha tava bahupakaro tvam hi sattharam nissaya pabbajjam labhi upasampadam labhi tepitakam buddhavacanam ugganhi jhanam uppadesi labhasakkaropi Te dasabalasseva santakoti bhikkhuhi vutte tinasalakam ukkhipitva ettakampi samanena gotamena mayham katam gunam na passamiti vutte dhammasabhayam katham samutthapesum. Sattha agantva kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva imaya namati vutte na bhikkhave idaneva pubbepi devadatto akatannu mittadubbhiti vatva atitam ahari atite rajagahe magadharaja nama rajjam karesi. Tada rajagahasetthi attano puttassa janapadasetthino dhitaram anesi. Sa vanjha ahosi. Athassa aparabhage sakkaro parihayi. Amhakam puttassa gehe vanjhitthiya vasantiya katham kulavamso vaddhissatiti yatha sa nam sunati evampi katham samutthapenti. Sa tam sutva hotu gabbhinialayam katva ete vancessamiti cintetva attano atthacarikam dhatim aha amma gabbhiniyo nama kinca karontiti gabbhinipariharam pucchitva tam sutva utunikale paticchadetva ambiladirucika hutva hatthapadanam uddhumayanakale hatthapadapitthiyo kotapetva bahalam karesi divase divase pilotikavetthanena ca udaravaddhanam dassesi thanamukhani kalakani karesi sarirakiccam karontipi annatra tassa dhatiya annesam pamukhe na karoti. Samikopi tassa gabbhapariharam adasi. Evam nava mase vasitva idani janapade pitu gharam gantva vijayissamiti sassusassure apucchitva ratham abhiruyha mahantena parivarena rajagaha nikkhamitva Maggam patipajji. Tassa pana purato eko sattho gacchati. Satthena vasitva gatatthanam esa patarasakale papunati. Athekadivasam tasmim satthe eka duggatitthi rattim ekasmim nigrodhamule puttam vijayitva patova satthe gacchante aham vina satthena gantum na sakkhissami sakka kho pana jivantiya puttam labhitunti nigrodha- mulajale jalabunceva gabbhamalanca attharitva puttam chaddetva agamasi. Darakassapi devata arakkham ganhimsu. So hi na yo va so va satto bodhisattoyeva. So pana tada tadisam patisandhim ganhi. Itara patarasakale tam thanam patva sarirakiccam karissamiti taya dhatiya saddhim nigrodhamule gata suvannavannam darakam disva amma nipphannam no kiccanti pilotikayo apanetva uccangappadesam lohitena ca gabbhamalena ca makkhitva attano gabbhavutthanabhavam arocesi. Tavadeva nam saniya parikkhipitva hatthatuttho parijano rajagaham pannam pesesi. Athassa sassusassura vijatakalato patthaya pitu kule kim karissati idheva agacchatuti pesayimsu. Sa patinivattitva rajagahameva pavisi. Tattha tam sampaticchitva darakassa namam karonta nigordhamule jatatta nigrodha- kumaroti namam karimsu. Tamdivasanneva anusetthisunisapi vijayanatthaya kulagharam gacchanti antaramagge ekissa rukkhasakhaya hettha puttam vijayi. Tassa sakhakumaroti namam karimsu. Tamdivasanneva setthim nissaya vasantassa tunnakarassa bhariya pilotikantare puttam vijayi. Tassa potikoti namam karimsu. Mahasetthi ubhopi te darake nigrodha- kumarassa jatadivase jatati anetva teneva saddhim samvaddhesi. Te ekatova vaddhitva vayappatta takkasilam gantva sippam ugganhimsu. Ubhopi setthiputta acariyassa dve kahapanasahassani adamsu. Nigordhakumaro potikassa attano santike sippam patthapesi. Te nipphannasippa acariyam apucchitva nikkhanta janapadacarikam carissamati anupubbena baranasim patva ekasmim rukkhamule nipajjimsu. Tada baranasiranno kalakatassa sattamo divaso. Sve pussaratham yojissamati nagare bherincarapesum. Tesu piyasahayesu rukkhamule nipajjitva niddayantesu potiko paccusakale utthaya nigrodha- kumarassa pade parimajjanto nisinno hoti. Tasmim rukkhe dvisu nivutthakukkutesu uparikukkuto hetthakukkutassa sarire vaccam patesi. Atha nam so kenetam patitanti aha. Samma ma kujjhi maya ajanantena patitanti aha. Are tvam mama sariram attano vaccatthanam mannesi kim mama pamanam na janasiti. Atha nam itaro are tvam ajanantena me katanti vuttepi kujjhasiyeva kim pana te pamananti aha. Yo mam maretva mamsam khadati so patova sahassam labhati tasma aham manam karissamiti. Atha nam itaro aha are ettakamattena tvam manam karosi mam pana maretva yo thulamamsam khadati so patova raja hoti yo majajhimamamsam khadati so senapati hoti yo atthinissitam Khadati so bhandagariko hotiti aha. Potiko tesam katham sutva kinno sahassena rajjameva varanti sanikam rukkham abhiruhitva uparisayitakukkutam gahetva maretva angaresu pacitva thulamamsam nigordhassa adasi majjhimamamsam sakhassa adasi atthimamsam attana khadi. Tam khaditva ca pana samma nigrodha tvam ajja raja bhavissasi samma sakha tvam senapati bhavissasi aham pana bhandagarikoti vatva katham janasiti puttho tam pavattim arocesi. Te tayopi patarasavelaya baranasim pavisitva ekassa brahmanassa gehe sappisakkarayuttam payasam bhunjitva nagara nikkhamitva uyyanam pavisimsu. Nigrodhakumaro silapate nipajji. Itare dve bahi nipajjimsu. Tasmim samaye panca rajakakudhabhandani anto thapetva pussaratham vissajjesum. Tassa vittharakatha mahajanaka- jatake avibhavissatiti. Pussaratho uyyanam gantva nivattitva arohanasajjo hutva atthasi. Purohito uyyane punnavata sattena bhavitabbanti uyyanam pavisitva kumaram disva padantato satakam apanetva padesu lakkhanani upadharetva titthatu tava baranasirajjam sakalajambudipasami adhipatiraja bhavitum yuttoti sabba- talavacare pagganhapesi. Nigrodhakumaro pabujjhitva mukhato satakam apanetva mahajanam oloketva parivattitva nipanno thokam vitinametva silapate pallankena nisidi. Atha nam purohito jannuna patitthaya rajjante deva papunatiti vatva sadhuti Vutte tattheva ratanarasimhi thapetva abhisinci. So rajjam patva sakhassa senapatitthanam datva mahantena sakkarena nagaram pavisi. Potikopi tena saddhimyeva agamasi. Tato patthaya mahasatto baranasiyam dhammena rajjam karesi. So ekadivasam matapitunam saritva sakham aha samma na sakka matapituhi vina vattitum mahantena parivarena gantva matapitaro no anehiti. Sakho na me tattha gamanakammam atthiti patikkhipi. Tato potikam anapesi. So sadhuti tattha gantva nigrodhassa matapitaro putto te rajje patitthito etha sami tattha gacchamati aha. Te atthi no vibhavamattam nalam tattha gamanenati patikkhipimsu. Sakhassa matapitaro arocesi. Tepi na icchimsu. Attano matapitaro avoca. Mayam tata tunnakarakammena jivissama alanti patikkhipimsu. So tesam gamanam alabhitva baranasimeva paccagantva senapatissa ghare maggakilamatham vinodetva paccha nigrodham passissamiti cintetva tassa nivesanadvaram gantva sahayako kira te potiko namagatoti senapatissa arocehiti dovarikam aha. So tatha akasi. Sakho pana ayam mayham rajjam adatva sahayassa nigrodhassa adasiti tasmim veram bandhi. So tam katham sutvava kuddho agantva ko imassa sahayo ummattako dasiputto ganhatha nanti vatva hatthapadajanukappurehi Kotapetva givayam gahapetva niharapesi. So cintesi sakho mama santika senapatitthanam labhitva akatannu mittadubbhi mam kotapetva niharapesi nigrodho pana pandito katannu sappuriso tasseva santikam gamissamiti rajadvaram gantva potiko kira nama te sahayo dvare thitoti ranno arocapesi. Raja pakkosapetva tam agacchantam disva asana vutthaya paccuggantva patisantharam katva massukammadini karetva sabbabharana- patimanditena paribhuttananaggarasabhojanena tena saddhim sukhanisinno matapitunam pavattim pucchitva anagamanabhavam suni. Sakhopi potiko mam ranno santike paribhindeyyati mayi pana gate kinci vattum na sakkhissatiti tattheva agamasi. Potiko tassa santikeyeva rajanam amantetva deva aham maggakilamanto sakhassa geham gantva visamitva idha agamissamiti agamim atha mam sakho nahantam janamiti vatva kotapetva givayam gahapetva niharapesiti saddaheyyasi tvam etanti vatva tisso gatha abhasi na cahametam janami kovayam kassa cari va yatha sakho vadi evam nigrodha kinti mannasi. Tato galavinitena purisa niharimsu mam datva mukhappaharani sakhassa vacanam kara. Etadisam dummatina akatannena dubbhina katam anariyam sakhena sakhina te janadhipati. Tattha kinti mannasiti yatha mam sakho avadi kim tvampi evameva mannasi udahu na mannasi mam sakho evam vadeyyasi kim saddahasi na saddahasiti adhippayo. Galavinitenati galaggahena. Dubbhinati mittadubbhina. Tam sutva nigrodho catasso gatha abhasi na cahametam janami napi me koci samsati yam me tvam samma akkhasi sakhena kaddhanam katam. Sakhinam sajivankaro mama sakhassa cubhayam tvam nopissariyam data manussesu mahaggatam tayamha labhita iddhi ettha me natthi samsayo. Yathapi vijam aggimhi dayhati na viruhati evam katam asappurise nassati na viruhati. Katannumhi ca posamhi silavante ariyavuttine sukkhette viya bijani katam tamhi na nassatiti. Tattha samsatiti acikkhati. Kaddhanam katanti akaddhanavikaddhana- pothanakotanasankhatam kaddhanam katanti attho. Sakhinam sajivankaroti samma potika tvam sahayakanam suajivankaro jivikaya uppadeta. Mama sakhassa cubhayanti mayhanca sakhassa ca ubhinnam sakhinanti attho. Tvam nopissariyanti tvam no api issariyam data tava santika imam amhehi laddham. Mahaggatanti mahantabhavam. Evam pana ettakam katham kathente nigrodhe sakho tattheva Atthasi. Atha nam raja sakha imam potikam sanjanasiti pucchi. So tunhi ahosi. Athassa rajadandam anapento atthamam gathamaha imanca jammam nekatikam asappurisacintitam hanantu sakham sattihi nassa icchama jivitunti. Tattha jammanti lamakam. Nekatikanti vancanakam. Tam sutva potiko ma esa balo mam nissaya nassatuti cintetva navamam gathamaha khamatassa maharaja pana duppatianaya khama asappurisassa nassa icchamaham vadhanti. Tattha khamatassati khamatadassa etassa asappurisassa khamathati attho. Duppatianayati matassa nama pana anetum na sakka. Raja tassa vacanam sutva dosam sakhassa khami senapatitthanampi potikasseva datukamo ahosi. So pana na icchi. Athassa sabbaseninam vicaranaraham bhandagarikatthanam nama adasi. Pubbe kiretam thanantaram nahosi. Tato patthaya jatam. Aparabhage potikabhandagariko puttadhitahi vaddhamano attano puttadhitanam ovadavasena osanagathamaha nigrodhameva seveyya na sakhamupasamvase nigrodhasmim matam seyyo yance sakhasmi jivitanti. Sattha imam dhammadesanam aharitva evam bhikkhave devadatto Pubbepi akatannuyevati vatva jatakam samodhanesi tada sakho devadatto ahosi potiko anando nigrodho pana ahamevati. Nigdhojatakam sattamam.The Pali Atthakatha in Roman Book 39 page 468-477. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=9461&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=9461&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1390 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=5690 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=5792 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=5792 Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]