ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 39 : PALI ROMAN Ja.A.5 chakka-dasakanipata

                       Nigrodhajatakam
     na cahametam janamiti idam sattha jetavane viharanto devadattam
arabbha kathesi.
     Ekadivasam hi bhikkhu tena avuso devadatta sattha tava
bahupakaro tvam hi sattharam nissaya pabbajjam labhi upasampadam labhi
tepitakam buddhavacanam ugganhi jhanam uppadesi labhasakkaropi
Te dasabalasseva santakoti bhikkhuhi vutte tinasalakam ukkhipitva
ettakampi samanena gotamena mayham katam gunam na passamiti vutte
dhammasabhayam katham samutthapesum. Sattha agantva kaya nuttha
bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva imaya namati
vutte na bhikkhave idaneva pubbepi devadatto akatannu
mittadubbhiti vatva atitam ahari
     atite rajagahe magadharaja nama rajjam karesi. Tada
rajagahasetthi attano puttassa janapadasetthino dhitaram anesi.
Sa vanjha ahosi. Athassa aparabhage sakkaro parihayi.
Amhakam puttassa gehe vanjhitthiya vasantiya katham kulavamso
vaddhissatiti yatha sa nam sunati evampi katham samutthapenti. Sa tam
sutva hotu gabbhinialayam katva ete vancessamiti cintetva
attano atthacarikam dhatim aha amma gabbhiniyo nama kinca
karontiti gabbhinipariharam pucchitva tam sutva utunikale paticchadetva
ambiladirucika hutva hatthapadanam uddhumayanakale hatthapadapitthiyo
kotapetva bahalam karesi divase divase pilotikavetthanena ca
udaravaddhanam dassesi thanamukhani kalakani karesi sarirakiccam
karontipi annatra tassa dhatiya annesam pamukhe na karoti.
Samikopi tassa gabbhapariharam adasi. Evam nava mase vasitva
idani janapade pitu gharam gantva vijayissamiti sassusassure
apucchitva ratham abhiruyha mahantena parivarena rajagaha nikkhamitva
Maggam patipajji. Tassa pana purato eko sattho gacchati.
Satthena vasitva gatatthanam esa patarasakale papunati. Athekadivasam
tasmim satthe eka duggatitthi rattim ekasmim nigrodhamule puttam
vijayitva patova satthe gacchante aham vina satthena gantum na
sakkhissami sakka kho pana jivantiya puttam labhitunti nigrodha-
mulajale jalabunceva gabbhamalanca attharitva puttam chaddetva
agamasi. Darakassapi devata arakkham ganhimsu. So hi na yo
va so va satto bodhisattoyeva. So pana tada tadisam
patisandhim ganhi. Itara patarasakale tam thanam patva sarirakiccam
karissamiti taya dhatiya saddhim nigrodhamule gata suvannavannam
darakam disva amma nipphannam no kiccanti pilotikayo apanetva
uccangappadesam lohitena ca gabbhamalena ca makkhitva attano
gabbhavutthanabhavam arocesi. Tavadeva nam saniya parikkhipitva
hatthatuttho parijano rajagaham pannam pesesi. Athassa sassusassura
vijatakalato patthaya pitu kule kim karissati idheva agacchatuti
pesayimsu. Sa patinivattitva rajagahameva pavisi. Tattha tam
sampaticchitva darakassa namam karonta nigordhamule jatatta nigrodha-
kumaroti namam karimsu. Tamdivasanneva anusetthisunisapi vijayanatthaya
kulagharam gacchanti antaramagge ekissa rukkhasakhaya hettha puttam
vijayi. Tassa sakhakumaroti namam karimsu. Tamdivasanneva setthim
nissaya vasantassa tunnakarassa bhariya pilotikantare puttam vijayi.
Tassa potikoti namam karimsu. Mahasetthi ubhopi te darake nigrodha-
kumarassa jatadivase jatati anetva teneva saddhim samvaddhesi.
Te ekatova vaddhitva vayappatta takkasilam gantva sippam
ugganhimsu. Ubhopi setthiputta acariyassa dve kahapanasahassani
adamsu. Nigordhakumaro potikassa attano santike sippam patthapesi.
Te nipphannasippa acariyam apucchitva nikkhanta janapadacarikam
carissamati anupubbena baranasim patva ekasmim rukkhamule nipajjimsu.
Tada baranasiranno kalakatassa sattamo divaso. Sve pussaratham
yojissamati nagare bherincarapesum. Tesu piyasahayesu rukkhamule
nipajjitva niddayantesu potiko paccusakale utthaya nigrodha-
kumarassa pade parimajjanto nisinno hoti. Tasmim rukkhe
dvisu nivutthakukkutesu uparikukkuto hetthakukkutassa sarire vaccam
patesi. Atha nam so kenetam patitanti aha. Samma ma
kujjhi maya ajanantena patitanti aha. Are tvam mama sariram
attano vaccatthanam mannesi kim mama pamanam na janasiti.
Atha nam itaro are tvam ajanantena me katanti vuttepi
kujjhasiyeva kim pana te pamananti aha. Yo mam maretva mamsam
khadati so patova sahassam labhati tasma aham manam karissamiti.
Atha nam itaro aha are ettakamattena tvam manam karosi mam
pana maretva yo thulamamsam khadati so patova raja hoti
yo majajhimamamsam khadati so senapati hoti yo atthinissitam
Khadati so bhandagariko hotiti aha. Potiko tesam katham
sutva kinno sahassena rajjameva varanti sanikam rukkham abhiruhitva
uparisayitakukkutam gahetva maretva angaresu pacitva thulamamsam
nigordhassa adasi majjhimamamsam sakhassa adasi atthimamsam attana
khadi. Tam khaditva ca pana samma nigrodha tvam ajja raja
bhavissasi samma sakha tvam senapati bhavissasi aham pana bhandagarikoti
vatva katham janasiti puttho tam pavattim arocesi. Te tayopi
patarasavelaya baranasim pavisitva ekassa brahmanassa
gehe sappisakkarayuttam payasam bhunjitva nagara nikkhamitva
uyyanam pavisimsu. Nigrodhakumaro silapate nipajji. Itare
dve bahi nipajjimsu. Tasmim samaye panca rajakakudhabhandani
anto thapetva pussaratham vissajjesum. Tassa vittharakatha mahajanaka-
jatake avibhavissatiti. Pussaratho uyyanam gantva nivattitva
arohanasajjo hutva atthasi. Purohito uyyane punnavata
sattena bhavitabbanti uyyanam pavisitva kumaram disva padantato
satakam apanetva padesu lakkhanani upadharetva titthatu tava
baranasirajjam sakalajambudipasami adhipatiraja bhavitum yuttoti sabba-
talavacare pagganhapesi. Nigrodhakumaro pabujjhitva mukhato
satakam apanetva mahajanam oloketva parivattitva nipanno
thokam vitinametva silapate pallankena nisidi. Atha nam purohito
jannuna patitthaya rajjante deva papunatiti vatva sadhuti
Vutte tattheva ratanarasimhi thapetva abhisinci. So rajjam
patva sakhassa senapatitthanam datva mahantena sakkarena nagaram
pavisi. Potikopi tena saddhimyeva agamasi. Tato patthaya
mahasatto baranasiyam dhammena rajjam karesi. So ekadivasam
matapitunam saritva sakham aha samma na sakka matapituhi vina
vattitum mahantena parivarena gantva matapitaro no anehiti.
Sakho na me tattha gamanakammam atthiti patikkhipi. Tato potikam
anapesi. So sadhuti tattha gantva nigrodhassa matapitaro
putto te rajje patitthito etha sami tattha gacchamati aha.
Te atthi no vibhavamattam nalam tattha gamanenati patikkhipimsu.
Sakhassa matapitaro arocesi. Tepi na icchimsu. Attano
matapitaro avoca. Mayam tata tunnakarakammena jivissama
alanti patikkhipimsu. So tesam gamanam alabhitva baranasimeva
paccagantva senapatissa ghare maggakilamatham vinodetva paccha
nigrodham passissamiti cintetva tassa nivesanadvaram gantva
sahayako kira te potiko namagatoti senapatissa arocehiti
dovarikam aha. So tatha akasi. Sakho pana ayam mayham
rajjam adatva sahayassa nigrodhassa adasiti tasmim veram bandhi.
So tam katham sutvava kuddho agantva ko imassa sahayo
ummattako dasiputto ganhatha nanti vatva hatthapadajanukappurehi
Kotapetva givayam gahapetva niharapesi. So cintesi
sakho mama santika senapatitthanam labhitva akatannu mittadubbhi
mam kotapetva niharapesi nigrodho pana pandito katannu
sappuriso tasseva santikam gamissamiti rajadvaram gantva potiko
kira nama te sahayo dvare thitoti ranno arocapesi.
Raja pakkosapetva tam agacchantam disva asana vutthaya
paccuggantva patisantharam katva massukammadini karetva sabbabharana-
patimanditena paribhuttananaggarasabhojanena tena saddhim sukhanisinno
matapitunam pavattim pucchitva anagamanabhavam suni. Sakhopi potiko
mam ranno santike paribhindeyyati mayi pana gate kinci vattum na
sakkhissatiti tattheva agamasi. Potiko tassa santikeyeva rajanam
amantetva deva aham maggakilamanto sakhassa geham gantva
visamitva idha agamissamiti agamim atha mam sakho nahantam
janamiti vatva kotapetva givayam gahapetva niharapesiti
saddaheyyasi tvam etanti vatva tisso gatha abhasi
        na cahametam janami      kovayam kassa cari va
        yatha sakho vadi evam     nigrodha kinti mannasi.
        Tato galavinitena         purisa niharimsu mam
        datva mukhappaharani      sakhassa vacanam kara.
        Etadisam dummatina       akatannena dubbhina
        katam anariyam sakhena       sakhina te janadhipati.
     Tattha kinti mannasiti yatha mam sakho avadi kim tvampi
evameva mannasi udahu na mannasi mam sakho evam vadeyyasi
kim saddahasi na saddahasiti adhippayo. Galavinitenati galaggahena.
Dubbhinati mittadubbhina.
     Tam sutva nigrodho catasso gatha abhasi
        na cahametam janami      napi me koci samsati
        yam me tvam samma akkhasi   sakhena kaddhanam katam.
        Sakhinam sajivankaro        mama sakhassa cubhayam
        tvam nopissariyam data     manussesu mahaggatam
        tayamha labhita iddhi      ettha me natthi samsayo.
        Yathapi vijam aggimhi       dayhati na viruhati
        evam katam asappurise      nassati na viruhati.
        Katannumhi ca posamhi      silavante ariyavuttine
        sukkhette viya bijani     katam tamhi na nassatiti.
     Tattha samsatiti acikkhati. Kaddhanam katanti akaddhanavikaddhana-
pothanakotanasankhatam kaddhanam katanti attho. Sakhinam sajivankaroti
samma potika tvam sahayakanam suajivankaro jivikaya uppadeta.
Mama sakhassa cubhayanti mayhanca sakhassa ca ubhinnam sakhinanti attho.
Tvam nopissariyanti tvam no api issariyam data tava santika
imam amhehi laddham. Mahaggatanti mahantabhavam.
     Evam pana ettakam katham kathente nigrodhe sakho tattheva
Atthasi. Atha nam raja sakha imam potikam sanjanasiti pucchi.
So tunhi ahosi. Athassa rajadandam anapento atthamam
gathamaha
        imanca jammam nekatikam      asappurisacintitam
        hanantu sakham sattihi       nassa icchama jivitunti.
     Tattha jammanti lamakam. Nekatikanti vancanakam.
     Tam sutva potiko ma esa balo mam nissaya nassatuti
cintetva navamam gathamaha
        khamatassa maharaja        pana duppatianaya
        khama asappurisassa         nassa icchamaham vadhanti.
     Tattha khamatassati khamatadassa etassa asappurisassa khamathati
attho. Duppatianayati matassa nama pana anetum na sakka.
     Raja tassa vacanam sutva dosam sakhassa khami senapatitthanampi
potikasseva datukamo ahosi. So pana na icchi. Athassa
sabbaseninam vicaranaraham bhandagarikatthanam nama adasi. Pubbe
kiretam thanantaram nahosi. Tato patthaya jatam. Aparabhage
potikabhandagariko puttadhitahi vaddhamano attano puttadhitanam
ovadavasena osanagathamaha
        nigrodhameva seveyya     na sakhamupasamvase
        nigrodhasmim matam seyyo    yance sakhasmi jivitanti.
     Sattha imam dhammadesanam aharitva evam bhikkhave devadatto
Pubbepi akatannuyevati vatva jatakam samodhanesi tada sakho
devadatto ahosi potiko anando nigrodho pana ahamevati.
                    Nigdhojatakam sattamam.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 39 page 468-477. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=9461&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=9461&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1390              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=5690              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=5792              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=5792              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]