ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 39 : PALI ROMAN Ja.A.5 chakka-dasakanipata

                       Takkalajatakam
     na takkala santiti idam sattha jetavane viharanto ekam
pituposakam arabbha kathesi.
     So kira ekasmim daliddakule pacchajato matari kalakataya
patova utthaya dantakatthamukhodakadini karonto bhatim va kasim va
katva laddhavibhavanurupena yagubhattadini sampadetva pitaram posesi.
Atha nam pita aha tata tvam ekakova anto ca bahi ca kattabbam
karosi ekante kuladarikam anessami sa geheva kattabbam
karissatiti. Tata itthiyo nama gharam agata neva mayham na tumhakam
cittasukham karissanti ma evarupam cintayittha aham yavajivam tumhe
posetva tumhakam accayena pabbajissamiti. Athassa pita
anicchamanakasseva ekam kuladarikam anesi. Sa sassurassa ca samikassa
ca upakarika ahosi nicavutti. Samikopissa mama pitu upakarikati
tussitva laddham laddham manapam manapam aharitva deti. Sapi tam
sassurasseva upanameti. Sa aparabhage cintesi mayham samiko
laddham laddham pitu adatva mayhameva deteva addha pitari nisneho
jato imam mahallakam ekenupayena mama samikassa patikulam katva
Geha niharapessamiti sa tato patthaya udakam atisitalam va
accunham va aharam atilonam va alonam va bhattam uttandulam
va atikilinnam vati evamadini tassa kodhuppattikaranani katva
tasmim bhujjhante ko imam mahallakam upatthatum sakkhissatiti pharusani
vatva kalaham vaddheti. Tattha tattha khelapindadini chaddetvapi
samikam ujjhapesi passa pitukammam idancidanca ma kariti vutte
kujjhati imasmim gehe pitaram va vasehi mam vati. Atha nam so
bhadde tvam dahara yatthakatthaci jivitum sakkhissasi mayham pita
mahallako tvam etassa asahanti imamha geha nikkhamahiti aha.
Sa bhita ito patthaya evam na karissamiti sassurassa padesu
nipatitva khamapetva pakatiniyameneva patijaggitum arabhi. Atha so
upasako purimadivasesu taya ubbalho satthu santikam dhammassavanaya
agantva tassa pakatiya santhitakale agamasi. Atha nam sattha
kim upasaka satta divasani dhammassavanaya nagatositi pucchi.
So tam karanam kathesi. Sattha idani tava tassa katham agahetva
pitaram na niharapesi pubbe pana te etissa katham sutva gahetva
pitaram amakasusanam netva avatam nikkhanitva tattha nam pakkhipitva
maranakale aham sattavassiko hutva matapitunam gunam kathetva
pitughatakammam nivaresim tada tvam mama katham sutva tava pitaram
yavajivam patijaggitva saggaparayano jato svayam maya
dinnaovado bhavantaragatampi tam na vijahati imina karanena tassa katham
Agahetva idani taya pita na nihatoti vatva tena yacito
atitam ahari
     atite baranasiyam brahmadatte rajjam karente annatarasmim
kasikagame ekassa kulassa ekaputtako ahosi namena savitthako
nama. So matapitaro patijagganto aparabhage matari kalakataya
pitaram posesiti sabbam vatthum paccuppannavatthuniyameneva kathetabbam.
Ayam panettha viseso tada sa itthi passasi pitu kammam
idancidanca ma kariti vutte kujjhatiti vatva sami pita te
cando pharuso niccam kalaham karoti jarajinno byadhipilito na
cirasseva marissati aham etena saddhim ekagehe vasitum na sakkomi
ayampesa katipahena marissateva tvam etam amakasusanam netva
avatam khanitva tattha nam pakkhipitva kuddalena sisam bhinditva
jivitakkhayam papetva upari pamsuna chadetva agacchati aha.
So taya punappunam vuccamano bhadde purisamaranam nama bhariyam
katham nam maressamiti. Aham te upayam acikkhissamiti. Acikkha
tavati. Sami tvam paccusakalepi pitu nipannatthanam gantva
yatha sabbe sunanti evam mahasaddam katva tata asukagame
tumhakam uddharanako atthi mayi gate na deti tumhakam accayena
nassateva sve yanake nisiditva patova gacchissamati vatva tena
vuttavelayameva utthaya yanakam yojetva tattha nam nisidapetva
amakasusanam anetva avatam nikkhanitva corehi acchinnasaddam
Katva maretva avate pakkhipitva sisam bhinditva nahayitva
agacchati. Savitthako attheso upayoti tassa vacanam sampaticchitva
yanakam gamanasajjam akasi. Tassa paneko sattavassiko putto atthi
pandito byatto. So matu vacanam sutva mayham mata papadhamma
pitaram me pitughatakammam karesi ahamassa pitughatakammam katum na
dassamiti sanikam gantva ayyakena saddhim nipajji. Savitthako ca
pitara vuttavelaya yanakam yojetva ehi tata uddharam sodhessamati
pitaram yanake nisidapesi. Kumarakopi pathamataram yanakam abhiruhi.
Savitthako tam nivaretum asakkonto teneva saddhim amakasusanam
gantva pitaranca kumaranca yanakena saddhim ekamante thapetva
sayam otaritva kuddalapitakam adaya ekasmim paticchannatthane
caturassaavatam khanitum arabhi. Kumarakopi otaritva tassa santikam
gantva ajananto viya katham samutthapetva pathamam gathamaha
                na takkala santi na alupani
                na vilaliyo na kalambani tata
                eko arannamhi susanamajjhe
                kimatthiko tata khanasi kasunti.
     Tattha na takkala santiti vindalukanda na santi. Alupaniti
alukakanda. Vilaliyoti vilalivallikanda. Kalambaniti talakanda.
     Athassa pita dutiyam gathamaha
                Pitamaho tata sudubbalo te
                anekabyadhihi dukkhena phuttho
                tamajjaham nikkhanissami sobbhe
                na hissa tam jivitam rocayamiti.
     Tattha anekabyadhihiti anekehi byadhihi uppannena dukkhena
phuttho. Na hissa tanti aham hi assa tava pitamahassa tam dujjivitam
na icchami evarupa jivita maranamevassa varanti mannamano
tam sobbhe nikkhanissamiti.
     Tam sutva kumarako upaddhagathamaha
                sankappametam patiladdhapapakam
                accayikakammam karosi luddhanti.
     Tassattho tata tvam pitaram dukkha pamocissamiti maranadukkhena
yojento etam papam sankappam patiladdham tassa ca sankappassa
vasena hitam atikkamma thitatta accayikakammam karosi luddhanti.
     Evanca pana vatva pitu hatthato kuddalam gahetva avidure
annam avatam khanitum arabhi. Atha nam pita upasankamitva
kasma tata avatam khanasiti pucchi. So tassa kathento tatiyam
gathamaha
                mayapi tata patilacchase tvam
                etadisam kammajarupanito
                Tam kulavattam anuvattamano
                ahampi tam khanissami sobbheti.
     Tassattho tata ahampi ekasmim sobbhe tam mahallakakale
nikkhanissamiti. Iti kho tata mayapi nikkhanite imasmim sobbhe
tuvam jarupanito etadisam kammam patilacchase tam etam taya pavattitam
kulavattam anuvattamano vayappatto bhariyaya saddhim vasanto ahampi
tam nikkhanissami sobbheti.
     Athassa pita catutthagathamaha
                pharusahi vacahi pakubbamano
                asajja mam tvam vadase kumara
                putto mama orasako samano
                ahitanukampi me tvamsi puttati.
     Tattha pakubbamanoti abhibhavanto. Asajjati ghattetva.
     Evam vutte pandito kumaro ekam pativacanagatham dve udanagathati
tisso gatha abhasi
                na taham tata ahitanukampi
                hitanukampi vo ahampi tata
                papanca tam kammapakubbamanam
                arahami no varayitum tato hi.
                Yo mataram pitaram va savittha
                adusake himsati papadhammo
                Kayassa bheda abhisamparayam
                asamsayam so nirayam pureti.
                Yo mataram pitaram va savittha
                annena panena upatthahati
                kayassa bheda abhisamparayam
                asamsayam so sugatim puretiti.
     Imam pana puttassa dhammakatham sutva pita atthamam gathamaha
                na me tvam putta ahitanukampi
                hitanukampi me tuvamsi putta
                ahanca te matara vuccamano
                etadisam kamma karomi luddhanti.
     Tattha ahanca te matarati ahampi te matara. Ayameva
va patho.
     Tam sutva kumaro tata itthiyo nama uppanne dose
aniggayhamanava punappunam papam karonti mama mata yatha puna
etam papam na karoti tatha nam panametum vattatiti navamam gathamaha
                ya te sa bhariya anariyarupa
                mata mamesa sakiya janetti
                niddhapaye tam saka agara
                annampi te sa dukkhamavaheyyati.
     Savitthako panditaputtassa katham sutva somanassajato hutva
Gacchama tatati saddhim puttena ca pitara ca yanake nisiditva
payasi. Sapi kho anacara nikkhanta no geha kalakanniti
hatthatuttha allagomayena geham ulimpitva payasam pacitva agamana-
maggam olokenti te agacchante disva nikkhantam kalakannim
puna gahetva agatoti kujjhitva are nikkhantam kalakannim
punadaya agatositi paribhasi. Savitthako kinci avatva yanakam
mocetva anacare kim vadesiti tam sukotitam kotetva ito
patthaya ma imam geham pavisiti pade gahetva nikkaddhi.
Tato pitaranca puttanca nahapetva sayampi nahayitva tayopi
payasam paribhunjimsu. Sapi papadhamma katipaham annasmim gehe
vasi. Tasmim kale putto pitaram aha tata mama mata ettakena
na bujjhati tumhe mama matu mankubhavakaranattham asukagame nama
vo matuladhita atthi sa mayham pitaranca puttanca mamanca
patijaggissati tamanessamiti vatva malagandhadini adaya yanakena
nikkhamitva khettam anuvicaritva sayam agacchathati. So tatha
akasi. Pativissakakule itthiyo samiko kira te annam bhariyam
anetum asukagamam nama gatoti tassa acikkhimsu. Sa idanimhi
nattha natthi me puna okasoti bhitatasita hutva puttameva
yacissamiti sanikam puttassa santikam gantva tassa padesu nipatitva
tata thapetva tam anno mama patisaranam natthi ito patthaya
tava pitaranca pitamahanca alankatacetiyam viya  patijaggissami puna
Mayham imasmim ghare pavesanam karohiti aha. So sadhu amma
sace puna na evarupam karissatha karissami appamatta hothati
vatva pitu agamanakale dasamam gathamaha
                ya te sa bhariya anariyarupa
                mata mamesa sakiya janetti
                danta karenuva vasupanita
                sa papadhamma punaravajatuti.
     Tattha karenuvati tata idani sa anenjakaranakarika
hatthini viya danta vasam upanita nibbisevana jata. Punaravajatuti
puna imam geham agacchatuti.
     Evam so pitu dhammam kathetva gantva mataram anesi.
Sa samikanca sassuranca khamapetva tato patthaya dantadhammena
samannagata samikanca sassuranca puttanca patijaggi. Ubhopi
ca puttassa ovade thatva danadini punnani katva saggaparayana
ahesum.
     Sattha imam dhammadesanam aharitva saccani pakasetva jatakam
samodhanesi. Saccapariyosane pituposako sotapattiphale patitthahi.
Tada pita ca putto ca sunisa ca eteyeva ahesum panditakumaro
pana ahamevati.
                  Takkalajatakam atthamam.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 39 page 477-485. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=9637&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=9637&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1400              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=5719              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=5819              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=5819              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]