ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 4 : PALI ROMAN Di.A. (sumangala.1)

page288.

8. Mahasihanadasutta acelakassapavatthuvannana [381] Evamme sutam .pe. Urunnayanti mahasihanadasuttam. Tatrayam anupubbapadavannana:- urunnayanti urunnati tassa ratthassapi nagarassapi etadeva namam, bhagava urunnanagaram upanissaya viharati. Kannakathale 1- migadayeti tassa nagarassa avidure kannakathalam nama eko ramaniyo bhumibhago atthi. So miganam abhayatthaya dinnatta "migadayo"ti vuccati, tasmim kannakathale migadaye. Aceloti naggaparibbajako. Kassapoti tassa namam. Tapassinti tapanissitakam. Lukhajivanti acelakamuttacaradivasena lukho ajivo assati lukhajivi, tam lukhajivim. Upakkosatiti upphandeti. 2- Upavadatiti hileti vambheti. Dhammassa ca anudhammam byakarontiti bhota gotamena vuttakaranassa anukaranam kathenti. Sahadhammiko vadanuvadoti parehi vuttakaranena sakarano hutva tumhakam vado va anuvado va vinnuhi garahitabbam karanam koci appamattakopi kim na agacchatiti. Idam vuttam hoti "kim sabbakarenapi tava vade garayham karanam natthi"ti. Anabbhakkhatukamati na abhutena vattukama. [382] Ekaccam tapassim lukhajivinti adisu idhekacco acelakapabbajjaditapanissitatta tapassi "lukhena jivitam kappessami"ti tinagomayadibhakkhanadihi nanappakarehi attanam kilameti, appapunnataya ca sukhena jivitavuttimeva na labhati, so tini duccaritani puretva niraye nibbattati. Aparo tadisam tapam nissitopi punnava hoti, labhati labhasakkakaram. So "nadani maya sadiso atthi"ti attanam ucce thane sambhavetva "bhiyyoso mattaya labham uppadessami"ti anesanavasena tini duccaritani puretva niraye nibbattati. ime dve sandhaya pathamanayo vutto. @Footnote: 1 cha.Ma. kannakatthale. evamuparipi 2 cha.Ma. upandeti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page289.

Aparo tapanissitakopi lukhajivi appapunno hoti, na labhati sukhena jivitavuttim. So "mayham pubbepi akatapunnataya sukhajivika nuppajjati, handadani punnani karomi"ti tini sucaritani puretva sagge nibbattati. Aparo lukhajivi punnava hoti, labhati sukhena jivitavuttim. So "mayham pubbepi katapunnataya sukhajivika uppajjati"ti cintetva anesanam pahaya tini sucaritani puretva sagge nibbattati. Ime dve sandhaya dutiyanayo vutto. Eko pana tapassi appadukkhavihari hoti bahirakacarayutto tapaso va channaparibbajako va, appapunnataya ca manape paccaye na labhati. So anesanavasena tini duccaritani puretva attanam sukhetva niraye nibbattati. Aparo punnava hoti, so "nadani maya sadiso atthi"ti manam uppadetva anesanavasena labhasakkaram va uppadento micchaditthivasena "sukho imissa paribbajikaya daharaya mudukaya lomasaya 1- samphasso"ti adini cintetva kamesu patabyatam va apajjanto tini duccaritani puretva niraye nibbattati. Ime dve sandhaya tatiyanayo vutto. Aparo pana appadukkhavihari appapunno hoti, so "aham pubbepi akatapunnataya sukhena jivitam na labhami"ti tini sucaritani puretva sagge nibbattati. Aparo punnava hoti, so "pubbevaham 2- katapunnataya sukham labhami, idani punnaneva karissami"ti tini sucaritani puretva sagge nibbattati. Ime dve sandhaya catutthanayo vutto. Idam titthiyavasena agatam, sasanepi pana labbhati. Ekacco hi dhutangasamadanavasena lukhajivi hoti, appapunnataya va sakalampi gamam vicaritva udarapuram na labhati. So "paccaye uppadessami"ti vejjakammadivasena va anesanam katva, arahattam va patijanitva tini va kuhanavatthuni patisevitva niraye nibbattati. @Footnote: 1 Si. lomasaya bahaya 2 cha.Ma. pubbepaham, Si. pubbepaham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page290.

Aparo ca tadisova punnava hoti, so taya punnasampattiya manam janayitva uppannalabham thavaram kattukamo anesanavasena tini duccaritani puretva niraye nibbattati. Aparo samadinnadhutango appapunnova hoti, na labhati sukhena jivitavuttim. So "pubbevaham akatapunnataya kinci na labhami, sace idani anesanam karissam, ayatimpi dullabhasukho bhavissami"ti tini sucaritani puretva arahattam pattum asakkonto sagge nibbattati. Aparo punnava hoti, so "pubbevaham katapunnataya etarahi sukhito, idanipi punnam karissami"ti anesanam pahaya tini sucaritani puretva arahattam pattum asakkonto sagge nibbattati. [383] Agatincati "asukatthanato nama ime agata"ti evam agatinca. Gatincati idani gantabbatthananca. Cutincati tato cavananca upapattincati tato cutanam puna upapattinca. Kim sabbantapam garahissamiti "kena karanena garahissami. Garahitabbameva hi mayam garahama, pasamsitabbam pasamsama, na hi bhandikam karonto maharajako viya dhotanca adhotanca ekato karoma"ti dasseti. [384] Idani tamattham pakasento "santi kassapa eke samanabrahmana"ti adimaha. Yam te ekaccanti pancavidham silam, tanhi loke na koci "na sadhu"ti vadati. Puna yam te ekaccanti pancavidham veram, tam na koci "sadhu"ti vadati. Puna yam te ekaccanti pancadvare asamvaram, te kira "cakkhu nama na nirundhitabbam, cakkhuna manapam rupam datthabban"ti vadanti, esa nayo sotadisu. Puna yam te ekaccanti pancadvare samvaram. Evam paresam vadena saha attano vadassa samanasamanatam dassetva idani attano vadena saha paresam vadassa samanasamanatam dassento "yam mayan"ti adimaha. Tatrapi pancasiladivaseneva attho veditabbo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page291.

Samanuyunjapanakathavannana [385] Samanuyunjantanti samanuyunjantu, ettha ca laddhim pucchanto samanuyunjati nama, karanam pucchanto samanugahati nama, ubhayam pucchanto samanubhasati nama. Satthara va sattharanti satthara va saddhim sattharam upasamharitva "kinte sattha te dhamme sabbaso pahaya pavattati, udahu samano gotamo"ti. Dutiyapadepi eseva nayo. Idani tamattham yojetva dassento "ye imesam bhavatan"ti adimaha. Tattha akusala akusalasankhatati akusala ceva "akusala"ti ca sankhata nata, kotthasam va katva thapitati attho. Esa nayo sabbapadesu. Apicettha savajjati sadosa. Na alamariyati niddosatthena ariya bhavitum nalam asamattha. [386-392] Yam vinnu samanuyunjantati yena vinnu amhe ca anne ca pucchanta evam vadeyyum, tam thanam vijjati, atthi tam karananti attho. Yam va pana bhonto pare ganacariyati pare pana bhonto ganacariya yam va tam va 1- appamattakam pahaya vattantiti attho. Amheva tattha yebhuyyena pasamseyyunti idam bhagava satthara sattharam samanuyunjanepi aha, samghena samgham samanuyunjanepi. Kasma? samghapasamsayapi satthuyeva pasamsasiddhito. Pasidamanapi hi buddhasampattiya samghe, samghasampattiya ca buddhe pasidanti, tatha hi bhagavato sariranippattim 2- disva dhammadesanam va sutva bhavanti vattaro "labha vata bho savakanam ye evarupassa satthu santikavacara"ti, evam buddhasampattiya samghe pasidanti. Bhikkhunam panacaragocaram abhikkamapatikkamadini ca disva bhavanti vattaro "santikavacaranam vata bho savakanam ayanca upasamaguno satthu kivarupo bhavissati"ti. Evam samghasampattiya buddhe pasidanti. Iti ya satthu pasamsa, sa samghassa, ya samghassa pasamsa, sa satthuti samghapasamsayapi satthuyeva pasamsasiddhito bhagava dvisupi nayesu "amheva tattha yebhuyyena pasamseyyun"ti aha. Samano gotamo ime dhamme anavasesam pahaya vattati yam va pana bhonto pare ganacariyati adisupi panettha 3- ayamadhippayo:- sampattasamadanasetughatavasena hi tisso viratiyo. Tasu @Footnote: 1 ka. yatha va tatha va tam 2 cha.Ma. sarirasampattim 3 Ma. padesu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page292.

Sampattasamadanaviratimattameva annesam hoti, setughatavirati pana sabbena sabbam natthi. Pancasu pana tadangavikkhambhanasamucchedapatippassaddhinissaranappahanesu attha- samapattivasena ceva vipassanamattavasena ca tadangavikkhambhanappahanamattameva annesam hoti. Itarani tini pahanani sabbena sabbam natthi. Tatha hi silasamvaro khantisamvaro nanasamvaro satisamvaro viriyasamvaroti panca samvara, tesu pancasilamattameva adhivasanakhantimattameva ca annesam hoti, sesam sabbena sabbam natthi. Panca kho panime uposathuddesa, tesu pancasilamattameva annesam hoti. Patimokkhasamvarasilam sabbena sabbam natthi. Iti akusalappahane ca kusalasamadane ca tisu viratisu pancasu pahanesu pancasu samvaresu pancasu uddesesu "ahameva ca mayhanca savakasamgho loke pannayati, maya hi sadiso sattha nama mayhanca savakasamghena sadiso samgho nama natthi"ti bhagava sihanadam nadati. 1- Ariyaatthangikamaggavannana [393] Evam sihanadam naditva tassa sihanadassa aviparitabhavavabodhanattham "atthi kassapa maggo"ti adimaha. Tattha maggoti lokututaramaggo. Patipadati pubbabhagapatipada. Kalavaditi adini brahmajale vannitani. Idani tam duvidhampi magganca patipadanca ekato katva desento 2- "ayameva ariyo"ti. Adimaha. Idam pana sutva acelo cintesi "samano gotamo `mayhamyeva maggo ca patipada ca atthi, annesam natthi'ti mannati, handassaham amhakampi maggam kathemi"ti. Tato acelakapatipadam kathesi. Tenaha "evam vutte acelo kassapo bhagavantam etadavoca imepi kho .pe. Udakorohananuyogamanuyutto viharati"ti. Tapopakkamakathavannana [394] Tattha tapopakkamati taparambha, tapokammaniti attho. Samannasankhatati samanakammasankhata brahmannasankhatati brahmanakammasankhata. @Footnote: 1 ka. nadi 2 cha.Ma. dassento

--------------------------------------------------------------------------------------------- page293.

Acelakoti niccelo, naggoti attho. Muttacaroti visatthacaro, uccarakammadisu lokiyakulaputtacarena virahito thitakova uccaram karoti passavam karoti khadati bhunjati ca. Hatthavalekhanoti 1- hatthe pindamhi nitthite jivhaya hattham avalikhati, 2- uccaram va katva hatthasminneva dandakasanni hutva hatthena avalikhati. 2- Bhikkhagahanattham "ehi bhaddante"ti vutto na etiti na ehibhaddantiko. "tenahi tittha bhaddante"ti vuttopi na titthatiti na titthabhaddantiko. Tadubhayampi kira so "etassa vacanam katam bhavissati"ti na karoti. Abhihatnti puretaram gahetva ahatam bhikkham. Uddissa katanti "imam tumhe uddissa katan"ti evam aropitam bhikkham. Na nimantananti "asukam nama kulam va vithim va gamam va paviseyyatha"ti evam nimantitabhikkhampi na sadiyati na ganhati. Na kumbhimukhati kumbhito uddharitva diyyamanam bhikkham na ganhati. Na kalopimukhati kalopiti ukkhali va pacchi va, tatopi na ganhati. Kasma? kumbhikalopiyo mam nissaya katacchuna paharam labhantiti. Na elakamantaranti ummaram antaram katva diyyamanam 3- na ganhati. Kasma? "ayam mam nissaya antarakaranam labhati"ti. Dandamusalesupi eseva nayo. Na dvinnanti dvisu bhunjamanesu ekasmim utthaya dente na ganhati. Kasma? ekassa kavalantarayo hotiti. Na gabbhiniyati adisu pana "gabbhiniya kucchiyam darako kilamati, payantiya darakassa khirantarayo hoti, purisantaragataya ratiantarayo hoti"ti na ganhati. Samkittisuti samkittetva katabhattesu, dubbhikkhasamaye kira acelakasavaka acelakanam atthaya tato tato tanduladini samadapetva bhattam pacanti. ukkattho acelako tatopi na patigganhati. Na yattha sati yattha sunakho "pindam labhissami"ti upatthito hoti, tassa tattha adatva ahatam na ganhati. Kasma? etassa pindantarayo hotiti. Sandasandacariniti samuhasamuhacarini, sacehi acelakam disva "imassa bhikkham dassama"ti manusaka 4- bhattageham pavisanti, tesu ca pavisantesu kalopimukhadisu @Footnote: 1 hatthapalekhano 2 cha.Ma. apalikhati 3 ka. niyyamanam 4 cha.Ma. manussa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page294.

Nilina makkhika uppatitva sandasanda caranti, tato ahatam bhikkham na ganhati. Kasma? mam nissaya makkhikanam gocarantarayo jatoti. Thusodakanti sabbasassasambharehi katam sovirakam. Ettha ca surapanameva savajjam, ayam pana sabbesupi savajjasanni. Ekagarikoti yo ekasmimyeva gehe bhikkham labhitva nivattati. Ekalopikoti yo ekeneva alopena yapeti. Dvagarikadisupi eseva nayo. Ekissapi dattiya ekaya dattiya. Datti 1- nama eka khuddakapati hoti, yattha aggabhikkham pakkhipitva thapenti. Ekahikanti ekadivasantarikam. Addhamasikanti addhamasantarikam. Pariyayabhattabhojananti varabhattabhojanam, ekahavarena dvihavarena sattahavarena addhamasavarenati evam divasavarena agatabhattabhojanam. [395] Sakabhakkhoti allasakabhakkho. Samakabhakkhoti samakatandulabhakkho. Nivaradisu nivara 2- nama aranne sayanjatavihijati. Daddulanti cammakarehi cammam likhitva chadditakasatam. Hatam vuccati silesopi sevalopi. Kananti kundakam. Acamoti bhattaukkhalikaya laggo jhamaodano, tam chadditatthanatova gahetva khadati, "odanakanjiyanti"pi vadanti. Pinnakadayo pakataeva. Pavattaphalabhojiti patitaphalabhoji. [396] Sananiti sanavakacolani. Masananiti missakacolani. Chavadussaniti matasarirato chadditavatthani, erakatinadini va ganthetva katanivasanani. Pamsukulaniti pathaviyam chadditanantakani. Tiritaniti rukkhatacavatthani. 3- Ajinanti ajinamigacammam. Ajinakkhipanti tadeva majjhe phalitakam. Kusaciranti kusatinani ganthetva kataciram. Vakaciraphalakaciresupi eseva nayo. Kesakambalanti manussakesehi katakambalam, yam sandhaya vuttam:- "seyyathapi bhikkhave yani kanici tantavutanam vatthanam, 4- kesakambalo tesam patikkittho akkhayati. Kesakambalo bhikkhave site sito ca unhe unho ca appaggho ca dubbanno ca duggandho ca dukkhasamphasso ca"ti. 5- @Footnote: 1 Ma. ekadatti 2 Si. nivaro 3 Si. tiritakarukkhatacavatthani @4 ka. tantavutani vatthani 5 am. tika. 20/138/279

--------------------------------------------------------------------------------------------- page295.

Valakambalanti assavalehi katakambalam. Ulukapakkhikanti ulukapakkhani ganthetva 1- katanivasanam. Ukkutikappadhanamanuyuttoti ukkutikaviriyam anuyutto, gacchantopi ukkutikova hutva uppatitva uppatitva gacchati. Kantakapassayikoti ayakantake va pakatikantake va bhumiyam kottetva tattha cammam attharitva thanacankamadini karoti. Seyyanti sayantopi tattheva seyyam kappeti. Phalakaseyyanti rukkhaphalake seyyam. Thandilaseyyanti thandile ucce bhumitthane seyyam. Ekapassayikoti ekapasseneva sayati. Rajojalladharoti sariram telena makkhetva rajutthanatthane titthati, athassa sarire rajojallam laggati, tam dhareti. Yathasanthatikoti laddham asanam akopetva yadeva labhati, tattheva nisidanasilo. Vekatikoti vikatakhadanasilo. Vikatanti gutham vuccati. Apanakoti patikkhittasitudakapano. Sayam tatiyamassati sayatatiyakam. Pato majjhantike sayanti divasassa tikkhattum papam pavahessamiti udakorohananuyogam anuyutto viharatiti. Tapopakkamaniratthakatavannana [397] Atha bhagava silasampadadihi vina tesam tapopakkamanam niratthakattam dassento "acelako cepi kassapa hoti"ti adimaha. Tattha araka cati 2- dureyeva. Averanti dosaveravirahitam. Abyapajjanti 3- domanassabyapajjavirahitam. [398] Dukkaram bho gotamati idam kassapo "mayam pubbe ettakamattam samannanca brahmannancati vicarama, tumhe pana annamyeva samannanca brahmannanca vadatha"ti dipento aha. Pakati kho esati pakati katha esa. Imaya ca kassapa mattayati "kassapa yadi imina pamanena evam parittakena patipattikkamena samannam va brahmannam va dukkaram sudukkaram nama abhavissa, tato netam abhavissa kallam vacanaya dukkaram samannam dukkaram brahmannanti ayamettha padasambandhena saddhim attho. Etena nayena sabbattha padasambandho veditabbo. @Footnote: 1 ka. bandhitva 2 cha.Ma. araka vati 3 Si. abyapajjhanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page296.

[399] Dujjanoti idampi so imina "mayam pubbe ettakena samano va brahmano va hotiti vicarama, tumhe pana annathava vadatha"ti idam sandhayaha. Athassa bhagava tam pakativadam patikkhipitva sabhavatova dujjanabhavam avikaronto punapi "pakati kho"ti adimaha. Tatrapi vuttanayeneva padasambandham katva attho vedibatbo. Silacittapannasampadavannana [400-401] Katama pana sa bho gotamati kasma pucchati? ayam kira pandito bhagavato kathentasseva katham uggahesi, atha attano patipattiya niratthakatam viditva samano gotamo "tassa `cayam silasampada cittasampada pannasampada abhavita hoti asacchikata, athakho so arakava samanna'tiadimaha. Handadani nam ta sampattiyo pucchami"ti silasampadadivijananattham pucchati. Athassa bhagava buddhuppadam dassetva tantidhammam kathento ta sampattiyo dassetum "idha kassapa"ti adimaha. Imaya ca kassapa silasampadayati idam arahattaphalameva sandhaya vuttam. Arahattaphalapariyosanam hi bhagavato sasanam. Tasma arahattaphalasampayuttahi silacittapannasampadahi anna uttaritara va panitatara va siladisampada natthiti aha. Sihanadakathavannana [402] Evanca pana vatva idani anuttaram mahasihanadam 1- nadanto "santi kassapa eke samanabrahna"ti adimaha. Tattha ariyanti nirupakkilesam paramavisuddham. Paramanti uttamam. Pancasilani hi adim katva yava patimokkhasamvarasila 2- silameva, lokuttaramaggaphalasampayuttam pana paramasilam nama. Naham tatthati tattha silepi paramasilepi aham attano samasamam mama silasamena silena maya samam puggalam na passamiti attho. Ahameva tattha bhiyyoti ahameva tasmim sile uttamo. @Footnote: 1 ka. sihanadam, Si. buddhasihanadam. 2 Si. patimokkhasamvarasilam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page297.

Katamasminti? 1- yadidam adhisilanti yam etam uttamam silanti attho. Iti imam pathamam sihanadam nadati. Tapojigucchavadati ye tapojiguccham vadanti. Tattha tapatiti tapo, kilesasantapakaviriyassetam namam, tadeva te kilese jigucchatiti jiguccha. Ariya paramati ettha niddosatta ariya, atthaarambhavatthuvasenapi uppanna vipassanaviriyasankhata tapojiguccha tapojigucchava, maggaphalasampayutta parama nama. Adhijegucchanti idha jigucchabhavo jeguccham, uttamam jeguccham adhijeguccham, tasma yadidam adhijeguccham, tattha ahameva bhiyyoti evamettha attho datthabbo. Pannadhikarepi kammassakatapanna ca vipassanapanna ca panna nama, maggaphalasampayutta parama panna nama. Adhippannanti ettha lingavipallaso veditabbo. Ayam panetthattho ya ayam adhipanna nama, ahamevettha 2- bhiyyoti. Vimuttadhikare tadangavikkhambhanavimuttiyo vimutti nama, samucchedapatippassaddhinissaranavimuttiyo pana parama vimuttiti veditabba. Idhapi ca yadidam adhivimuttiti ya ayam adhivimutti, ahamevettha bhiyyoti attho. [403] Sunnagareti sunne ghare, ekakova nisiditvati adhippayo. Parisasu cati atthasu parisasu. Vuttampi cetam:- "cattarimani sariputta tathagatassa vesarajjani, yehi vesarajjehi samannagato tathagato asabham thanam patijanati, parisasu sihanadam nadati"ti 3- suttam vittharetabbam. Panhanca nam pucchantiti pandita devamanussa panham abhisankharitva pucchanti. Byakarotiti tamkhaneyeva vissajjeti. 4- Cittam aradhetiti panhavijsajjanena mahajanassa cittam paritosetiyeva. No ca kho sotabbam mannantiti cittam aradhetva kathentassapissa vacanam pare sotabbam na mannantiti evanca vadeyyunti attho. Sotabbancassa mannantiti devapi manussapi mahanteneva ussahena @Footnote: 1 Si. katarasmim 2 cha.Ma. ahameva tattha evamuparipi. @3 Ma.mu. 12/150/110 4 ka. vissajjesi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page298.

Sotabbam mannanti. Pasidantiti supasanna kallacitta muducitta honti. Pasannakaram karontiti na muddhappasannava honti, panitani civaradini veluvanaviharadayo ca mahavihare pariccajanta pasannakaram karonti. Tathattayati yam so dhammam deseti tathabhavaya, dhammanudhammapatipattipuranatthaya patipajjantiti attho. Tathattaya ca patipajjantiti tathabhavaya patipajjanti, tassa hi bhagavato dhammam sutva keci saranesu, keci pancasilesu patitthahanti, apare nikkhamitva pabbajjanti. Patipanna ca aradhentiti tanca pana patipadam patipanna puretum sakkonti, 1- sabbakarena pana purenti, patipattipuranena tassa bhoto gotamassa cittam aradhentiti vattabba. Imasmim panokase thatva sihanada samodhanetabba. Ekaccam tapassim niraye nibbattam passamiti hi bhagavato eko sihanado. Aparam sagge nibbattam passamiti eko. Akusaladhammappahane ahameva setthoti eko. Kusaladhammasamadanepi ahameva setthoti eko. Akusaladhammappahane mayhameva savakasamgho setthoti eko. Kusaladhammasamadanepi mayhameva savakasamgho setthoti eko. Silena mayham sadiso natthiti eko. Viriyena mayham sadiso natthiti eko. Pannaya mayham sadiso natthiti eko. Vimuttiya mayham sadiso natthiti eko. Sihanadam nadanto parisamajjhe nisiditva nadamiti eko. Visarado hutva nadamiti eko. Panham mam pucchantiti eko. Panham puttho vissajjemiti eko. Vissajjanena parassa cittam aradhemiti eko. Sutva sotabbam mannantiti eko. Sutva me pasidantiti eko. Pasanna pasannakaram karontiti eko. Yam patipattim desemi, tathattaya patipajjantiti eko. Patipattiya 2- ca mam aradhentiti eko. Iti purimanam dasannam ekekassa "parisasu ca nadati"ti adayo dasa dasa parivaRa. Evante dasa purimanam dasannam parivaravasena satam purima ca dasati dasadhikam 3- sihanadasatam hoti. Ito annasmim pana sutte ettaka sihanada dullabha, tenidam suttam mahasihanadanti vuccati. @Footnote: 1 Si. na puretum na sakkonti 2 cha.Ma. patipanna. 3 Si. dasuttaram.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page299.

Titthiyaparivasakathavannana [404] Iti bhagava "sihanadam kho samano gotamo nadati, tanca kho sunnagare nadati"ti evam vadanuvadam 1- patisedhetva idani parisati naditapubbam puna sihanadam dassento "ekamidahan"ti adimaha. Tattha tatra mam annataro te sabrahmacariti 2- tatra rajagahe gijjhakute pabbate viharantam mam annataro tava sabrahmacari 3- nigrodho nama paribbajako. Adhijiguccheti viriyena papajigucchanadhikare panham pucchi. Idam yam tam bhagava gijjhakute mahavihare nisinno udumbarikaya deviya uyyane nisinnassa nigrodhassa ca paribbajakassa sandhanassa ca upasakassa dibbaya sotadhatuya kathasallapam sutva akasenagantva tesam santike pannatte asane nisiditva nigrodhena adhijegucche putthapanham vissajjesi, tam sandhaya vuttam. Param viya mattayati paramaya mattaya, atimahanteneva pamanenati attho. Ko hi bhanteti thapetva andhabalam ditthigatikam anno panditajatiko "ko nama bhagavato dhammam sutva na attamano assa"ti vadati. Labheyyahanti idam so "ciram vata me aniyyanikapakkhe yojetva atta kilamito, `sukkhanaditire nhayissami'ti samparivattentena viya thuse kottentena viya na koci attho nipphadito. Handaham attanam yoge yojessami"ti cintento 4- aha. [405] Atha bhagava yo anena khandhake titthiyaparivaso pannatto, yam annatitthiyapubbo samanerabhumiyam thito "aham bhante itthannamo annatitthiyapubbo imasmim dhammavinaye akankhami upasampadam svaham bhante samgham cattaro mase parivasam yacami"ti 5- adina nayena samadiyitva parivasati, tam sandhaya "yo kho kassapa annatitthiyapubbo"ti adimaha. Tattha pabbajjanti vacanasilitthatavaseneva vuttam, aparivasitvayeva hi pabbajjam labhati. Upasampadatthikena pana natikalena gamappavesanadini 6- atthavattani @Footnote: 1 cha.Ma. vadinam vadam, Si. vadanam vadam. 2 cha.Ma. tapabrahmacariti. evamuparipi. @3 cha.Ma. tapabrahmacari 4 cha.Ma. cintetva 5 vi.maha. 4/86/102 6 vi.maha. 4/87/103

--------------------------------------------------------------------------------------------- page300.

Purentena parivasitabbam. Araddhacittati atthavattapuranena tutthacitta, ayamettha sankhePo. Vittharato panesa titthiyaparivaso samantapasadikaya vinayatthakathaya pabbajjakhandhakavannanaya vuttanayeneva veditabbo. Apica metthati apica me ettha. Puggalavemattata viditati puggalananattam viditam. "ayam puggalo parivasaraho, ayam na parivasaraho"ti idam mayham pakatanti dasseti. Tato kassapo cintesi "aho acchariyam buddhasasanam, yattha evam ghamsitva kottetva yuttameva ganhanti, ayuttam chaddenti"ti, tato sutthutaram pabbajjaya sanjatussaho "sace bhante"ti adimaha. Atha kho bhagava tassa tibbacchandatam viditva "na kassapo parivasam arahati"ti annataram bhikkhum amantesi "gaccha bhikkhu kassapam nhapetva pabbajetva anehi"ti. So tatha katva tam pabbajetva bhagavato santikam agamasi. Bhagava tam ganamajjhe nisiditva upasampadesi tena vuttam "alattha kho acelo kassapo bhagavato santike pabbajjam, alattha upasampadan"ti. Acirupasampannoti upasampanno hutva acirameva. 1- Vupakatthoti vatthukamakilesakamehi kayena ceva cittena ca vupakattho. Appamattoti kammatthane satim avijahanto. Atapiti kayikacetasikasankhatena viriyatapena atapi. Pahitattoti kaye ca jivite ca anapekkhataya pesitacitto vissatthaattabhavo. Yassatthayati yassa atthaya. Kulaputtati acarakulaputta. Sammadevati hetunava karaneneva. Tadanuttaranti tam anuttaram. Brahmacariyapariyosananti maggabrahmacariyassa pariyosanabhutam arahattaphalam, tassa hi atthaya kulaputta pabbajjanti. Ditatheva dhammeti imasmimyeva attabhave. Sayam abhinna sacchikatvati attanayeva pannaya paccakkham katva, aparapaccayam katvati attho. Upasampajja viharatiti papunitva sampadetva vihasi, evam viharantopi 2- khina jati .pe. Abbhannasiti. Evamassa paccavekkhanabhumim dassetva arahattanikutena desanam nitthapetum "annataro kho panayasma kassapo arahatam ahosi"ti vuttam. Tattha @Footnote: 1 cha.Ma. nacirameva 2 cha.Ma. viharanto ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page301.

Anantaroti eko. Arahatanti arahantanam, bhagavato savakanam arahantanam abbhantaro ahositi ayamettha adhippayo. Yam yam pana antarantara na vuttam, tam tam tattha tattha vuttatta pakatamevati. Iti sumangalavilasiniya dighanikayatthakathaya mahasihanadasuttavannana nitthita. Atthamam. ---------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 4 page 288-301. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=4&A=7552&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=4&A=7552&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=9&i=260              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=9&A=5295              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=9&A=4073              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=9&A=4073              Contents of The Tipitaka Volume 9 http://84000.org/tipitaka/read/?index_9

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]