ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 40 : PALI ROMAN Ja.A.6 ekadasaka-pakinnaka

                      4 Kamajatakam.
     Kamam kamayamanassati idam sattha jetavane viharanto annataram
brahmanam arabbha kathesi.
     Eko kira savatthivasi brahmano aciravatitire khettakaranatthaya
arannam kotesi. Sattha tassa upanissayam disva savatthiyam pindaya
pavisanto magga okkamma tena saddhim patisantharam katva kim karosi
brahmanati vatva khettatthanam kotapesim bho gotamati vutte
sadhu brahmanakammam karohiti vatva agamasi. Etenevupayena
chinnarukkhe haretva khettassa sodhanakale kedarabandhanakale
vapanakaleti punappunam gantva tena saddhim patisantharam akasi.
Punadivase so brahmano ajja bho gotama mayham vappamangalam
aham imasmim sasse nipphanne buddhappamukhassa bhikkhusanghassa
mahadanam dassamiti aha. Sattha tunhibhavena adhivasetva
pakkami. Punekadivasam brahmano sassam olokento
atthasi. Sattha tattha kim karosi brahmanati pucchitva
sassam olokemi bho gotamati vutte sadhu brahmanati
vatva pakkami. Tada brahmano cintesi samano gotamo
abhinham agacchati nissamsayam bhattena atthiko dassamissa
bhattanti. Tassevam cintetva geham gatadivase satthapi tattha
Agamasi. Atha brahmanassa ativiya vissaso uppajji.
Athaparabhage parinate sasse sve khettam layissamiti sannitthanam
katva nipanne brahmane aciravatiya upari sabbarattim ghanakaravassam
vassi. Mahogho agantva ekanalimattampi asesetva sabbam
sassam samuddam pavesesi. Brahmano oghamhi osarite sassavinasam
oloketva sakabhavena santharetum nasakkhi balavasokabhibhuto
hatthena uram paharitva paridevamano geham gantva vilapanto nipajji.
Sattha paccusasamaye sokabhibhutam brahmanam disva brahmanassa
avassayo bhavissamiti punadivase savatthiyam pindaya caritva
pacchabhattam pindapatapatikkanto bhikkhu viharam pesetva pacchasamanena
saddhim tassa gehadvaram agamasi. Brahmano satthu agatabhavam
sutva patisantharatthaya me sahayo agato bhavissatiti
laddhassaso asanam pannapesi. Sattha pavisitva pannattasane
nisidi brahmana kasma dubbannosi kinte aphasukanti pucchi.
Bho gotama aciravatitire maya rukkhacchedato patthaya katam kammam
tumhe janatha aham imasmim sasse nipphanne tumhakam danam
dassamiti vakkhami idani me sabbantam sassam mahogho samuddameva
pavesesi tam kinci avasittham  natthi sakatasatamattam dhannam vinattham
tena me mahasoko uppannoti. Kim pana brahmana socantassa
nattham punagacchatiti. Nohetam bho gotamati. Evam santepi
kasma socasi imesam sattanam dhanadhannamnama uppajjanakale
Uppajjati nassanakale nassati kinci sankharagatam anassanadhammamnama
natthi ma cintayiti. Iti nam sattha samassasetva tassa
sappayadhammam desento kamasuttam kathesi. Sutte pariyosanam
gacchante brahmano sotapattiphale patitthahi. Sattha tam
nissokam katva utthayasana viharam agamasi. Sattha asukamnama
brahmanam sokasallasamappitam nissokam katva sotapattiphale
patitthapesiti sakalanagaram annasi. Bhikkhu dhammasabhayam katham samutthapesum
avuso dasabalo brahmanena saddhim mettim katva vissasiko
hutva upayeneva tassa sokasamappitassa dhammam desetva tam
nissokam katva sotapattiphale patitthapesiti. Sattha agantva
kayanuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva imayanamati
vutte na bhikkhave idaneva pubbepaham etam nissokamakasinti
vatva atitam ahari
     atite baranasiyam brahmadattassa ranno dve putta ahesum.
So jetthakassa uparajjam adasi kanitthassa senapatitthanam.
Aparabhage brahmadatte kalakate amacca jetthakassa
abhisekam thapesum. So na mayham rajjenattho kanitthassa me
dethati vatva punappunam yaciyamanopi patikkhipitva kanitthassa
abhiseke kate na me issariyena atthoti uparajjadinipi na icchi.
Tenahi sadhurasabhojanani bhunjanto idheva vasahiti vuttepi na me
imasmim nagare kiccam atthiti baranasito nikkhamitva paccantam
Gantva ekam setthikulam nissaya sahatthena kammam karonto vasi.
Te aparabhage tassa rajakumarabhavam natva kammam katum na adamsu
kumaraparihareneva tam parikarimsu. Aparabhage rajakammika paccantam
gantva khettappamanagahanatthaya tam gamam agamamsu. Setthi
rajakumaram upasankamitva sami mayam tumhe posema kanitthabhatikassa
pannam pesetva amhakam balim harethati. So sadhuti sampaticchitva
aham asukasetthikulamnama upanissaya vasami mam nissaya etesam balim
visajjehiti pannam pesesi. Raja sadhuti vatva tatha karesi.
Atha nam sakalagamavasinopi janapadavasinopi paragamavasinopi
upasankamitva mayam tumhakamyeva balim dassama amhakam visajjapehiti
ahamsu. So tesampi atthaya pannam pesetva visajjapesi.
Tato patthaya te tasseva balim adamsu. Athassa mahalabhasakkaro
nibbatti. Tena tassa tanhapi mahati jata. So aparabhage
sabbampi tam janapadam yaci upaddharajjam yaci. Kanitthopi tassa
adasiyeva. So tanhaya vaddhamanaya upaddharajjenapi
asantuttho rajjam ganhissamiti janapadaparivuto tam nagaram
gantva bahinagare thatva rajjam va me detu yuddham vati
kanitthassa pannam pahini. Kanittho cintesi ayam balo pubbe
rajjampi uparajjadinipi patikkhipitva idani yuddhena ganhamiti
vadati sace kho panaham imam yuddhena maressami garaha me
bhavissati kim me rajjenati. Athassa alam yuddhena rajjam
Ganhatuti pesesi. So rajjam gahetva kanitthassa uparajjam datva
tato patthaya rajjam karento tanhavasiko hutva ekena rajjena
asantuttho dve tini rajjani patthetva tanhaya kotim naddasa.
Tada sakko devaraja ke nukho loke matapitaro upatthahanti
ke danadini punnani karonti ke tanhavasikati olokento
tassa tanhavasikabhavam natva ayam balo baranalirajjenapi na
tusati aham sikkhapessami nanti manavakavesena rajadvare
thatva eko upayakusalo manavo rajadvare thitoti
arocapetva pavisatuti vutte pavisitva rajanam jayapetva
kimkarana agatositi vutte maharaja tumhakam kinci vattabbam
atthi raho paccasimsamiti aha. Sakkanubhavena tavadeva
manussa pakkamimsu. Atha nam manavo aham maharaja phitani
akinnamanussani sampannabalabahanani tini nagarani passami
aham te attano anubhavena tini rajjani gahetva dassami
papancam akatva sigham gantum vattatiti aha. So lobhavasiko
raja sadhuti sampaticchi sakkanubhavena pana nam ko va tvam
kuto va agato kim va te laddhum vattatiti na pucchi. Sopi
ettakam vatva tavatimsabhavanameva agamasi. Raja amacce
pakkosapetva eko manavo amhakam tini rajjani gahetva
dammiti aha tam pakkosatha nagare bherincarapetva balakayam
sannipatetha papancam akatva tini rajjani ganhissamati vatva
Kim pana te maharaja tassa manavassa sakkaro va kato nivasanatthanam
va pucchitanti vutte neva sakkaram akasim na nivasanatthanam pucchim
gacchatha nam upadharethati aha. Upadharenta nam adisva maharaja
sakalanagare tam manavam na passamati arocayimsu. Tam sutva raja
domanassajato tisu nagaresu rajjam nattham mahantenamhi yasena
parihino na ca me paribbayam adasi na nivasanatthananti
mayham kujjhitva manavo anagato bhavissatiti punappunam cintesi.
Athassa tanhavasikassa kaye daho uppajji. Sakalasarire
paridayhante udaram khobhetva lohitapakkhandika udapadi.
Ekam bhajanam pavisati ekam nikkhamati. Vejja tikicchitum na sakkonti.
Raja kilamati. Athassa byadhipilitabhavo sakalanagare pakato ahosi.
Tada bodhisatto takkasilato sabbasippani ugganhitva baranasinagare
matapitunam santikam agato tam ranno pavuttim sutva aham
tikicchissamiti rajadvaram gantva eko kira manavo tumhe
tikicchitum agatoti arocapesi. Raja mahantamahanta
disapamokkhavejjapi mam tikicchitum na sakkonti tarunamanavo kim
sakkhissati paribbayam datva vissajjetha nanti aha. Tam sutva
manavo mayham vejjavetanena kammam natthi aham tikicchissami
kevalam bhesajjamulamattam detuti aha. Tam sutva raja sadhuti
pakkosapesi. Manavo rajanam disva ma bhayi maharaja
aham tikicchissami apica kho pana me rogassa samutthanam acikkhathati.
Raja harayamano kim te samutthanena bhesajjameva karohiti
aha. Maharaja vejjanama ayam byadhi imam nissaya samutthitoti
natva tadanucchavikam bhesajjam karontiti. Raja sadhu tatati samutthanam
kathento ekena manavena agantva tisu nagaresu rajjam gahetva
dassamiti vuttam adim katva sabbam kathetva iti me tata
tanham nissaya byadhi uppanno sace tikicchitum sakkosi tikicchahiti
aha. Kim pana maharaja socanaya tani nagarani sakka laddhunti.
Na sakka tatati. Evam sante kasma socasi maharaja sabbameva
savinnanakam avinnanakam vatthum attano sariram adim katva pahaya
gamaniyam catusu nagaresu rajjam gahetvapi na tvam ekappahareneva
catasso bhattapatiyo bhunjissasi na catusu sayanesu sayissasi na
cattari vatthayugani acchadissasi tanhavasikenanama bhavitum na
vattati ayam hi tanhanama vaddhamana catuhi apayehi muccitum
na detiti. Iti nam mahasatto ovaditva tassa dhammam desento aha
        kamam kamayamanassa        tassa ce tam samijjhati
        addha pitimano hoti       laddha macco yadicchati.
        Kamam kamayamanassa        tassa ce tam samijjhati
        tato nam aparam kame       ghamme tanhamva vindati.
        Gavamva singino singam        vaddhamanassa vaddhati
        evam mandassa posassa      balassa avijanato
        bhiyyo tanha pipasa ca    vaddhamanassa vaddhati.
        Pathabya saliyavakam         gavassam dasaporisam
        datvapi nalamekassa       iti viddha samam care.
                Raja pasayha pathavim vijitva
                sasagarantam mahimavasanto
                oram samuddassa atittarupo
                param samuddassapi patthayeva
        yava anussaram kame       manasa titti najjhaga
                tato nivatta patikkamma disva
                te ve titta ye pannaya titta.
        Pannaya tittinam settham      na so kamehi tappati
        pannaya tittam purisam        tanha na kurute vasam.
        Apacinetheva kamani       appicchassa alolupo
        samuddamatto puriso        na so kamehi tappati
        rathakarova cammassa        parikantam upahanam.
        Yam yam cajati kamanam        tam tam sampajjate sukham
        sabbanca sukhamiccheyya   sabbe kame pariccajeti.
     Tattha kamanti vatthukamampi kilesakamampi. Kamayamanassati
patthayamanassa. Tassa ce tam samijjhatiti tassa puggalassa tam
kamitavatthum samijjhati ceva nippajjati cati attho. Tato nam
aparam kameti ettha nanti nipatamattam. Aparanti aparabhagadipanam.
Kameti upayoge bahuvacanam. Idam vuttam hoti sace kamam
Kamayamanassa tassa tam kamitavatthum samijjhati tasmim samiddhe tatoparam so
puggalo kamayamano yathanama ghamme gimhakale vatatapena kilanto
tanham vindati paniyapipasam patilabhati evam bhiyyo kamatanhasankhate
kame vindati patilabhati rupatanhadika tanha tassa vaddhatiyevati.
Gavamvati gorupassa viya. Singinoti matthakam phaletva utthitasingissa.
Mandassati mandapannassa. Balassati baladhammayuttassa idam vuttam
hoti yatha vacchakassa vaddhantassam sarireneva saddhim singam vaddhati evam
andhabalassapi appattakamatanha ca pattakamapipasa ca aparaparam
vaddhatiti. Saliyavakanti salikhettam yavakhettam. Etena saliyavadikam
sabbam dhannam dasseti. Dutiyapadena sabbam dvipadacatupadam dasseti.
Pathamapadena va sabbam avinnanakam itarena savinnanakam. Datvapati
datvapi idam vuttam hoti titthantu tini rajjani sace so manavo annam
va sakalampi pathavim savinnanakavinnanakaratanapuram kassaci datva
gaccheyya idampi ettakam vatthu ekasseva alam pariyantam evam duppura
esa tanhanama. Iti viddha samam careti evam jananto puriso
tanhavasiko ahutva kayasucaritadini purento samam careyya.
Oranti orimakotthasam patto. Tena atittarupo puna samuddaparampi
pattheyya evam tanhavasikasattanama duppurati dasseti. Yavati
aniyamitaparicchedo. Anussaranti anussaranto. Najjhagati na
vindati idam vuttam hoti maharaja puriso apariyantepi kame
Manasa anussaranto tittim na vindati pattukamova hoti evam
kamesu sattanam tanha vaddhateva. Tato nivattati tato pana
vatthukamakilesakamato cittena nivattitva kayena patikkamma naneneva
adinavam disva ye pannaya titta paripunna teva tittanama.
Pannaya tittinam setthanti pannaya tittinam ayam paripunnasettho
ayameva va patho. Na so kamehi tappatiti na paridayhatiti
patho. Yasma pannaya titto puriso kamehi paridayhatiti
attho. Na kurute vasanti tadisam hi purisam tanha vase vattetum
na sakkoti sveva pana tanhaya adinavam disva gangamalo viya
addhamasakaraja viya ca tanhavase na vattatiti attho. Apacinethevati
viddhamseyyatheva. Samuddamattoti mahatiya pannaya samannagatatta
samuddappamano. So mahantena agginapi samuddo viya kilesakamehi
na tappati na dayhati. Rathakaroti cammakaro. Parikantanti
parikantanto. Idam vuttam hoti yatha cammakaro upahanam
parikantanto yamyam cammassa agayhupagamanatthanam hoti tamtam
vajjetva upahanam katva upahanamulam labhitva sukhito hoti
evameva pandito cammakarasatthasadisaya pannaya kantanto yamyam
odhim kamanam cajati tena tenassa kamodhina virahitam tamtam kayakammam
vacikammam manokammam ca sukham sampajjati vigatadaratham sabbena sabbampi
kayakammadisukham vigataparilahameva iccheyya kasinam bhavetva jhanam
nibbattetva sabbakame pariccajeti.
     Bodhisattassa pana imam gatham kathentassa ranno setacchattam
arammanam katva odatakasinajjhanam udapadi. Rajapi arogo
ahosi. So tuttho sayana vutthaya ettaka vejja tikicchitum
nasakkhimsu panditamanavo pana attano nanavisayena mam nirogam
akasiti tena saddhim sallapanto dasamam gathamaha
        attha te bhasita gatha    sabba honti sahassiya
        patigganha mahabrahme      sadhetam tava bhasitanti.
     Tattha atthati dutiyagatham adim katva kamadinavasamyutta attha.
Sahassiyati sahassaraha. Patigganhati attha sahassani ganha.
Sadhetam tava bhasitanti sadhu etam tava bhasitam vacanam.
     Tam sutva mahasatto ekadasamam gathamaha
        na me attho sahassehi     satehi nahutehi ca
        pacchimam bhasato gatham       kame me nirato manoti.
Tattha pacchimanti rathakarova cammassati gatham. Kame me nirato
manoti imam gatham bhasamanasseva vatthukamepi kilesakamepi mano
nabhirami aham hi imam gatham bhasamano attanova dhammadesanaya
jhanam nibbattesim maharajati.
     Raja bhiyyoso mattaya tusitva mahasattam vannento
osanagathamaha
        bhaddo vatayam manavako     sabbalokavidu muni
        yo tanham dukkhajananim        parijanati pandito.
Tattha dukkhajananinti sakalavattadukkhajananim. Parijanatiti parijani
paricchinditva pariluncitva niharatiti bodhisattam vannento evamaha.
     Bodhisatto maharaja appamatto hutva dhammam carati rajanam
ovaditva akasena himavantam gantva isipabbajjam pabbajitva
yavatayukam thatva brahmavihare bhavetva brahmalokupago ahosi.
     Sattha imam dhammadesanam aharitva evam bhikkhave pubbepaham
etam brahmanam nissokamakasinti vatva jatakam samodhanesi tada
raja esa brahmano ahosi panditamanavo pana  ahamevati.
                    Kamajatakam catuttham.
                    ---------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 40 page 105-116. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=40&A=2126&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=40&A=2126&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1637              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=6485              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=6707              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=6707              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]