ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 40 : PALI ROMAN Ja.A.6 ekadasaka-pakinnaka

page325.

8. Mahamorajatakam. Sace hi tyaham dhanahetu gahitoti idam sattha jetavane viharanto ekam ukkanthitabhikkhum arabbha kathesi. Tanhi bhikkhum sattha saccam kira tvam ukkanthitositi pucchitva saccam bhanteti vutte bhikkhu ayam nandirago tadisam kinnama nalolessati na hi sineruuppatitavato samante puranapannam lujjati pubbeva satta vassasatani antokilesasamudacaram varetva viharante visuddhasattepesa alolesiyevati vatva atitam ahari atite baranasiyam brahmadatte rajjam karente bodhisatto paccantapadese morasakuniya kucchismim patisandhim aggahesi. Gabbhe paripakagate mata gocarabhumiyam andam patetva pakkami. Andancanama matu arogabhave sati annasmim dighajatikadiparipanthe ca avijjamane na nassati. Tasma tam andam kannikaramakulamviya suvannavannamviya hutva parinatakale attano dhammataya bhijji. Suvannavanno moracchapo nikkhami. Tassa dve akkhini jinjikaphalasadisani tundam pavalavannam tisso rattarajiyo givam parikkhipitva pitthimajjhe agamimsu. So vayappatto bhandasakatapparamasariro abhirupo ahosi. Tam sabbe nilamora sannipatitva rajanam katva parivarayimsu. So ekadivasam udakasondiyam paniyam pivanto attano rupasampattim disva cintesi aham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page326.

Sabbamorehi atirekarupasobho sacaham imehi saddhim manussapathe vasissami paripantho me uppajjissati himavantam gantva ekakova phasukatthane vasissamiti. So rattibhage moresu patisallinesu kanci ajanapetva uppatitva himavantam pavisitva tisso pabbatarajiyo atikkamitva catutthaya pabbatarajiyaya ekasmim aranne padumasanchannomahajatassaro atthi tassa avidure ekam pabbatam nissaya mahanigrodharukkho atthi tassa sakhaya niliyi. Tassa pana pabbatassa vemajjhe manapa guha atthi. So tattha vasitukamo hutva tassa sammukhe pabbatatale niliyi. Tampana thanam neva hetthabhagena abhiruhitum na uparibhagena otaritum sakka bilaradighajatikamanussabhayehi vinimuttam. So idam me phasukatthananti tam divasam tattheva vasitva punadivase pabbataguhatoutthaya pabbatamatthake puratthabhimukho nisinno udentam suriyamandalam disva attano divarakkhavaranatthaya udetayancakkhuma ekarajati parittam katva gocarabhumiyam otaritva gocaram caritva sayam agantva pabbatamatthake pacchimabhimukho nisinno atthangatam suriyamandalam disva rattirakkhavaranatthaya apetayancakkhuma ekarajati parittam katva etenupayena vasati. Atha nam ekadivasam eko luddakaputto aranne vicaranto pabbatamatthake nisinnam disva attano nivesanam agantva maranakale puttam aha tata catutthaya pabbatarajiya aranne suvannamoro atthi sace raja pucchati acikkheyya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page327.

Siti. Athekasmim divase baranasiranno khemanama aggamahesi paccusakale supinam passi. Evarupo supino ahosi suvannavanno moro dhammam deseti sa sadhukaram datva dhammam sunati moro dhammam desetva utthaya pakkami sa morarajam gacchantam disva ganhatha nanti vadantiyeva pabujjhi pabujjhitva ca pana supinabhavam natva supinoti vutte raja na adaram karissati dohala meti vutte karissatiti cintetva dohaliniviya hutva nipajji. Atha nam raja upasankamitva pucchi bhadde kim te aphasukanti. Dohala me uppannati. Kim icchasi bhaddeti. Suvannassa morassa dhammam sotum devati. Bhadde kuto evarupam moram lacchamati. Deva sace na labhami jivitam me natthiti. Bhadde ma cintayi sace katthaci atthi labhissasiti assasetva rajasane nisinno amacce pucchi ambho devi suvannavannassa morassa dhammam sotukama moronama suvannavanno hoti no vati. Brahmana janissanti devati. Raja brahmane pakkosapetva pucchi. Brahmana evamahamsu maharaja jalajesu maccha kacchapa kakkataka thalajesu miga hamsa mora tittirati ete tiracchanagata manussapi suvannavanna hontiti amhakam lakkhanamantesu agatati. Raja attano vijite luddakaputte sannipatetva suvannamoro vo ditthapubboti aha. Yassa pana pita acikkhi so aha mayapi na ditthapubbo pita pana me asukatthanenama

--------------------------------------------------------------------------------------------- page328.

Suvannavanno moro atthiti kathesiti. Atha nam raja samma mayhanca te deviya ca jivitam dinnam bhavissati tasma tvam tattha gantva tam bandhitva anehiti bahudhanam datva uyyojesi. So puttadarassa dhanam datva tattha gantva mahasattam disva pase odetva ajja bajjhissati ajja bajjhissatiti abajjhitvava mato. Devipi patthanam alabhanti mata. Raja etam moram nissaya piyabhariya me matati kujjhitva veravasiko hutva himavante catutthaya pabbatarajiya suvannavanno moro vasati tassa mamsam khaditva ajaramaro hotiti suvannapatte likhapetva tam pannam saramanjusayam thapetva kalamakasi. Athanno raja ahosi. So suvannapatte akkharani disva ajaramaro bhavissamiti tassa gahanatthaya ekam luddakam pesesi. Sopi tattheva mato. Evam cha rajaparivatta mata cha luddakaputta himavanteyeva mata. Sattamena ranna pesito sattamo luddako tam ajja ajjeva bandhissamiti cintetva satta samvaccharani tam bandhitum asakkonto cintesi kinnu kho imassa morarajassa pade pasassa asancaranakarananti. Atha nam parigganhanto sayam patam parittam karontam disva imasmim thane anno moro natthi imina brahmacariyena bhavitabbam brahmacariyanubhavenaceva parittanubhavena cassa pade paso na bajjhissatiti nayato pariggahetva paccantajanapadam gantva ekam morim bandhitva yatha accharaya pahataya vassati panimhi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page329.

Pahate naccati evam sikkhapetva adaya gato bodhisattassa parittakaranato puretarameva pasam odetva accharam paharitva morim vassapesi. Moro tassa saddam sunanto tavadevassa satta vassasatani sannisinnakileso phanam katva dandena pahatasivisoviya utthahi. So kilesaturo hutva parittam katum asakkunitvava vegena tassa santikam gantva pase padam pavesentoyeva akasena otari. Satta vassasatani asancaranapaso tam khanneva sanancaritva padam bandhi. Atha nam luddakaputto yatthiagge olambantam disva cintesi imam morarajam cha luddakaputta bandhitum nasakkhimsu ahampi satta samvaccharani bandhitum nasakkhim ajja patarase imam morim nissaya kilesaturo hutva parittam katum asakkunitva agamma pase baddho hetthasisako olambati evarupo me silava kilamito evarupam ranno pannakaratthaya upanetum ayuttam kim me ranna dinnena sakkarena visajjessami nanti puna cintesi ayam nagabalo thamasampanno mayi upasankamante esa mam maretum agacchatiti maranabhayatajjito hutva phandamano padam va pakkham va bhindeyya anupagantva pana paticchanno hutva khurappena pasam chindissami tato sayameva yatharuciya gamissatiti. So paticchanne thatva dhanum aropetva khurappam sannayhitva thito. Moropi ayam luddako mam kilesaturam katva bandhanabhavameva natva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page330.

Anussukko acchissati kaham nukho soti cintetva itocito ca olokento dhanum aropetva thitam disva maretva mam adaya gantukamo bhavissatiti mannamano maranabhayatajjito hutva jivitam yacanto pathamam gathamaha sace hi tyaham dhanahetu gahito ma mam avadhi jivagaham gahetva ranno ca mam samma upanti nehi manne dhanam lacchasinapparupanti. Tattha sace hi tyahanti sace hi te aham. Upanti nehiti upantikam nehi. Lacchasinapparupanti lacchasi anapparupanti. Tam sutva luddakaputto cintesi moraraja ayam vijjhitukamataya khurappam sannayhiti manne assasessami nanti. So assasento dutiyam gathamaha na me ayam tuyha vadhaya ajja samahito thamadhanukhurappo pasanca tyaham adhipatayissam yathasukham gacchatu morarajati. Tattha adhipatayissanti chindayissam. Tato moraraja dve gatha abhasi yam sattavassani mamanubandhi rattindivam khuppipasam sahanto

--------------------------------------------------------------------------------------------- page331.

Atha kissa mam pasavasupanitam pamuttave icchasi bandhanasma. Panatipata virato nusajja abhayannu te sabbabhutesu dinnam yam mam tuvam pasavasupanitam pamuttave icchasi bandhanasmati. Tattha yanti yasma mam ettakam kalam tvam anubandhi tasma tam pucchami atha kissa mam pasavase upanitam bandhanasma pamocetum icchasiti attho. Virato nusajjati virato nusi ajja. Sabbabhutesuti sabbasattanam. Ito param vacanapativacanasambandho veditabbo panatipata viratassa bruhi abhayanca yo sabbabhutesu deti pucchami tam moraraje tamattham ito cuto kim labhate sukham so. Panatipata viratassa brumi abhayanca yo sabbabhutesu deti dittheva dhamme labhate pasamsam sagganca so yati sarirabheda. Na santi deva iccahu eke idheva jivo vibhavam upeti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page332.

Tatha phalam sukatadukkatanam dattupannattanca vadanti danam tesam vaco arahatam saddahano tasma aham sakune badhayamiti. Ima uttanasambandhagatha palinayeneva veditabba. Tattha iccahu eketi ekacce samanabrahmana evam kathenti. Tesam vaco arahatam saddahanoti tassa kira kulupaka ucchedavadino naggasamanaka te tam paccekabodhinanassa upanissayasampannampi sattam ucchedavadam ganhapesum so tehi samsaggena kusalakusalaphalam natthiti gahetva sakune mareti evam mahasavajja esa asappurisasevananama teyeva cayam arahantoti mannamano evamaha. Tam sutva mahasatto tassa paralokassa atthibhavam kathessamiti pasayatthiyam adhosiro olambantova gathamaha cando ca suriyo ca ubho sudassana gacchanti obhasayamantalikkhe imassa lokassa parassa kim te kathannu te ahu manussaloketi. Tattha imassati kim nukho imassa lokassa santika udahu paralokssati bhummatthe va etam samivacanam. Kathannu teti etesu vimanesu candimasuriyadevaputtesu kathannu kathenti kim atthiti udahu natthiti kim deva udahu manussati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page333.

Luddakaputto gathamaha cando ca suriyo ca ubho sudassana gacchanti obhasayamantalikkhe parassa lokassa na te imassa devati te ahu manussaloketi. Atha nam mahasatto aha ettheva te nihata hinavada ahetuka ye na vadanti kammam tatha phalam sukatadukkatanam dattupannattanca vadanti dananti. Tattha ettheva te nihatati sace candimasuriya devaloke thita na manussaloke sace ca te deva na pana manussa ettheva ettake byakarane te tava kulupaka hinavada nihata honti. Ahetukati visuddhiya va sankilesassa va hetubhutam kammam natthiti evamvada. Dattupnnattanti yanca danam balakehi pannattanti vadantiti. So mahasatte kathente kathente sallakkhetva gathamaha addha hi saccam vacanam tavetam katham hi danam aphalam bhaveyya tatha phalam sukatadukkatanam dattupannattanca katham bhaveyya.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page334.

Kathankaro kintikaro kimacaram kim sevamano kena tapogunena akkhahi me moraraje tamattham yatha aham no nirayam pateyyanti. Tattha dattupannattancati danam dattupannattannama katham bhaveyyati attho. Kathankaroti kataram kammam karonto. Kintikaroti kena karanena karonto aham nirayam na gaccheyyam. Itarani tasseva vevacanani. Tam sutva mahasatto sacaham imam panham na kathessami manussaloko tucchoviya jato bhavissati tatthevassa dhammikanam samanabrahmananam atthibhavam kathessamiti cintetva dve gatha abhasi yekeci atthi samana pathabya kasavavattha anagariya caranti patova pindaya caranti kale vikalacariya virata hi santo. Te tattha kalenupasankamitva pucchehi yam te manaso piyam siya te te pavakkhanti yathapajanam imassa lokassa parassa catthanti. Tattha santoti santapapa pandita paccekabuddha. Yathapajananti te tuyham attano janananiyamena vakkhanti kankham te

--------------------------------------------------------------------------------------------- page335.

Chinditva kathessanti. Parassa catthanti iminanama kammena manussaloke nibbattanti imina devaloke imina nirayadisuti evam imassa ca parassa ca lokassa attham acikkhissanti te pucchati. Evanca pana vatva nirayabhayena santajjesi. So pana puritaparamipaccekabodhisatto suriyarasmisamphassam oloketva thitam parinatapadumamviya paripakagatanano vicarati. So tassa dhammakatham sunanto thitapadeneva thito sankhare parigganhitva tilakkhanam sammasanto paccekabodhinanam pativijjhi. Tassa pativedho ca mahasattassa pasato mokkho ca ekakkhaneyeva ahosi. Paccekabuddho sabbakilese padaletva bhavapariyante thitova udanam udanento gathamaha tacamva jinnam urago puranam pandupalasam harito dumova esa pahino mama luddabhavo jahamaham luddakabhavamajjati. Tassattho yatha jinnam puranam tacam urago pajahati yatha ca harito sampajjamano nilapatto dumo katthaci thapitam pandupalasam pajahati evam ahampi ajja luddakabhavam pajahitva thito sodani esa pahino mama luddakabhavo sadhu vata pajahamaham luddakabhavamajjati. Jahamahanti pajahim ahanti attho. So imam udanam udanetva aham tava sabbakilesabandhanehi mutto nivesane pana me bandhitva thapita bahu sakuna atthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page336.

Te katham mocessamiti cintetva mahasattam pucchi moraraja nivesane me bahu sakuna baddha atthi te katham mocessamiti. Paccekabuddhato hi sabbannubodhisattananneva upayapariggahe nanam mahantataram hoti. Tena nam aha yena bodhimaggena sabbe kilese padaletva paccekabodhinanam patividdham tam arabbha saccakiriyam karotha sakalajambudipe bandhanam gato sattonama na bhavissatiti. So bodhisattena dinnatthane thatva saccakiriyam karonto gathamaha ye capi me sakuna atthi baddha sataninekani nivesanasmim tesam aham jivitamajja dammi mokkhanca te patto sakam niketanti. Tattha mokkhanca te pattoti sacaham mokkhapatto paccekabodhinanam pativijjhitva thito te satte jivitadane anukampami etena saccena. Sakam niketanti sabbepi satta attano vasanatthanam gacchantuti vadati. Athassa saccakiriyasamantarakalameva sabbe bandhana muccitva tuttharavam ravanta sakatthanameva agamimsu. Tasmim pana khane tesam tesam gehesu vilaram adim katva sakalajambudipe bandhanagato sattonama na hoti. Paccekabuddho hattham ukkhipitva sisam paramasi. Tavadeva gihilingam antaradhayi pabbajitalingam paturahosi. So satthivassikattheroviya akappasampanno atthaparikkharadharo hutva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page337.

Tvameva mama patittha ahositi morarajassa anjalim paggayha padakkhinam katva akase uppatitva nandamulapabbharam agamasi. Morarajapi yatthiaggato uppatitva gocaram gahetva attano sakatthanameva gato. Idani luddakassa sattavassani pasahatthassa caritvapi morarajanam nissaya dukkha muttabhavam pakasento sattha osanagathamaha luddocari pasahattho aranne badhetu moradhipatim yasassim bandhitva moradhipatim yasassim dukkha pamunci yathaham pamuttoti. Tattha badhetuti badhetum ayameva patho bandhitva thitassa dhammakatham sutva patiladdhasamvego hutvati attho. Yathahanti yatha aham sayambhunanena mutto evameva hesa muttoti. Sattha imam dhammadesanam aharitva saccani pakasetva jatakam samodhanesi (saccapariyosane ukkanthitabhikkhu arahatte patitthahi) tada paccekabuddho parinibbayi moraraja pana ahamevati. Mahamorajatakam atthamam. -----------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 40 page 325-337. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=40&A=6623&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=40&A=6623&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1961              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=7603              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=7963              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=7963              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]