ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 41 : PALI ROMAN Ja.A.7 visati-cattalisa

                      Bhallatikajatakam
     bhallatiko nama ahosi rajati idam sattha jetavane viharanto
mallikam devim arabbha kathesi.
     Tassa kira ekadivasam ranna saddhim sayanam nissaya kalaho
hoti. Raja kujjhitva tam na olokesi. Sa cintesi nanu
Tathagato ranno mayi kuddhabhavam na janatiti. Sattha tam
karanam natva punadivase bhikkhusanghaparivuto savatthiyam pindaya
pavisitva ranno gehadvaram gato. Raja paccuggamanam katva
pattam gahetva sattharam pasadam aropetva patipatiya bhikkhusangham
nisidapetva dakkhinodakam datva panitena aharena parivisitva
bhattakiccavasane ekamantam nisidi. Sattha kim nukho maharaja
mallika na pannayatiti pucchitva attano sukhamadamattayati vutte
nanu maharaja tvam pubbe kinnarayoniyam nibbattetva ekarattim
kinnariya vina hutva satta vassasatani paridevamano vicarasiti vatva
tena yacito atitam ahari.
     Atite baranasiyam bhallatiko nama raja rajjam karento
angarapakkamigamamsam khadissamiti rajjam amaccanam niyyadetva
sannaddhapancavudho susikkhitakoleyyasunakhaganaparivuto nagara nikkhamitva himavantam
pavisitva anugangam gantva uparigangam abhiruhitum asakkonto ekam
gangam otinnanadim disva tadanusarena gacchanto migasukaradayo
vadhitva angarapakkamamsam khadanto uccatthanam abhiruhi. Tattha
ramaniya nadika. Sa paripunnakale thanappamanodaka hutva
sandati. Annada jannukappamanodaka hoti. Tattha nanappakaraka
macchakacchapa vicaranti. Udakapariyante rajatapattavanna
valuka ubhosu tiresu nanapupphaphalabhritavinamita rukkha pupphaphalarasamattehi
nanavihangamabhamaraganehi samparikinna vividhamigasanghanisevita
Sitacchaya. Evam ramaniyaya hemavatiya nadiya tire dve kinnara
annamannam alingitva paricumbitva nanappakarehi paridevanta
rodanti. Raja tassa nadiya tirena gandhamadanam abhiruhanto te
kinnare disva kinnu kho ete evam paridevanti pucchissami
neti cintetva sunakhe oloketva accharam pahari.
Susikkhitakoleyyakasunakha taya sannaya vanagumbam pavisitva urena nipajjimsu.
So tesam patisallinabhavam natva dhanukalapanceva sesavudhani ca
rukkham nissaya thapetva padasaddam akaronto sanikam tesam santikam
gantva kimkarana tumhe rodathati kinnare pucchi.
     Tamattham pakasento sattha tisso gatha abhasi
                bhallatiko nama ahosi raja
                rattham pahaya migavam acari so
                agama girivaram gandhamadanam
                supupphitam kimpurisanucinnam.
                Salurasanghanca nisedhayitva
                dhanukalapanca so nikkhamitva
                upagami vacanam vattukamo
                yatthatthita kimpurisa ahesum.
                Himaccaye hemavataya tire
                kimidhatthita mantayavho abhinham
                Pucchami vo manusadehavanne
                katham vo jananti manussaloketi.
     Tattha salurasanghanti sunakhaganam. Himaccayeti catunnam hemantamasanam
atikkame. Hemavatayati imissa hemavatiya nadiya tireti.
     Ranno vacanam sutva kinnaro tunhi ahosi. Kinnari pana
ranna saddhim sallapi
                mallagirim pandalakantikutam
                sitodake anucarama najjo
                miga manussava nibhasavanna
                jananti no kimpurisati luddati.
     Tattha mallagirinti samma luddaka mayam imam mallagirinca pandarakanca
tikutanca ima ca najjo anuvicarama. Malagirintipi patho.
Nibhasavannati nibhasasamanavanna dissamanasarirati attho.
     Tato raja tisso gatha abhasi
                sukiccharupam paridevayavho
                alingito casi piyo piyaya
                pucchami vo manusadehavanne
                kimidha vane rodatha appatita.
                Sukiccharupam paridevayavho
                alingito casi piyo piyaya
                Pucchami vo manusadehavanne
                kimidha vane vilapatha appatita.
                Sukiccharupam paridevayavho
                alingito casi piyo piyaya
                pucchami vo manusadehavanne
                kimidha vane socatha appatitati.
     Tattha sukiccharupanti sutthu dukkhappatta viya hutva. Alingito
casi piyo piyayati taya tava piyo alingito ca asi.
Alingiyo casitipi patho ayamevattho. Kimidha vaneti kimkarana
idha vane antarantara alingitva paricumbitva piyakatham kathetva
puna appatita rodathati.
     Tato para ubhinnampi allapasallapagatha honti
                mayekarattam vippavasimha ludda
                akamaka annamannam saranta
                tamekarattam anutappamana
                socama sa ratti puna na hessati.
                Yamekarattam anutappathetam
                dhanamva nattham pitaranca petam
                pucchami vo manusadehavanne
                katham vinavasamakampayittha.
                Yamimam nadim passasi sighasotam
                nanadumacchadanam selakulam
                tam me piyo uttarivassakale
                mamanca manne anubandhatiti.
                Ahanca ankolakam ocinami
                adhimuttam sattaliyodhikanca
                piyo ca me hehiti maladhari
                ahanca nam malini ajjhupessam.
                Ahancidam kuravakam ocinami
                uddalaka patali sindhuvarita
                piyo ca me hehiti maladhari
                ahanca nam malini ajjhupessam.
                Ahanca salassa supupphitassa
                oceyya pupphani karomi malam
                piyo ca me hehiti maladhari
                ahanca nam malini ajjhupessam.
                Ahanca salassa supupphitassa
                oceyya pupphani karomi bharam
                idanca no hehiti santharattham
                yatthajjimam viharissama rattim.
                Ahanca kho aggalum candananca
                silaya pimsami pamattarupa
                piyo ca me hehiti rositango
                ahanca nam rosita ajjhupessam.
                Athagama salilam sighasotam
                nudam sale salale kannikare
                apurathe tena muhuttakena
                sayam nadi asi maya suduttara.
                Ubhosu tiresu mayam tada thita
                sampassanta ubhayo annamannam
                sakimpi rodama sakim hasama
                kicchena no agama sambari sa.
                Pato ca kho uggate suriyamhi
                catukkam nadim uttariyana ludda
                alingiya annamannam mayam ubho
                sakimpi rodama sakim hasama.
                Tihunakam satta satani ludda
                yamidha mayam vippavasimha pubbe
                vassekimam jivitam bhumipala
                konidha kantaya vina vaseyya.
                Ayunca vo kivatako nu samma
                sacepi janatha vadetha ayum
                anussava vuddhito agama va
                akkhatha me tam avikampamana.
                Ayunca no vassasahassa ludda
                na cantara papako atthi rogo
                appadukkham sukhameva bhiyyo
                avitaraga vijahama jivitanti.
     Tattha mayekarattanti mayam ekarattam. Vippavasimhati vippayutta
hutva vasimha. Anutappamanati anicchamananam na no
ekaratto atito ekarattam anucintayamana. Puna na hessatiti
puna na bhavissati na gamissati. Dhanamva nattham pitaranca petanti dhanam
va nattham pitaram va mataram va petam kalakatam nukho tumhe
cintayamana kena karanena tam ekarattam vinavasam akappayittha idam
me acikkhathati pucchati. Yamimanti yam imam. Selakulanti dvinnam
selakulanam antare sandamanam. Vassakaleti ekassa meghassa utthaya
vassanakale amhakampi imasmim vanasande rattivasenapi carantanam
eko megho utthahi atha me piyasamiko kinnaro mam pacchato
agacchatiti mannamano etam nadim uttariti aha. Ahancati aham
panetassa ca paratiram gatabhavam ajananti supupphitani ankolakadini
pupphani ocinami. Tattha sattaliyodhikancati kundalapupphanca
Suvannayodhikanca ocinanti pana piyo ca me maladhari bhavissati
ahanca nam malini hutva ajjhupessanti imina karanena ocinami.
Uddalaka patali sindhuvaritati imepi maya ocitayevati vadati.
Oceyyati ocinitva. Aggalum candanancati kalagalunca
rattacandananca. Rositangoti vilittasariro. Rositati vilitta hutva.
Ajjhupessanti sayane upagamissami. Nudam sale salale kannikareti
etani maya ocinitva tire thapitani pupphani nudantam harantam.
Suduttarati tassa hi orimatire thitakaleyeva nadiya udakam agatam tam
khananneva suriyo atthamito vijjulata niccharanti kinnara nama
udakabhiruka honti iti sa otaritum na visahi tenaha sayam
nadi asi maya suduttarati. Sampassantati vijjulataniccharanakale
passanta. Rodamati andhakarakale apassanta rodama
vijjulataniccharanakale passanta hasama. Sambariti ratti. Catukkanti
tuccham. Uttariyanati uttaritva. Tihunakanti tihi unani
sattavassasatani. Yamidha mayanti yam kalam idha mayam vippavasimha. Sa
ito tihi unani sattavassasatani hontiti vadati. Vassekimanti
vassam ekam imam tumhakam ekameva vassasatam imam jivitanti vadati.
Konidhati evam parittakajivite ko nu idha kantaya vina bhaveyya
ayuttam va piyabhariyaya vina bhavitunti vadati. Kivatako nuti raja
kinnariya vacanam sutva imesam ayuppamanam pucchissami nanti
cintetva tumhakam kittako ayuti pucchati. Anussavati sace
Vo kassaci vadantassa va sutam matapitunam vuddhanam mahallakanam
santike agamo atthi atha me tato anussava vuddhito agama
va etam avikampamana akkhatha. Na cantarati amhakam
vassasahassam ayu antara ca no papako jivitantarayakaro rogopi
natthi. Avitaragati annamannam avigatapemava hutva.
     Tam sutva raja ime hi nama tiracchanagata hutva ekarattim
vippayogena sattavassasatani rodanta vicaranti aham pana tiyojanasatike
rajje mahasampattim pahaya aranne viharami aho akiccakarimhiti
tatova nivatto baranasim gantva kinte maharaja
himavante acchariyam ditthanti amaccehi puttho sabbam arocetva
tato patthaya danadini dadanto bhoge bhunji.
         Tamattham pakasento sattha aha
                idanca sutvana amanusanam
                bhallatiko itaram jivitanti
                nivattatha migavadham acari
                adasi danani abhunji bhogeti.
Imam gatham vatva puna ovadanto dve gatha abhasi
                idanca sutvana amanusanam
                sammodatha ma kalaham akattha
                ma vo tappi attakammaparadho
                yathapi te kimpurisekarattam.
                Idanca sutvana amanusanam
                sammodatha ma vivadam akattha
                ma vo tappi attakammaparadho
                yathapi te kimpurisekarattanti.
     Tattha amanusananti kinnaranam. Attakammaparadhoti attano
kammadoso. Kimpurisekarattanti yatha te kimpurise ekarattam
vinappakato attano kammadoso tappi tatha tumhepi ma tappiti
attho.
     Mallika devi tathagatassa dhamamadesanam sutva utthayasana
anjalim paggayha dasabalassa thutim karonti osanagathamaha
                vividha adhimana sunamiham
                vacanapatham tava atthasanhitam
                muncam giram nudaseva me daram
                samana sukhavaha jiva me ciranti.
     Tattha vividha adhimana sunamihanti bhante tumhehi vividhehi
nanakaranehi alankaritva desitam dhammadesanam aham adhimana
pasannacitta hutva sunami. Vacanapathanti tam tam tumhehi vuttam
vividhavacanam. Muncam giram nudaseva me daranti kannasukham madhuram giram
muncanto mama hadaye sokadaratham nudasiyeva harasiyeva. Samana
sukhavaha jiva me ciranti bhante buddhasamana dibbamanusalokiyalokuttarasukhavaha
mama sami dhammaraja ciram jivati.
     Kosalaraja tato patthaya taya saddhim samaggasamvasam vasi.
     Sattha imam dhammadesanam aharitva jatakam samodhanesi tada
kinnaro kosalaraja ahosi kinnari mallika devi bhallatikaraja
pana ahamevati.
                   Bhallatikajatakam nitthitam.
                        Atthamam.
                     ------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 41 page 86-97. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=41&A=1769&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=41&A=1769&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=2153              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=8534              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=9001              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=9001              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]