ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 41 : PALI ROMAN Ja.A.7 visati-cattalisa

                       Ayogharajatakam
      yamekarattim pathamanti idam sattha jetavane viharanto
mahabhinikkhamananneva arabbha kathesi.
      Tadapi hi so na bhikkhave idaneva pubbepi tathagato
mahabhinekkhammam nikkhantoyevati vatva atitam ahari.
      Atite baranasiyam brahmadatte rajjam karente brahmadattassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page164.

Ranno aggamahesi gabbham patilabhitva laddhagabbhaparihara parinatagabbha paccusasamanantare puttam vijayi. Tassa purimabhave eka sapatika tava jatam jatam pajam khaditum labhissamiti patthanam thapesi. Sa kira sayam vanjha hutva puttamatukodhena tam patthanam katva yakkhiniyoniyam nibbatti. Itara ranno aggamahesi hutva imam puttam vijayi. Sa yakkhini tada okasam labhitva deviya passantiyava tuccharupa viya agantva tam darakam gahetva palayi. Devi yakkhini me puttam gahetva palayiti mahasaddena viravi. Itarapi darakam mulakandam viya murumurayanti khaditva deviya hatthavikaradini dassetva tajjenti pakkami. Raja tam vacanam sutva yakkhiniya kim sakka katunti tunhi ahosi. Puna deviya vijayanakale dalham arakkhamakasi. Devi puna puttam vijayi. Yakkhini agantava tampi khaditva gata. Tatiyavare tassa kucchiyam mahasatto patisandhim ganhi. Raja mahajanam sannipatetva deviya jatam jatam pajam eka yakkhini khadati kim nukho katabbanti pucchi. Atheko yakkhini nama talapannassa bhayanti deviya hatthapadesu talapannam bandhitum vattatiti aha. Aparo yakkhini nama ayogharassa bhayanti ayogharam katum vattatiti aha. Raja sadhuti attano vijite kammare sannipatetva ayogharam karethati anapetva ayuttake adasi. Antonagareyeva ramaniye bhumibhage geham patitthapesum. Thambhe adim katva sabbe gehasambhara ayomayava ahesum.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page165.

Navahi masehi ayomayam mahantam catusalam nitthanam agamasi. Tam niccam pajjalitapadipasadisameva hoti. Raja deviya gabbhaparipakam natva ayogharam alankarapetva tam adaya ayogharam pavisi. Sa tattha dhannapunnalakkhanasampannam puttam vijayi. Ayogharakumarotvevassa namam karimsu. Tam dhatinam datva mahantam arakkham samvidahitva raja devim adaya nagaram padakkhinam katva alankatapasadatalameva abhiruhi. Yakkhinipi udakavaram gantva vessavanassa udakam vahanti jivitakkhayam patta. Mahasatto ayoghareyeva vaddhitva vinnutam patto tattheva sabbasippani ugganhi. Raja ko me puttassa vayappadesoti amacce pucchitva solasavasso deva suro thamasampanno yakkhasahassampi patibahitum samatthoti sutva rajjamassa dassami sakalanagaram alankarapetva ayogharato tam niharitva anethati aha. Amacca sadhu devati dvadasayojanikam baranasim alankarapetva sabbalankarabhusitam mangalavaranam adaya tattha gantva kumaram alankaritva hatthikkhandhe nisidapetva deva kulasantakam alankatanagaram padakkhinam katva pitaram kasikarajanam vandatha ajjeva setacchattam labhissathati ahamsu. Mahasatto nagaram padakkhinam karonto aramaramaneyyakam vanapokkharanibhumibhagaramaneyyakapasada- ramaneyyakadini disva cintesi mama pita mam ettakam kalam bandhanagare vasapesi evarupam alankatanagaram datthum nadasi ko nukho mayham dosoti amacce pucchi. Deva natthi tumhakam doso

--------------------------------------------------------------------------------------------- page166.

Tumhakam pana dve bhatike eka yakkhini khadi tena vo pita ayoghare vasapesi ayogharena tumhakam jivitam laddhanti. So tesam vacanam sutva cintesi aham dasa mase lohakumbhiniraye viya guthaniraye viya ca matukucchimhi vasitva matukucchito nikkhantakalato patthaya solasavassani etasmim bandhanagare vasim bahi oloketumpi na labhim ussudaniraye khitto viya ahosim yakkhiniya hatthato muttopi panaham neva ajaro na amaro kim me rajjena rajje thitakalato patthaya dunnikkhamanam hoti ajjeva mama pitaram pabbajjam anujanapetva himavantam pavisitva pabbajissamiti. So nagaram padakkhinam katva rajakulam pavisitva rajanam vanditva atthasi. Raja tassa sarirasobham oloketva balavasinehena amacce olokesi. Te kim karoma devati vadimsu. Puttam me ratanarasimhi thapetva tihi sankhehi abhisincitva kancanamalam setacchattanca ussapethati. Mahasatto pitaram vanditva na mayham rajjenattho aham pabbajissami pabbajjam me anujanathati pitaram patikkhipi. Tata rajjam patikkhipitva kimkarana pabbajissasiti. Deva aham matukucchimhi dasa mase guthaniraye viya vasitva kucchito nikkhanto yakkhinibhayena solasa vassani bandhanagare vasanto bahi oloketumpi na labhim ussudaniraye khitto viya ahosim yakkhiniya hatthato muttomhi na ajaro amaro homi maccu namesa sakka kenaci jinitum vancetum bhave ukkanthitosmi yava me byadhijaramaranani

--------------------------------------------------------------------------------------------- page167.

Nagacchanti tavadeva pabbajitva dhammam carissami alam me rajjena anujanatha mam devati vatva pitu dhammam desento aha yamekarattim pathamam gabbhe vasati manavo abbhutthitova so yati sa gaccham na nivattati. Na yujjhamana na balena vassita nara na jiranti na capi miyyare sabbam hi tam jatijarayupaddutam tamme mati hoti carami dhammam. Caturanginim sena subhimsarupam jayanti ratthadhipati pasayha na maccuno jinitumussahanti tamme mati hoti carami dhammam. Hatthihi assehi rathehi pattihi parivarita muccare ekaccaya na maccuno bhanjitumussahanti tamme mati hoti carami dhammam. Hatthihi assehi rathehi pattihi sura pabhinjanti padhamsayanti na maccuno madditumussahanti tamme mati hoti carami dhammam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page168.

Matta gaja bhinnagala pabhinna nagarani maddanti janam hananti na maccuno madditumussahanti tamme mati hoti carami dhammam. Issasino katahatthapi dhira durepati akkhanavedhinopi na maccuno vijjhitumussahanti tamme mati hoti carami dhammam. Sarani khiyyanti saselakanana sabbampi tam khiyyati dighamantaram sabbam hi tam bhanjare kalapariyayam tamme mati hoti carami dhammam. Sabbesam evam hi narinaranam calacalam panabhunodha jivitam patova dhuttassa dumova kulajo tamme mati hoti carami dhammam. Dumapphalaneva patanti manava dahara ca vuddha ca sarirabheda nariyo nara majjhimaporisa ca tamme mati hoti carami dhammam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page169.

Nayam vayo tarakarajasannibho yadabbhatitam gatamevadani tam jinnassa hi natthi rati kuto sukham tamme mati hoti carami dhammam. Yakkha pisaca athavapi peta kuppita te assasanti manusse na maccuno assasitussahanti tamme mati hoti carami dhammam. Yakkhe pisace athavapi pete kuppitepi te nijjhapanam karonti na maccuno nijjhapanam karonti tamme mati hoti carami dhammam. Aparadhake dusake hethake ca rajano dandenti viditvana dosam na maccuno dandayitussahanti tamme mati hoti carami dhammam. Aparadhaka dusaka hethaka ca labhanti te rajino nijjhapetum na maccuno nijjhapanam karonti tamme mati hoti carami dhammam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page170.

Na khattiyopi na ca brahmanopi na addhaka balava tejavapi na maccurajassa apekkhamatthi tamme mati hoti carami dhammam. Siho ca byaggho ca atho dipiyo ca pasayha khadanti viphandamanam na maccuno khaditumussahanti tamme mati hoti carami dhammam. Mayakara rangamajjhe karonta mohenti cakkhuni janassa tavade na maccuno mohayitussahanti tamme mati hoti carami dhammam. Asivisa kuppita uggateja damsanti marentipi te manusse na maccuno damsitumussahanti tamme mati hoti carami dhammam. Asivisa kuppita yam damsanti tikicchaka tesa visam haranti na maccuno duttha visam haranti tamme mati hoti carami dhammam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page171.

Dhammantari vettaruno ca bhojo visani hantvana bhujangamanam suyyanti te kalakata tatheva tamme mati hoti carami dhammam. Vijjadhara ghoramadhiyamana adassanam osadhebhi vajanti na maccurajassa vajantadassanam tamme mati hoti carami dhammam. Dhammo have rakkhati dhammacarim dhammo sucinno sukhamavahati esanisamso dhamme sucinne na duggatim gacchati dhammacari. Nahi dhammo adhammo ca ubho samavipakino adhammo nirayam neti dhammo papeti suggatinti. Tattha yamekarattinti yebhuyyena satta matukucchimhi patisandhim ganhanta rattim ganhanti tasma evamaha. Ayam panettha attho yam ekarattim va divam va pathamameva patisandhim gahetva matukucchisankhate gabbhe vasati. Manavoti satto kalalabhavena patitthasi. Abbhutthitova so yatiti so manavo yatha nama valahakasankhato abbho utthito nibbattito vayuvegena hato patigacchati tatheva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page172.

Pathamam kalalam hoti kalala hoti abbhudam abbhuda jayate pesi pesiya jayate ghano ghana ca sakha jayanti kesa loma nakhapi ca yancassa bhunjati mata annam pananca bhojanam tena so tattha yapeti matukucchigato naroti. Tattha imam matukucchiyam kalaladibhavam matukucchito ca nikkhanto mandadasakadibhavam apajjamano sasatam samitam gacchati. Sa gaccham na nivattatiti sacayam evam gacchanto puna abbhudato kalalabhavam pesiadito va abbhudadibhavam va khiddadasakato mandadasakabhavam vannadasakadito va khiddadasakadibhavam papunitum na nivattati. Yatha pana so valahako vatavegena sancunniyamano aham asukatthane nama utthito puna nivattetva tattheva gantva pakatibhavena thassamiti na labhati yadassa gatam tam gatameva yam antarahitam tam antarahitameva hoti. Tatha sopi kalaladibhavena gacchamano gacchateva tasmim tasmim kotthase sankhara purimanam paccaya hutva pacchato anivattetva tattha tattheva bhijjanti jarakale sankhara amhehi esa pubbe yuva thamasampanno kato puna nam nivattetva tattheva karissamati na labhanti tattha tattheva antaradhayantiti dasseti. Na yujjhamanati ubhato byulhe sangame yujjhanta. Na balena vassitati na kayabalena yodhabalena va upagata samannagata. Na jirantiti purimam nakaram aharitva evarupapi nara na jiranti na

--------------------------------------------------------------------------------------------- page173.

Capi miyyareti attho veditabbo. Sabbamhi tanti maharaja sabbameva hi idam panamandalam mahayantena piliyamana ucchughatika viya jatiya ca jaraya ca upaddutam niccapilitam. Tam me mati hotiti tena karanenapi mama pabbajitva dhammam caramiti mati hoti cittam uppajjati. Caturangininti hatthiadihi caturangehi samannagatam. Senam subhimsarupanti sutthu bhimsanakajatikam senam. Jayantiti kadaci ekacce rajano attano senaya jayanti. Na maccunoti tepi rajano mahasenassa maccuno senam jayitum na ussahanti na byadhijaramaranani madditum sakkonti. Muccare ekaccayati etehi hatthiadihi parivarita ekacce paccamittanam hatthato muccanti maccuno pana santika muccitum na sakkonti. Pabhinjantiti etehi hatthiadihi paccatthikarajunam nagarani pabhinjanti. Padhamsayantiti mahajanam dhamsenta vidhamsenta jivitakkhayam papenti. Na maccunoti tepi maranakale sampatte maccuno bhanjitum na sakkonti. Bhinnagala pabhinnati tisu thanesu pabhinna hutva madam galanta paggharitamadati attho. Na maccunoti tepi mahamaccum madditum na sakkonti. Issasinoti issasa dhanuggaha. Katahatthati susikkhita. Durepatiti dure patetum samattha. Akkhanavedhinoti aviruddhavedhino vijjualokena vijjhanasamattha va. Saraniti anotattadini mahasaranipi khiyantiyeva. Saselakananati sapabbatavanasanda mahapathavipi khiyati. Sabbam hi tanti sabbamidam sankharagatam dighamantaram thatva khiyateva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page174.

Kapputthanaggim patva mahamerupi aggimukhe madhusitthakam viya viliyateva. Anumattopi sankharo thatum na sakkoti. Kalapariyayanti kalapariyayam nassanakalavaram patva sabbam bhanjare sabbam sankharagatam bhijjateva. Tassa pakasanattham sattasuriyasuttam aharitabbam. Calacalanti cancalam sakabhavena thatum asamattho nanabhavavinabhavo. Panabhunodha jivitanti idha loke imesam panabhutanam jivitam. Patova dhuttassa dumova kulajoti suradhutto hi suram disvava udare bandhasatakam datva pivateva nadikule jatadumova kule lujjamane lujjati yatha esa pato ca dumo ca cancalo evam sattanam jivitam devati. Dumapphalanevati yatha pakkani phalani vatahatani dumaggato bhumiyam patanti tatheva ime manava jaravatena hata jivita galitva maranapathaviyam patanti. Daharati antamaso kalalabhave thitapi. Majjhimaporisati narinaranam majjhe thita ubhatobyanjanakanapumsaka. Tarakarajasannibhoti yatha tarakaraja kalapakkhe khino pana junhapakkhe purati na evam sattanam vayo. Sattanam vayo hi yadabbhatitam gatamevadani tam na tassa punagamanam atthi. Kuto ratiti jarajinnassa kamagunesu ratipi natthi te paticca uppajjanakasukham kutoyeva. Yakkhati mahiddhika yakkha. Pisacati pamsupisacaka. Petati pittivisayika. Assasantiti assasavatena upahananti avisantiti va attho. Na maccunoti maccum pana tepi assasena va upahanitum avisitum va na sakkonti. Nijjhapanam karontiti balikammavasena khamapenti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page175.

Pasadenti. Aparadhaketi rajaparadhakarake. Dusaketi rajjadusake. Hethaketi sandhicchedadihi lokavihethake. Rajanoti rajano. Viditvana dosanti dosam janitva yathanurupena dandenti. Na maccunoti tepi maccum tandayitum na sakkonti. Nijjhapetunti sakkhihi attano niraparadhabhavam pakasetva pasadetum. Na addhaka balava tejavapiti ime addha ayam kayabalananabalehi balava ayam tejavati evampi na maccurajassa apekkhamatthi ekasmimpi satte apekkha pemam sineho natthi sabbamevabhimaddatiti dasseti. Pasayhati balakkarehi abhibhavitva. Na maccunoti tepi maccum khaditum na sakkonti. Karontati mayam karonta. Mohentiti abhutam bhutam katva dassenta mohenti. Uggatejati uggatena visatejena samannagata. Tikicchakati visavejja. Dhammantari vettaruno ca bhojoti ete evamnamaka vejja. Ghoramadhiyamanati ghoram nama vijjam adhiyanta. Osadhebhiti ghoram va gandhadim va vijjam savetva osadhani adaya tehi osadhehi paccatthikanam adassanam vajanti. Dhammoti sucaritadhammo. Rakkhatiti yena rakkhito tam patirakkhati. Sukhanti chasu kamasaggesu sukham avahati papeti patisandhivasena upaneti. Evam mahasatto catuvisatiya gathahi pitu dhammam desetva maharaja tumhakam rajjam tumhakameva hotu mayham imina attho natthi tumhehi saddhim kathentameva mam byadhijaramaranani upagacchanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page176.

Titthatha tumheti vatva ayadamam chinditva mattahatthi viya kancanapanjaram chinditva sihapotako viya kame pahaya matapitaro vanditva nikkhami. Athassa pita mamapi rajjena ko atthoti rajjam pahaya tena saddhinneva nikkhami. Tasmim nikkhamante devipi amaccapi brahmanagahapatikadayopiti sakalanagaravasino gehani chaddetva nikkhamimsu. Samagamo maha ahosi. Parisa dvadasayojanika jata. Tam adaya mahasatto himavantam pavisi. Sakko tassa nikkhantabhavam natva vissakammam pesetva dvadasayojanayamam sattayojanavittharam assamapadam karesi. Sabbe pabbajitaparikkhare patidayapesi. Ito param mahasattassa pabbajja ca ovadadananca brahmalokaparayanata ca parisaya anapayagamanata ca sabba hettha vuttanayeneva veditabba. Sattha imam dhammadesanam aharitva evam bhikkhave pubbepi tathagato mahabhinekkhammam nikkhantoyevati vatva jatakam samodhanesi tada matapitaro maharajakulani ahesum parisa buddhaparisa ayogharapandito pana ahameva sammasambuddhoti. Ayogharajatakam nitthitam. Cuddasamam. Iti visatinipatavannana nitthita. -------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 41 page 163-176. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=41&A=3355&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=41&A=3355&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=2261              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=9067              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=9651              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=9651              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]