บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
Kumbhajatakam ko paturasiti idam sattha jetavane viharanto visakhaya sahayika surapita pancasata itthiyo arabbha kathesi. Savatthiyam kira surachane sanghutthe ta pancasata itthiyo samikanam chane kilayamananam tikkhasuram patiyadetva chanam kilissamati sabbapi visakhaya santikam gantva sahayike chanam karissamati vatva ayam surachano aham suram na pivissamiti Vutte tumhe sammasambuddhassa danam detha mayam chanam karissamati ahamsu. Sa sadhuti sampaticchitva uyyojetva sattharam nimantapetva mahadanam datva bahugandhamalam adaya sayanhasamaye dhammakatham sotum tahi parivuta jetavanam agamasi. Ta panitthiyo suram pivamanava taya saddhim gantva dvarakotthake thatva suram pivitvava taya saddhim satthu santikam agamamsu. Visakha sattharam vanditva ekamantam nisidi. Itarasu ekacca satthu santikeyeva naccimsu ekacca hatthakukkuccapadakukkucca kalaham karimsu. Sattha tasam samvegajananatthaya bhamukalomato ramsiyo visajjesi. Andhakaratimisa ahosi. Ta bhitatasita maranabhayatajjita ahesum. Tena tasam sura jinna. Sattha nisinnapallanke antarahito sinerumuddhani thatva unnalomato ramsim visajjesi. Candasuriyasahassuggamanam viya ahosi. Sattha tattha thitova tasam samvegajananatthaya ko nu haso kimanando niccam pajjalite sati andhakarena onaddha padipam na gavesathati imam gathamaha. Gathapariyosane ta pancasatapi sotapattiphale patitthahimsu. Sattha agantva gandhakutichayaya buddhasane nisidi. Atha nam visakha vanditva bhante idam hirottappabhedakam surapanannama kada uppannanti pucchi. So tassa acikkhanto atitam ahari. Atite baranasiyam brahmadatte rajjam karente eko kasikaratthavasi suro nama vanacarako bhandam pariyesanatthaya himavantam Agamasi. Tattheko rukkho uggantva porisamatte thane tidhakappo ahosi. Tassa tinnam kappanam antare catippamano avato ahosi. So deve vassante udakena purito tam parivaretva haritaki amalaki maricagaccho ca ahesum. Tesam pakkani vantakato phalani chinditva tattha patanti. Tassavidure sayanjatasali. Tato ca suvaka salisisani aharitva tasmim rukkhe nisiditva khadanti. Tesam khadamananam salipi tandulapi tattha patanti. Iti tam udakam suriyatapena paccamanam rasam lohitavannam ahosi. Nidaghasamaye pipasita sakunagana tam pivitva matta parivattetva rukkhamule patimsu thokam niddayitva vikujjamana pakkamanti. Rukkhasunakhamakkatadisupi eseva nayo. Vanacarako tam disva sace idam visam bhaveyya ime mareyyum ime pana thokam niddayitva yathasukham gacchanti nayidam visanti. So sayam pivitva matto hutva mamsam khaditukamo ahosi. Tato aggim katva pajjalitva rukkhamule patite sakune tittirakukkutadayo maretva mamsam angare pacitva ekena hatthena naccanto ekena mamsam khadanto ekaham dviham tattheva ahosi. Tato pana avidure eko varuno nama tapaso vasati. Vanacarako annathapi tassa santikam gacchati. Athassa etadahosi idam panam tapasena saddhim pivissamiti. So ekam velunalikam puretva pakkamamsena saddhim aharitva pannasalam gantva bhante Imam panam pivathati vatva ubhopi mamsam khadanta pivisu. Iti surena ca varunena ca ditthatta tassa panassa surati ca varuniti ca namam jatam. Te ubhopi attheso upayoti velunaliyo puretva kajenadaya paccantanagaram gantva panakaraka nama agatati ranno arocesum. Raja ne pakkosapesi. Te tassa panam upanesum. Raja dve tayo vare pivitva majji. Tassa tam ekahadvihamattameva ahosi. Atha ne annampi atthiti pucchi. Atthi devati. Kuhinti. Himavante devati. Tenahi anethati. Te gantva ekadve vare anetva nivaddham gantum na sakkhissamati sabbasambhare sallakkhetva tassa rukkhatacadini gahetva sabbasambhare pakkhipitva nagare suram karimsu. Nagara suram pivitva pamadam apanna duggata ahesum. Nagaram sunnam viya ahosi. Tena panakaraka tato palayitva baranasim gantva panakaraka agatati arocesum. Raja ne pakkosapetva paribbayam adasi. Tatthapi surampi akamsu. Tampi nagaram tatheva vinassati. Tato palayitva saketam gantva tato saketato savatthim agamamsu. Tada savatthiyam sabbamitto nama raja ahosi. So tesam sangaham katva kena vo atthoti pucchitva sambharamulena ceva salipitthena ca pancahi catisatehiti vutte sabbam dapesi. Te pancasu catisatesu suram santhapetva musikabhayena cati Rakkhanatthaya ekekaya catiya santike ekekam vilaram bandhimsu. Te paccitva uttaranakale catikucchisu paggharantam suram pivitva matta niddayimsu. Musika agantva tesam kannanasikadathikanangutthe khaditva agamamsu. Vilara suram pivitva matati ayuttakapurisa ranno arocesum. Raja visakaraka ete bhavissantiti dvinnampi jananam sisani chindapesi. Te suram pivitva madhuram devati viravantava marimsu. Raja te marapetva catiyo bhindathati anapesi. Vilarapi suraya jinnaya utthahitva kilanta vicarimsu. Te disva ranno arocayimsu. Raja sace visam assa te mareyyum madhurena tena bhavitabbam pivissami nanti nagaram alankarapetva rajangane mandapam karapetva alankatamandape samussitasetacchatte rajapallanke nisiditva amaccaganaparivuto suram patum arabhi. Tada sakko devaraja ke nukho matapitupatthanadisu appamatta tini sucaritani purentiti lokam voloketva tam rajanam suram patum nisinnam disva sacayam suram pivissati sakalajambudipo nassissati yatha na pivati tatha nam karissamiti ekam surapunnam kumbham hatthatale thapetva brahmanavesenagantva ranno sammukhatthane akaseyeva thatva imam kumbham kinatha imam kumbham kinathati aha. Sabbamittaraja tam tatha vadantam akase thitam disva kuto nukho brahmano agacchatiti tena saddhim sallapento Tisso gatha abhasi ko paturasi tidiva nabhamhi obhasayam samvarim candimava gattehi te rasmiyo niccharanti saterita vijjurivantalikkhe. So chinnavatam kamasi aghamhi vehasayam gacchasi titthasi ca iddhi nu te vatthukata subhavita anaddhagunamasi devatanam. Vehasayam kamamagamma titthasi kumbham kinathati yametamattham ko va tuvam kissa vataya kumbho akkhahi me brahmana etamatthanti. Tattha ko paturasiti kuto patubhutosi kuto agatositi attho. Tidiva nabhamhiti kim tavatimsabhavana agantva idha nabhamhi akase pakato jatositi pucchati. Samvarinti rattim. Sateritati evamnamaka. Soti so tvam. Chinnavatanti valahako sitavattena vatena kamati tassa pana sopi vato natthi tena evamaha. Kamasiti pavattasi. Aghamhiti appatighe akase. Vatthukatati vatthu viya patittha viya kata. Anaddhagunamasi devatananti yava padasa addhanam agamanena anaddhagunam devatanam iddhi sa asi Tava subhavitati pucchati. Vehasayam kamamagammati akase pavattam padavitiharam paticca nissaya titthasi. Imassa ko va tuvanti imina sambandho. Evam titthamano ko nama tvanti attho. Yametamatthanti yam etam vadasi. Imassa kissa vatayanti imina sambandho. Yam etam kumbham kinathati vadasi kissa va te ayam kumbhoti attho. Tato sakko tenahi sunahiti vatva suraya dose dassento aha na sappikumbho napi telakumbho na phanitassa na madhussa kumbho kumbhassa vajjani anappakani dose bahu kumbhagate sunatha. Galeyya yam pitva pate papatam sobbham guham candaniyoligallam bahumpi bhunjeyya abhojaneyyam tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam ve pitva cittasmim anesamano ahindati goriva bhakkhasadi anathamano upagayati naccati ca tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam ve pitva acelakova naggo careyya game visikhantarani sammulhacitto ativelasayi tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam ve pitva utthaya pavedhamano sisanca bahunca pacalayanto so naccati darukatallakova tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam ve pitva aggidaddha sayanti atho singalehipi khaditase bandham vadham bhogajanincupenti tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam ve pitva bhaseyya abhasaneyyam sabhayamasino apetavattho samakkhito vantagato byasanno tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam ve pitva ukkattho avilakkho mameva sabbapathaviti mannati na me samo caturantopi raja tassa punnam kumbhamimam kinatha. Manatimana kalahani pesuni dubbannini naggayini palayini poranadhuttana gati niketo tassa punnam kumbhamimam kinatha. Iddhani phitani kulani assu anekasahassadhanani loke ucchinnadayajjakatanimaya tassa punnam kumbhamimam kinatha. Dhannam dhanam rajatam jatarupam khettam gavam yattha vinasayanti ucchedani vittavatam kulanam tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam ve pitva duttharupova poso akkosati pitaram mataranca sassupi ganheyya athopi sunham tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam ve pitva duttharupava nari akkosati sassuram samikanca dasampi ganhe paricarikampi tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam ve pitvana haneyya poso dhamme thitam samanam brahmanam va gacche apayampi tatonidanam tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam ve pitva duccaritam caranti kayena vacaya ca cetasa va nirayam vajanti duccaritam caritva tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam yacamana na labhanti pubbe bahum hirannampi pariccajanta so tam pivitva alikam bhanati tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam ve pitva pesano pesayanto accayike karaniyamhi jate atthampi so nappajanati vutto tassa punnam kumbhamimam kinatha. Hirimanapi ahirikabhavam patum karonti madanaya matta dhirapi santa bahukam bhananti tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam ve pitva ekathupa sayanti anasaka thandiladukkhaseyyam dubbanniyam ayasakyancupenti tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam ve pitva pattakkhandha sayanti gavo kutahatariva na hi varuniya vego narena sussahoriva tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam manussa vivajjanti sappam ghoravisamiva tam loke visasamanam ko naro patumarahati tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam ve pitva andhakavendaputta samuddatire paricarayanta upakkamum musalehannamannam tassa punnam kumbhamimam kinatha. Yam ve pitva pubbadeva pamatta tidiva cuta sassatiya samaya tam tadisam majjamimam niratthakam janam maharaja katham piveyya. Nayimasmi kumbhasmim dadhi madhu va evam abhinnaya kinahi raja evanhi mam kumbhagata maya te akkhatarupam tava sabbamittati. Tattha vajjaniti adinava. Galeyyati gacchanto pade pade parivatteyya. Yam pitva pateti yam pivitva pateyya. Sobbhanti avatam. Candaniyoligallanti candaniyanca oligallanca. Abhojaneyyanti bhunjitum ayuttam. Anesamanoti anissaro. Gorivati gono viya. Bhakkhasaditi surakasatakhadako yatha so tattha tattha bhakkhasam pariyesanto ahindati evam ahindatiti attho. Anathamanoti niravassayo anatho viya. Upagayatiti annam gayantam disva upagantva gayati. Acelakovati acelako viya. Visikhantaraniti antaravithiyo. Ativelasayiti aticirampi niddam okkameyya. Ativelacaritipi patho. Ativelacari hutva careyyati attho. Darukatallakovati darumayayantarupakam viya. Bhogajanincupentiti bhogajaninca upenti. Panatipatadini katva dandapilita dhanajaninca annanca vadhabandhanadidukkham papunantiti attho. Vantagatoti attano vantasmim gato. Byasannoti byasanapatto. Visannotipi patho. Tasmim vante osannoti attho. Ukkatthoti aham mahayodho ko maya sadiso atthiti evam ukkamsagato hutva. Avilakkhoti rattakkho. Sabbapathaviti sabba pathavi. Sabba Pathavitipi patho. Caturantoti catusamuddapariyantaya pathaviya issaro. Manati manakaraka. Sesapadesupi eseva nayo. Gatiti nipphatti. Niketoti nivaso. Tassa punnanti ya evarupa tassa punnam. Yattha vinasayantiti yam nissaya yattha patitthita ekampi bahumpi dhanadhannadisapateyyam nasenti kapana honti. Iddhaniti samiddhani. Phitaniti vatthalankarakappabhandehi pupphitani. Ucchinnadayajjakataniti ucchinnadayajjani niddhanani katani. Duttharupoti dappitarupo. Ganheyyati bhariyasannaya kilesavasena hatthe ganheyya. Dasampi ganheyyati attano dasampi kilesavasena samiko meti ganheyya. Pitvanati pivitva. Duccaritam caritvati evam tihi dvarehi dasavidhampi akusalam katva. Yacamanati yam purisam pubbe suram apivantam bahumpi hirannam pariccajantapi musavadam karohiti yacamana na labhanti. Pitvati pitva thito. Nappajanati vuttoti kenatthenagatositi vutto sasanassa duggahitatta tam attham nappajanati. Hirimanapiti hiriyuttacittapi. Ekathupati sukarapotaka viya hinajaccehipi saddhim ekarasi hutva. Anasakati nirahara. Thandiladukkhaseyyanti bhumiyam dukkhaseyyam. Ayasakyanti garaham. Pattakkhandhati patitakkhandha. Kutahatarivati givayam bandhanena kutena hata gavo viya. Yatha tinam akhadantiyo payam apivantiyo sayanti tatha sayantiti attho. Ghoravisamivati ghoravisam viya. Visasamananti visasadisam. Andhakavendaputtati dasa bhatikarajano. Upakkamunti paharimsu. Pubbadevati asura. Tidivati tavatimsadevaloka. Sassatiyati sassata dighayukabhavena niccasammata devalokati attho. Samayati saddhim asuramayahi. Jananti evam niratthakam etanti vijananto tumhadiso panditapuriso katham piveyya. Kumbhagata mayati kumbhagatam mayati ayameva va patho. Akkhatarupanti sabhavato akkhatam. Tam sutva raja suraya adinavam natva tuttho sakkassa thutim karonto dve gatha abhasi na me pita va athavapi mata etadiso yadisako tuvamsi hitanukampi paramatthakamo soham karissam vacanam tavajja. Dadami te gamavarani panca dasisatam satta gavamsatani ajannayutte ca rathe dasa ime acariyo hosi mamatthakamoti. Tattha gamavaraniti brahmana acariyassa nama acariyabhago icchitabbo samvacchare satasahassutthanake tuyham panca game dadamiti vadati. Dasa imeti dasa ime purato thite kancanavicitte rathe dassento evamaha. Tam sutva sakko devattabhavam dassento attanam janapento akase thatva dve gatha abhasi Taveva dasisatamatthu raja gama ca gavo ca taveva hontu ajannayutta ca ratha taveva sakkohamasmi tidasanamindo. Mamsodanam sappipayanca bhunje khadassu ca tvam madhumasapuve evam tuvam dhammarato janinda anindito saggamupehi thananti. Tattha evam tuvam dhammaratoti evam tuvam nanaggarasabhojanam bhunjanto surapana virato tini duccaritani pahaya tividhasucaritadhammarato hutva kenaci anindito saggatthanam upehiti. Iti sakko tassa ovadam datva sakatthanameva gato. Sopi suram apivitva surabhajanani bhindapetva silam samadaya danam datva saggaparayano ahosi. Jambudipepi anukkamena surapanam vepullappattam jatam. Sattha imam dhammadesanam aharitva jatakam samodhanesi tada raja anando ahosi sakko pana ahamevati. Kumbhajatakam nitthitam. Dutiyam. -----------The Pali Atthakatha in Roman Book 41 page 191-205. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=41&A=3930&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=41&A=3930&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=2292 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=9232 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=9836 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=9836 Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]