ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 41 : PALI ROMAN Ja.A.7 visati-cattalisa

                       Mahakapijatakam
     baranasyam ahu rajati idam sattha jetavane viharanto
devadattassa silapavijjhanam arabbha kathesi.
     Tena hi dhanuggaho payojetva aparabhage silaya paviddhaya
bhikkhuhi devadattassa avanne kathite sattha na bhikkhave idaneva
pubbepi devadatto mayham silam pavijjhiyevati vatva atitam ahari.
     Atite baranasiyam brahmadatte rajjam karente kasikagamake
eko kassakabrahmano khettam kasitva gone visajjetva
kuddalakammam katum arabhi. Gona ekasmim gacche pannani khadanta
anukkamena atavim pavisitva palayimsu. So velam sallakkhetva
kuddalam thapetva gone olokento adisva domanassappatto
Pariyesanto antoataviyam pavisitva ahindanto himavantam pavisi.
So tattha disa mulho hutva sattaham niraharo vicaranto
ekatindukarukkham disva abhiruyha phalani khadanto tindukarukkhato
parigalitva satthihatthena narakapapate pati. Tatthassa dasa divasa
vitivatta. Tada bodhisatto kapiyoniyam nibbattetva phalaphalani
khadanto tam purisam disva silaya yottam katva tam purisam uddhari.
So tassa niddayantassa silaya matthakam padalesi. Mahasatto
tassa tam kammam natva uppatitva sakhaya nisiditva bho purisa
tvam bhumiya gaccha aham sakhaggena tuyham maggam acikkhanto
gamissamiti tam purisam arannato niharitva magge thapetva
pabbatapadameva pavisi. So puriso mahasatte aparajjhitva kutthi
hutva ditthadhammeyeva manussapeto ahosi. So satta vassani
dukkhapilito vicaranto baranasiyam migajinauyyanam pavisitva
pakarantare kadalipannam attharitva vedanappatto nipajji. Tada
baranasiraja tam uyyanam gantva tattha vicaranto disva kosi
tvam kim va katva imam dukkham pattoti pucchi. Sopi sabbam
vittharato acikkhi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        baranasyam ahu raja       kasinam ratthavaddhano
        mittamaccaparibyulho        agamasi migajinam.
        Tattha brahmanamaddakkhi       setam citram kilasinam
        viddhastam kovilaramva         kisam dhamanisanthatam.
        Paramakarunnatam pattam         disva kicchagatam naram
        avaca byamhito raja       yakkhanam katamonusi.
        Hatthapada ca te seta     tato setataram siro
        gattam kammasavannante       kilasabahulo casi.
        Vatthanavalisankasa         pitthi te ninnatunnata
        kala pabba ca te anga   nannam passami edisam.
        Ugghatthapado tasito        kiso dhamanisanthato
        chato adittaruposi        kutosi kattha gacchasi.
        Duddasi appakarosi         dubbanno bhimadassano
        janetti yapi te mata     na tam iccheyya passitum.
        Kim kammamakara pubbe        kim avajjham aghatayi
        kibbisam yam karitvana         idam dukkham upagamiti.
     Tattha baranasyanti baranasiyam. Mittamaccaparibyulhoti
mittehi ca dalhabhattihi ca amaccehi ca parivuto. Migajinanti
evamnamakam uyyanam. Setanti setakutthena setam kavarakutthena
vicitram paribhinnena kanduyanakilasakutthena kilasinam vedanappattam
kadalipanne nipannam addasa. Viddhastam kovilaramvati vanamukhehi
paggharantena mamsena viddhastam pupphitakovilarasadisam. Kisanti ekaccesu
padesesu atthicammamattasariram sirajalasanthatam. Byamhitoti bhito
Vimhayamapanno va. Yakkhananti yakkhanam antare tvam katarayakkho
namati. Vatthanavalisankasati pitthikandukatthane avunitva
thapitavatthanavalisadisa. Angati kalapabbavallisadisani te angani.
Nannanti annam purisam edisam na passami. Ugghatthapadoti
rajokinnapado. Adittarupoti sukkasariro. Duddasiti dukkhena
passitabbo. Appakarositi sarirappakararahito dussanthanositi
attho. Kim kammamakarati ito pubbe kim kammam akara akasiti
attho. Kibbisanti darunakammam.
     Tato param brahmano aha
        taggha te ahamakkhissam      yathapi kusalo tatha
        saccavadim hi lokasmim      pasamsantidha pandita.
        Eko caram gogaveso     mulho accasarim vane
        aranne irine vivane     nanakunjarasevite.
        Balamiganucarite         vippanatthosmi kanane
        acarim tattha sattaham       khuppipasasamappito.
        Tattha tindukamaddakkhim       visamatthabubhukkhito
        papatamabhilambantam         sampannaphaladharinam.
        Vatasitani bhakkhesim       tani ruccimsu me bhusam
        atitto rukkhamaruyha      tattha hessami assito.
        Ekam me bhakkhitam asi     dutiyam abhipatthitam
        tato sa bhanjatha sakha    chinna pharasuna viya.
        Soham sahava sakhahi      uddhampado avamsiro
        appatitthe analambe     giriduggasmi papatam.
        Yasma ca vari gambhiram     tasma na samapajjasim
        tattha sesim niranando     anatho dasarattiyo.
        Athettha kapi maganchi      gonanguttho daricaro
        sakhahi sakham vicaranto    khadamano dumapphalam
        so mam disva kisam pandum    karunnamakarammayi.
        Ambho ko nama so ettha evam dukkhena attito
        manusso amanusso va     attanamme pavedaya.
        Tassanjalim panametva     idam vacanamabravim
        manussoham byasampatto     sa me natthi ito gati
        tam vo vadami bhaddam vo    tvanca me saranam bhava.
        Garusilam gahetvana        vicaram pabbate kapi
        silaya yottam katvana     nisabho etadabravi.
        Ehi me pitthimaruyha     givam ganhahi bahuhi
        ahantam uddharissami       giriduggata vegasa.
        Tassa tam vacanam sutva      vanarindassa sirimato
        tassaham pitthimaruyha      givam bahahi aggahim.
        So mam tato samutthasi     tejasi balava kapi
        vihannamano kicchena      giriduggata vegasa.
        Uddharitvana mam santo     nisabho etadabravi
        ingha mam samma rakkhassu     passupissam muhuttakam.
        Siha byaggha ca dipi ca    acchako kataracchayo
        te mam pamattam himseyyum     te tvam disva nivaraya.
        Evam me parittatuna      passupi so muhuttakam
        tadaham papikam ditthim       patilacchim ayoniso.
        Bhakkho ayam manussanam      yatha canne vane miga
        yannunimam vadhitvana        chato khadeyya vanaram.
        Asito ca gamissami      mamsamadaya sambalam
        kantaram nittharissami      patheyyam me bhavissati.
        Tato silam gahetvana      matthakam sannitalayim
        mama bhattakilantassa        paharo dubbalo ahu.
        So ca vegenudappatto    kapi rudhiramakkhito
        assupunnehi nettehi     rodanto mam udikkhati.
        Mayyo mam kari bhaddante   tvanca namedisam kari
        tvam ca kho nama dighavu    anne varetumarahasi.
        Aho vata re purisa       tava dukkarakaraka
        edisa visama dugga     papata uddhato maya.
        Anito paralokava       dubbheyyam mam amannatha
        tantena papadhammena      papam papena cintitam.
        Ma heva tvam adhammattha    vedanam katakam phusi
        ma heva papakammantam     phalam velumva tam vadhi.
        Tayi me natthi vissaso    papadhammo asannato
        ehi me pitthito gaccha    dissamanova santike.
        Muttosi hattha balanam    pattosi manusim padam
        esa maggo adhammattha     tena gaccha yathasukham.
        Idam vatva giricaro       ruhiram pakkhalya matthakam
        assuni sampamajjitva      tato pabbatamaruhi.
        Soham tenabhisattosmi     parilahena addito
        dayhamanena gattena      varim patum upagamim.
        Aggina viya santatto     rahado rudhiramakkhito
        pubbalohitasankaso       sabbo me samapajjatha.
        Yavanto udabinduni       kayasmim nipatimsu me
        tavanto gandu jayetha    addhaveluvasadisa.
        Abhinna paggharimsu me      kunapa pubbalohita
        yena yena ca gacchami     gamesu nigamesu ca.
        Dandahattha nivarenti     itthiyo purisa ca mam
        okitta putigandhena      massu orena magama.
        Etadisam idam dukkham       sattavassani dani me
        anubhomi sakakammam         pubbe dukkatamattano.
        Tam vo vadami bhaddam vo    yavantettha samagata
        massum mittana dubbhittho   mittadubbho hi papako.
        Kutthi kilasi bhavati        yo mittanam idhaddubhi
        kayassa bheda mittadubbhi   nirayam so upapajjatiti.
     Tattha kusaloti yatha cheko kusalo kathesi tatha vo
kathessami. Gogavesoti natthe gone gavesanto. Accasarinti
manussapatham atikkamitva himavantam pavisim. Aranneti arajake
sunne. Irineti sukkhakantare. Vivaneti vivitte. Vippanatthoti
maggamulho. Bubhukkhitoti sanjatabubhukkho chatajjhatto.
Papatamabhilambantanti papatabhimukham olambantam. Sampannaphaladharinanti
madhuraphaladharinam. Vatasitaniti pathamam tava vatapatitani. Tattha
hessamiti tasmim rukkhe suhito bhavissamiti arulhomhi. Tato
sati tassa abhipatthitassa atthaya hatthe pasarite sa maya
abhirulhasakha pharasuna chinna viya abhanjatha. Analambeti
analambitabbatthanarahite. Giriduggasminti girivisame. Sesinti
sayitomhi. Kapi maganchiti kapi aganchi. Gonangutthoti gunnam
nangutthasadisananguttho. Nangutthotipi patho. Gonangulitipi pathanti.
Akarammayiti akari mayi. Ambhoti maharaja so kapiraja tasmim
narakapapate mama udakapothanasaddam sutva mam ambhoti alapitva
ko namesoti pucchi. Byasampattoti byasanam patto. Papatassa
vasam pattotipi patho. Bhaddam voti tasma tumhe vadami bhaddam
Tumhakam hotuti. Garusilanti maharaja so kapiraja maya evam
vutte ma bhayiti mam assasetva pathamam tava garusilam gahetva
yottam karonto pabbate vicari. Nisabhoti purisanisabho
uttamavanarindo pabbatapapate thatva mam etadabravi. Bahahiti dvihi
bahahi mama givam sugahitam ganha. Vegasati vegena. Sirimatoti
punnavantassa. Aggahinti satthihatthanarakapapatam vatavegena otaritva
udakapitthe thitassa aham vegena pitthim abhiruhitva ubhohi bahahi
givam aggahesim. Vihannamanoti kilamanto. Kicchenati dukkhena
santo pandito athava pariyesanto kilamanto. Rakkhassuti aham
tam uddharanto kilamanto muhuttam vissamanto passupissam tasma
mam rakkhahi. Yatha canne vane migati sihadihi annepi ye
imasmim vane balamiga. Paliyam pana acchako kataracchayoti likhanti.
Parittatunati maharaja evam so kapiraja mam attano parittanam
katva muhuttam passupi ayonisomanasikarena. Bhakkhoti khaditabbayuttako.
Asitoti dhato suhito. Sambalanti patheyyam. Matthakam
sannitalayinti tassa banarindassa matthakam paharim. Sannitalayantipi
patho. Dubbalo ahuti na balava asi yathadhippayam na agamasi.
Vegenati maya pahatapasanavegena. Udappattoti utthito.
Mayyoti tena mittadubbhipurisena silaya paviddhaya mahacammam chijjitva
olambi ruhiram pagghari. Mahasatto vedanappatto cintesi
imasmim thane anno natthi idam bhayam imam purisam nissaya
Uppannanti. So maranabhayabhito olambantam cammabandham hatthena
gahetva uppatitva sakham abhiruyha tena papena saddhim sallapanto
mayyo manti adimaha. Tattha mayyo mam bhaddanteti ma
ayyo mam bhaddanteti tam nivareti. Tvanca namati tvam nama
evam maya papata uddhato edisam pharusakammam mayi kari aho te
ayuttam katanti. Aho vatati tam garahanto evamaha. Tava
dukkarakarakati mayi aparajjhanena atidukkatakammakaraka. Paralokavati
paralokato viya anito. Dubbheyyanti dubbhitabbam vadhitabbam.
Vedanam katukanti evam santepi tvam adhammattha yadisam vedanam aham
phusami edisam vedanam katukam ma phusi tam papakammam phalam veluva
tam ma vadhi iti mam maharaja piyaputtakam viya anukampi. Atha nam aham
etadavocam ayya maya katam ma kari ma mam asappurisam
evarupe aranne ma nasaya aham disamulho maggam na janami
attana katakammam ma nasetha jivitadanam me detha aranna
niharitva manussapathe thapethati. Evam vutte so maya saddhim
sallapanto tayi me natthi vissasoti adimaha. Tattha tayiti
ito patthaya mayham tayi vissaso natthi. Ehiti bho purisa
aham taya saddhim maggena na gamissami tvam pana ehi mama
pitthito avidure dissamanasarirova gaccha aham rukkhaggeheva
gamissamiti. Muttositi atha so mam maharaja aranna niharitva bho
purisa balamiganam hattha muttosi. Manusim padanti manussupacaram
Patto agatosi esa te maggo etena gacchati aha.
Giricaroti giricari vanaro. Pakkhalyati dhovitva. Tenabhisattosmiti
so aham maharaja tena vanarena abhisatto papakamme parinate
tenabhisattosmiti mannamano evamaha. Additoti upadduto.
Upagamiti ekam rahadam upagatosmi. Samapajjathati jato evarupo
hutva upatthasi. Yavantoti yattakani. Ganda jayethati
ganda jayimsu. So kira pipasam santharetum asakkonto udakanjalim
ukkhipitva thokam pivitva sesam sarire sinci. Athassa tavadeva
udakabindugananaya addhaveluvapakkappamana ganda utthahimsu tasma
evamaha. Pabhinnati te ganda tam divasameva bhijjitva kunapa
putigandhika hutva pubbalohitani paggharimsu. Yenati yena yena
maggena. Okittati putigandhena okinna purakkhata parivarita.
Massu orena agamati dutthasattaorena massu agama
amhakam santikam ma agamasiti evam vadanta nivarentitipi attho.
Sattavassani dani meti maharaja tato patthaya idani satta
vassani mama ettakam kalam sakakammamanubhomi. Iti so attano
mittadubbhikammam vittharetva maharaja manneva oloketva
evarupam kammam na kenaci kattabbanti vatva tam voti adimaha.
Tattha tanti tasma. Yasma evarupam kammam evam dukkhavipakam
tasmati attho.
        Kutthi kilasi bhavati          yo mittanam idhaddubhi
        kayassa bheda mittadubbhi     nirayam so upapajjatiti
ayam abhisambuddhagatha. Bhikkhave yo idha loke mittanam dubbhati
himsati so evarupo hotiti attho.
     Tassapi purisassa ranna saddhim kathentasseva pathavi vivaram
adasi. Tam khananneva cavitva avicimhi nibbatto. Raja
tasmim pathavim pavitthe uyyana nikkhamitva nagaram pavittho.
     Sattha imam dhammadesanam aharitva na bhikkhave idaneva
pubbepi devadatto mayham silam pavijjhiyevati vatva jatakam samodhanesi
tada mittadubbhipuriso devadatto ahosi kapiraja ahamevati.
                   Mahakapijatakam nitthitam.
                         Chattham.
                     ------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 41 page 271-282. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=41&A=5582&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=41&A=5582&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=2370              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=9618              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=10388              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=10388              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]