บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
19. Dhammananattanananiddesavannana [73] Dhammananattanananiddese kammapatheti kammani ca tani patha ca apayagamanayati kammapatha, te kammapathe. Dasa kusalakammapatha nama panatipata adinnadana kamesumicchacara veramaniti tini kayasucaritani, musavada pisunaya vacaya pharusaya vacaya samphapphalapa veramaniti cattari vacisucaritani, anabhijjha abyapado sammaditthiti tini manosucaritani. Dasa akusalakammapatha nama panatipato adinnadanam kamesumicchacaroti tini kayaduccaritani, musavado pisunavaca pharusa vaca samphapphalapoti cattari vaci- duccaritani, abhijjha byapado micchaditthiti tini manoduccaritani. Kusalakusalapi ca patisandhijanakayeva kammapathati vutta, vuttavasesa patisandhijanane anekantikatta kammapathati na vutta. Olarikakusalakusalaggahaneneva sesakusalakusalapi gahitati veditabba. Rupanti bhutopadayabhedato atthavisatividham rupam. Vipakanti kamavacara- kusalavipakanam solasannam, akusalavipakanam sattannanca vasena tevisatividham vipakam. Kiriyanti tinnamahetukakiriyanam atthannam sahetukakiriyananca vasena ekadasavidham kamavacarakiriyam. Vipakabhavato kiriyamattati kiriya. Ettavata kamavacarameva rupabyakatavipakabyakatakiriyabyakatavasena vuttam. Idhatthassati imasmim loke thitassa. Yebhuyyena manussaloke jhanabhavanasabbhavato manussalokavasena vuttam, jhanani pana kadaci karahaci devalokepi Labbhanti, rupi brahmalokepi tatrupapattikahetthupapattikauparupapattikanam vasena labbhanti. Suddhavase pana arupavacare ca hetthupapattika natthi. Ruparupavacaresu abhavitajjhana hettha nibbattamana kamavacarasugatiyamyeva nibbattanti, na duggatiyam. Tatrupapannassati vipakavasena brahmaloke upapannassa patisandhibhavangacutivasena vattamanani cattari vipakajjhanani. Ruparupavacarajjhanasamapattisu kiriyabyakatani na vuttani. Kincapi na vuttani, atha kho kusalehi samanappavattitta kusalesu vuttaneva hontiti veditabbani. Yatha patthane "kusalakusale niruddhe vipako tadarammanata uppajjati"ti 1- kusalajavanaggahaneneva kiriyajavanam sangahitam, evamidhapi datthabbam. Samannaphalaniti cattari samannaphalani. Etena lokuttaravipakabyakatam vuttam. Nibbananti nibbanabyakatam. Pamojjamulakati pamojjam mulam adi etesanti pamojjamulaka, pamojjadikati attho. Pamojjena hi samagataneva honti aniccato manasikaroto pamojjam jayatiti ettha yonisomanasikarotoyeva pamojjam jayati, na ayonisomanasikaroto. Ayoniso hi manasikaroto kusaluppattiyeva natthi, pageva vipassana. Kasma sarupena vuttanti ce? pamojjassa balavabhavadassanattham. Pamojje hi asati pantesu ca senasanesu adhikusalesu ca dhammesu arati ukkanthita uppajjati. Evam sati bhavanayeva ukkamati. Pamojje pana sati aratiabhavato bhavana paripurim gacchati. Yonisomanasikarassa pana mulabhavena bhavanaya bahupakarattam dassetum upari navakam vakkhati. "yato yato sammasati khandhanam udayabbayam labhati pitipamojjam amatantam vijanatan"ti 2- @Footnote: 1 abhi.pa. 40/406 adi/124-5 2 khu.dha. 25/374/82 Vacanato vipassakassa vipassanapaccaya pamojjam uppajjati. Idha pana kalapasammasana- paccaya pamojjam gahetabbam. Pamuditabhavo pamojjam, dubbala piti. Adikammatthe pakaro datthabbo pamuditassati tena pamojjena pamuditassa tutthassa pamoditassatipi patho, so evattho. Pititi balavapiti. Pitimanassati pitiyuttamanassa. Yuttasaddassa lopo datthabbo yatha assarathoti. Kayoti namakayo, rupakayena saha va. Passambhatiti vupasantadaratho hoti. Passaddhakayoti ubhayappassaddhiyogena nibbutakayo. Sukham vedetiti cetasikam sukham vindati, kayikasukhena saha va. Sukhinoti sukhasamangissa. Cittam samadhiyatiti cittam samam adhiyati, ekaggam hoti. Samahite citteti bhavena bhavalakkhanatthe bhummavacanam. Cittasamahitabhavena hi yathabhutam jananam lakkhiyati. Yathabhutam janatiti udayabbayananadivasena sankharam yathasabhavam janati. Passatiti tamyeva cakkhuna dittham viya phutam katva pannacakkhuna passati. Nibbindatiti navavidhavipassanananayogena sankharesu ukkanthati. Nibbindam virajjatiti tam vipassanam sikham papento maggananayogena sankharehi viratto hoti. Viraga vimuccatiti viragasankhatamaggahetu phalavimuttiya imasmim vare "samahitena cittena idam dukkhan"ti yathabhutam pajanati"tiadi saccanayo likhito, sopi kesuci potthakesu "idam dukkhanti yonisomanasi karoti"tiadina nayena likhito. Varadvayepi byanjanatoyeva viseso, na atthato. "nibbindam virajjati"ti hi maggananassa vuttatta magganane ca siddhe catusaccabhisamayakiccam siddhameva hoti. Tasma catusaccanayena vuttavaropi imina varena atthato avisitthoyeva. [74] Idani aniccatotiadihi arammanassa avisesetva vuttatta arammanam visesento rupam aniccato manasi karotitiadimaha. Yonisomanasikara- mulakati yonisomanasikaro mulam patittha etesanti yonisomanasikaramulaka. Yonisomanasi karam muncitvayeva hi pamojjadayo nava na honti. Samahitena cittenati Karanabhutena cittena. Yathabhutam pajanati pannaya pajanati. "idam dukkhanti yonisomanasi karoti"ti vuccamane anussavavasena pubbabhagasaccanubodhopi sangayhati. Yonisomanasikaroti ca upayena manasikaro. Dhatunanattam paticca uppajjati phassananattanti cakkhadidhatunanattanca paticca cakkhusamphassadinanattam uppajjatiti attho. Phassananattam paticcati cakkhu- samphassadinanattam paticca. Vedanananattanti cakkhusamphassajadivedanananattam. Sannananattanti kamasannadinanattam. Sankappananattanti kamasankappadi- nanattam. Chandananattanti sankappananattaya rupe chando sadde chandoti evam chandananattam uppajjati. Parilahananattanti chandananattataya rupaparilaho saddaparilahoti evam parilahananattam uppajjati. Pariyesanananattanti parilahananattataya rupapariyesanadinanattam uppajjati. Labhananattanti pariyesanananattataya rupappatilabhadinanattam uppajjatiti. Dhammananattanananiddesavannana nitthita. -------------The Pali Atthakatha in Roman Book 47 page 317-320. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=47&A=7083&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=47&A=7083&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=177 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=31&A=2051 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=31&A=2461 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=31&A=2461 Contents of The Tipitaka Volume 31 http://84000.org/tipitaka/read/?index_31
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]