ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 48 : PALI ROMAN Patisam.A.2 (saddhamma.2)

                       10. Mandapeyyakathavannana
     [238] Idani tassa maggassa mandapeyyattam dassentena kathitaya bhagavato
vacanekadesapubbangamaya mandapeyyakathaya apubbatthanuvannana. Tattha
mandapeyyanti yatha sampannam nimmalam vippasannam sappi sappimandoti vuccati,
evam vippasannatthena mando, patabbatthena peyyam. 1- Yam hi pivitva antaravithiyam
patita visannino attano satakadinampi assamika honti, tam pasannampi na
patabbam. Mayham pana idam sikkhattayasangahitam sasanabrahmacariyam sampannatta
nimmalatta vippasannatta mandanca hitasukhavahatta peyyancati mandapeyyanti
dipeti. Mando peyyo etthati mandapeyyam. Kim tam? sasanabrahmacariyam. Kasma
sikkhattayam brahmacariyam nama? uttamatthena nibbanam brahmam nama, sikkhattayam
nibbanatthaya pavattanato brahmatthaya cariyati brahmacariyanti vuccati.
Sasanabrahmacariyanti tamyeva. Sattha sammukhibhutoti idamettha karanavacanam. Yasma
pana sattha sammukhibhuto, tasma viriyapayogam katva pivathetam mandam. Bahirakam hi
bhesajjamandam vejjassa asammukha pivantanam pamanam va uggamananiggamanam va na
janamati asanka hoti. Vejjassa sammukha pana vejjo janissatiti nirasanka
pivanti. Evamevam amhakanca dhammassami sattha sammukhibhutoti viriyam katva pivathati
mandapane sanniyojeti. Ditthadhammikasamparayikaparamatthehi yatharaham anusasatiti sattha.
Apica "satthati bhagava satthavaho"tiadina 2- niddesanayenapettha attho veditabbo.
Sandissamano mukho bhutoti sammukhibhuto.
     Mandapeyyaniddese tidhattamandoti tidhabhavo tidhattam. Tidhattena
mando tidhattamando, tividhena mandoti attho. Satthari sammukhibhuteti idam
@Footnote: 1 Ma. peyyo  2 khu.maha. 29/885/545 (sya)
Sabbakaraparipunnamandattayadassanattham vuttam. Parinibbutepi pana satthari ekadesena
mandattayam pavattatiyeva. Teneva cassa niddese "satthari sammukhibhute"ti avatva
katamo desanamandotiadi vuttanti veditabbam.
     Desanamandoti dhammadesana eva mando. Patiggahamandoti desanapatiggahako
eva mando. Brahmacariyamandoti maggabrahmacariyameva mando.
     Acikkhanati desetabbanam saccadinam imani namaniti namavasena kathana.
Desanati dassana. Pannapanati janapana, nanamukhe thapana va. Asanam
thapento hi "asanam pannapeti"ti vuccati. Patthapanati pannapana,
pavattanati attho. Nanamukhe thapana va. Vivaranati vivatakaranam, vivaritva
dassanati attho. Vibhajanati vibhagakiriya, vibhagato dassanati attho.
Uttanikammanti pakatabhavakaranam. Atha va acikkhanati desanadinam channam padanam
mulapadam. Desanadini cha padani tassa atthavivaranattham 1- vuttani. Tattha desanati
ugghatitannunam vasena sankhepato pathamam uddesavasena desana. Ugghatitannu hi
sankhepato 2- vuttam pathamam vuttanca pativijjhanti. Pannapanati vipancitannunam vasena
tesam cittatosanena buddhinisanena 3- ca pathamam sankhittassa vittharato niddesavasena
pannapana. Patthapanati tesamyeva nidditthassa niddesassa patiniddesavasena
vittharataravacanena 4- pannapana. Vivaranati nidditthassapi punappunam vacanena
vivarana. Vibhajanati punappunam vuttassapi vibhagakaranena vibhajana.
Uttanikammanti vivatassa vittharataravacanena, vibhattassa ca nidassanavacanena
uttanikaranam. Ayam desana neyyanampi pativedhaya hoti. Ye va panannepi 5-
keciti piyankaramatadika vinipatika gahita. Vinnataroti pativedhavasena lokuttaradhammam
@Footnote: 1 Si. vivaranattham  2 cha.Ma. sankhepena
@3 buddhinisamanena (ganthipade)  4 Si. vittharakaranena  5 cha.Ma. yevapanannepi
Vinnataro. Ete hi bhikkhuadayo pativedhavasena dhammadesanam patigganhantiti
patiggaha. Ayamevatiadini pathamanananiddese vuttatthani. Ariyamaggo nibbanena
samsandanato brahmatthaya cariyati brahmacariyanti vuccati.
     [239] Idani adhimokkhamandotiadihi tasmim maggakkhane vijjamanani
indriyabalabojjhangamaggangani mandapeyyavidhane yojetva dasseti. Tattha
adhimokkhamandoti adhimokkhasankhato mando. Kasatoti pasadavirahito avilo.
Chaddetvati samucchedavasena pahaya. Saddhindriyassa adhimokkhamandam pivatiti
mandapeyyanti saddhindriyato adhimokkhamandassa anannattepi sati annam viya katva
voharavasena vuccati, yatha loke nisadapotako nisadapotasarirassa 1- anannattepi sati
nisadapotassa sariranti vuccati, yatha  ca paliyam "phusitattan "tiadisu 2- dhammato
anannopi bhavo anno viya vutto, yatha ca atthakathayam "phusanalakkhano phasso"tiadisu 3-
dhammato anannampi lakkhanam annam viya vuttam, evamidanti veditabbam. Pivatiti cettha
tamsamangipuggaloti vuttam hoti. Tamsamangipuggalo tam mandam pivatiti katva tena
puggalena so mando patabbato mandapeyyam nama hotiti vuttam hoti. "mandapeyyo"ti
ca vattabbe "mandapeyyan"ti lingavipallaso kato. Sesanampi imina nayena
attho veditabbo. Apubbesu pana parilahoti pinanalakkhanaya pitiya patipakkho
kilesasantaPo. Dutthullanti upasamapatipakkho kilesavasena olarikabhavo
asantabhavo. Appatisankhati patisankhanapatipakkho kilesavasena asamavahitabhavo.
     [240] Puna annena pariyayena mandapeyyavidhim niddisitukamo atthi
mandotiadimaha. Tattha tatthati tasmim saddhindriye. Attharasotiadisu
saddhindriyassa adhimuccanam attho, saddhindriyam dhammo, tadeva nanakilesehi
vimuttatta
@Footnote: 1 i. nisadapotakasarirassa  2 abhi.san. 34/2,366/22,105  3 abhi.A. 1/157
Vimutti, tassa atthassa sampatti attharaso. Tassa dhammassa sampatti
dhammaraso. Tassa vimuttiya sampatti vimuttiraso. Atha va atthapatilabharati attharaso,
dhammapatilabharati dhammaraso, vimuttipatilabharati vimuttiraso. Ratiti ca tamsampayutta,
tadarammana va piti. Imina nayena sesapadesupi attho veditabbo. Imasmim
pariyaye mandassa peyyam mandapeyyanti attho vutto hoti.
     Evam indriyadibodhipakkhiyadhammapatipatiya indriyabalabojjhangamagganganam
vasena mandapeyyam dassetva puna ante thitam brahmacariyamandam dassento maggassa
padhanatta maggam pubbangamam katva uppatipativasena maggangabojjhangabalaindriyani
dassesi. Adhipateyyatthena indriya mandotiadayo yathayogam lokiyalokuttara
manda. Tam hetatha vuttanayena veditabbam. Tathatthena sacca mandoti ettha pana
dukkhasamudayanam mandattabhava mahahatthipadasutte 1- viya saccananani saccati
vuttanti veditabbanti. 2-
                 Saddhammappakasiniya patisambhidamaggatthakathaya
                     mandapeyyakathavannana nitthita.
                      Nitthita ca mahavaggavannana.
                       ------------------
@Footnote: 1 Ma.mu. 12/300/262  2 cha.Ma. veditabbam



             The Pali Atthakatha in Roman Book 48 page 211-214. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=48&A=4760&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=48&A=4760&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=530              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=31&A=7373              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=31&A=8533              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=31&A=8533              Contents of The Tipitaka Volume 31 http://84000.org/tipitaka/read/?index_31

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]