ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 49 : PALI ROMAN Apa.A.1 (visuddha.1)

                     9. Khadiravaniyattherapadanavannana
     ganga bhagirathi namatiadikam ayasmato khadiravaniyattherassa apadanam.
Ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave vivattupanissayani punnani
upacinanto padumuttarassa bhagavato kale hamsavatinagare titthanavikakule nibbattitva
mahagangaya payagatitthe titthanavaya kammam karonto ekadivasam sasavakasamgham
bhagavantam gangatiram upagatam disva pasannamanaso navasanghatam yojetva
mahantena pujasakkarena paratiram papetva annataram bhikkhum satthara arannakanam
bhikkhunam aggatthane thapiyamanam disva tam thanantaram patthetva bhagavato
bhikkhusamghassa ca mahadanam pavattetva panidhanam akasi. Bhagava tassa patthanaya
avanjhabhavam byakasi.
     So tato patthaya punnani upacinanto devamanussesu samsaranto
ubhayasampattiyo anubhavitva imasmim buddhuppade magadharatthe nalakagame
rupasariya nama brahmaniya kucchimhi nibbatti. Tam vayappattam matapitaro
gharabandhanena bandhitukama hutva tassa arocesum. So sariputtattherassa
pabbajitabhavam sutva "mayham jetthabhata ayyo upatisso imam vibhavam chaddetva
pabbajito, tena vantam khelapindam kathaham anubhavissami"ti jatasamvego pasam
anupagacchamanamigo viya natake vancetva hetusampattiya codiyamano bhikkhunam
santikam gantva dhammadesanapatino kanitthabhavam nivedetva attano pabbajjaya
@Footnote: 1 cha.Ma. samatta. evamuparipi.
Chandam arocesi. Bhikkhu tam pabbajetva paripunnavisativassam upasampadetva
kammatthane niyojesum. So kammatthanam gahetva khadiravanam pavisitva vissamanto
ghattento vayamanto nanassa paripakam gatatta nacirasseva chalabhinno
araha ahosi. So araha hutva sattharam dhammasenapatim ca vanditum senasanam
samsametva pattacivaramadaya nikkhamitva anupubbena savatthim patva jetavanam
pavisitva sattharam dhammasenapatim ca vanditva katipaham jetavane vihasi. Atha
nam sattha ariyaganamajjhe nisinno arannakanam bhikkhunam aggatthane thapesi
"etadaggam bhikkhave mama savakanam bhikkhunam arannakanam yadidam revato"ti. 1-
     [628] Evam etadaggatthanam patva attano pubbakammam saritva
pitisomanassavasena pubbacaritapadanam pakasento ganga bhagirathitiadimaha.
Tattha gangati gayamana ghosam kurumana gacchatiti ganga. Atha va go vuccati
pathavi, tasmim gata pavattati ganga. Anotattadaham tikkhattum padakkhinam katva
gatatthane avattagangati ca pabbatamatthakena gatatthane bahalagangati ca
tiracchanapabbatam vijjhitva gatatthane umangagangati ca tato bahalapabbatam
paharitva pancayojanam akasena gatatthane akasagangati ca tassa patitatthanam
chinditva jatam panca yojanam pokkharanikulam chinditva tattha pana pancanaguli
viya panca dhara hutva ganga yamuna sarabhu mahi aciravatiti panca nama
hutva jambudipam panca bhagam panca kotthasam katva panca bhage panca
kotthase ito gata pavattati bhagirathi. Ganga ca sa bhagirathi ceti
ganga bhagirathi. "bhagirathi ganaga"ti vattabbe gathabandhasukhattham pubbacariyavasena 2-
vuttanti datthabbam. Himavanta pabhavitati satte himsati sitena hanati matheti
aloletiti himo, himo assa atthiti himava, tato himavantato patthaya
pabhavita pavatta sandamanati himavantapabhavita. Kutitthe naviko asinti
tassa gangaya candasotasamapanne visamatitthe kevattakule uppanno naviko
asim ahosinti attho. Orime ce tarim 3- ahanti sampattasampattamanusse
parima tira orimam tiram aham tarim taresinti attho.
@Footnote: 1 an. ekaka. 20/203/24.  2 Si. pubbaparicayavasena.  3 pali. orimam ca tare.
     [629] Padumuttaro nayakoti 1- dvipadanam uttamo satte nibbanam
nayako papanako padumuttarabuddho mama punnasampattim nipphadento.
Vasisatasahassehi khinasavasatasahassehi gangasotam taritum tittham pattoti sambandho.
     [630] Bahu nava samanetvati sampattam tam sammasambuddham disva
vaddhakihi sutthu sankhatam katam nipphaditam bahu navayo samanetva dve dve
navayo ekato katva tassa navaya upari mandapachadanam katva narasabham
padumuttarasambuddham patimanim pujesinti attho.
     [631] Agantvana ca sambuddhoti evam sanghatitaya navaya tattha
agantvana tanca navakam navamuttamam aruhiti sambandho. Varimajjhe thito
satthati navamarulho sattha gangajalamajjhe thito samano ima
somanassapatisamyuttagatha abhasatha kathesiti sambandho.
     [632] Yo so taresi sambuddhanti yo so naviko gangasotaya
sambuddham ataresi. Samghancapi anasavanti na kevalameva sambuddham taresi,
anasavam nikkilesam samghancapi taresiti attho. Tena cittapasadenati tena
navapajanakale uppannena somanassasahagatacittapasadena devaloke chasu
kamasaggesu ramissati dibbasampattim anubhavissatiti attho.
     [633] Nibbattissati te byamhanti devaloke uppannassa te
tuyham byamham vimanam sukatam sutthu nibbattam navasanthitam navasanthanam
nibbattissati patubhavissatiti attho. Akase pupphachadananti navaya
uparimandapakatakammassa nissandena sabbada gatagatatthane akase pupphachadanam
dharayissatiti sambandho.
     [634] Atthapannasakappamhiti ito punnakaranakalato patthaya
atthapannasakappam atikkamitva namena tarako nama cakkavatti khattiyo
@Footnote: 1 pali. padumuttaranayako.
Caturanto catusu dipesu issaro vijitavi jitavanto 1- bhavissatiti sambandho.
Sesagatha uttanatthava.
     [637] Revato nama namenati revatinakkhattena jatatta "revato"ti
laddhanamo brahmabandhu brahmanaputtabhuto bhavissati brahmanakule
uppajjissatiti attho.
     [639] Nibbayissatinasavoti nikkileso khandhaparinibbanena
nibbayissati.
     [640] Viriyam me dhuradhorayhanti evam padumuttarena bhagavato byakato
aham kamena paramitakotim patva me mayham viriyam asithilaviriyam dhuradhorayham
dhuravaham dhuradharam yogehi khemassa nibbhayassa nibbanassa adhivahanam avahanam
ahositi attho. Dharemi antimam dehanti idanaham sammasambuddhasasane
pariyosanasariram dharemiti sambandho.
     So aparabhage attano jatagamam gantva "cala upacala
sisupacala"ti tissannam bhagininam putte "cala upacala sisupacala"ti tayo
bhagineyye anetva pabbajetva kammatthane niyojesi. Te kammatthanam
anuyutta viharimsu.
     Tasmim ca samaye therassa kocideva abadho uppanno, tam sutva
sariputtatthero "revatassa gilanapucchanam adhigamapucchananca karissami"ti upaganchi.
Revatatthero dhammasenapatim duratova agacchantam disva tesam samaneranam
satuppadavasena ovadiyamano caleti gatham abhasittha. Tattha cale upacale
sisupacaleti tesam alapanam. Cala upacala sisupacalati hi itthilingavasena 2-
laddhanama tayo daraka pabbajitapi tatha vohariyyanti, "cali upacali
sisupacaliti tesam namani"ti ca vadanti. Yadattham "cale"tiadina amantanam
katam, tam dassento "patissata nu kho viharatha"ti vatva tattha karanam aha
@Footnote: 1 Ma. vijitavanto.  2 Si. nibbattilingavasena.
"agato vo valam viya vedhi"ti. Patissatati patissatika. 1- Khoti avadharane.
Agatoti aganchi. Voti tumhakam. Valam viya vedhiti valavedhi viya.
Ayanhettha sankhepattho:- tikkhajavananibbedhikapannataya valavedhirupo satthukappo
tumhakam matulatthero agato, tasma samanasannam upatthapetva satisampajannayutta
eva hutva viharatha, yathadhigate vihare appamatta bhavathati.
     Tam sutva te samanera dhammasenapatissa paccuggamanadivattam katva
ubhinnam matulattheranam patisantharavelayam natidure samadhim samapajjitva
nisidimsu. Dhammasenapati revatattherena saddhim patisantharam katva utthayasana
te samanere upasankami, te tatha kalaparicchedassa katatta there upasankamante
utthahitva vanditva atthamsu. Thero "katarakataraviharena viharatha"ti pucchitva
tehi "imaya imaya"ti vutte darakepi evam vinento "mayham bhatiko
saccavadi 2- vata dhammassa anudhammacarin"ti theram pasamsanto pakkami. Sesamettha
uttanatthamevati.
                   Khadiravaniyattherapadanavannana nitthita.
                          ------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 49 page 366-370. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=49&A=9152&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=49&A=9152&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=32&i=11              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=32&A=1137              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=32&A=1522              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=32&A=1522              Contents of The Tipitaka Volume 32 http://84000.org/tipitaka/read/?index_32

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]