ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 51 : PALI ROMAN Buddha.A. (madhurattha.)

                      25. Konagamanabuddhavamsavannana
     kakusandhassa pana bhagavato aparabhage tassa sasane ca antarahite
sattesu timsavassasahassayukesu jatesu parahitakonagamano 1- konagamano nama
sattha loke udapadi. 2- Atha va kanakagamanato konagamano nama sattha loke
udapadi. Tattha kakarassa koadesam katva nakarassa nadesam katva ekassa
kakarassa lopam katva niruttinayena kanakassa kanakadiabharanassa agamanam pavassanam
yassa bhagavato uppannakale so konagamano nama. 2- Ettha pana ayu
anupubbena parihinasadisam katam, na evam parihinam, puna vaddhitva parihinanti
veditabbam. Katham? imasmimyeva kappe kakusandho bhagava cattalisavassasahassayukakale
nibbatto, tam pana ayu parihayamanam dasavassakalam patva puna asankhyeyyam
patva tato parihayamanam timsavassasahassayukakale thitam, tada konagamano bhagava
loke uppannoti veditabbo.
@Footnote: 1 Si.,i. parahitaponagamano             2-2 Si.,i. nattha
     Sopi paramiyo puretva tusitapure nibbattitva tato cavitva sobhavatinagare
yannadattassa brahmanassa bhariyaya rupadihi gunehi anuttaraya uttaraya nama
brahmaniya kucchismim patisandhim gahetva dasannam masanam accayena subhavatiuyyane
matukucchito nikkhami. Jayamane pana tasmim sakalajambudipe devo kanakavassam
vassi. Tenassa kanakagamanakaranatta "kanakagamano"ti namamakamsu. Tam panassa namam
anukkamena parinamamanam "konagamano"ti jatam. So pana tini vassasahassani
agaram ajjhavasi. Tusitasantusitasantutthanamaka panassa tayo pasada ahesum.
Rucigattabrahmanipamukhani solasa itthisahassani ahesum.
     So cattari nimittani disva rucigattaya brahmaniya satthavahe
nama putte uppanne hatthikkhandhavaragato hatthiyanena mahabhinikkhamanam nikkhamitva
pabbaji. Tam timsapurisasahassani anupabbajimsu. So tehi parivuto cha mase
padhanacariyam caritva visakhapunnamayam aggisonabrahmanassa dhitaya aggisona-
brahmanakumariya dinnam madhupayasam paribhunjitva khadiravane divaviharam katva
sayanhasamaye jatatindukena nama yavapalena dinna attha tinamutthiyo
gahetva udumbarabodhim pundarike vuttappamanam phalavibhutisampannam dakkhinato
upagantva visatihatthivitthatam tinasantharam santharitva pallankam abhujitva marabalam
viddhamsetva dasabalananani patilabhitva "anekajatisamsaram .pe. Tanhanam
khayamajjhaga"ti udanam udanetva sattasattaham vitinametva attana saha pabbajitanam
timsabhikkhusahassanam upanissayasampattim disva gaganapathena gantva sudassananagarasamipe
isipatane migadaye otaritva tesam majjhagato dhammacakkam pavattesi, tada
timsakotisahassanam pathamabhisamayo ahosi.
     Puna sundaranagaradvare mahasalarukkhamule yamakapatihariyam katva
visatikotisahassanam dhammamatam payesi, so dutiyo abhisamayo ahosi. Attano
Mataram uttaram pamukham katva dasasu cakkavalasahassesu devatanam samagatanam
abhidhammapitakam desente bhagavati dasannam kotisahassanam tatiyo abhisamayo ahosi.
Tena vuttam:-
      [1] "kakusandhassa aparena          sambuddho dvipaduttamo
          konagamano nama jino        lokajettho narasabho.
      [2] Dasa dhamme purayitvana         kantaram samatikkami
          pavahiya malam sabbam            patto sambodhimuttamam.
      [3] Dhammacakkam pavattente         konagamananayake
          timsakotisahassanam             pathamabhisamayo ahu.
      [4] Patihiram karonte ca          paravadappamaddane
          visatikotisahassanam            dutiyabhisamayo ahu.
      [5] Tato vikubbanam katva          jino devapuram gato
          vasate tattha sambuddho         silaya pandukambale.
      [6] Pakarane satta desento       vassam vasati so muni
          dasakotisahassanam             tatiyabhisamayo ahu"ti.
     Tattha dasa dhamme purayitvanati dasa paramidhamme purayitva. Kantaram
samatikkamiti jatikantaram samatikkami. Pavahiyati pavahetva. Malam sabbanti
ragadimalattayam. Patihiram karonte ca, paravadappamaddaneti paravadivadappamaddane,
bhagavati patihariyam karonteti attho. Vikubbananti vikubbaniddhim, sundaranagaradvare
yamakapatihariyam katva devapuram gato tattha pandukambalasilayam vasi. Katham vasiti?
pakarane satta desentoti tattha devanam sattappakaranasankhatam abhidhammapitakam
Desento vasi. Evam tattha abhidhammam desente bhagavati dasakotisahassanam devanam
abhisamayo ahositi attho.
     Parisuddhaparamipuranagamanassa konagamanassapi eko savakasannipato
ahosi. Surindavatinagare surindavatuyyane viharanto bhiyyasassa rajaputtassa ca
uttarassa ca rajaputtassa dvinnampi timsasahassaparivaranam dhammam desetva
sabbeva te ehibhikkhupabbajjaya pabbajetva tesam majjhagato maghapunnamayam
patimokkham uddisi. Tena vuttam:-
      [7] "tassapi devadevassa         eko asi samagamo
          khinasavanam vimalanam           santacittana tadinam.
      [8] Timsabhikkhusahassanam             tada asi samagamo
          oghanamatikkantanam           bhijjitananca maccuya"ti.
     Tattha oghananti kamoghadinam, catunnamoghanametam adhivacanam, yassa pana
te samvijjanti, tam vattasmim ohananti osidapentiti ogha, tesam oghanam,
upayogatthe samivacanam datthabbam. Catubbidhe oghe atikkantananti attho.
Bhijjitananti etthapi eseva nayo. Maccuyati maccuno.
     Tada amhakam bodhisatto mithilanagare pabbato nama raja ahosi,
tada "saranagatasabbapanagamanam konagamanam mithilanagaramanuppattan"ti sutva
saparivaro raja paccuggantva vanditva dasabalam nimantetva mahadanam datva
tattha bhagavantam vassavasatthaya yacitva temasam sasavakasamgham sattharam upatthahitva
pattunnacinapattakambalakoseyyadukulakappasikadini mahagghani ceva sukhumavatthani
ca suvannapaduka ceva annanca bahuparikkharamadasi. Sopi nam bhagava byakasi
"imasmimyeva bhaddakappe ayam buddho bhavissati"ti. Atha so mahapuriso tassa
bhagavato byakaranam sutva maharajjam pariccajitva tasseva bhagavato santike
pabbaji. Tena vuttam:-
       [9] "ahantena samayena         pabbato nama khattiyo
           mittamaccehi sampanno      anantabalavahano.
      [10] Sambuddhadassanam gantva       sutva dhammamanuttaram
           nimantetva sajinasamgham        danam datva yadicchakam.
      [11] Pattunnam cinapattanca         koseyyam kambalampi ca
           suvannapadukanceva          adasim satthusavake.
      [12] Sopi mam buddho byakasi     samghamajjhe nisidiya
           imamhi bhaddake kappe       ayam buddho bhavissati.
      [13] Ahu kapilavhaya ramma .pe. Hessama sammukha imam.
      [14] Tassapi vacanam sutva        bhiyyo cittam pasadayim
           uttarim vatamadhitthasim         dasaparamipuriya.
      [15] Sabbannutam gavesanto        danam datva naruttame
           ohayaham maharajjam        pabbajim jinasantike"ti.
     Tattha anantabalavahanoti bahukam anantam mayham balam assahatthiadikam
vahanancati attho. Sambuddhadassananti sambuddhadassanatthaya. Yadicchakanti
yavadicchakam buddhappamukham samgham catubbidhena aharena "alamalan"ti pavarapetva,
hatthena pidahapetvati attho. Satthusavaketi satthuno ceva savakananca adasim.
Naruttameti naruttamassa. Ohayati pahaya 1- pariccajitva. 2-
@Footnote: 1 Si.,i. ohayitva      2 Si.,i. natthi
     Tassa pana konagamanassa bhagavato sobhavati nama nagaram ahosi,
yannadatto nama brahmano pita, uttara nama brahmani mata, bhiyyaso
ca uttaro cati dve aggasavaka, sotthijo namupatthako, samudda ca
uttara ca dve aggasavika, udumbararukkho bodhi, sariram timsahatthubbedham ahosi,
timsavassasahassani ayu, bhariya panassa rucigatta nama brahmani, satthavaho
nama putto, hatthiyanena nikkhami. Tena vuttam:-
      [16] "nagaram sobhavati nama          sobho namasi khattiyo
           vasate tattha nagare           sambuddhassa mahakulam.
      [17] Brahmano yannadatto ca       asi buddhassa so pita
           uttara nama janika          konagamanassa satthuno.
      [18] 1- Tini vassasahassani         agaram ajjhavasi so
           tusitasantusitasantuttha          tayo pasadamuttama.
      [19] Anunasolasasahassani           nariyo samalankata
           rucigatta nama nari          satthavaho nama atrajo.
      [20] Nimitte caturo disva         hatthiyanena nikkhami
           chamasam padhanacaram            acari purisuttamo.
      [21] Brahmuna yacito santo       konagamano lokanayako
           vattacakko mahaviro          migadaye naruttamo. 1-
      [22] Bhiyyaso uttaro nama         ahesum aggasavaka
           sotthijo namupatthako        konagamanassa yasassino. 2-
@Footnote: 1-1 cha.Ma. ime patha na dissanti       2 cha.Ma. satthuno
      [23] Samudda uttara ceva         ahesum aggasavika
           bodhi tassa bhagavato           udumbaroti pavuccati.
      [24] 1- Uggo ca somadevo ca     ahesum aggupatthaka
           sivala ceva sama ca         ahesum aggupatthika. 1-
      [25] Uccattanena so buddho        timsahatthasamuggato
           ukkamukhe yatha kambu         evam ramsihi mandito.
      [26] Timsavassasahassani             ayu buddhassa tavade
           tavata titthamano so        taresi janatam bahum.
      [27] Dhammacetim samussetva         dhammadussavibhusitam
           dhammapupphagulam katva           nibbuto so sasavako.
      [28] Mahavilaso tassa jano        siridhammappakasano
           sabbam tamantarahitam             nanu ritta sabbasankhara"ti.
     Tattha ukkamukheti kammaruddhane. Yatha kambuti suvannanikkham viya.
Evam ramsihi manditoti evam rasmihi patimandito samalankato. Dhammacetim samussetvati
sattattimsabodhipakkhiyadhammamayam cetiyam patitthapetva. Dhammadussavibhusitanti
catusaccadhammapatakavibhusitam. Dhammapupphagulam katvati dhammamayapupphamalagulam katva.
Mahajanassa vipassanacetiyangane thitassa namassanatthaya dhammacetiyam patitthapetva
sasavakasamgho sattha parinibbayiti attho. Mahavilasoti mahaiddhivilasappatto.
Tassati tassa bhagavato. Janoti savakajano. Siridhammappakasanoti
lokuttaradhammappakasano so bhagava ca sabbam tamantarahitanti attho.
@Footnote: 1-1 cha.Ma. ayam gatha na dissati
                    Sukhena konagamano gatasavo
                    vikamapanagamano mahesi
                    vane viveke sirinamadheyye
                    visuddhavamsagamano vasittha.
Sesagathasu sabbattha pakatamevati.
                    Konagamanabuddhavamsavannana nitthita.
                      Nitthito tevisatimo buddhavamso.
                         ---------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 51 page 371-378. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=51&A=8225&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=51&A=8225&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=204              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=33&A=8394              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=10984              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=10984              Contents of The Tipitaka Volume 33 http://84000.org/tipitaka/read/?index_33

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]