ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 52 : PALI ROMAN Cariya.A. (paramatthadi.)

                       8.  Sivirajacariyavannana
          [51]  Aritthasavhaye nagare        sivi namasi khattiyo
                nisajja pasadavare         evam cintesaham tada.
     #[51]  Atthame aritthasavhaye nagareti aritthapuranamake nagare. Sivi namasi
khattiyoti siviti gottato evamnamako raja ahosi.
@Footnote: 1 Ma. tatha           2 Ma. vibhavetabba
     Atite kira siviratthe aritthapuranagare siviraje rajjam karente mahasatto tassa
putto hutva nibbatti, "sivikumaro"tissa namamakamsu. So vayappatto takkasilam
gantva uggahitasippo agantva pitu sippam dassetva uparajjam labhitva
aparabhage pitu accayena raja hutva agatigamanam pahaya dasa rajadhamme akopetva rajjam
karento nagarassa catusu dvaresu nagaramajjhe nivesanadvareti cha danasalayo karetva
devasikam chasatasahassapariccagena mahadanam pavattesi. Atthamicatuddasipannarasisu sayam
danasalam gantva danaggam oloketi. So ekada punnamadivase patova
samussitasetacchatte rajapallanke nisinno attana dinnadanam avajjento
bahiravatthum attana adinnam nama adisva "na me bahirakadanam tatha cittam toseti, yatha
ajjhattikadanam, aho vata mama danasalam gatakale koci yacako bahiravatthum ayacitva
ajjhattikameva yaceyya, sace hi me koci sarire mamsam va lohitam va sisam va hadayamamsam
va akkhini va upaddhasariram va sakalameva va attabhavam dasabhavena yaceyya, tamtadevassa
adhippayam purento datum sakkomi"ti cintesi. Paliyam pana akkhinam eva vasena agata.
Tena vuttam:-
                "nisajja pasadavare        evam cintesaham tada.
           [52]  Yam kinci manusam danam       adinnam me na vijjati
                 yopi yaceyya mam cakkhum     dadeyyam avikampito"ti.
          Tattha manusam dananti pakatimanussehi databbadanam annapanadi. Evam pana
mahasattassa ulare danajjhasaye uppanne sakkassa pandukambalasilasanam
unhakaram dassesi. So tassa karanam avajjento bodhisattassa ajjhasayam disva
"siviraja ajja sampattayacaka cakkhuni ce yacanti, cakkhuni uppatetva nesam
dassamiti cintesi"ti sakko devaparisaya vatva "so sakkhissati nu kho tam datum,
udahu noti vimamsissami tava nan"ti bodhisatte solasahi gandhodakaghatehi nhatva
Sabbalankarehi patimandite alankatahatthikkhandhavaragate danaggam gacchante jarajinno
andhabrahmano viya hutva tassa cakkhupathe ekasmim unnatappadese ubho hatthe
pasaretva rajanam jayapetva thito bodhisattena tadabhimukham varanam pesetva
"brahmana kim icchasi"ti pucchito "tava danajjhasayam nissaya samuggatena kittighosena
sakalalokasannivaso nirantaram phuto, ahanca andho, tasma tam yacami"ti upacaravasena
ekam cakkhum yaci. Tena vuttam:-
           [53]  "mama sankappamannaya       sakko devanamissaro
                 nisinno devaparisaya       idam vacanamabravi.
           [54]  Nisajja pasadavare        siviraja mahiddhiko
                 cintento vividham danam      adeyyam so na passati.
           [55]  Tatham nu vitatham netam         handa vimamsayami tam
                 muhuttam agameyyatha       yava janami tam manam.
           [56]  Pavedhamano palitasiro      valigatto jaraturo
                 andhavannova 1- hutvana    rajanam upasankami.
           [57]  So tada paggahetvana     vamam dakkhinabahunca
                 sirasmim anjalim katva       idam vacanamabravi.
           [58]  Yacami tam maharaja       dhammika ratthavaddhana
                 tava danarata kitti        uggata devamanuse.
           [59]  Ubhopi netta nayana      andha upahata mama
                 ekam me nayanam dehi       tavampi ekena yapaya"ti. 2-
@Footnote: 1 pali. andhavanno ca                        2 khu.cariya. 33/53-9/589
    Tattha cintento vividham dananti attana dinnam vividham danam cintento,
avajjento danam va attana dinnam vividham bahiram deyyadhammam cintento. Adeyyam
so na passatiti bahiram viya ajjhattikavatthumpi adeyyam datum asakkuneyyam na
passati, "cakkhunipi uppatetva dassami"ti cintesiti adhippayo. Tatham nu vitatham
netanti etam ajjhattikavatthunopi adeyyassa adassanam deyyabhaveneva dassanam
cintanam 1- saccam nu kho, udahu asaccanti attho. So tada paggahetvana, vamam
dakkhinabahu cati vamabahum dakkhinabahunca tada paggahetva, ubho bahu ukkhipitvati
attho. Ratthavaddhanati ratthavaddhikara. Tvampi ekena yapayati ekena cakkhuna samavisamam
passanto sakam attabhavam tvam yapehi, ahampi bhavato laddhena ekena yapemiti dasseti.
          Tam sutva mahasatto tutthamanaso "idanevaham pasade nisinno evam
cintetva agato, ayanca me cittam natva viya cakkhum yacati, aho vata me labha,
ajja me manoratho matthakam papunissati, adinnapubbam vata danam dassami"ti ussahajato
ahosi. Tamattham pakasento sattha aha:-
          [60] Tassaham vacanam sutva      hattho samviggamanaso
               katanjali vedajato       idam vacanamabravim.
          [61] Idanaham cintayitvana     pasadato idhagato
               tvam mama cittamannaya      nettam yacitumagato.
          [62] Aho me manasam siddham     sankappo paripurito
               adinnapubbam danavaram       ajja dassami yacake"ti.
@Footnote: 1 Si. vitakam
       Tattha tassati tassa brahmanarupadharassa sakkassa. Hatthoti tuttho.
Samviggamanasoti mama cittam janitva viya imina brahmanena  cakkhu yacitam,
ettakam kalam evam acintetva pamajjito vatamhiti samviggacitto. Vedajatoti
jatapitipamojjo. Abravinti abhasim. Manasanti manasi bhavam manasam, danajjhasayo,
"cakkhum dassami"ti uppannadanajjhasayoti attho. Sankappoti manoratho. Paripuritoti
paripunno.
       Atha bodhisatto cintesi "ayam brahmano mama cittacaram natva viya duccajampi
cakkhum mam yacati, siya nu kho kayaci devataya anusittho bhavissati. Pucchissami tava
nan"ti cintetva tam brahmanam pucchi. Tenaha bhagava jatakadesanayam:-
                  "kenanusittho idhamagatosi
                  vanibbaka cakkhupathani yacitum
                  suduccajam yacasi uttamangam
                  yamahu nettam purisena duccajan"ti. 1-
          Tam sutva brahmanarupadharo sakko aha:-
                  "yamahu devesu sujampatiti
                  maghavati nam ahu manussaloke
                  tenanusittho idhamagatosmi
                  vanibbako cakkhupathani yacitum.
                  Vanibbato 2- mayham vanim 3- anuttaram
                  dadahi me 4- cakkhupathani yacito
@Footnote: 1 khu.ja. 27/53/333  2 pali. vanibbako  3 pali. vanim  4 cha.Ma. te
                  Dadahi me cakkhupatham anuttaram
                  yamahu nettam purisena duccajan"ti. 1-
          Mahasatto aha:-
           "yena atthena agacchi     yamatthamabhipatthayam
           te te ijjhantu sankappa   labha cakkhuni brahmana.
                  Ekam te yacamanassa
                  ubhayani dadamaham,
                  sa cakkhuma gaccha janassa pekkhato
                  yadicchase tvam tada te samijjhatu"ti. 2-
          Tattha vanibbakati tam alapati. Cakkhupathaniti dassanassa pathabhavato cakkhunamevetam
namam. Yamahuti yam loke "duccajan"ti kathenti. Vanibbatoti yacantassa. Vaninti
yacanam. Te teti te tava tassa andhassa 3- sankappa. Sa cakkhumati so tvam mama cakkhuhi
cakkhuma hutva. Tada te samijjhatuti yam tvam mama santika icchasi, tam te samijjhatuti.
          Raja ettakam kathetva "ayam brahmano sakkena anusittho idhagatosmiti
bhanati, nuna imassa imina upayena cakkhu sampajjissati"ti natva "idheva maya
cakkhuni uppatetva datum asaruppan"ti cintetva brahmanam adaya antepuram
gantva rajasane nisiditva sivakam 4- nama vejjam pakkosapesi. Atha "amhakam kira
raja akkhini uppatetva brahmanassa datukamo"ti sakalanagare ekakolahalam ahosi.
Atha nam ranno natisenapatiadayo rajavallabha amacca parisajja nagara orodha ca sabbe
sannipatitva nanaupayehi nivaresum. Rajapi ne anuvaresi. Tenaha:-
@Footnote: 1 khu.ja. 27/54-5/333  2 khu.ja. 27/56-7/333-4  3 Ma. atthassa  4 Si.,Ma. sivakam
           "ma no deva ada cakkhum   ma no sabbe parakari 1-
           dhanam demi maharaja        mutta veluriya bahu.
           Yutte deva rathe dehi     ajaniye alankate
           nage dehi maharaja      hemakappanavasase. 2-
           Yatha tam sivayo sabbe      sayogga saratha sada
           samanta parikareyyum        evam dehi rathesabha"ti. 3-
Atha raja tisso gatha abhasi:-
           "yo ve dassanti vatvana   adane kurute mano
           bhumyam so patitam pasam       givayam patimuncati.
           Yo ve dassanti vatvana    adane kurute mano
           papa papataro hoti      sampatto yamasadhanam.
           Yanhi yace tanhi dade     yam na yace na tam dade
           svaham tameva dassami      yam mam yacati brahmano"ti. 4-
       Tattha ma no devati noti nipatamattam. Deva ma cakkhum adasi. Ma no sabbe
parakariti amhe sabbe ma pariccaji. Akkhisu hi dinnesu tvam rajjam na karissasi,
evam taya mayam pariccatta nama bhavissamati adhippayena evamahamsu. Parikareyyunti
parivareyyum. Evam dehiti yatha tam avikalacakkhum sivayo ciram parivareyyum, evam dehi
dhanamevassa dehi, ma akkhini. Akkhisu hi dinnesu na tam sivayo parivaressantiti
dasseti.
@Footnote: 1 Si.,Ma. parakkari  2 pali. hemakappanivasase  3 khu.ja. 27/59-60/334  4 khu.ja.
@27/61-3/334
          Patimuncatiti patipaveseti. Papa papataro hotiti lamaka lamakataro nama
hoti. Sampatto yamasadhananti yamassa anapavattitthanam ussadanirayam esa patto
nama hoti. Yanhi yaceti yam vatthum yacako yacati, dayakopi tadeva dadeyya, na ayacitam,
ayanca brahmano cakkhum mam yacati, na muttadikam dhanam, tam dassamiti vadati.
       Atha nam "ayuadisu kim patthetva cakkhuni desi deva"ti pucchimsu. Mahapuriso
"naham ditthadhammikam samparayikam va sampattim patthetva demi, api ca bodhisattanam
acinnasamacinno poranakamaggo esa, yadidam danaparamipuranam nama"ti aha.
Tena vuttam:-
                  "ayum nu vannam nu sukham balam nu
                  kim patthayano nu janinda desi
                  kathanhi raja sivinam anuttaro
                  cakkhuni dajja paralokahetu.
                  Na vahametam yasasa dadami
                  na puttamicche na dhanam na rattham
                  satanca dhammo carito purano
                  icceva dane ramate mano mama"ti. 1-
          Tattha paralokahetuti maharaja katham nama tumhadiso panditapuriso
sakkasampattisadisam sanditthikam issariyam pahaya paralokahetu cakkhuni dadeyyati.
       Na vahanti na ve aham. Yasasati dibbassa va manusassa va issariyassa karana,
apica satam bodhisattanam dhammo buddhakarako carito acarito acinno puratano icceva
imina karanena daneyeva idiso mama mano niratoti.
@Footnote: 1 khu.ja. 27/64-5/334
       Evanca pana vatva raja amacce sannapetva sivakam vejjam anapesi "ehi
sivaka mama ubhopi akkhini imassa brahmanassa datum sigham uppatetva hatthe
patitthapehi"ti. Tena vuttam:-
     [63]  "ehi sivaka utthehi       ma dandhayi ma pavedhayi
           ubhopi nayanam dehi         uppatetva vanibbake.
     [64]  Tato so codito mayham     sivako vacanamkaro
           uddharitvana padasi       talaminjamva yacake"ti.
       Tattha utthehiti utthanaviriyam karohi, imasmim mama cakkhudane sahayakiccam
karohiti dasseti. Ma dandhayiti ma cirayi. Ayam hi atidullabho cirakalam patthito maya
uttamo danakkhano patiladdho, so ma virajjhiti adhippayo. Ma pavedhayiti "amhakam
ranno cakkhuni uppatemi"ti cittutrasavasena ma vedhayi sarirakampam ma apajji.
Ubhopi nayananti ubhopi nayane. Vanibbaketi yacakassa. Mayhanti maya. Uddharitvana
padasiti so vejjo ranna akkhikupato ubhopi akkhini uppatetva ranno hatthe
adasi.
       Dento ca na satthakena uddharitva adasi. So hi cintesi "ayuttam madisassa
susikkhitavejjassa ranno akkhisu satthapatanan"ti bhesajjani ghamsetva bhesajjacunnena
niluppalam paribhavetva dakkhinakkhim upasinghapesi, akkhi parivatti, dukkha
vedana uppajji. So paribhavetva punapi upasinghapesi, akkhi akkhikupato mucci,
balavatara vedana udapadi, tatiyavare kharataram paribhavetva upanamesi, akkhi
osadhabalena paribbhamitva akkhikupato nikkhamatva nharusuttakena olambamanam atthasi,
adhimatta vedana udapadi, lohitam pagghari, nivatthasatakapi lohitena temimsu. Orodha
ca amacca ranno padamule patitva "deva akkhini ma dehi, deva akkhini ma dehi"ti
mahaparidevam paridevimsu.
       Raja vedanam adhivasetva "tata ma papancam kari"ti aha. So "sadhu deva"ti
vamahatthena akkhim dharetva dakkhinahatthena satthakam adaya akkhisuttakam chinditva
akkhim gahetva mahasattassa hatthe thapesi. So vamakkhina dakkhinakkhim oloketva
pariccagapitiya abhibhuyyamanam dukkhavedanam 1- vedento "ehi brahmana"ti
brahmanam pakkosapetva "mama ito cakkhuto satagunena sahassagunena satasahassagunena
samantacakkhumeva piyataram, tassa me idam akkhidanam paccayo hotu"ti brahmanassa akkhim
adasi. So tam ukkhipitva attano akkhimhi thapesi, tam tassanubhavena
vikasitaniluppalam viya hutva upatthasi. Mahasatto vamakkhina tassa tam akkhim disva
"aho sudinnam maya akkhi"ti antosamuggataya pitiya nirantaram phutthasariro hutva
aparampi adasi. Sakkopi tam tatheva katva rajanivasana nikkhamitva mahajanassa
olokentasseva nagara nikkhamitva devalokameva gato.
          Ranno na cirasseva akkhini avatabhavam appattani kambalagendukam 2- viya
uggatena mamsapindena puretva cittakammarupassa viya ruhimsu, vedana pacchijji. Atha
mahasatto katipaham pasade vasitva "kim andhassa rajjenati amaccanam rajjam
niyyadetva uyyanam gantva pabbajitva samanadhammam karissami"ti cintetva
amaccanam tamattham arocetva "mukhadhovanadidayako eko puriso mayham santike hotu,
sarirakiccatthanesupi me rajjukam bandhatha"ti vatva sivikaya gantva pokkharanitire
rajapallanke nisidi. Amaccapi vanditva patikkamimsu. Bodhisattopi attano danam
avajjesi. Tasmim khane sakkassa asanam unhakaram dassesi. Sakko tam disva
"maharajassa varam datva cakkhum patipakatikam karissami"ti bodhisattassa samipam gantva
padasaddamakasi. Mahasattena ca "ko eso"ti vutte:-
@Footnote: 1 Si. abhibhuyyamanadukkhavedano  2 Si...bhendukam
           "sakkohamasmi devindo     agatosmi tavantike
           varam varassu rajisi         yam kinci manasicchasi"ti 1-
vatva tena:-
           "pahutam me dhanam sakka       balam koso canappako
           andhassa me sato dani     marananneva ruccati"ti. 1-
Vutte atha nam sakko aha "siviraja kim pana tvam maritukamo hutva maranam rocesi,
udahu andhabhavena"ti. Andhabhavena devati. "maharaja danam nama na kevalam
samparayatthameva diyyati, ditthadhammatthayapi paccayo hoti, tasma tava danapunnameva
nissaya saccakiriyam karohi, tassa baleneva te cakkhu uppajjissati"ti vutte "tena
hi maya mahadanam sudinnan"ti vatva saccakiriyam karonto:-
           "ye mam yacitumayanti      nanagotta vanibbaka
           yopi mam yacate tattha      sopi me manaso piyo
           etena saccavajjena       cakkhu me upapajjatha"ti 2-
aha.
       Tattha ye manti ye mam yacitumagacchanti, tesupi agatesu yo imam nama dehiti
vacam niccharento mam yacate, lopi me manaso piyo. Etenati sace mayham sabbepi
yacaka piya, saccamevetam maya vuttam, etena me saccavacanena ekam cakkhu upapajjatha
uppajjatuti.
          Athassa vacanasamanantarameva pathamam cakkhum udapadi. Tato dutiyassa uppajjanatthaya:-
           "yam mam so yacitum aga    dehi cakkhunti brahmano
           tassa cakkhuni padasim       brahmanassa vanibbato.
@Footnote: 1 khu.ja. 27/71-2/335  2 khu.ja. 27/74/335
           Bhiyyo mam avisi piti       somanassancanappakam
           etena saccavajjena       dutiyam me upapajjatha"ti 1-
aha.
          Tattha yam manti yo mam. Soti so cakkhuyacako brahmano. Agati agato.
Vanibbatoti yacantassa. Mam avisiti brahmanassa cakkhuni datva andhakalepi tatharupam
vedanam aganetva "aho sudinnam me danan"ti paccavekkhantam mam bhiyyo atirekatara
piti avisi. Somanassancanappakanti aparimanam somanassam uppajji. Etenati sace
tada mama anappakam pitisomanassam uppannam, saccamevetam maya vuttam, etena me
saccavacanena dutiyampi cakkhu upapajjatuti.
       Tamkhananneva dutiyampi cakkhu udapadi. Tani panassa cakkhuni neva pakatikani, na
dibbani. Sakkabrahmanassa hi dinnam cakkhum puna pakatikam katum na sakka,
upahatacakkhuno ca dibbacakkhu nama nuppajjati, vuttanayena panassa adimajjhapariyosanesu
aviparitam attano danapitim upadaya pitipharanavasena nibbattani "saccaparamitacakkhuni"ti
vuttani. Tena vuttam:-
     [65]  "dadamanassa dentassa      dinnadanassa me sato
           cittassa annatha natthi      bodhiyayeva karana"ti.
          Tattha dadamanassati cakkhuni datum vejjena uppatentassa. Dentassati
uppatitani tani sakkabrahmanassa hatthe thapentassa. Dinnadanassati
cakkhudanam dinnavato. Cittassa annathati danajjhasayassa annathabhavo. Bodhiyayeva
karanati tanca sabbannutannanasseva hetuti attho.
@Footnote: 1 khu.ja. 27/75-6/336
       [66] Sabbannutannanassa sudullabhataya evam sudukkaram maya katanti na cakkhunam
na attabhavassapi appiyatayati dassento "na me dessa"ti osanagathamaha. Tattha
atta na me na dessiyoti pathamo nakaro nipatamatto. Atta na me kujjhitabbo,
na appiyoti attho. "attanam me na dessiyan"tipi patho. Tassattho:- me attanam
aham na dessiyam na kujjheyyam na kujjhitum arahami na so maya kujjhitabboti. "attapi
me na dessiyo"tipi pathanti. Adasahanti adasim aham. "adasihan"tipi patho.
          Tada pana bodhisattassa saccakiriyaya cakkhusu uppannesu sakkanubhavena sabba
rajaparisa sannipatitava ahosi. Athassa sakko mahajanamajjhe akase thatva:-
           "dhammena bhasita gatha    sivinam ratthavaddhana
           etani tava nettani      dibbani 1- patidissare.
           Tirokuddam tiroselam        samatiggayha pabbatam
           samanta yojanasatam         dassanam anubhontu te"ti 2-
imahi gathahi thutim katva devalokameva gato. Bodhisattopi mahajanaparivuto mahantena
sakkarena nagaram pavisitva rajagehadvare susajjite mahamandape samussitasetacchatte
rajapadanam rajaparisaya ca dhammam desento:-
                  "ko nidha vittam na dadeyya yacito
                  api visittham supiyampi attano
                  tadingha sabbe sivayo samagata
                  dibbani nettani mamajja passatha.
           Tirokuddam tiroselam        samatiggayha pabbatam
           samanta yojanasatam         dassanam anubhonti me.
@Footnote: 1 dibyani (sya)  2 khu.ja. 27/77-8/336
           Na cagamatta paramatthi kinci  maccanam idha jivite
           datva manusam cakkhum        laddham me cakkhu amanusam.
                  Etampi disva sivayo
                  detha danani bhunjatha
                  datva ca bhutva ca yathanubhavam
                  anindita saggamupetha thanan"ti 1-
ima gatha abhasi.
       Tattha dhammena bhasitati maharaja ima te gatha dhammena sabhaveneva bhasita.
Dibbaniti dibbanubhavayuttani. Patidissareti patidissanti. Tirokuddanti
parakuddam. Tiroselanti paraselam. Samatiggayhati atikkamitva. Samanta dasadisa
yojanasatam rupadassanam anubhontu sadhentu.
          Ko nidhati ko nu idha. Api visitthanti uttamampi samanam. Na cagamattati
cagappamanato annam varam nama natthi. Idha jiviteti imasmim jivaloke. "idha
jivatan"tipi pathanti, imasmim loke jivamanananti attho. Amanusanti dibbacakkhu maya
laddham, imina karanena veditabbametam "cagato uttamam nama natthi"ti. Etampi
disvati etam maya laddham dibbacakkhum disvapi.
          Iti imahi catuhi gathahi na kevalam tasmimyeva khane, atha kho anvaddhamasampi
uposathe mahajanam sannipatetva dhammam desesi. Tam sutva mahajano danadini
punnani katva devalokaparayano ahosi. Tada vejjo anandatthero ahosi. Sakko
anuruddhatthero, sesaparisa buddhaparisa, siviraja lokanatho.
@Footnote: 1 khu.ja. 27/82/336
       Tassa idhapi vuttanayeneva yatharaham paramiyo niddharetabba. Tatha divase divase
yatha adinnapubbam bahiradeyyadhammavatthu na hoti, evam aparimitam mahadanam
pavattentassa tena aparitutthassa katham nu kho aham ajjhattikavatthukam danam dadeyyam, kada
nu kho mam koci agantva ajjhattikam deyyadhammam yaceyya, sace hi koci yacako me
hadayamamsassa namam ganheyya, kanayena nam niharitva pasannaudakato sanalam padumam uddharanto
viya lohitabindum paggharantam hadayam niharitva dassami. Sace sariramamsassa namam
ganheyya, avalekhanena talagulapatalam uppatento viya sariramamsam uppatetva dassami.
Sace lohitassa namam ganheyya, asina vijjhitva yantamukhe va patitva upanitam bhajanam
puretva lohitam dassami. Sace pana koci "gehe me kammam nappavattati, tattha me
dasakammam karohi"ti vadeyya, rajavesam apanetva tassa attanam savetva dasakammam
karissami. Sace va pana koci akkhinam namam ganheyya, talaminjam niharanto viya
akkhini uppatetva tassa dassamiti evam anannasadharanavasibhavappattanam
mahabodhisattanamyeva avenika ularatara parivitakkuppatti, cakkhuyacakam labhitva
amaccaparisajjadihi nivariyamanassapi tesam vacanam anadiyitva attano
parivitakkanurupam patipattiya ca parama pitipatisamvedana, tassa pitimanataya avitathabhavam
nissaya sakkassa purato saccakiriyakaranam, tena ca attano cakkhunam patipakatikabhavo,
tesanca dibbanubhavatati evamadayo mahasattassa gunanubhava veditabbati.
                      Sivirajacariyavannana nitthita.
                         --------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 52 page 77-91. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=52&A=1684&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=52&A=1684&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=216              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=33&A=8762              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=11468              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=11468              Contents of The Tipitaka Volume 33 http://84000.org/tipitaka/read/?index_33

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]