ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 52 : PALI ROMAN Cariya.A. (paramatthadi.)

                        3. Ayogharacariyavannana
       [24] Punaparam yada homi        kasirajassa atrajo
            ayogharamhi samvaddho        namenasi 1- ayogharoti.
    #[24] Tatiye ayogharamhi samvaddhoti amanussaupaddavaparivajjanattham caturassasalavasena
2- kate mahati sabbaayomaye gehe samvaddho. Namenasi ayogharoti ayoghare
jatasamvaddhabhaveneva "ayogharakumaro"ti namena pakato ahosi.
     [25-26] Tada hi kasiranno aggamahesiya purimattabhave sapatti "tava jatam
jatam pajam khadeyyan"ti patthanam patthapetva yakkhiniyoniyam nibbatta okasam
labhitva tassa vijatakale dve vare putte khadi. Tatiyavare pana bodhisatto
tassa kucchiyam patisandhim ganhi. Raja "deviya jatam jatam pajam eka yakkhini
khadati, kim nu kho katabban"ti manussehi sammantetva "amanussa nama ayogharassa
bhayanti, ayogharam katum vattati"ti vutte kammare anapetva thambhe adim
katva ayomayeheva sabbagehasambharehi caturassasalam mahantam ayogharam nitthapetva
paripakkagabbham devim tattha vasesi. Sa tattha dhannapunnalakkhanam puttam vijayi,
"ayogharakumaro"tvevassa namam karimsu. Tam dhatinam datva mahantam arakkham samvidahitva
raja devim antepuram anesi. Yakkhinipi udakavaram gantva vessavanassa udakam
vahanti jivitakkhayam patta.
     Mahasatto ayoghareyeva vaddhitva vinnutam patto tattheva sabbasippani
ugganhi. Raja puttam solasavassuddesikam viditva "rajjamassa dassami"ti amacce
anapesi "puttam me anetha"ti. Te "sadhu deva"ti nagaram alankarapetva
sabbalankaravibhusitam mangalavaranam adaya tattha gantva kumaram alankaritva
@Footnote: 1 pali. namenasim (sya)  2 Si.,Ma. catusalavasena
Hatthikkhandhe nisidapetva nagaram padakkhinam karetva ranno dassesum. Mahasatto
rajanam vanditva atthasi. Raja tassa sarirasobham oloketva balavasinehena tam
alingitva "ajjeva me puttam abhisincatha"ti amacce anapesi. Mahasatto
pitaram vanditva "na mayham rajjena attho, aham pabbajissami, pabbajjam me
anujanatha"ti aha. Tena vuttam:-
      #[25] "dukkhena jivito laddho     sampile patiposito
            ajjeva putta patipajja      kevalam vasudham 1- imam.
      #[26] Saratthakam sanigamam           sajanam vanditva khattiyam
            anjalim paggahetvana       idam vacanamabravim.
       [27] Ye keci mahiya satta     hinamukkatthamajjhima
            nirarakkha sake gehe     vaddhanti sakanatihi.
       [28] Idam loke uttariyam        sampile mama posanam
            ayogharamhi samvaddho        appabhe candasuriye.
       [29] Putikunapasampunna          muccitva matu kucchito
            tato ghoratare dukkhe      puna pakkhittayoghare.
       [30] Yadiham tadisam patva        dukkham paramadarunam
            rajjesu yadi rajjami       papanam uttamo siyam.
       [31] Ukkanthitomhi kayena      rajjenamhi anatthiko
            nibbutim pariyesissam         yattha mam maccu na maddiye.
       [32] Evaham cintayitvana       viravante mahajane
            nagova bandhanam chetva     pavisim kananam vanam.
@Footnote: 1 pali. vasundhanam (sya)
       [33] Mata pita na me dessa  napi me dessam mahayasam
            sabbannutam piyam mayham        tasma rajjam pariccajin"ti.
     Tattha dukkhenati tata tava bhatika dve ekaya yakkhiniya khadita, tuyham
pana tato amanussabhayato nivaranattham katena dukkhena mahata ayasena jivito laddho.
Sampile patipositoti nanavidhaya amanussarakkhaya sambadhe ayoghare vijayanakalato
patthaya yava solasavassuppattiya sambadhe samvaddhitoti attho. Ajjeva putta
patipajja, kevalam vasudham imanti kancanamalalankatassa setacchattassa hettha
ratanarasimhi thapetva tihi sankhehi abhisinciyamano imam kulasantakam kevalam sakalam
samuddapariyantam tatoyeva saha ratthehiti saratthakam saha nigamehi mahagamehiti sanigamam
aparimitena parivarajanena saddhim sajanam imam vasudham mahapathavim ajjeva putta patipajja, rajjam
karehiti attho. Vanditva khattiyam. Anjalim paggahetvana, idam vacanamabravinti
khattiyam kasirajanam mama pitaram vanditva tassa anjalim panametva idam vacanam
abhasim.
    #[27] Ye keci mahiya sattati imissa mahapathaviya ye keci satta nama.
Hinamukkatthamajjhimati lamaka ceva uttama ca, ubhinnam vemajjhe bhavatta majjhima ca.
Sake geheti sabbe te sake gehe. Sakanatihiti sakehi natihi sammodamana
vissattha anukkanthita yathavibhavam vaddhanti.
    #[28] Idam loke uttariyanti idam pana imasmim loke asadisam, mayham eva
avenikam. Kim pana tam sampile mama posananti sambadhe mama samvaddhanam. Tatha hi
ayogharamhi samvaddho, appabhe candasuriyeti candasuriyanam pabharahite ayoghare.
Samvaddhomhiti samvaddho amhi.
    #[29] Putikunapasampunnati putigandhananappakarakunapasampunna guthanirayasadisa matu
kucchito jivitasamsaye vattamane katham muccitva nikkhamitva. Tato ghoratareti
Tatopi gabbhavasato darunatare, avissatthavasena dukkhe. Pakkhittayoghareti pakkhitto
ayoghare, bandhanagare thapito viya ahosinti dasseti.
    #[30] Yadihanti ettha yaditi nipatamattam. Tadisanti yadisam pubbe vuttam,
tadisam paramadarunam dukkham patva aham rajjesu yadi rajjami yadi ramissami, evam
sante papanam lamakanam nihinapurisanam uttamo nihinatamo siyam. 1-
    #[31] Ukkanthitomhi kayenati aparimuttagabbhavasadina putikayena ukkanthito
nibbinno amhi. Rajjenamhi anatthikoti rajjenapi anatthiko amhi. Yakkhiniya
hatthato muttopi hi naham ajaramaro, kim me rajjena, rajjam hi nama sabbesam anatthanam
sannipatatthanam, tattha thitakalato patthaya dunnikkhamam hoti, tasma tam anupagantva
nibbutim pariyesissam, yattha mam maccu na maddiyeti yattha thitam mam mahaseno maccuraja
na maddiye na otthareyya na abhibhaveyya, tam nibbutim amatamahanibbanam
pariyesissamiti.
    #[32] Evaham cintayitvanati evam imina vuttappakarena nanappakaram samsare
adinavam paccavekkhanena nibbane anisamsadassanena ca yoniso cintetva. Viravante
mahajaneti maya vippayogadukkhasahanena viravante paridevante matapituppamukhe
mahante jane. Nagova bandhanam chetvati yatha nama mahabalo hatthinago dubbalataram
rajjubandhanam sukheneva chindati, evameva natisangadibhedassa tasmim jane tanhabandhanassa
chindanena bandhanam chetva kananasankhatam mahavanam pabbajjupagamanavasena pavisim.
Osanagatha vuttattha eva.
     Tattha ca mahasatto attano pabbajjadhippayam janitva "tata kimkarana
pabbajasi"ti ranna vutto "deva aham matukucchimhi dasa mase guthaniraye viya vasitva
matu kucchito nikkhanto yakkhiniya bhayena solasavassani bandhanagare vasanto
@Footnote: 1 Si.,Ma. siya
Bahi oloketumpi na labhim, ussadaniraye pakkhitto viya ahosim, yakkhinito muttopi
ajaramaro na homi, maccu namesa na sakka kenaci jinitum, bhave ukkanthitomhi,
yava me byadhijaramaranani nagacchanti, tavadeva pabbajitva dhammam carissami,
alam me rajjena, anujanahi mam deva pabbajitun"ti vatva:-
            "yamekarattim pathamam         gabbhe vasati manavo
            abbhutthitova so yati      sa gaccham na nivattati"ti- 1-
adina catuvisatiya gathahi pitu dhammam desetva "maharaja tumhakam rajjam tumhakameva
hotu, na mayham imina attho, tumhehi saddhim kathenteyeva byadhijaramaranani
agaccheyyum, titthatha tumhe"ti vatva ayadamam chinditva mattahatthi
viya kancanapanjaram bhinditva sihapotako viya kame pahaya matapitaro vanditva
nikkhami. Athassa pita "ayam nama kumaro pabbajitukamo, kimangam panaham, mamapi
rajjena attho natthi"ti rajjam pahaya tena saddhim eva nikkhami, tasmim nikkhamante
devipi amaccapi brahmanagahapatikadayopiti sakalanagaravasino bhoge chaddetva
nikkhamimsu. Samagamo maha ahosi, parisa dvadasayojanika jata, te adaya
mahasatto himavantam pavisi.
     Sakko devaraja tassa nikkhantabhavam natva vissakammam pesetva
dvadasayojanayamam sattayojanavittharam assamapadam karesi, sabbe ca pabbajitaparikkhare
patiyadapesi. Idha mahasattassa pabbajja ca ovadadananca brahmalokaparayanata
ca parisaya sammapatipatti ca sabba mahagovindacariyayam 2- vuttanayeneva
veditabba. Tada matapitaro maharajakulani ahesum, parisa buddhaparisa,
ayogharapandito lokanatho.
@Footnote: 1 khu.ja. 27/363/375  2 khu.cariya. 33/37-9/586-7
     Tassa sesaparaminiddharana anubhavavibhavana ca hettha vuttanayeneva
veditabbati.
                      Ayogharacariyavannana nitthita.
                           ----------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 52 page 227-232. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=52&A=5011&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=52&A=5011&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=231              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=33&A=9214              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=11978              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=11978              Contents of The Tipitaka Volume 33 http://84000.org/tipitaka/read/?index_33

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]