บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
Rupavibhattiekakaniddesavannana [594] Idani tassa attham bhajetva dassetum "sabbam rupam na hetumeva"tiadi araddham, kasma panettha "katamam tam sabbam rupam na hetu"ti puccha na katati. Bhedabhavato. Yatha hi dukadisu upadarupampi atthi no upadarupampi, evamidha 1- nahetupi sahetupiti 1- bhedo natthi, tasma puccham akatvava vibhattam. Tattha sabbanti sakalam niravasesam. Rupanti ayamassa sitadihi ruppanabhavadipano samannalakkhananiddeso. Na hetumevati sadharanahetupatikkhepaniddeso. Tattha hetuhetu paccayahetu uttamahetu sadharanahetuti catubbidho hetu. Tesu "tayo kusalahetu, tayo akusalahetu, tayo abyakatahetu"ti 2- ayam hetuhetu nama. "cattaro kho bhikkhu mahabhuta hetu cattaro mahabhuta paccayo rupakkhandhassa pannapanaya"ti 3- ayam paccayahetu nama. Kusalakusalam attano vipakatthane 4- uttamam, ittharammanam kusalavipakatthane uttamam, anittharammanam akusalavipakatthaneti ayam uttamahetu nama. Yathaha "atitanagatapaccuppannanam kammasamadananam thanaso hetuso vipakam yathabhutam pajanati"ti. 5- "eseva hetu esa paccayo sankharanam, yadidam avijjati avijja sankharanampi sadharanahetu hutva paccayattham pharati"ti ayam sadharanahetu nama. Yatha hi pathaviraso aporaso ca madhurassapi amadhurassapi paccayo, evam avijja kusalasankharanampi akusala- sankharanampi sadharanapaccayo hoti. Imasmim panatthe hetuhetu adhippeto. Iti "hetu @Footnote: 1-1 cha.Ma. hetu, na hetutipi sahetukamahetukantipi 2 abhi. 34/1069/252 @3 Ma.u. 14/86/68, sam.kha. 17/82/82 4 Si. vipakadane @5 Ma.mu. 12/148/107, khu.pati. 31/44/388, abhi. 35/760/384 Dhamma na hetu dhamma"ti 1- matikaya agatam hetubhavam rupassa niyametva patikkhipanto "na hetumeva"ti aha. Imina nayena sabbapadesu patikkhepaniddeso ca appatikkhepaniddeso ca veditabbo. Vacanattho pana sabbapadanam matikavannanaya vuttoyeva. Sappaccayamevati ettha pana kammasamutthanam kammapaccayameva hoti, ahara- samutthanadini aharadipaccayanevati evam rupasseva vuttacatupaccayavasena attho veditabbo. Rupamevati "rupino dhamma arupino dhamma"ti 2- matikaya vuttam arupibhavam 3- patikkhipati. Uppannam chahi vinnanehiti paccuppannam rupameva cakkhuvinnanadihi chahi veditabbam. Niyamo 4- pana cakkhuvinnanadini sandhaya gahito. Na hi tani atitanagatam vijananti, manovinnanam pana atitampi anagatampi vijanati. Tam imasmim pancavinnanasote patitva 5- sotapatitameva hutva gatam. Hutva abhavatthena pana aniccameva. Jaraya abhibhavitabbadhammakatta jarabhibhutameva. Yasma va rupakaye jara pakata hoti, tasmapi "jarabhibhutameva"ti vuttam. Evam ekavidhena rupasangahoti ettha vidhasaddo manasanthanakotthasesu dissati. "seyyohamasmiti vidha, sadisohamasmiti vidha"tiadisu 6- hi mano vidha nama. "kathamvidham silavantam vadanti, kathamvidham pannavantam vadanti"tiadisu 7- santhanam. Kathamvidhanti hi padassa kathamsanthitanti attho, "ekavidhena nanavatthu, duvidhena nanavatthu"tiadisu 8- kotthaso vidha nama. Idhapi kotthasova adhippeto. Sangahasaddopi jatisanjatikiriyagananaya vasena catubbidho. Tattha "sabbe khattiya agacchantu, sabbe brahmana, sabbe vessa, sabbe sudda agacchantu", "ya cavuso visakha sammavaca, yo ca sammakammanto, yo ca @Footnote: 1 abhi. 34/1/5 2 abhi. 34/11/6 3 Si. arupabhavam @4 cha.Ma. niyamo 5 cha. patitatta 6 abhi. 35/867/431-433 @7 sam.sa. 15/95/65 8 abhi. 34/751-2/377-8 Sammaajivo, ime dhamma silakkhandhe sangahita"ti 1- ayam jatisangaho nama. "ekajatika agacchantu"ti vuttatthane viya hi idha sabbe jatiya ekasangaham gata. "sabbe kosallaka agacchantu, sabbe magadhika, sabbe darutacchaka 2- agacchantu ", "yo cavuso visakha sammavayamo, ya ca sammasati, yo ca sammasamadhi, ime dhamma samadhikkhandhe sangahita"ti 1- ayam sanjatisangaho nama. "ekatthane sata jatisambandha 3- sabbada agacchantu"ti vuttatthane viya hi idha sabbe sanjatitthanena 4- nivutthokasena ekasangaham gata. "sabbe hattharoha agacchantu, sabbe assaroha, sabbe rathika agacchantu ", "ya cavuso visakha sammaditthi, yo ca sammasankappo, ime dhamma pannakkhandhe sangahita"ti 1- ayam kiriyasangaho nama. Sabbeva hete attano kiriyakaranena ekasangaham gata. "cakkhayatanam katamakkhandhagananam 5- gacchati? cakkhayatanam rupakkhandhagananam gacchati. Hanci cakkhayatanam rupakkhandhagananam gacchati, tena vata re vattabbe `cakkhayatanam rupakkhandhena sangahitan"ti 6- ayam gananasangaho nama. Ayamidha adhippeto, ekakotthasena rupagananati ayam hettha attho. Esa nayo sabbattha. ------------------The Pali Atthakatha in Roman Book 53 page 362-364. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=53&A=9023&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=53&A=9023&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=34&i=514 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=34&A=4394 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=34&A=3911 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=34&A=3911 Contents of The Tipitaka Volume 34 http://84000.org/tipitaka/read/?index_34
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]