บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
14. Sikkhapadavibhanga 1. Abhidhammabhajaniyavannana [703] Idani tadanantare sikkhapadavibhange pancati gananaparicchedo. Sikkhapadaniti sikkhitabbapadani, sikkhakotthasati attho. Apica upari agata sabbepi kusala dhamma sikkhitabbato sikkha, pancasu pana silangesu yankinci angam tasam sikkhanam patitthanatthena padanti sikkhanam padattapi sikkhapadani. Panatipatati panassa atipata, ghatana maranati attho. Veramaniti virati. Adinnadanati adinnassa adana, parapariggahitassa haranati attho. Kamesuti vatthukamesu. Micchacarati kilesakamavasena lamakacaRa. Musavadati abhutavadato. Suramerayamajjapamadatthanati ettha surati pitthasura puvasura odanasura kinnapakkhitta sambharasamyuttati panca suRa. Merayanti pupphasavo phalasavo gulasavo madhvasavo sambharasamyuttoti panca asava. Tadubhayampi madaniyatthena majjam. Yaya cetanaya tam pivanti, sa pamadakaranatta pamadatthanam, tasma suramerayamajjapamadatthana. Ayam tavettha matikanikkhepassa attho. [704] Padabhajaniye pana yasmim samaye kamavacarantiadi sabbam hettha vuttanayatta uttanatthameva. Yasma pana na kevalam viratiyeva sikkhapadam, cetanapi sikkhapadameva, tasma tam dassetum dutiyanayo dassito. Yasma ca na kevalam eteyeva dve dhamma sikkhapadam, cetanasampayutta pana paropannasa dhammapi sikkhitabbakotthasato sikkhapadameva, tasma tatiyanayopi dassito. Tattha duvidham sikkhapadam pariyayasikkhapadam nippariyayasikkhapadanca. Tattha virati nippariyayasikkhapadam. Sa hi "panatipata veramani"ti paliyam agata, no cetana. Viramanto ca tayaeva tato tato viramati, na cetanaya, cetanam pana Aharitva dassesi. Tatha sesacetanasampayuttadhamme. Vitikkamakale hi veracetana dussilyam nama. Tasma sa viratikalepi sulilyavasena vutta, phassadayo tamsampayuttatta gahitati. Idani etesu sikkhapadesu nanasamuttejanattham imesam panatipatadinam dhammato kotthasato arammanato vedanato mulato kammato savajjato payogato ca vinicchayo veditabbo. Tattha dhammatoti pancapete panatipatadayo cetanadhammava honti. Kotthasato pancapi kammapathaeva. Arammanato panatipato jivitindriyarammano. Adinnadanam sattarammanam va sankhararammanam va. Micchacaro itthipurisarammano. Musavado sattarammano va sankhararammano va. Surapanam sankhararammanam. Vedanato panatipato dukkhavedano. Adinnadanam tivedanam. Tanhi hatthatutthassa adinnam adiyato sukhavedanam hoti, bhitakale dukkhavedanam, majjhattassa hutva ganhato adukkhamasukhavedanam. Micchacaro sukhavedano va adukkhamasukhavedano va. Musavado adinnadanam viya tivedano. Surapanam sukhamajjhattavedanam. Mulato panatipato dosamohamulo. Adinnadanam kincikale lobhamohamulam, kincikale dosamohamulam. Micchacaro lobhamohamulo. Musavado kincikale lobhamohamulo, kincikale dosamohamulo. Surapanam lobhamohamulam. Kammato musavado cettha vacikammam, sesa kayakammameva. Savajjato panatipato atthi appasavajjo, atthi mahasavajjo. Tatha adinnadanadini. Tesam nanakaranam hettha 1- dassitameva. Ayam pana aparo nayo:- kunthakipillikassa hi vadho appasavajjo, tato mahantatarassa mahasavajjo. Sopi appasavajjo, tato mahantataraya sakunikaya @Footnote: 1 sangani.A. 1/1/145 Mahasavajjo. Tato godhaya, tato sasakassa, tato migassa, tato gavayassa, tato assassa, tato hatthissa vadho mahasavajjo. Tatopi dussilamanussassa, tato gorupasilakamanussassa, tato saranagatassa, tato pancasikkhapadikassa, tato samanerassa, tato puthujjanabhikkhuno, tato sotapannassa, tato sakadagamissa, tato anagamissa, tato khinasavassa vadho atimahasavajjoyeva. Adinnadanam dussilassa santake appasavajjam, tato gorupasilakassa santake mahasavajjam. Tato saranagatassa, tato pancasikkhapadikassa, samanerassa, puthujjanabhikkhuno, sotapannassa, sakadagamissa, tato anagamissa santake mahasavajjam. Tato khinasavassa santake atimahasavajjamyeva. Micchacaropi 1- dussilaya itthiya vitikkamane 2- appasavajjo, tato gorupasilakaya mahasavajjo. Tato saranagataya, pancasikkhapadikaya, samaneriya, puthujjanabhikkhuniya, sotapannaya, sakadagaminiya, tato anagaminiya vitikkamane mahasavajjo. Khinasavaya pana bhikkhuniya ekantamahasavajjova. Musavado kakanikamattassa atthaya musakathane appasavajjo, tato addhamasakassa, masakassa, pancamasakassa, addhakahapanassa, kahapanassa, tato anagghaniyabhandassa atthaya musakathane mahasavajjo. Musa kathetva pana samgham bhindantassa ekantamahasavajjova. Surapanam pasatamattassa pane appasavajjam, anjalimattassa pane mahasavajjam. Kayacalanasamattham pana bahum pivitva gamaghatanigamaghatakammam karontassa ekantamahasavajjameva. Panatipatanhi patva khinasavassa vadho mahasavajjo. Adinnadanam patva khinasavasantakassa haranam, micchacaram patva khinasavaya bhikkhuniya vitikkamanam, @Footnote: 1 cha.Ma. pi-saddo na dissati 2 cha.Ma. vitikkame Musavadam patva musavadena samghabhedo, surapanam patva kayacalanasamattham bahum pivitva gamanigamaghatanam mahasavajjam. Sabbehipi panetehi musavadena samghabhedanameva mahasavajjam. Tanhi kappam niraye pacanasamattham mahakibbisam. Payogatoti panatipato sahatthikopi hoti anattikopi. Tatha adinnadanam. Micchacaramusavadasurapanani sahatthikanevati. Evamettha panatipatadinam dhammadivasena vinicchayam natva panatipata veramanitiadinampi dhammato kotthasato arammanato vedanato mulato kammato khandato samadanato payogato ca vinicchayo veditabbo. Tattha dhammatoti pariyayasilavasena patipatiya panca cetanadhammava. Kotthasatoti pancapi kammapathaeva. Arammanatoti panatipata veramani parassa jivitindriyam arammanam katva attano veracetanaya viramati. Itarasupi eseva nayo. Sabbapi hi eta vitikkamitabbavatthum arammanam katva veracetanahiyeva viramanti. Vedanatoti sabbapi sukhavedana va honti majjhattavedana va. Mulatoti nanasampayuttacittena viramantassa alobhaadosaamohamula honti, nanavippayuttacittena viramantassa alobhaadosamula honti. Kammatoti musavada veramaniyevettha vacikammam, sesa kayakammam. Khandatoti gahattha yam yam vitikkamanti, tam tadeva khandam hoti bhijjati, avasesam na bhijjati. Kasma? gahattha hi anibaddhasila honti, yam yam sakkonti, tam tadeva gopenti. Samaneranam pana ekasmimpi 1- vitikkamante sabbanipi 1- bhijjantiyeva. Na kevalanca etani, sesasilanipi bhijjantiyeva. Tesam pana vitikkamo dandakammavatthuko, "puna evarupam na karissami"ti dandakamme kate silam paripunnam hoti. Samadanatoti sayameva "panca silani adhitthahami"ti adhitthahantenapi patiyekkam patiyekkam samadiyantenapi samadinnani honti, annassa santike nisiditva "panca silani samadiyami"ti @Footnote: 1 cha.Ma. pi-saddo na dissati Samadiyantenapi patiyekkam patiyekkam samadiyantenapi samadinnaneva honti. Payogato sabbanipi sahatthikapayoganevati veditabbani. [712] Idani yasam sikkhanam kotthasabhavena imani panca sikkhapadani vuttani, tani dassetum katame dhamma sikkhati ayam sikkhavaro araddho. Tattha yasma sabbepi catubhumika kusala dhamma sikkhitabbabhavato sikkha, tasma te dassetum yasmim samaye kamavacarantiadi vuttam. Tattha hettha cittuppadakande 1- vuttanayeneva palim vittharetva attho veditabbo, idha pana mukhamattameva dassitanti. Abhidhammabhajaniyavannana nitthita. -------------The Pali Atthakatha in Roman Book 54 page 408-412. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=54&A=9640&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=54&A=9640&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=767 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=35&A=9795 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=35&A=7816 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=35&A=7816 Contents of The Tipitaka Volume 35 http://84000.org/tipitaka/read/?index_35
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]